اساتید راهنما :

دکتر مهری صفاری

دکتر علی اکبر مقصودی مود

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) چکیده به­ منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی آخر فصل بر خصوصیات مختلف ریشک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف گندم و جو ، دو آزمایش در سال زراعی 93-1392در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. هرآزمایش به­صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید.تیمارهای آبیاری در دو سطح آبیاری معمول (شاهد) و اعمال تنش خشکی همزمان با سنبله­دهی (تنش) در کرت­های اصلی و تعداد گندم شامل الوند، ارگ، بک کراس، چمران، امید، پیشتاز، روشن، S78،شیراز و یاواروس و ارقام جو شامل: یوسف، نصرت، بهمن،نیمروز، افضل، فجر30، لاین UH12، لاین4، D10 در کرت­های فرعی قرار گرفتند.جهت اندازه­گیری صفات (تعداد روزنه ، تعداد ردیف روزنه ، تعداد کرک ، طول سلول اپیدرمی ، مساحت سلول اپیدرمی، طول سلول بالیفورمی ، مساحت سلول بالیفورمی ) از هر کرت یک سنبله به صورت تصادفی برداشت شده و از هر سنبله یک ریشک، به­صورت تصادفی انتخاب و اندازه گیری ها انجام شد. در پایان فصل رشد عملکرد و اجزای عملکرد شامل تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن سنبله در بوته ، وزن دانه در بوته مورد اندازه گیری قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آزمایش نشان داد واکنش ارقام نسبت به اعمال تنش از نظر خصوصیات آناتومیکی متفاوت بود که بیانگر پتانسیل متفاوت آن­ها از نظر تحمل به تنش خشکی بود.اثر متقابل معنی داری برای تعداد سنبله در بوته مشاهده شد و اثر تنش بر تعداد دانه در بوته، وزن سنبله در بوته، وزن دانه در بوته معنی دار بود . این پاسخ نسبت به تنش آخر فصل در بین تمام ارقام یکسان بود. بنابراین از این مرحله (سنبله دهی) می توان به عنوان مرحله ای حساس نسبت به تنش خشکی نام برد. کلمات کلیدی: جو،  رقم، ریشک، قطع آبیاری، گندم. فهرست عنوان               شماره صفحه فصل اول : مقدمه و کلیات 1-1- تاریخچه غلات… 2 1-2- اهمیت غلات در تغذیه انسان.. 3 1-3- اهمیت اقتصادی.. 4 1-4-گندم. 4 1-5- مشخصات گیاه شناسی.. 5 1-5-1- ریشه. 5 1-5-2- ساقه. 5 1-5-3- برگ…. 6 1-5-4- گل آذین.. 6 1-6- جو. 7 1-6-1- ریشه جو. 7 1-6-2- ساقه جو. 6 1-6-3- برگ جو. 7 1-6-4- گل آذین جو. 7 1-7-  ریشک…. 7 1-8- گلوم. 9 1-9- آب و اهمیت آن.. 9 1-10- نقش آب در گیاهان.. 9 1-11- تنش خشکی.. 10 1-12- آناتومی.. 10 1-13- اپیدرم. 11 فصل دوم: مروری بر پژوهش های انجام شده 2-1- اثرات تنش خشکی بر  ویژگیهای فیزیولوژیک و آناتومیک…. 14 2-1-1-  اثر تنش خشکی بر روزنه ها. 14 2-1-2- اثر تنش خشکی بر فتوسنتز. 15 2-1-3- اثر تنش خشکی بر خصوصیات آناتومیکی.. 15 2-1-4- اثر تنش خشکی بر عملکرد گیاهان زراعی.. 16 2-1-5-  اثر تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیکی.. 18   فصل سوم: مواد و روش ها 3-1-  مشخصات موقعیت جغرافیایی و زمان  اجرای آزمایش…. 21 3-2- خاک محل  آزمایش…. 21 3-3- طرح مورد آزمایش…. 21 3-4- مدل طرح آزمایشی.. 21 3-5- آماده سازی بذور. 21 3-6- عملیات تهیه زمین ، کاشت… 22 3-7- عملیات داشت و برداشت… 22 3-8- اندازه گیری صفات آناتومیک گندم و جو. 23 3-9- اندازه گیری مساحت سلول های اپیدرمی و بالیفورمی.. 23 3-10-  اندازه گیری عملکرد و اجزای عملکرد. 23 فصل چهارم: نتایج و بحث 4-1- صفات آناتومیکی گندم. 31 4-1-1- تعداد روزنه. 31 4-1-2- تعداد ردیف روزنه. 32 4-1-3- تعداد کرک…. 33 4-1-4- طول سلول اپیدرمی.. 38 4-1-5- مساحت سلولهای اپیدرمی.. 38 4-1-6- طول سلول بالیفورمی.. 46 4-1-7- مساحت سلول بالیفورمی.. 47 4-2- عملکرد و اجزای عملکرد گندم. 53 4-2-1- تعداد سنبله در بوته. 53 4-2-2-  تعداد دانه در بوته. 54 4-2-3- وزن سنبله در بوته. 56 4-2-4-  عملکرد دانه در بوته. 57 4-3- صفات آناتومیکی جو. 72 4-3-1-  تعداد روزنه. 72 4-3-2- تعداد ردیف روزنه. 72 4-3-3- تعداد کرک…. 73 4-3-4- طول سلول اپیدرمی.. 78 4-3-5-  مساحت سلول اپیدرمی.. 78 4-3-6- طول سلول بالیفورمی.. 79 4-3-7-  مساحت سلول بالیفورمی.. 79 4-4-  عملکرد و اجزای عملکرد جو. 81 4-4-1- تعداد سنبله در بوته. 81 4-4-2- تعداد دانه در بوته. 81 4-4-3-  وزن سنبله در بوته. 83 4-4-4- عملکرد دانه در بوته. 85 پیشنهادات… 95 فصل پنجم: منابع منابع.. 95 1-1- تاریخچه غلات غلات(cereals) به گروهی از گیاهان علفی خانواده گندمیان (گرامینه) گفته می شود که دانه های ریز آن ها مصرف خوراکی دارند غله از  cererlia muner به معنی هدیه الهی منشاء گرفته و شامل گیاهانی نظیر گندم، جو، چاودار، یولاف، برنج، ذرت، سورگوم و انواع ارزن ها می باشد. شواهد تاریخی نشان می دهد که هر یک از انواع غلات در توسعه و تکامل جوامع انسانی اولیه نقش ویژه و مهمی  داشته اند .کاوش­های انجام شده در شرق عراق نشان داده است که انسان های اولیه ای که 15 تا 16 هزار سال قبل در آنجا می زیسته ­اند نیاز غذایی خود را ازطریق زراعت به دست می آورده اند  و گیاهان  عمده مورد کشت آن­ها گندم و جو یا احتمالاً اجداد شناخته شده این محصولات بوده است در سایر جوامع انسانی اولیه نظیر چین برنج، در آفریقا سورگوم و در تمدن های دنیای جدید مثل مکزیک ذرت مهمترین غله محسوب می شده است (9). 