چكیده. 1

مقدمه. 2

فصل اول: کلیات

1- كلیات… 5

1-1-هدف پژوهش…. 5

1-2-پیشینه‌ی پژوهش…. 5

1-3-روش تحقیق.. 6

فصل دوم: بحثی درباره‌ی خانقاه

2- بحثی درباره‌ی خانقاه. 8

2-1- خانقاه 8

2-2-اشكال گوناگون كلمه‌ی خانقاه 9

2-3- اجزای تركیبی خانقاه 10

2-4-تأسیس اوّلین خانقاه و سیر تاریخی آن.. 10

2-5- محّل بنّای خانقاه 14

2-6- متصوّفه‌ی ایران و استقلال خانقاه‌های ایرانی.. 14

2-7-كانون‌هایی كه قبل از احداث خانقاه، اعمال خانقاهی در آن ها اجرا می‌شد. 15

2-7-1- مسجد. 16

2-7-2- مدرسه. 17

2-7-3- دویره 17

2-7-4-صومعه. 18

2-7-5- رباط.. 18

2-7-6- آرامگاه 19

2-8-موارد استفاده از خانقاه 20

2-9-ساختار خانقاه 21

2-10-گله از خانقاه و خانقاه داری.. 22

2-11- خانقاه و علم و فرهنگ…. 22

2-11-1- ایجاد كتابخانه. 23

2-11-2- وعظ و خانقاه 23

2-11-3-تدریس علوم اسلامی در خانقاه 24

2-11-4-تفسیر قرآن در خانقاه 25

فصل سوم: ادبیات خانقاهی

3- ادبیات خانقاهی.. 27

3-1- رواج تصوّف و ادبیات… 27

3-2- وضع اوّلیه‌ی شعر عرفانی در قرن ششم.. 28

3-3-اشعار اخلاقی پیش زمینه شعر عرفانی.. 30

3-4-شعر آغازین عرفانی با مضامین موعظه و تنبیه. 31

3-5-شعرمبتنی بر شرع. 31

3-6- ادبیات خانقاهی.. 32

3-7- تنوّع در ادبیات صوفیانه‌ی خانقاهی.. 33

3-8- نثر صوفیانه. 34

3-9- شعر صوفیانه. 35

3-10- مثنوی قالب رایج ادبیات خانقاهی.. 36

3-11-شاعران خانقاهی.. 36

3-11-1-سنایی.. 37

3-11-2-عطار 39

3-11-4-مولوی.. 40

فصل چهارم: آیین، آداب و رسوم خانقاه تا قرن هشتم

4- آیین، آداب و رسوم خانقاه تا قرن هشتم.. 43

4-1- سماع و آداب آن.. 43

4-1-1-آداب نشستن قبل از شروع سماع. 43

4-1-2-اوقات سماع. 44

4-1-3-سماع به دور از چشم نامحرّمان.. 45

4-1-4-پرهیز از طعام و سفره در سماع. 45

4-1-5-اهلیّت داشتن محفل سماع. 45

4-1-6-شرایط حضور در محفل سماع. 46

4-1-7-به جای آوردن نماز استخاره قبل از حضور در محفل سماع. 46

4-1-8-مکان سماع. 46

4-1-9-حکم عدم تمایل صوفی به سماع. 47

4-1-10-شرایط تشکیل محفل سماع. 47

4-1-11-پرهیز از دعوی غلبه‌ی حال در سماع. 47

4-1-12-خودداری کردن از حرکت در سماع در حضور پیر. 48

4-1-13-احکام کمک خواستن و کمک کردن در سماع. 48

4-1-14-ممانعت از  حضورجوانان بی ریش در سماع. 49

4-1-15-سماع با دف و نای و رقص…. 49

4-1-16-اجتناب از تبسّم و لهو در سماع. 50

4-1-17-سماع با اذن و حضور شیخ.. 50

4-1-18-حضور اخوان در محفل سماع. 50

4-1-19-روی در پای شیخ مالیدن در سماع. 51

4-1-20-احتراز از تكلّف در سماع. 51

4-1-21-اجتناب از سماع در حضور زنان و مردان جوان.. 52

4-1-22-ذكر به جای سماع. 52

 

