به شخصی اطلاق می گرددکه به علت ترس موجه از اینکه به دلایل مربوط به نژاد یا مذهب ، ملیت یا عضویت در بعضی گروه هایی اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرارگیرد در خارج از کشور محل سکونت عادی خود به سرمی­برد و نمی­تواند و یا به علت ترس مذکور نمی خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد. ( قبلا پناهنده به استناد آئین نامه پناهندگان مصوب 25/9/1342 هیات وزیران به این شکل تعریف شده بود که مقصود از پناهنده فردی است که به علل سیاسی ، مذهبی ، نژادی یا عضویت گروههای خاص اجتماعی از ترس جان و شکنجه خود و افراد خانواده اش که تحت تکفل او می باشد به کشور ایران پناهنده شود).

ب ) مهاجر :

فردی است که متقاضی اقامت در جمهوری اسلامی ایران باشد و درخواست وی مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد .

ج ) آواره :

فردی است که به دلیل وقوع جنگ داخلی یا بین المللی ، بدون تشریفات قانونی کشور متبوع خود را ترک و یا وادار به ترک آن گردد اما نمی تواند برابر کنوانسیون 1951 و پروتکل 1967 ژنو و ملحقات آن بیم موجه از اذیت و آزار به اثبات برساند .

اتباع خارجه که بصورت غیر قانونی وارد کشور ایران شده اند و برای تثبیت جایگاه خود اقدام به ازدواج غیر قانونی با زنان ایرانی نموده اند که حاصل این ازدواج ها فرزندان بدون هویت هستند که از علل پیدایش کودکان بی هویت می توان موارد زیر را دخیل دانست:
1- بر اساس قانون مدنی کشورمان، ازدواج اتباع خارجی با زنان ایرانی باید با اطلاع دولت باشد (ماده 1060 قانون مدنی)؛ بنابراین دادگاه های ایران چنانچه یک زن ایرانی بدون اجازه دولت ایران شوهر خارجی اختیار کند، اثری را برای آن ازدواج مترتب نخواهند کرد؛ زیرا به نظر بعضی حقوقدانان، حکم بر صحت آثار چنین ازدواجی مانند صحیح دانستن اصل ازدواج است که قانون ایران آن را ممنوع و غیرجایز دانسته است (الماسی، 1388 ، ص 273 )؛