1-2- اهمیت غلات در تغذیه انسان مقدار غله ای که در جیره غذایی انسان مورد استفاده قرار می گیرد به روشنی می تواند ما را نسبت به اهمیت غیر قابل انکار آن ها آگاه کند . در بسیاری از کشورهای آفریقایی و نیز آسیایی بیش از 80 در صد جیره غذایی  به طور مستقیم از غلات تامین می شود، سهم غلات در جیره غذایی مردم اروپای مرکزی و غربی بین 45 تا 55 در صد و ایالات متحده آمریکا تقریباًً20 تا30 در صد است. به طوری که نزدیک به 70 درصد سطح زیر کشت یک میلیارد هکتاری جهان را غلات اشغال می کنند و در درجه اول نزدیک به نیمی از کل نیازهای غذایی انسان، به ویژه آسیا مستقیماً از غلات تامین می شود، در تولید سایر فرآورده های غذای دامی مانند گوشت، تخم مرغ، شیر و غیره، غلات در مقایسه با دیگر محصولات زراعی سهم فوق العاده بزرگی دارند (36). گیاهان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، تقریباً کل غذای مورد نیاز بشر را تأمین می­کنند. از 350هزار گونه­ی گیاهی موجود بر روی زمین، تنها 150 گونه­ی آن به عنوان گونه های غذایی مورد استفاده قرار می­گیرند، که از این تعداد فقط 15 گونه در سطح تجاری تولید و بخش عمده­ی عرضه­ی غذا در بازار جهانی را تشکیل می­دهند که بیش از نیمی از این 15 گونه را غلات تشکیل می­دهند. بنابراین، غلات حایل بین بشر و گرسنگی هستند. مشارکت گندم در تأمین پروتئین مورد نیاز بشر برابر مجموع مشارکت پروتئین ناشی از گوشت، شیر و تخم مرغ است. به نظر نمی­رسد غلات در آینده جایگزینی داشته باشند. برای اینکه گیاهی بتواند تأمین کننده­ی بخش عمده­ی غلات جمعیت کره­ی زمین باشد، بایسته است که ویژگی هایی همچون توانایی تولید زیاد در واحد سطح، حمل و نقل آسان، و پذیرش به گونه­ی شایسته­ای وجود دارد. بنابراین، به نظر می­رسد بیشترین بخش غدای جمعیت در حال افزایش کره­ی زمین می­بایست از غلات تأمین شود و حتی در آینده بر اهمیت آنها افزوده هم خواهد شد (3). هم اکنون مصرف غلات به طور تقریب بر اساس سرانه مصرف در سال بالغ بر 370-390 کیلوگرم است یعنی یک کیلوگرم به ازای هر فرد در روز و مصرف مستقیم روزانه انسان حدود 2/3 این مقدار است. مصرف سالانه غلات در هندوستان 170 کیلوگرم بر آورد شده است که عمدتاً به صورت غیر مستقیم در تغذیه دام مصرف و پس از تبدیل به پروتئین حیوانی توسط انسان مصرف می گردد (2). 1-3- اهمیت اقتصادی گندم گیاهی است که به مقدار زیاد و در مساحت وسیعی از زمینهای کشاورزی دنیا و حتی در نواحی خشک کشت شده و محصول کافی تولید می کند. اهمیت اقتصادی گندم چه از نظر تولید و چه از نظر تغذیه در دنیا بیش از سایر محصولات کشاورزی است حتی در مناطقی که به علت متغیر بودن شرایط اقلیمی و یا خشکی محیط، امکان تولید نباتی نباشد می­توان گندم تولید نمود. سطح زیر کشت گندم در ایران و نیز در جهان از سطح زیر کشت سایر غلات بیشتر است. گندم عمدتاً بین 30 تا 60 درجه عرض جغرافیایی، در منطقه معتدل شمالی و 25 تا 40 درجه عرض جغرافیایی در منطقه معتدل جنوبی با بارندگی 250 تا 1300 میلیمتر در سال، تولید می­شود. اما بیش از 75 درصد کل تولید این محصول در مناطقی با بارندگی 375 تا 875 میلیمتر و عمدتاً در مناطق معتدل شمالی متمرکز است (21). تولید گندم در دنیا در درجه اول  برای تغذیه انسان و در درجه دوم برای تغذیه پرندگان و حیوانات و مصارف صنعتی می­باشد. گندم از نظر تولید و سطح زیر کشت مهمترین محصول کشاورزی ایران است و افزایش محصول آن روز به روز مورد توجه قرار گرفته و از نظر اقتصادی و تامین غذای اصلی از اهمیت بسیاری برخوردار می­باشد (9) . 1-4-گندم گندم مهمترین گیاه زراعی روی زمین است. معروف است که هر روز در نقطه­ای از کره­ی زمین کاشت و در همان روز در نقطه­ای دیگر برداشت می­شود. این امر حاکی از توانایی سازش بسیار زیاد این گیاه با اقلیم­های گوناگون است، به گونه­ای که گندم را از فنلاند در نیمکره­ی شمالی تا آرژانتین در نیمکره جنوبی کشت می­کنند. در سطح جهانی نزدیک به 52 درصد زمین های قابل کشت دنیا به کشت غلات اختصاص دارد که دو سوم این مقدار زیر کشت گندم است. 1-5- مشخصات گیاه شناسی

  برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب: فصل اول: مقدمه 1-1-.اهمیت سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1 1-2-.اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3 1-3-.فرض‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3   فصل دوم: مروری بر پژوهش‌های انجام شده 2-1- سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4 2-2-  گیاهشناسی سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4 2-3-موارد مصرف سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4 2-4- تنش‌های محیطی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5 2-5- تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5 2-5-1- طبقه‌بندی خاک‌ها بر اساس هدایت الکتریکی……………………………………………………………………………………………………….6 2-5- 2-واکنش گیاهان به تنش شوری………………………………………………………………………………………………………………………………..6 2-5-3- واکنش گیاهان به یون‌های ویژه……………………………………………………………………………………………………………………………..8 2-5-3-1- واکنش گیاهان به یون‌های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم……………………………………………………………………………8 2-5- 4-اثر شوری بر پرولین برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………..10 2-5-6- اثر شوری بر قندهای محلول گیاه…………………………………………………………………………………………………………………………10 2-5- 7-اثر تنش شوری بر صفات رویشی گیاه………………………………………………………………………………………………………………….11 2-5-7-1- سطح برگ و طول ساقه……………………………………………………………………………………………………………………………………11 2-5-8- گروه‌بندی گیاهان از نظر تحمل به شوری……………………………………………………………………………………………………………12 2-6- اهمیت تنوع ژنتیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13 2-7- نشانگرهای ژنتیکی و انواع