4-1-23-قوّال مجلس سماع. 52

4-1-24-قوال از جنس سالكان.. 53

4-1-25-ضرورت قوّال ریش دار 53

4-1-26-احتراز از دخالت در كار قوّال.. 53

4-1-27-اجتناب از مدح و ذم قوّال.. 54

4-1-28-پاداش قوّال.. 54

4-1-29-خرقه دری مجلس سماع. 54

4-1-30-القا وتخریق خرقه در سماع فقط در صورت غلبه‌ی حال.. 55

4-1-31-چه نوع خرقه ای شایستگی پاره كردن در محفل سماع را داشت؟. 56

4-1-32-انواع خرقه‌های القا شده در سماع. 56

4-1-33-حكم خرقه‌ی صحیحه در سماع. 56

4-1-34-خرقه‌ی صحیح را به تبع خرقه‌ی پاره،  پاره كردن.. 57

4-1-35-خرقه صحیحه از آن جماعت… 58

4-1-36-سهیم شدن از خرقه بدون حضور در حلقه‌ی سماع. 58

4-1-37-احكام خرقه‌ی القا شده از سر غلبه‌ی حال.. 59

4-1-38-خرقه القا شده از آن درویش…. 60

4-1-39-گرفتن خرقه از قوّال با ایثار كردن چیزی هم ارزش با آن.. 61

4-1-40-هدیه كردن خرقه به قوّال در صورتی كه با میل خود آمده بود. 61

4-1-41-آوردن فدایی در میان، جهت گرفته خرقه. 61

4-1-42-قریب العهد بودن خرقه به حقّ متعال.. 62

4-1-43-خرقه و عمامه انداختن شیخ و جوانان.. 62

4-1-44-حكم خرقه و دستار افكنده شده 63

4-1-45-خرقه‌ی القا شده ازآن جماعت… 63

4-1-46-پاره كردن خرقه به متابعت شیخ و متقدم. 63

4-1-47-حكم خرقه ای كه به متا بعت خرقه‌ی شیخ القا می‌شد. 64

4-1-48-فرستادن خرقه‌های پاره شده به  سایرخانقاه ها 64

4-1-49-سهیم كردن مریدان ساكن شهر از خرقه‌های پاره شده در سماع. 65

4-1-50-حكم پاره‌های خرقه كه به درویشان و مریدان می‌رسید. 65

4-1-51-امساك شیخ در مورد خرقه‌ی القا شده‌ی خود و وظیفه‌ی مریدان در برابر او 65

4-1-52-حكم خرقه‌ی درویشی كه در سماع خود را برهنه می‌كرد. 66

4-1-53-بی نصیب بودن قوّال از خرقه. 66

4-1-54-حكم خرقه ای كه با مطایبه القامی شد. 67

4-2-آداب لباس پوشیدن صوفیان.. 67

4-2-1-تهیّه‌ی لباس از وجهی جلال.. 67

4-2-2-اقسام پوشندگان لباس…. 68

4-2-3-تهیّه‌ی لباس از تكه‌های دور انداخته. 68

4-2-4-پوشیدن لباس كم قیمت… 69

4-2-5-پوشیدن لباس‌های دون دراقتدا به انبیاء 69

4-2-6-پوشش بنابر متقضای رفق و یاری نفس…. 69

4-2-7-پوشش جهت اخفای حال.. 70

4-2-8-پوشیدن لباس فتوحی از نوع نرم و خشن.. 70

4-2-9-خرقه پوشی و گونه های آن.. 71

4-2-10-تعریف خرقه. 71

4-2-11-خرقه پوششی به تقلید اهل صفّه. 72

4-2-12-فواید خرقه. 72

4-2-13-اجزای ترکیبی خرقه. 73

4-2-14-خرقه نشان شایستگی درویش…. 74

4-2-15-امتحان ورودی برای دریافت خرقه. 75

4-2-16-خرقه ی ارادت، خرقه‌ی تبرّک وخرقه‌ی ولایت… 75

4-2-17-محدودیت در خرقه دادن.. 76

4-2-18-خرقه پوششی نشان سر سپردگی برابر مراد و پیر. 76

4-2-19-خرقه‌ی دوتایی صوفیان.. 77

4-2-20-خرقه‌ی آستین كوتاه 77

4-2-21-خرقه‌ی هزار میخی.. 78

4-2-22-دلق صوفیان.. 78

4-2-23-اقسام دلق.. 78

4-2-24-دلق ملمع.. 79

