د) پیشینه تحقیق)………………………………………………………………………………………………………… 3 ه) ضرورت انجام تحقیق)…………………………………………………………………………………………….. 4 و) روش انجام تحقیق)…………………………………………………………………………………………………. 4 ز) ساختار تحقیق)……………………………………………………………………………………………………….. 5 فصل اول: کلیات و تبیین مفاهیم………………………………………………………………………….. 6 1-1- معنا و مفهوم احکام………………………………………………………………………………………………………. 7 1-2- معنا و مفهوم إشهاد……………………………………………………………………………………………………….. 10 1-2-1- إشهاد در لغت……………………………………………………………………………………………………… 10 1-2-2- إشهاد در اصطلاح………………………………………………………………………………………………… 10 1-3- تفاوت شهادت با خبر و بینه……………………………………………………………………………………………. 11 1-4- آیات و احادیث مربوط به شهادت و اهمیت آن…………………………………………………………………. 14 1-4-1- آیات شهادت……………………………………………………………………………………………………….. 14 1-4-2- احادیث شهادت…………………………………………………………………………………………………… 17 1-4-3- اهمیت شهادت……………………………………………………………………………………………………. 18 1-5- دلیل و حکمت مشروعیت شهادت و حکم آن…………………………………………………………………… 18 1-5-1- دلیل مشروعیت شهادت…………………………………………………………………………………………. 18 1-5-2- حکمت تشریع شهادت………………………………………………………………………………………….. 21 1-5-3- حکم شهادت……………………………………………………………………………………………………….. 22 1-6- معنا و مفهوم طلاق……………………………………………………………………………………………………….. 24 1-6-1- طلاق در لغت………………………………………………………………………………………………. 24 1-6-2- طلاق در اصطلاح…………………………………………………………………………………………. 25 1-7- مشروعیت و دلیل و حکمت تشریع طلاق و حکم آن………………………………………………… 26 1-7-1- مشروعیت طلاق…………………………………………………………………………………………… 26 1-7-2- دلیل مشروعیت طلاق……………………………………………………………………………………. 29 1-7-3- حکمت تشریع طلاق…………………………………………………………………………………….. 31 1-7-4- حکم طلاق………………………………………………………………………………………………….. 33 1-8- اقسام طلاق و ارکان آن………………………………………………………………………………………….. 34 1-8-1- اقسام طلاق…………………………………………………………………………………………………. 34 1-8-1-1- طلاق از حیث اثر………………………………………………………………………………… 35 1-8-1-2- طلاق از حیث ایقاع کننده……………………………………………………………………… 37 1-8-1-3- طلاق از حیث عدد………………………………………………………………………………. 38 1-8-2- ارکان طلاق………………………………………………………………………………………………….. 39 1-8-2-1- مطلق………………………………………………………………………………………………….. 39 1-8-2-2- مطلقه………………………………………………………………………………………………….. 42 1-8-2-3- صیغه…………………………………………………………………………………………………… 42 1-8-2-4- قصد……………………………………………………………………………………………………. 43 1-8-2-5- إشهاد…………………………………………………………………………………………………… 43 1-9- شهادت در طلاق و سایر ابواب فقهی……………………………………………………………………….. 45 1-9-1- شهادت در نکاح…………………………………………………………………………………………….. 46 1-9-2- شهادت در معاملات……………………………………………………………………………………….. 48 1-9-3- شهادت در جنایات…………………………………………………………………………………………. 51 1-9-4- شهادت در عبادات………………………………………………………………………………………….. 54 فصل دوم: حکم إشهاد در طلاق………………………………………………………………………………………. 56 2-1- بررسی محل و دلیل اختلاف فقهاء در مساله شهادت برطلاق……………………………………… 57 2-1-1- بررسی محل اختلاف فقهاء………………………………………………………………………………. 57 2-1-2- بررسی دلیل اختلاف فقهاء………………………………………………………………………………. 58 2-2- حکم إشهاد در طلاق و ادله فقهاء و بررسی ادله……………………………………………………….. 58 2-2-1- حکم إشهاد در رجوع از طلاق……………………………………………………………………….. 58 2-2-2- حکم إشهاد در طلاق…………………………………………………………………………………….. 62 2-2-3- دلایل فقهاء در موضوع شهادت بر طلاق………………………………………………………….. 64 2-2-3-1- دلایل قائلان به استحباب……………………………………………………………………….. 64 2-2-3-2- دلایل قائلان به وجوب………………………………………………………………………….. 68 2-2-4- مناقشه ادله( بررسی دلایل معتقدان به وجوب و استحباب)………………………………….. 71 2-2-4-1- بررسی ادله قائلان به وجوب شهادت از دیدگاه قائلان به مستحب بودن شهادت……………………………………………………………………………………… 71 2-2-4-2- بررسی ادله قائلان به مستحب بودن شهادت از دیدگاه قائلان به وجوب شهادت…………………………………………………………………………………….. 74 2-2-5- فتوای دکتر احمد السایح و بررسی ادله ایشان……………………………………………………… 75 2-2-5-1- فتوا به عدم وقوع طلاق لفظی…………………………………………………………………….. 75 2-2-5-2- بررسی دلایل دکتر احمد السایح از دیدگاه قائلان به مستحب بودن شاهد بر طلاق……………………………………………………………………………………….. 76 2-2-6- حکم حضور شهود در ملحقات طلاق…………………………………………………………………. 78 2-2-7- نظر مفسران درباره آیات 1و2 سوره طلاق…………………………………………………………… 79 2-2-8- حکم رجوع از شهادت و آثار ناشی از آن در مذاهب خمسه………………………………….. 82 2-2-8-1- حنفیه…………………………………………………………………………………………………….. 83 2-2-8-2- مالکیه…………………………………………………………………………………………………….. 84