آن……………………………………………………………………………………………………………………………………14 2-7-1- نشانگرهای ظاهری………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14 2-7-2- نشانگرهای مولکولی………………………………………………………………………………………………………………………………………………15 2-7-2-1- نشانگرهای پروتئینی………………………………………………………………………………………………………………………………………..15 2-7-2-2- نشانگرهای DNA……………………………………………………………………………………………………………………………………………..15 2-7-2-3-  نشانگرهای ریزماهواره……………………………………………………………………………………………………………………………………..16 2-8- شاخص‌های مهم در مطالعه تنوع ژنتیکی مولکولی………………………………………………………………………………………………….17 2-9-مروری بر پژوهش‌های انجام شده با نشانگر SSR. …………………………………………………………………………………………………….18 فصل سوم: مواد و روش‌ها 3-1- زمان و موقعیت آزمایش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….19 3-2- آزمایش اول: بررسی تحمل به شوری در مرحله‌ گیاهچه‌ای…………………………………………………………………………………….19 3-2- 1- مشخصات تیمارهای آزمایشی و ژنوتیپ‌های مورد بررسی…………………………………………………………………………………19 3-3- روش اجرای آزمایش ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..19 3-4- فرمول غذایی هوگلند………………………………………………………………………………………………………………………………………………..20 3-5- روش‌های نمونه‌برداری و اندازه‌گیری صفات مورد بررسی………………………………………………………………………………………..21 3-5-1- اندازه‌گیری سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………….21 3-5-2- اندازه‌گیری وزن خشک برگ………………………………………………………………………………………………………………………………..21 3- 5-3- اندازه‌گیری پرولین و قندهای محلول کل…………………………………………………………………………………………………………..21 3-5-3-1- تهیه عصاره الکلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….21   3-5-3-2-اندازه‌گیری پرولین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….22 3-5-3-3-اندازه‌گیری قندهای محلول کل((TSS…………………………………………………………………………………………………………….23 3- 5-4- مواد معدنی برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….24 3-5-4-1- طرز تهیه استاندارد پتاسیم………………………………………………………………………………………………………………………………24 3-5-4-2- طرز تهیه استاندارد سدیم………………………………………………………………………………………………………………………………..24 3-5-5-تجزیه و تحلیل داده‌های آزمایش اول……………………………………………………………………………………………………………………25 3-6-آزمایش دوم: بررسی تنوع ژنتیکی به کمک نشانگرSSR…………………………………………………………………………………………..26 3-6- 1- استخراج DNA ژنومی از نمونه‌های گیاهی مورد بررسی………………………………………………………………………………….26 3-6-2-بررسی کیفیت و کمیت DNA…………………………………………………………………………………………………………………………….27 3-6- 2-1-بررسی کمیت DNA به روش اسپکتروفتومتری …………………………………………………………………………………………..27 3-7-PCR…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..28 3-7-1- الگوی دمایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………30 3-7-2- امتیازبندی داده‌های مولکولی و تجزیه و تحلیل‌های آماری آن‌ها……………………………………………………………………….30 3-7-2-1- محتوای اطلاعات چندشکلی……………………………………………………………………………………………………………………………31 3-7-2-2- محاسبه تعداد آلل مشاهده شده (Na) و تعداد آلل مؤثر (Ne)……………………………………………………………………31 3-7-2-3- محاسبه تنوع ژنوتیپی………………………………………………………………………………………………………………………………………31 3-7-2-4- تجزیه خوشه‌ای…………………………………………………………………………………………………………………………………………………31 3-7 -2-5- تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)………………………………………………………………………………………………………………..31   فصل چهارم: نتایج، بحث و پیشنهادها 4-1-آزمایش اول: تجزیه و تحلیل مشاهدات در مرحله گیاهچه­ای…………………………………………………………………………………..32 4-1-1-آمار توصیفی  برآورد اجزاء واریانس، دامنه تغییرات، ضرایب تنوع و توارث­پذیری عمومی صفات مورد بررسی….32 4-1-2- تأثیر شوری بر صفات مورفولوژیکی ارقام مختلف سورگوم………………………………………………………………………………….34 4-1-2- 1-طول ساقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………34 4-1-2-2-سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….35 4-1-2- 3-وزن خشک برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….35 4-1-2-4- وزن خشک ریشه………………………………………………………………………………………………………………………………………………36 4-1-3-تأثیر شوری بر صفات فیزیولوژیک(پرولین و قندهای محلول) در ارقام مختلف سورگوم…………………………………….38 – غاظت پرولین برگ…………………………………………………………………………………………………………………………………………..38 4-1-3-2- غلظت قندهای محلول……………………………………………………………………………………………………………………………………..39 4-1-4-بررسی تغییرات عناصر معدنی ارقام مختلف سورگوم تحت تنش شوری……………………………………………………………..41 4-1-4-1- تأثیر شوری بر میزان پتاسیم…………………………………………. ………………………………………………………………………………41 4-1-4-2- میزان کلسیم …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..42 4-1-4-3-میزان منیزیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………43 4-1-4-4- تأثیر شوری بر میزان سدیم برگ…………………………………………………………………………………………………………………….43 4-1-4-5- تأثیر شوری بر میزان نسبت سدیم به پتاسیم…………………………………………………………………………………………………44 4-1-5-همبستگی ژنتیکی و فنوتیپی بین صفات………………………………………………………………………………………………………………46 4-1-6-.گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها در شرایط تنش و بدون تنش با استفاده از شاخص STI …………………………………………………48 4-2-آزمایش دوم: بررسی چندشکلی با استفاده از نشانگرهای SSR………………………………………………………………………………50 2-4-1- گروهبندی ژنوتیپ‌ها بر اساس داده‌های SSR……………………………………………………………………………………………………53 4-2-2- نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی…………………………………………………………………………………………………………..54 4-3- ارتباط بین نشانگر‌های مولکولی و ویژگی‌های اندازه‌گیری شده در مرحله گیاهچه‌ای…………………………………………….56 4-4- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59 4-5- پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….59 منابع………………………………………………………………………………………..61   فهرست جدول‌ها جدول 3-1-  مشخصات ژنوتیپ‌های سورگوم مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………….19 جدول 3-2-  طرز تهیه محلول نیم هوگلند……………………………………………………………………………………………………………………….20 جدول 3-3- جم محلول مادری و آب دو بار تقطیر مورد نیاز جهت تهیه استانداردهای پرولین با غلظت‌های مشخص ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23 جدول 3-4- فهرست آغازگرهای استفاده شده و توالی آنها……………………………………………………………………………………………….29 جدول 3-5- الگوی دمای PCR در آزمایش……………………………………………………………………………………………………………………..29 جدول 4-1- آمار توصیفی، برآورد ضرایب تنوع فنوتیپی،  ژنوتیپی و توارث­پذیری عمومی برای صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک در شرایط تنش و بدون تنش…………………………………………………………………………………………………………………………..33   جدول 4-2-  میانگین مربعات منابع تغییر براب پارامترهای ظاهری اندازه‌گیری شده در ارقام سورگوم ……………………..36 جدول 4-3- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای پارامترهای ظاهری اندازه­گیری شده در ارقام مختلف سورگوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..36 جدول 4-4- مقایسه میانگین ارقام برای صفات ظاهری اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری……………………………….37 جدول 4-5- میانگین مربعات حاصل از تجزیه واریانس برای صفات پرولین برگ و قندهای محلول در ارقام سورگوم…..39 جدول 4-6- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای پارامترهای پرولین و قندهای محلول در ارقام مختلف سورگوم….. ………..40 جدول 4-7- مقایسه میانگین ارقام برای صفات پرولین و قندهای محلول در سطوح مختلف شوری………………………………40 جدول 4-8- میانگین مربعات حاصل از تجزیه واریانس برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در ارقام مختلف سورگوم…44 جدول 4-9- میانگین مربعات حاصل از برش­دهی سطوح مختلف شوری برای عناصر معدنی اندازه­گیری شده در ارقام مختلف سورگوم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………45 جدول 4-10- مقایسه میانگین ارقام برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری………………………………45 جدول 4-11- ضرایب همبستگی فنوتیپی (بالای قطر) و ژنتیکی (زیر قطر )  صفات در شرایط تنش شوری………………. 47 جدول 4-12- ضرایب  همبستگی فنوتیپی (بالای قطر) و ژنتیکی (پایین  قطر) صفات  در شرایط عدم  تنش   …………48 جدول 4-13- شاخص‌های تنوع ژنتیکی به‌دست آمده در ژنوتیپ‌های سورگوم  با استفاده از 7 نشانگر SSR…………….. 53 جدول 4-14- ماتریس تشابه برای تجزیه داده‌های مولکولی……………………………………………………………………………………………..53 جدول 4-15- مقادیر مؤلفه‌های اصلی برای بخش مولکولی ………………………………………………… …………………………………………55 جدول 4-16- ضرایب تأثیر B در تجزیه لجستیک دوتایی بین صفات گیاه سورگوم و آلل‌های SSR  در شرایط تنش………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………….57 جدول 4-17- ضرایب تأثیر B در تجزیه لجستیک دوتایی بین صفات گیاه سورگوم و آلل‌های SSR  در شرایط بدون تنش………….58 فهرست شکل‌ها شکل 4-1-گروهبندی ژنوتیپ­های سورگوم  با استفاده از نمودار سه بعدی STI، Yp و Ys…………………………………………..50 شکل 4-2- الگوی باند آغازگر XTxp258 با 10 رقم سورگوم و DNA Ladder 50bp RTU………………………………52 شکل-4- 3- گرهبندی ارقام سورگوم مورد مطالعه بر اساس مشاهدات مولکولی نشانگرSSR  به روش UPGMA…..54 شکل4-4- نمودار پراکنش ژنوتیپ‌های سورگوم به‌وسیله دو مؤلفه اول بر اساس مشاهدات نشانگرهای SSR …………….55 فهرست ضمیمه‌ها ضمیمه 1- طرز ساختن محلول‌ها طرز ساختن محلول اتیلن دیامین تترا استیک اسید (EDTA) یک مولار………………………………………………………………………73 طرز ساختن بافر تریس بورات اتیلن دیامین تترا استیک اسید (TBE)……………………………………………………………………………73 طرز ساختن بافر CTAB…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..73 ضمیمه 2- جداول مقایسه میانگین ارقام جدول 6-1- مقایسه میانگین ارقام برای صفات ظاهری اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری……………………………….74 جدول 6-2- مقایسه میانگین ارقام برای صفات پرولین و قندهای محلول در سطوح مختلف شوری………………………………75 جدول 6-3- مقایسه میانگین ارقام برای عناصر معدنی اندازه‌گیری شده در سطوح مختلف شوری…………………………………76  مقدمه و هدف -1- اهمیت سورگوم سورگوم با نام علمی(Sorghum bicolor L.) ، گیاهی است از گروه C4، یك ساله كه از خانواده‌ی غلات می‌باشد(دوگت،[1] 1970). سورگوم گیاهی است كم توقع و پر محصول كه حتی در زمینهای فقیر از نظر عناصر غذایی و یا شور و قلیایی كشت می‌گردد، به طوری كه از نظر استقامت و قناعت از آن به عنوان شتر گیاهی نام می‌برند (کریمی، 1996). همچنین گیاهی است روز کوتاه، عموماً یکساله، که از قرن‌ها قبل توسط بومی‌های آفریقا، خاور نزدیک و خاورمیانه مورد کشت و کار قرار می‌گرفته است. سورگوم از نظر میزان تولید در بین غلات در درجه پنجم اهمیت بعد از گندم، برنج، ذرت و جو قرار دارد (امام، 1386). سورگوم غله‌ اصلی در آفریقا، هند، قسمت‌هایی از چین، آمریکای مرکزی و جنوبی، استرالیا، آرژانتین و مکزیک می‌باشد. عملکرد دانه آن بسته به شرایط آب و هوایی بسیار متفاوت بوده به‌طوری که بین 3000-300 کیلوگرم در هکتار در بعضی از منابع ذکر گردیده است. توزیع گونه‌های خویشاوند سورگوم زراعی در آفریقا بیانگر اهلی و زراعی شدن این محصول در این قاره است. سورگوم به عنوان غذای اصلی در بسیاری از کشورهای با اقلیم گرم مصرف می‌شود. به‌علاوه از سورگوم برای تولید نشاسته، الکل، قند، دکستروز و روغن خوراکی نیز استفاده می‌شود. دانه‌های سورگوم به صورت مکمل‌های غذایی و تهیه کنسانتره دام و طیور بکار رفته و ساقه و برگ آن نیز جهت تغذیه چهارپایان، تهیه مواد ساختمانی و به عنوان سوخت استفاده می‌گردد (امام، 1386).  