4-2-25-شیوه‌ی پوشیدن خرقه. 80

4-2-26-اوصاف پوشاننده‌ی خرقه. 80

4-2-27-اوصاف درویش خرقه گیرنده 81

4-2-28-اختیار رنگ خرقه بر حسب سیرت و باطن.. 81

4-2-29-اختیار خرقه‌ی كبود. 82

4-2-30- انتخاب جنس و رنگ خرقه به صلا حدید شیخ.. 84

4-2-31-احتراز از فروختن خرقه. 84

4-3-درآمد خانقاه ها 85

4-3-1-توکّل سالکان.. 85

4-3-2-مسئله‌ی فقر صوفیان.. 87

4-3-3-در یوزه وگدایی کردن.. 87

4-3-4-درآمد صوفیان شاغل.. 88

4-3-5-وام گیری.. 89

4-3-6-فتوح.. 90

4-3-7-كمك رجال سیاسی.. 91

4-3-8-بهره وری از ثروت اعضای توانگر. 91

4-3-9-نذور 92

4-3-10-مخالفان كمك پذیری صوفیان.. 93

4-4-آداب مریدپذیری.. 94

4-4-1-مرید پذیری قراردادی.. 95

4-4-2-آداب تلقین ذكر به مرید قراردادی.. 96

4-4-3-مسامحت در پذیرش مرید. 96

4-4-4-سخت‌گیری در پذیرش مرید. 97

4-5-تجرّد و تأهل صوفیان.. 99

4-5-1-آفت تجرّد صوفیان.. 99

4-5-2-آداب سالكان مجرّد. 99

4-5-3-ادب سالك متأهل.. 100

4-5-4-توجّه به وقت جهت ادای فرایض و هم نشینی با سایر اخوان.. 101

4-6-آیین سرتراشی مریدان نوپا 101

4-7-شیوه‌ی بیعت با شیخ.. 102

4-8-آداب مرید در خدمت شیخ خانقاه 103

4-8-1-طلب شیخ.. 104

4-8-2-توبه‌ی نصوح كردن.. 105

4-8-3-زهد اختیار كردن و مرقّعه پوشیدن.. 105

4-8-4-اظهار اسرار با شیخ.. 105

4-8-5-دعای استخاره قبل از زیارت شیخ.. 106

4-8-6-گردن نهادن حكم شیخ در مورد خطاها 106

4-8-7-غسل كردن و وضوگرفتن قبل از زیارت شیخ.. 107

4-8-8-ترك هر گونه خواسته و اراده 107

4-8-9-احتراز از اعتراض بر شیخ.. 107

4-8-10-ضرورت نگاه نكردن به جوانب در محضر شیخ.. 108

4-8-11-ادب نگاه نكردن به شیخ.. 108

4-8-12-اطاعت از شیخ بدون تعلّل و درنگ…. 109

4-8-13-احترام به شیخ.. 109

4-8-14-ادب صحبت كردن با صدای آهسته. 110

4-8-15-ضرورت گرفتن اذن و رخصت از شیخ.. 110

4-9-آداب شیخی در خانقاه 111

4-9-1-رعایت آداب نشستن بر منصب شیخی.. 111

4-9-2-امتحان كردن مرید. 112

4-9-3-آگاه نكردن مرید از چگونگی زیستن شیخ.. 112

4-9-4-تنبیه كردن مریدی كه بدون رخصت از خلوت گاه بیرون می‌آمد. 113

4-9-5-كوتاهی نكردن در حقّ مریدان.. 113

4-9-6-بازخواست كردن مریدان.. 114

4-9-7-ضرورت رخصت دادن شیخ به مریدان.. 114

4-9-8-اغماض از خطاهای مریدان.. 114

4-9-9-تنبیه كردن مرید جهت آوردن دلایل عقلی و رجوع نكردن به سخنان شیخ.. 115

4-9-10-تنزّه از مال مریدان.. 115

4-9-11-اخراج مرید از خانقاه جهت بی حرمتی به شیخ.. 116

4-9-12-رفق و مدارا با مریدان.. 116

4-9-13-منع مرید از ملاقات با شیخ دیگر. 117

4-9-14-منع مرید از هم صحبت شدن با اصحاب دیگر. 117

4-9-15-محدودیت شیخ در ملاقات با اصحاب و خواص…. 118

4-9-16-داشتن خلصت ایثار 119

4-9-17-نماز خواندن شیخ در خلوتگاه مرید مبتدی.. 119

4-10-خلافت و نمایندگی مشایخ.. 120

