راستی آزمایی در مبارزه با فساد:-پایان نامه مبارزه با فساد اداری
راستی آزمایی

یکی از راهکارهای رایج و در عین حال پر مناقشه مبارزه با فساد راستی- آزمایی1[1] است که طی آن میزان صداقت و درستکاری صاحب منصبان بخش عمومی در شرایط ساختگی برای ارتکاب فساد به بوتۀ آزمون درمیآید. برای مثال، برای آزمون میزان درستکاری پلیس، اعضای واحد نظارت و بازرسی نیروی انتظامی میتوانند در لباس شخصی اقدام به تخلف از قوانین راهنمایی و رانندگی کنند تا پلیس آنها را متوقف کند و برای رهایی از جریمه قانونی با پیشنهاد رشوه میزان صداقت و درستکاری آن پلیس را در انجام وظایف خود بسنجند. انتقادهای زیادی از سوی صاحب نظران نسبت به استفاده از اینگونه تکنیکها در بازرسی و نظارت مطرح شده است. بسیاری از منتقدان استدلال می کنند ضعف طبیعت بشری این اجازه را می دهد که در اغلب اوقات وسوسه شده و در دام فساد گرفتار شود. شخصی که در دام فساد گرفتار میشود لزوماً دارای شخصیت فاسد نیست، بلکه برعکس ممکن است شخصیت سالمی داشته و در طول سابقه خدمتی خود دست به ارتکاب عمل فاسد نزده باشد.

افزون بر این در بسیاری از موارد تکنیکهای راستی آزمایی میتواند مورد سوء استفاده قرار گرفته و به عنوان ابزاری برای تخریب رقیب شخصی یا حریف سیاسی و ایدئولوژیکی بکار رود. از جمله پاسخهای ارایه شده در برابر این انتقادها این است که مطالعات تحلیلی امکان تداوم فساد مخفی را برای مدت نامعلومی تا علنی شدن آن فراهم می سازد و هیچ ساز و کار دیگری وجود ندارد که به رمز و رازهای رشوه خواری و سایر موارد سوء استفاده از مقام و موقعیت شغلی پی برده شود. راستی – آزمایی نوعی برهان عملی است که توأم با تجزیه و تحلیل های تئوریک می باشد. تجربه نشان داده است که کاربرد این تکنیک در کشف فسادهایی که هیچگونه مظاهر قبلی نداشته اند بسیار کارآمد بوده است . این تکنیک از جمله کارآمدترین ابزارهای پاکسازی و ایجاد سلامت در دستگاه های بسیار مهم دولتی در یک زمان کوتاه می باشد. بویژه، در شرایط فساد فراگیر و وجود سطوح پایینی از اعتماد، راستی – آزمایی یکی از نادرترین ابزارهایی است که نتایج فوری به همراه داشته و میتواند اعتماد را به دستگاه های اداری بازگرداند.

ساز و کارهای راستی- آزمایی مستلزم مقدمات و منابع قابل ملاحظه ای است، اما دربردارنده این امتیاز میباشد که در زمان کم به نتیجه میرسد و در پیشگیری از جرم نقش مؤثری دارد. البته باید توجه داشت که وجود نظارت دقیق و خطوط راهنمای شفاف برای اجتناب از خطر اغفال بسیار لازم و ضروری است. هرگونه تصمیم برای کاربرد ساز و کارهای راستی – آزمایی باید مبتنی بر اصول دفاع پذیر باشد. فرآیند آزمون باید به نحو صحیح و صادقانه ای به اجرا درآید تا بتوان در دادگاه به طرز معقولی از آن دفاع کرد. لازم است فرآیند راستی-آزمایی ضبط الکترونیکی شود تا امکان ارزیابی دقیق مسئولیت جرم برای قاضی و هیأت منصفه فراهم شود. در هر حال، محکومیت های مبتنی بر راستی- آزمایی باید متضمن وجود انگیزه مجرمانه در شخص متهم باشد.

راستی- آزمایی از جمله ابزارهایی است که هم در جلوگیری و هم در تعقیب جرم می تواند کمک مؤثری داشته باشد. با کاربرد این ابزار می توان مشخص کرد که آیا یک مقام اداری تمایل به ورود در کار فاسد دارد

یا خیر. همچنین می توان این تکنینک را به منظور پاکسازی دستگاه های دولتی از کارمندان بالقوه فاسد، افزایش میزان ریسک ارتکاب عمل فساد برای کارمندان، و افزایش شمار گزارش های واقعی از موارد فساد به کار بست. که براساس گزارش(هدف مشخص) افزون بر این، راستی- آزمایی را می توان به منظور آزمودن یک یک یا چند تن از شهروندان، کارمندان یا مجرمان مورد سوء ظن است، مورد استفاده قرار داد. همچنین به منظور تعیین میزان احتمال گرایش کارمندان به ارتکاب ( آزمون تصادفی) می توان آن را به مثابه یک عمل فاسد مورد استفاده قرار داد. به منظور حفظ سلامت اداری لازم است کارمندان به طور معمول احساس کنند که ممکن است تحت برنامه راستی- آزمایی باشند. این موضوع به آنها اجازه می دهد که در هر شرایطی از پذیرش رشوه امتناع کنند و موارد پیش آمده را به مسئولین ذیربط گزارش دهند. در هر حال، تا جای ممکن نباید کارمندان نسبت به تعداد، انواع و اهداف کلی برنامه های راستی – آزمایی آگاهی یابند، اما آگاهی یافتن آنها از برخی تجربه های راستی – آزمایی در مورد همکاران می تواند به عنوان هشداری برای اجتناب از فساد باشد. زمانی که کارمندان نتوانند تشخیص دهند که عمل فاسدی نظیر پیشنهاد رشوه واقعی است یا ساختگی در اغلب موارد از پذیرش آن اجتناب می کنند. تجربیات حاصل از بکار بستن ساز و کارهای راستی-آزمایی در مراکزی نظیر مراکز پلیس لندن، و نیویورک نشان داده است که برای پاکسازی یک ناحیه فاسد، در شرایطی کوئینسلند1[2] که فساد فراگیر شده، این تکنیک کافی نیست. زیرا در چنین شرایطی لازم است دست به یکسری اصلاحات سیستمی زده شود تا در درون آن شانس کمی برای ارتکاب فساد وجود داشته باشد. در هرحال، در شرایط عادی تکرار راستی- آزمایی های تصادفی و هدفمند بر مبنای یک قاعده ضروری است. راستی- آزمایی مثبت می تواند نتایج متعددی دربرداشته باشد. از نظر اهمیت، متناسب با اینکه برحسب تصادف و یا از روی برنامه انجام شود، این نتایج متفاوتند. شایسته است برای کسانی که از راستی – آزمایی سربلند بیرون می آیند، تشویق های قابل ملاحظه ای در نظر گرفته شود. در موارد راستی- آزمایی مبتنی بر برنامه، لازم است انضباط سخت و حتی تعقیب جنایی به مورد اجرا گذاشته شود. این در حالی است که در موارد راستی- آزمایی تصادفی بهتر است واکنش ها ملایم و تمرکز اصلی بر آموزش باشد.

1-Integrity Testing

1- Queensland