به طور کلی تنش‌‌‌‌های محیطی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی در سطح جهانی هستند. تنش‌های محیطی با تأثیر بر فرایندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه، باعث کاهش عملکرد گیاه زراعی و در موارد شدیدتر حتی باعث مرگ گیاه می‌گردند. در میان تنشهای غیر زنده، تنش شوری پس از تنش خشکی، دومین عامل محدود کننده عملکرد گیاهان زراعی در سطح جهانی است. بیش از 6 درصد از کل اراضی جهان و قریب به پنجاه درصد از اراضی آبی دنیا دارای مشکل شوری هستند (فلور[2] و همکاران، 1997). یکی از مهمترین مشکلات کشاورزی ایران شوری اراضی است. حدود 10 درصد خاک‌های ایران را خاک‌های شور و سدیمی تشکیل می‌دهند. که پیدایش آنها ممکن است طبیعی بوده، یا به واسطه‌ی توسعه آبیاری و تشدید استفاده از آب همراه با سرعت تبخیر بالا و فعالیت بشری تسریع شود (آبرول[3] و همکاران، 1988). پاسخ گیاهان به تنش شوری متفاوت بوده و به میزان سمیت و پتانسیل اسمزی نمک و مدت زمان تنش بستگی دارد (کومبا [4]و همکاران، 1998). تنش شوری عاملی است که به طور جدی تولید محصولات زراعی را در مناطق مختلف از جمله مناطق خشک و نیمه خشک محدود می‌کند. مساله شوری در اغلب مناطق مورد كشت سورگوم در دنیا مطرح است (تیلور [5]و همکاران، 1975). سورگوم بر اساس تقسیم‌‌‌‌‌‌بندی گیاهان از نظر تحمل به تنش شوری، در كلاس نیمه‌متحمل قرار می‌گیرد و آستانه تحمل به شوری آن 9/4 تا 8/6 دسی‌زیمنس بر متر است. اما در بین ارقام یك گونه زراعی، تحمل به تنش شوری می‌تواند بسیار متفاوت باشد. آثار شوری روی گیاه سورگوم در مراحل مختلف متفاوت است. سورگوم در مرحله رویشی و مراحل اولیه زایشی، بسیارحساس بوده در حالی که در دوره گلدهی و مرحله پر شدن دانه به ترتیب کمترین حساسیت را به تنش شوری دارد. شوری در برخی مواقع روی زمان مراحل رشد گیاهی برخی از غلات تأثیر می‌گذارد، به گونه‌ای که جوانه‌زنی، ظهور خوشه‌ها و گلدهی زودتر اتفاق می‌افتد. این واکنش برای گیاهان گندم، سورگوم و یولاف گزارش شده است (میر محمدی میبدی و قره‌یاضی، 1381). امروزه از نشانگرهای مولکولی به عنوان ابزاری مناسب و مکمل روش‌های کلاسیک برای مکان‌یابی و شناسایی ژن‌های کنترل کننده صفات کمی و برنامه‌های گزینش استفاده می‌شود. شناسایی نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن مورد نظر و مکان یابی آن بر روی کروموزوم یک هدف مهم در اصلاح­نباتات برای همسانه‌سازی ژن‌ها و گزینش به کمک نشانگر است (آریف[6]، 2002). کاربرد روش‌های مولکولی می‌تواند اطلاعات مفیدی را در رابطه با مسائل مربوط به ویژگی‌های تنوع ژنتیکی از قبیل شناخت و اندازه‌گیری تفاوت‌های ترکیبات ژنتیکی، میزان شباهت آنها، میزان و علت تنوع و روابط خویشاوندی بین آنها در اختیار قرار دهد. تنوع می‌تواند در سطح گونه، جمعیت و داخل جمعت (افراد) مورد بررسی قرار گیرند (باقری و همکاران، 1380).  میزان چند شکلی، یکی از ویژگی‌های مهم هر نشانگر می‌باشد که اهمیت نسبی آنرا بیان می‌نماید بعلاوه سودمندی یک نشانگر به تعداد آلل‌ها و فراوانی آنها مربوط می‌شود. از سوی دیگر فراوانی‌های آللی نشان‌دهنده ساختار ژنتیکی جوامع هستند. به طور کلی هر گونه علامت یا نشانه‌ای که، بیانگر حضور یا عدم حضور یک صفت و یا یک ویژگی خاص در گیاهی باشد را اصطلاحا نشانگر می‌نامند. باید توجه داشت که هر نشانگر مورد استفاده در اصلاح نباتات، باید دارای دو ویژگی باشد. یکی اینکه در بین افراد جمعیت به صورت مختلف یا متفاوت (چند شکلی) دیده شود و دوم اینکه، منشأ ژنتیکی داشته و قابلیت انتقال از نسلی به نسل دیگر را داشته باشد. نشانگر مولکولی ریز ماهواره یا توالی‌های تکراری ساده SSR)) شامل توالی دو گانه تکراری کوتاهی (6-2 جفت باز) از DNA هستند (محمدی و همکاران، 1389). نشانگر‌های ریزماهواره به علت چند شکلی بالا، ماهیت هم‌بارز، ارزیابی آسان و تکرار پذیری بالا به عنوان نشانگر‌های متداول برای مکان‌یابی ژن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نشانگر‌ها علاوه بر برخوردار بودن از مزایایی چون فراوانی زیاد و چندشکلی بالا، دارای توزیع یکنواختی بر روی ژنوم بوده و جایگاه کروموزومی آن‌ها بر روی نقشه‌های ژنتیکی مشخص گردیده است. در گیاهان خانواده چلیپاییان استفاده از این نشانگر‌ها گسترش زیادی پیدا کرده است (آچاریا [7]و همکاران ، 1983). با وجود شور بودن مناطق وسیعی از ایران و سازگار بودن این گیاه به شرایط شوری، تحقیقات اندکی در خصوص جنبه‌های به نژادی آن در کشور انجام گرفته است و با توجه به اینکه سورگوم گیاهی کم توقع می‌باشد و همچنین نظر به اینکه گزارشی در مورد بررسی تحمل به شوری این گیاه در استان کهگیلویه و بویراحمد در دسترس نیست، این آزمایش با هدف شناسایی بهترین ارقام متحمل به شوری و یافتن نشانگر مولکولی SSR مرتبط با ویژگی‌های تحمل به شوری در این گیاه در مرحله‌ گیاهچه‌ای، انجام شد.