4-10-1-انتخاب جانشین توسّط مشایخ.. 120

4-10-2-امتحان كردن مرید جهت جانشینی.. 121

4-10-3-تأثیر روابط خویشاوندی در انتخاب جانشین.. 121

4-10-4-مطیع بودن شیوخ انتخابی.. 122

4-11-تنبیه انظباطی مریدان.. 122

4-11-1-ماجرا 123

4-11-2-سر برهنه وارد عرصه‌ی تنبیه شدن.. 123

4-11-3-احتراز از سخن بیهوده در ماجرا 124

4-11-4-تمیز بودن درویشان و دوری از تكبّر و درشتی در ماجرا 124

4-11-5-همّت كردن مقدّم اصحاب در عرصه‌ی تنبیه قبل از سایرین.. 124

4-11-6-پاره كردن خرقه‌ی درویش خاطی در تنبیه ماجرا 125

4-11-7-نمونه‌های تنبیه ماجرا 125

11-8-غرامت و پای‌ماچان.. 126

4-11-9-بازگرفتن خرقه از درویش خاطی.. 126

4-11-10-ادب كردن درویش خاطی توسّط شیخ و خادم. 127

4-11-11-آوردن چیزی به میان درویشان بعد از استغفار 127

4-11-12-حكم كردن در مورد هر چیزی كه میان می‌آوردند. 128

4-11-13-بوسیدن دست مقدّم بعد از استغفار 128

4-11-14-اظهار دوستی بعد از استغفار شخص…. 129

4-11-15-صفا بعد از صلح و آشتی.. 129

4-12-آداب زیستن صوفیان با هم.. 129

4-12-1-تصرّف در مال‌یكدیگر و عدم مالكیّت… 130

4-12-2-ضرورت مهاجرت هم نشین.. 131

4-12-3-خصلت ایثار 131

4-12-4-استعمال الفاظ خاص…. 132

4-12-5-احتراز از دشمنی و كینه. 132

4-12-6-امیر كردن هم‌نشین.. 132

4-12-7-انصاف از خود دادن.. 133

4-12-8-اخی خواندن همدیگر. 134

4-12-9-احتراز از قرض و عاریت… 134

4-12-10-نصیحت كردن و پذیرفتن.. 135

4-12-11-رفتار با همنشین به اندازه درجت او 135

4-12-12-اجتناب از مدارا و اعتذار 135

4-12-13-پوشش معایب و كشف محاسن.. 136

4-12-14-غمگین شدن جهت رفیق.. 136

4-12-15-عدم بانگ زدن بر كسی.. 137

4-12-16-تغافل از خطای هم‌نشین.. 137

4-12-17-عدم تسلیم برابر اموری غیر از مسلك طریقت… 137

4-12-18-انتخاب هم‌نشین هم‌جنس…. 138

4-12-19-احتراز از نافرمانی.. 138

4-12-20-وفای به عهد هم‌نشینان.. 138

4-13-ریاضت و انواع آن در آیین تصوّف… 139

4-13-1-مبارزه با نفس…. 140

4-13-2-تحمّل گرسنگی.. 141

4-13-3-مراسم چلّه‌نشینی.. 142

4-13-4-پایه و بنیاد دینی چلّه‌نشینی.. 143

4-13-5-فایده‌ی تعیین اربعین.. 143

4-13-7-غسل كردن قبل از به چلّه نشستن.. 143

4-13-8-ادب سالك در بدو ورود به خلوت‌گاه 144

4-13-9-تقلیل طعام سالك خلوت نشین.. 144

4-13-10-تقلیل خواب سالك چلّه‌نشین.. 145

4-13-11-دل با دل شیخ داشتن سالك…. 145

4-13-12-در حالات مخوف پناه بردن به شیخ.. 146

4-13-13-دوام ذكر سالك…. 146

4-13-14-مكان و شیوه‌ی نشستن سالك چلّه‌نشین.. 147

4-13-15-بیرون نیامدن از خلوت‌گاه جهت آگاه نكردن مردم. 147

4-13-16-مداومت بر ذكر هنگام بیرون آمدن از خلوت گاه 148

4-13-17-اجتناب از اعتراض…. 148

4-13-18-سكوت اختیار كردن سالك…. 149

4-13-19-دایم الصوم بودن سالك…. 149

4-13-20-دایم الوضو بودن سالك…. 149

4-13-21-مداومت بر نفی خاطر داشتن.. 150

4-13-22-احتزار از هر گونه كینه و دشمنی و تعلّق و تملّك در این دنیا 150

4-13-23-بیرون نیامدن سالك از خلوت‌گاه 151

4-13-24-مداومت عمل سالك…. 151

4-13-25-چلّه‌نشینی چهل چله. 152

4-13-26-مراقبت از مرید در چلّه‌نشینی.. 152

4-13-27-زمان مراسم چلّه‌نشینی.. 153

4-13-28-محّل چلّه‌نشینی.. 153

4-13-29-مخالفت با چلّه‌نشینی.. 154

4-14-آداب روزه داری.. 154

4-14-1-كتمان روزه 155

4-14-2-تعجیل در صرف افطار 155

4-14-3-اجتناب از پرخوری در زمان افطار 155

4-14-4-ضرورت صرف سحری.. 156

4-14-5-تهیّه‌ی افطاری و سحری از مال حلال.. 156

4-14-6-گداختن طعام با ذكر و نماز و تلاوت قرآن.. 156

4-14-7-موارد روا بودن روزه گشودن.. 157

4-14-8-اعتكاف كردن شخص روزه دار 157

4-14-8-آداب اعتكاف شخص روزه دار 158

4-15-آداب غذا خوردن.. 158

4-15-1-نیت كردن برای طاقت عبادت… 159

4-15-2-ضرورت بر سفره طعام خوردن.. 159

4-15-3-دست شستن قبل و بعد از غذا 159

4-15-4-شروع و ختم طعام با نمك…. 160

4-15-5-شروع صرف غذا با ذكر نام حقّ متعال.. 160

4-15-6-دعا خواندن در مقدّمه‌ی طعام. 161

4-15-7-خوردن غذای حلال.. 161

4-15-8-قبل از جمع ابتدا به خوردن نكردن.. 161

4-15-9-ضرورت عذر خواهی کردن در صورت داشتن عذر 162

4-15-10-وقت تلف کردن در صرف غذا کراهت داشت… 162

4-15-11-حاضر شدن هم زمان با گستردن سفره 162

4-15-12-نخوابیدن بعد از صرف غذا، و ذکرو نماز خواندن.. 163

4-15-13-احتراز از گرفتن فتوح از زنان.. 163

4-15-14-احتراز از استدعا کردن جهت خوردن.. 163

4-15-15-احتراز از ذخیره کردن غذا 164

4-15-16-ایثار کردن غذاهای کمیاب… 164

4-15-17-احتراز از بخشیدن غذا بدون رخصت هم کاسه. 164

4-15-18-موافقت کردن درویش با اخوان در غذایی که کراهت داشت… 165

4-15-19-برداشتن غذا از جلوی خود. 165

4-15-20-آب نخوردن تا حدّ امکان.. 165

4-15-21-با سه انگشت غذا خوردن.. 166

4-15-22-استفاده از فتوح و ذخیره نکردن آن.. 166

4-15-23-ایثار کردن بر سرسفره 166

4-15-24-احتراز از نگاه کردن به دیگران.. 167

4-15-25-انصاف داشتن سر سفره 167

4-15-26-احتراز از لیسیدن دست در حین صرف طعام. 167

4-15-27-احتراز از جفت خوردن، خوردنی های قابل شمارش…. 168

4-15-28-احتراز از پاک کردن دست و کاسه باسفره 168

4-15-29-ردّ نکردن لقمه‌ای که سر سفره بخشیده می‌شد. 168

4-15-30-روزی یکبار غذا خوردن.. 169

4-15-31-با سمت راست لقمه خاییدن.. 169

4-15-32-مسکین وار بر سر سفره نشستن.. 169

4-15-33-عیب و ایراد نگرفتن.. 169

4-15-34-اجتماع بر طعام. 170

4-15-35-اجتناب از میان غذا خوردن.. 170

4-15-36-پاک کردن و خوردن لقمه ی افتاده 171

4-15-37-تعلّل کردن بر سفره 171

4-15-38-نان خورش طلب نکردن.. 172

4-15-39-اجتناب از دمیدن بر غذا 172