در دهه اول اجرای موافقت نامه تریپس هیچ کشوری از این موافقت نامه جهت الزام سایر کشورها به ایجاد ضمانت اجرای کیفری حقوق مالکیت فکری استفاده ننموده بود. اولین چالش در آوریل 2007 بوجود آمد زمانی که ایالت متحده آمریکا شکایتی علیه چین در باب قصور این کشور در حمایت و اجرای ضمانت اجراهای کیفری حقوق مالکیت فکری متعاقب تعهدات این کشور بر مبنای موافقت نامه تریپس در سیستم حل و فصل سازمان تجارت جهانی مطرح نمود. این مشاجره یکی از اولین موقعیت هایی است که استاندارد حداقلی و انعطاف پذیری ضمانت اجرای موافقت نامه تریپس در آن مورد خطاب قرار گرفت.نقطه تمرکز این پایان نامه بررسی مشاجره بین این دو کشور، نظریات شورای پنل سازمان تجارت جهانی پیرامون تحلیل و تفسیر قیود محدود کننده ضمانت اجرای کیفری مندرج در ماده 61 موافقت نامه تریپس و تعیین سرنوشت نهایی تفسیر مهمترین قید محدودکننده این ماده در رابطه با آستانه جرم و میزان و مقیاس در جرم انگاری نقض حقوق مالکیت فکری است که واژه «در مقیاس تجاری» می باشد. تمرکز ثانویه این پایان نامه تجزیه و تحلیلی از تأثیر تفسیر این قید محدودکننده توسط شورای پنل سازمان تجارت جهانی بر ضمانت اجراهای کیفری نظام حقوق مالکیت فکری و اثراتی است که متعاقب این تفسیر در موافقت نامه­ی منع تجارت متقلبانه «آکتا» متبلور گردید. کلیدواژه: موافقت نامه تریپس، ضمانت اجراهای کیفری حقوق مالکیت فکری، سیستم حل و فصل اختلاف سازمان تجارت جهانی،دعوی مالکیت فکری آمریکا علیه چین،گزارشات پنل تفسیر تریپس، معاهده منع تجارت متقلبانه «آکتا» کوته نوشته ها

فهرست مطالب عنوان                                                                                                          صفحه مقدمه. 1 الف :بیان موضوع. 5 ب :سوال اصلی تحقیق.. 6 ج :سوال فرعی تحقیق.. 6 د:سوابق و پیشینه تحقیق: 6 ه : فرضیه ها 8 و: ضرورت انجام تحقیق.. 8 ز :روش تحقیق.. 9 ح:سازماندهی پژوهش… 9 فصل اول:کلیات.. 12 مبحث اول :مفاهیم. 12 گفتاراول :تعریف جرایم علیه مالکیت‌های فکری.. 13 بند اول :نقض ابتدایی.. 14 بنددوم :نقض ثانوی.. 15 1-نقض حقوق مادی.. 16 2-نقض حقوق معنوی.. 16 گفتار دوم : تعریف مقیاس تجاری.. 17 بند اول: تعریف  و تفسیر تحت الفظی واژه ی مقیاس تجاری.. 18 بند دوم: تعریف نقض در مقیاس تجاری بر مبنای معاهده تریپس… 19 مبحث دوم: مکانیزم حل اختلاف در سازمان تجارت جهانی.. 20 گفتار اول :روش ها و ویژگیهای سیستم حل وفصل اختلافات سازمان تجارت جهانی.. 23 بند اول: صلاحیت اجباری.. 25 بند دوم:وجود قانون ماهوی از پیش تعیین شده 26 گفتار دوم : ارکان رسیدگی به دعاوی.. 27 بند اول :هیات رسیدگی.. 27 بند دوم)رکن استیناف 28 بند سوم )شورای عمومی.. 29 گفتار سوم : نقش موافقت نامه تریپس در سازمان تجارت جهانی.. 30 بند اول : اهم دست آوردهای تریپس… 33 مبحث سوم: دلایل اقامه دعوی آمریکا علیه چین و شرح اجمالی مشاجره 34 گفتار اول :بررسی پیش زمینه مشاجرات تجاری بین چین و ایالات متحده آمریکا 36   بنداول : بررسی پیش زمینه ارتباطات تجاری.. 36 الف  : دلایل سیاسی و امنیتی.. 38 1-محاسبات کوتاه مدت عمل گرا  و پرمحتوا 38 2ـ فشارهای ناشی از صنایع داخلی.. 41 3-فشارهای وارده از کنگره 43 بنددوم: الزام به ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق مالکیت فکری بر مبنای معاهده تریپس… 49 1-اجرای کیفری مندرج در موافقت نامه تریپس… 52 2-حداقل استانداردهای بین المللی انعطاف پذیر مندرج در ماده61 تریپس… 52 گفتار دوم : جدول زمانی اقامه ی دعوا در سازمان تجارت جهانی.. 57 بند اول :جدول زمانی عام رسیدگی به  دعاوی سازمان تجارت جهانی.. 58 بند دوم :مطالعه‌ی موردی جدول زمانی دعوی آمریکا علیه چین.. 59 فصل دوم:معیارهای مقیاس تجاری در نقض حقوق مالکیت فکری.. 62 مبحث اول : قاعده کلی و روش های تفسیردر سازمان تجارت جهانی.. 63 گفتار اول : تفسیر تحت الفظی.. 63 گفتار دوم :تفسیر بر اساس قصد و نیت طرفین.. 64 گفتار سوم :تفسیر بر اساس غایات.. 66 مبحث دوم : مفهوم و ماهیت واژه ی مقیاس تجاری از دیدگاه پنل.. 70 گفتار اول :تفسیر واژه ی مقیاس تجاری توسط پنل.. 78 بند اول : گزارش ارائه شده توسط پنل  در تفسیر واژه‌ی مقیاس تجاری.. 87 مبحث سوم : معیارهای مرتبط با مقیاس تجاری در حقوق کشورها 102 گفتاراول:معیارهای مطرح شده درقوانین برخی کشورهای توسعه یافته. 103 بند اول: آمریکا 103 بند دوم :اتحادیه اروپا(رهنمود اجرای قوانین مرتبط به حقوق مالکیت فکری ) 105 بند سوم: فرانسه. 106 بند چهارم :آلمان. 