4-15-40-لقمه گرفتن با دست راست… 172

4-15-41-بدون دعوت سر سفره حاضر نشدن.. 172

4-15-42-وارد نشدن بر جماعت در حین صرف طعام. 173

4-15-43-سلام نگفتن بر سفره 173

4-15-44-سپاس حقّ متعال بعداز صرف غذا 173

4-15-45-لیسیدن انگشتان.. 174

4-15-46-دست شستن و آداب آن.. 174

4-15-47-آداب صابون گرفتن.. 175

4-15-48-دعاكردن خادم دست شوی.. 175

4-15-49-خلال کردن و آداب آن.. 175

4-15-50-آداب آب خوردن.. 176

4-16-ارزش مقوله‌ی سفر. 177

4-16-1-اجبار كردن مرید به مسافر. 178

4-16-2-هدف صوفیان از سیر و سفر. 178

4-16-3-طلب علم مسافر. 178

4-16-4-زیارت مشایخ در سفر. 179

4-16-5-تعظیم كردن به ‌یاران قبل از رهسپار شدن.. 180

4-16-6-امیر كردن‌یكی از جماعت… 180

4-16-7-آگاه کردن اخوان و وداع با آنها 180

4-16-8-ضرورت رخصت از والدین وشیخ جهت مسافرت… 181

4-16-9-خواندن نماز استخاره قبل از رهسپار شدن.. 181

4-16-10-نماز خواندن جهت وداع با منزل.. 181

4-16-11-وداع با برادران و اصحاب… 182

4-16-12-تهی بودن دست راست مسافر در نزدیكی منزل‌یا هر اقامتگاهی.. 182

4-16-13-موافقت كردن با رفقا در طول سفر. 183

4-16-14-احتراز از اذیت كردن راحله. 183

4-16-15-سلام كردن بر احیاء و اموات… 183

4-16-16-دعا خواندن مسافر در نزدیكی منزل.. 184

4-16-17-صرف كردن غذا و عوض كردن لباس و مهیّا كردن سجّاده قبل از رسیدن به شهر 184

4-16-18-تكبیر گفتن مسافر در گردنه ها 184

4-16-19-زمان مسافرت صوفی.. 185

4-16-20-آداب سوار شدن بر مركب… 185

4-16-21-احتراز از گدایی و سؤال.. 186

4-16-22-ضرورت مسافر با اخوان و اصحاب… 186

4-16-23-بدرقه كردن صوفی مسافر. 186

4-16-24-تهی بودن دست راست مسافر قبل از مسافرت… 187

4-16-25-آداب حمل وسایل.. 187

4-16-26-غسل کردن مسافر. 188

4-16-27-پیاده روی کردن مسافر  در طول سفر. 188

4-16-28-حمل کردن اسباب اخوان در طول سفر. 188

4-16-29-ضرورت داشتن رکوه 189

4-16-30-صوفی مسافر باید هر اقامتگاهی را از آن خود می‌دانست… 189

4-16-31-مسافرت بدون زاد و توشه. 190

4-16-32-احتراز صوفی از سفر کردن به مکانی که یک بار سفر کرده بود. 190

4-16-33-وداع کردن مقیمان با مسافر. 190

4-16-34-رعایت ادب برابر مشایخ و مکان متبرّکه در طول سفر. 190

4-17-آداب ورود به خانقاه 191

4-17-1-منتظر نشستن مسافر جلوی خانقاه جهت پذیرایی از او 191

4-17-2-ورود به خانقاه با پای راست… 192

4-17-3-تقبل و بوسیدن دست شیخ خانقاه 192

4-17-4-ادب اوّل سلام نکردن بر جماعت خانقاه نشین.. 192

4-17-5-اوّل نماز خواندن، بعد سلام کردن به اهل خانقاه 193

4-17-6-ادب شانه کردن محاسن بعد از خواندن نماز سلام. 193

4-17-7-آداب باز کردن کشکول.. 193

4-17-8-رعایت آداب پاک کردن موزه و گذاشتن کشکول و … 194

4-17-9-تهی بودن دست راست مسافر. 194

4-17-10-آوردن حقّ القدوم. 194

4-17-11-خروج مسافر از خانقاه  به اذن شیخ.. 195

4-17-12-زمان ورود مسافر به خانقاه 195

4-17-13-مکروه بودن ورود مسافر به خانقاه بعد از نماز عصر. 196

4-17-14-رعایت ادب در آوردن پاپوش…. 196

4-17-15-مدّت زمان اقامت مسافر صوفی در خانقاه 196

4-17-17-تجدید وضو کردن مسافری که وضو داشت… 198

4-17-18-پرهیز از سلام کردن بی‌جا 198

4-17-19-تنها نرفتن درویش مسافر به کانون خانقاه 198

4-17-20-احتراز از سبقت گرفتن در سخن گفتن.. 199

4-17-21-طلب خدمت خانقاهی.. 199

4-17-22-احتراز از اظهار علم و علوم در خانقاه 199

4-17-23-ورود مسافر به خانقاه طبق سنّت… 200

4-17-24-بازجویی از مسافر جهت ممانعت از سوءاستفاده از خانقاه‌ها 200

4-17-25-عمل کردن درویش به حکم جمع.. 200

4-18-آداب ورود صوفی مسافر به شهر. 201

4-18-1-خواندن دو رکعت نماز در بدو ورود به شهر. 201

4-18-2-غسل کردن و استعمال بوی خوش مسافر. 201

4-18-3-نیّت زیارت دوستان حق متعال كردن.. 202

4-18-4-سلام کردن به احیاء و اموات شهر. 202

4-18-5-دعا خواندن قبل از وارد شدن به شهر. 202

4-18-6-مقیم شدن در محضر شیخ یا موضع فقرا‌یا دوستداران اهل طریقت… 203

4-18-7-ترجیح دادن موضعی که از لحاظ طهارت و آب برتری داشت… 203

4-19-در آداب خواب… 203

4-19-1-مسواک كردن و وضو گرفتن قبل از خواب… 204

4-19-2-نیّت کردن برای قیام بعد از خواب… 204

4-19-3-پنداشتن خواب به عنوان مرگ و بعث… 204

4-19-4-دعا خواندن هنگام تقلّبات… 205

4-19-5-وصیّت کردن قبل از خواب… 205

4-19-6-توبه از تمام معاصی گذشته. 205

4-19-7-ضرورت خوابیدان در زمان غلبه‌ی خواب… 206

4-19-8-عدم تکلّف در فراش…. 206

4-19-9-رو به قبله خوابیدن.. 206

4-19-10-خواندن دعا و سوره هایی از قرآن قبل از خواب… 207

4-20-مجلس عُرس صوفیان.. 208

4-21-آداب سؤال و گدایی.. 210

4-21-1-گدایی کردن به شرط ضرورت… 210

4-21-2-احتراز از افراد متکبّر و هم چنین تواضع کردن در امر سؤال.. 210

4-21-3-سؤال کردن را منبع در آمد به شمار نیاوردن.. 211

4-21-4-سؤال کردن جهت خواری نفس…. 211

4-21-5-قصد نداشتن قبل از زمان ضرورت سؤال.. 212

4-21-6-دستاویز نکردن زاهدی در امر سؤال.. 212

4-21-7-سؤال کردن جهت پرداخت وام خانقاهی.. 212

4-21-8-سؤال کردن جهت رفاه خانقاه نشینان.. 212

4-21-9-سؤال نکردن از زنان و مردم بازار 213

4-21-10-احتراز از بی نصیب گذاشتن گدا 213

4-21-11-ظرف گدایی.. 213

4-22-آداب برخی وسایل شخصی مانند سجّاده، ابریق و عصا 214

4-22-1-داشتن سجّاده‌ی خاص…. 214

4-22-2-پیوسته بر سجّاده بودن: 215

4-22-3-دایم الذکر بودن برسجّاده 215

4-22-4-باوقار و رو به قبله نشستن بر سجّاده 215

4-22-5-حاضر نشدن با پای خیس بر سجّاده 215

4-22-6-احتراز از نشستن بر سجّاده ی دیگری.. 216

4-22-7-ضرورت حمل ابریق.. 216

4-22-8-ابریق به دست چپ گرفتن.. 216

4-22-9-ابریق به دست راست گرفتن.. 217