107 بند پنجم :انگلیس… 108 بند ششم :استرالیا 108 بند هفتم:کانادا 110 بند هشتم : کره جنوبی.. 111 گفتار دوم : معیارهای مطرح شده در قوانین داخلی کشورهای در حال توسعه. 114 بند اول :آرژانتین.. 114 بند دوم :برزیل.. 115 بند سوم :هند. 116 مبحث چهارم: معیارهای طرفین دعوی.. 117 گفتار اول : اظهارات آمریکا(خواهان) 117 گفتار دوم :اظهارات چین(خوانده) 122 مبحث پنجم : معیارهای مطرح شده در مقررات منطقه ای و موافقت نامه های آزاد تجاری.. 133 گفتاراول: معیارهای مطرح شده در رهنمود اتحادیه اروپا 133 بند اول : وضعیت اجرا رهنمود در برخی کشورهای عضو  اتحادیه اروپا 135 الف :فرانسه. 135 ب :انگلستان. 136 ج :اسپانیا 136 گفتار دوم: معیارهای مطرح شده در موافقت نامه های آزاد تجاری.. 136 بند اول: موافقت نامه‌ی آمریکا- استرالیا 137 فصل سوم:تاثیر تعریف معیارهای مقیاس تجاری بر نظام حقوق مالکیت فکری.. 139 مبحث اول : محدودیت های رویکرد تریپس… 140 مبحث دوم : نتایج و تعریف نهایی مقیاس تجاری بر طبق نظر پنل.. 148 گفتار اول :اظهارات پنل سازمان جهانی تجارت.. 149 مبحث سوم : رویکرد تریپس پلاس و تصویب موافقتنامه آکتا 155 گفتار اول : تریپس پلاس… 155 گفتار دوم : موافقت نامه آکتا 157 بند اول :مقررات اجرای کیفری مندرج در معاهده ی آکتا 159 مبحث چهارم:ارزیابی و تحلیل نهایی.. 168 گفتار اول:تحلیل و تفسیر رای نهایی پنل.. 168 گفتار دوم : نتیجه گیری.. 174 ضمیمه. 183 اظهارات مطرح شده توسط کشورهای  ثالث  در روند مذاکرات دعوی آمریکا علیه چین در باب تفسیر مقیاس تجاری   183

مقدمه

مقررات بین المللی حمایت ازحقوق مالکیت فکری، نسبت به نیاز حتمی و مسلم تصویب قوانین کیفری در حقوق داخلی کشورها در برابر ناقضین حق مذکور تمهیدات لازم را نیاندیشیده بودند. دو معاهده‌ی کلاسیک مالکیت فکری،معاهدۀ پاریس در حفاظت از مالکیت صنعتی[1] و معاهده برن در حفاظت ازآثارادبی وهنری[2] می باشندکه این دو معاهده در برگیرنده‌ی تعهدات صریح و آشکار والزام آور در باب تصویب قوانین اجرای کیفری مالکیت فکری در برابر ناقضین نبودند. با این حال، این دو معاهده همراه با معاهده‌ی نایروبی[3]در حمایت از سمبل‌های المپیک دارای تعهداتی بودند که طرفین حین قرارداد ممکن بود برای اجرای قوانین کیفری به آنها متوسل شوند؛ برای مثال، طبق ماده6 ثالث کنوانسیون پاریس، کشورهای عضو اتحادیه پاریس باید: (استعمال علامت و  نشان و درفشها و سایر علایم و نشانه‌ای رسمی کشورهای عضو اتحادیه و همچنین هر گونه تقلید از علایم مربوط به دوران تاریخی کشورها خواه به عنوان علامت تجاری و یا صنعتی – و یا به عنوان عناصرعلامت – در صورتی که اجازه استعمال آن از طرف مقامات صالحه‌ی کشور مذکور صادر نشده باشد – به وسیله اتخاذ تدابیر لازم ممنوع نمایند.) مثالهایی مرتبط؛ ماده 1 معاهده نایروبی اعضا راملزم می نماید: (ثبت هر نشانه‌ای را که ازلحاظ ترکیبی متشکل یا حاوی نمادهای المپیک باشد رد یا ابطال نمایند و با اقدامات مناسب استفاده از این علایم را در علایم تجاری یا دیگر نشانها در جهت نیل به اهداف تجاری منع نمایند).[4] هر دو معاهده‌ی فوق خواستار ممنوعیت استفاده‌های خاص بوسیله‌ی تدابیر مناسب وامکان تعیین مجازات‌های کیفری می باشند، این موارد در تئوری می توانند یکی از راههای الزام به اجرای تعهدات باشند. علاوه بر این ماده3، معاهده حمایت از تولید کنندگان آثارصوتی در برابر تکثیر غیرمجاز (معاهده رم مصوب 1961) به صراحت بیان می کند که: (هر یک از کشورهای متعهد به این کنوانسون در اجرای آن ممکن است از  مقررات ضمانت اجرای کیفری استفاده نمایند.) درهمان زمان، انعطاف ‌پذیری ذاتی این قوانین  نمایانگر تفاوتهای سنتی در سطوح بین‌المللی بود که منجر به اتخاذ رویکردهای  ملی در اجرای حقوق مالکیت فکری می گردید. علاوه بر این ، مقررات بین‌المللی در زمینه‌ی اجرای حقوق مالکیت فکری، همراه با یک پتانسیل قدرتمند که بااجرای کیفری ارتباط وپیوند برقرارنماید، قبل از پیدایش سازمان تجارت جهانی(WTO) و انعقاد معاهده‌ی جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری(TRIPS)به ندرت یافت می شدند. در ماده9 از کنوانسیون پاریس، توقیف محصولاتی که دارای علامت تجاری غیر قانونی می باشند درخواست شده است؛ و این توقیف باید برحسب درخواست دادستان عمومی و یا هر مقام صالح دیگر یا تقاضای هر شخص ذینفع مطابق با قوانین داخلی هر کشور به عمل آید.[5] و در نهایت طبق ماده 16 کنوانسیون برن – کپی‌های نقض شده (فاقد مجوز از دارنده‌ی حق) باید توقیف شوند، وتوقیف وفق قانون هر کشور صورت گیرد[6].