4-22-10-ممانعت ازورود صوفی بدون ابریق به خانقاه 217

4-22-11-آیین عصاداری درویشان.. 218

4-22-12-گذاشتن عصا کنار سجّاده 218

4-22-13-گذاشتن عصا رو به قبله. 218

4-22-14-مایل گرفتن عصا 218

4-23-آیین های دیگر طبقات خانقاهی.. 219

4-23-1-خادمان خانقاه 219

4-23-2-آداب فرّاشی.. 220

4-23-2-1-تمیز نگه داشتن متوّضا و مهیّا کردن آب گرم… 221

4-23-4-آداب آشپز. 221

4-23-4-1-خیانت نکردن آشپز به سایر اخوان.. 221

4-23-4-2-وظایف سایر اخوان مقابل زحمات آشپز. 222

4-23-5-آداب سماط گستردن.. 222

4-23-6-رعایت ترتیب جهت پهن کردن سماط.. 222

4-23-7-ندا دادن جهت صرف طعام. 223

4-23-8-آداب جمع کردن سماط.. 223

4-23-9-رعایت آداب توزیع خلال توسّط خادم. 223

4-23-10-نیّت کردن خادم دست شوی برای پاک گردانیدن دل خود از تباهی و فساد. 224

4-23-11-شروع کردن خادم دست شوی از شیخ و متقدم. 224

4-23-12-ادب خادم دست شوی در صورتی که درویشان یک جنس بودند. 224

4-23-13-آداب ساقی.. 225

4-23-13-1-سیراب کردن اخوان قبل از خود. 225

4-23-13-2-پاکیزه نگه داشتن سقّا خانه. 226

4-24-پذیرایی در خانقاه 226

4-24-1-استقبال کردن از مسافر با بشاشت و گشاده‌رویی.. 227

4-24-2-به پیشواز مسافر آمدن.. 227

4-24-3-قیام کردن جهت استقبال.. 228

4-24-4-طعام آوردن برای مسافر. 228

4-24-5-احتراز از دستاویز کردن مسافر جهت گدایی و طمع.. 228

4-24-6-مالیدن دست و پای مسافر. 229

4-24-7-اجتناب از پرسیدن در مورد مشخصّات مهمان.. 229

4-24-8-به گرمابه بردن مسافر. 230

4-24-9-عدم تمایل مسافر به زیارت کسی.. 230

4-24-10-آگاه نبودن مسافر از نظامات خانقاهی و اخراج نکردن او از خانقاه 230

4-24-11-اهلیّت نداشتن مسافر و بیرون کردن او از خانقاه 231

4-24-12-در‌یوزه کردن خادمان.. 231

4-25-آداب به گرمابه رفتن.. 232

4-25-1-پرداخت مزد حمّامی.. 232

4-25-2-سالک باید در بدو ورود  به حمّام پای چپ را مقدّم می‌کرد. 232

4-25-3-نیّت کردن برای پاکی و طهارت جهت نماز خواندن.. 233

4-25-4-احتراز از نماز خواندن در حمّام. 233

4-25-5-حكم سخن گفتن در حمّام. 233

4-25-6-سپاس حقّ متعال بعد از حمّام کردن.. 234

4-25-7-تصوّر کردن دوزخ در حمّام. 234

4-25-8-غروب به حمّام رفتن مکروه است… 235

4-25-9-احتراز از قرائت قرآن در حمّام. 235

4-25-10-احتراز از سلام کردن در حال رفتن به حمّام. 235

4-25-11-قناعت در حمّام. 236

4-25-12-ضرورت خلوت بودن حمّام. 236

4-25-13-پرداخت مزد بیشتر به حمّامی جهت خالی کردن حمّام. 236

4-25-14-ضرورت پوشیدن شلوار در حمّام. 237

4-25-15-صلّا دادن جهت حمّام کردن دسته جمعی.. 237

4-25-16-رعایت آداب حمّام دسته جمعی.. 237

4-25-17-به کار گرفتن دلّاک در حمّام. 238

4-25-18-بیرون آمدن از حمّام با پای راست… 238

4-25-19-رعایت کردن آداب حمّام از راه طب… 239