عنوان

بررسی سیاست  جنایی تقنینی ایران در ارتباط با جرایم اقتصادی

استاد راهنما

دکتر  مهدی سلیمی

تابستان 1394

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : چکیده اقتصاد در زندگی افراد جامعه، نقش بی­بدیلی را ایفا می­کند و به دلیل برخورد مستقیم با زندگی مردم، اساسی بوده و به هیچ عنوان نمی­توان آن­را نادیده گرفت؛ به نحوی که به نقل از معصومین، نابسامانی در حوزه اقتصاد نه تنها باعث اخلال در حوزه­های دیگر زندگی می­شود بلکه دین و معاد انسان را نیز تحت تأثیر خود قرار می­دهد.فساد اقتصادی به متمرکز کردن ثروت­ها گرایش دارد و نه فقط شکاف میان غنی و فقیر را افزایش می­دهد که برای مرفهان، ابزارهای نامشروع حفاظت از موقعیت و منافعشان را تأمین می­کند. فساد اقتصادی شرایطی را فراهم می­نماید که در سایه آن، دیگر انواع جرایم تسهیل می­یابند. بدون شک برقراری و حفظ نظم اقتصادی در گرو مبارزه با اخلال­گران در نظام اقتصادی و مجرمین اقتصادی است. مبارزه با جرایم اقتصادی هم موجب برقراری نظم اقتصادی می­شود و هم از آثار و تبعات مضر اختلال در اقتصاد کشور جلوگیری می­کند.   واژگان کلیدی:جرم،مجازات،اقتصاد،قانون.   مقدمه جرائم اقتصادی یکی از آسیب های مهمی است که امنیت اقتصادی کشورها را مورد تهدید قرار می دهد. این موضوع بخصوص در کشورهایی که دارای اقتصاد رانتی هستند، دارای ابعاد و مظاهر آشکارتری هست. جرائم اقتصادی با زنجیره ای از جرائم دیگر در ارتباط است؛ جرایمی از قبیل ارتشاء، تطهیر درآمدهای نامشروع یا پولشویی، جعل اظهار نامه های گمرکی یا مالیاتی و در حالت سازمان یافته ایجاد اختلال در نظام اقتصادی که هر یک به نوبه خود قدرت فراوانی در تخریب منافع ملی و سرمایه های اجتماعی دارد. پول های باد آورده، به هم ریختن توازن اقتصادی، فرار سرمایه و به هم زدن برنامه های مدیران و مسئولان برای کنترل سلامت و امنیت اقتصادی و … وجه مشترک همه انواع جرائم اقتصادی است. به همین دلیل در سرتاسر دنیا، دولت ها  در صدد شناسایی علل و عوامل واقعی وقوع جرائم اقتصادی بوده تا با وضع مقرراتی در این زمینه، به حمایت از نظم و امنیت اقتصادی برخیزند.  روش تحقیق از نوع تحلیلی-توصیفی بوده و اطلاعات نیز به‌صورت کتابخانه ای جمع آوری شده است.  نتایج نشان می‌دهد که در نظام قضائی ایران، هنوز دادگاه خاص جرائم اقتصادی وجود ندارد. از طرف دیگر با وجود آنکه بیشترین بار تحقیقات مقدماتی جرائم اقتصادی بر عهده ضابطین دادگستری است، با این حال انسجام لازم در این زمینه وجود نداشته و این امر توسط نهادهای متعددی انجام می گیرد، به‌نحوی که تشتت بسیاری مشاهده شده و حتی برخی از نهاها به لحاظ قانونی، ضابط دادگستری محسوب نمی شوند. در جرایم اقتصادی، نتیجه مجرمانه یعنی اخلال در نظام اقتصادی کشور و انگیزة کسب منفعت در سطحی گسترده، دو شاخصی است که دشواری ها و چالش های پیشگیری از این قبیل جرایم را مطرح می کند. تدابیر پیشگیری به تبعِ دو شاخص فوق، هم باید گسترده و هم باید برهم زننده انگیزه ها باشد. در این پایان نامه با تاکید بر سیاست جنایی ایران به برخی از مهمترین تدابیر پیشگیرانه وضعی در رویارویی با جرایم اقتصادی پرداخته می شود. در جرایم اقتصادی، نتیجه مجرمانه یعنی اخلال در نظام اقتصادی کشور و انگیزة کسب منفعت در سطحی گسترده، دو شاخصی است که دشواری ها و چالش های پیشگیری از این قبیل جرایم را مطرح می کند. از دغدغه های مهم زندگی انسانها و جوامع بشری در طول تاریخ مسائل اقتصادی و مشکلات ناشی از آن است . بشر عمده سعادت و آسایش خود را در تامین مایحتاج زندگی مادی و برخورداری از یک اقتصاد پویا که در پوشش آن به راحتی بتواند به تمام خواسته هاو نیازهای مادی خویش دست یازد ، جستجو کرده است . حتی انسانهای دین باور ، اگر چه اقتصاد را زیربنای جامعه انسانی نمی دانند لیکن ، از آنجا که مسائل مادی و اقتصادی در رشد معنوی و روحی تاثیر زیادی داشته و چه بسا در موارد کثیری زندگی معنوی آنان را تحت شعاع قرار داده است به اقتصاد به عنوان یکی از ارکان اساسی زندگی توجه و در حل معضلات آن اندیشیده اند . دسترسی به امکانات مالی مقدمه ای کارساز در جهت رشد معنوی در فرهنگ دینی جایگاه قابل توجهی داشته است . کلام منسوب به رسول اکرم (صلی اله علیه و آله ) : « من لا معاش له لا معادله » حکایت گویای این اندیشه است . برهه ای از زمان وجود ندارد که جوامع دستخوش بحرانهای ناشی از پدیده های اقتصادی اعم از رونق و رکود اقتصادی و کمبود مواد غذایی و غیر غذایی نبوده باشد . تلاش انسانها برای تهیه نان، مسکن ، البسه ، ایجاد اشتغال ، فراهم نمودن مقدمات تحصیل و مایحتاج مادی دیگر بشر همیشه زاییده پدیده های مثبت و منفی بوده است . پدیده ها منفی اقتصادی همیشه نتیجه شرایط آب و هوا ، نارسایی مدیریت حاکم بر نظام اقتصادی ، کمبود مواد غذایی و مواد اولیه و امثال آن نیست، گاهی این پدیده ها ، ناشی از اعمال سودجویانه و ضد انسانی عده ای است که جهت کسب منافع بیشتر طی طریق مشروع را رها کرده و با انجام اعمال ضد اخلاقی به دامن آلوده فتنه انگیزی و تحصیل ناحق و نادرست مال و ثروت چنگ زده اند ، و با اعمال خود مشکلات اقتصادی ناشی از امور طبیعی را فزونی بخشیده و حتی به اخلال در نظام اقتصادی و اجتماعی جوامع پرداخته و حیات انسانها را به مخاطره انداخته اند . پدیده های مجرمانه اقتصادی همیشه در سرلوحه جرایم بوده و جوامع برای واکنش مناسب در مقابل این پدیده ها از هیچ تلاشی دریغ نورزیده است ، و در راستای آن همیشه برای دفع و رفع مضرات ناشی از آن آمادگی اجتماعی مناسب وجود داشته است . اقتصاد و امور مادی همیشه در زندگی بشر ، حتی زمانی که به زندگی اجتماعی روی نیاورده بود ، رکن اساسی محسوب می شده است ، لیکن امروزه با پیچیده شدن زندگی اجتماعی و خارج شدن جوامع از مراحل ابتدایی و برقراری روابط گسترده انسانها ، اقتصاد جهش خیره کننده ای داشته و جلوه گری خاصی در جوامع پیدا کرده است . به میزان رشد اقتصاد و گسترش و پیچیدگی روابط انسانها ، جرائم اقتصادی هم با افزایش فزاینده ای روبرو و هم عملیات اجرایی آن از یک نوع پیچیدگی برخوردار می باشد ، لذا واکنش با آن باید با اتخاذ تدابیر لازم و اعمال سیاست جنایی شایسته توام گردد.     فصل اول-کلیات تحقیق     بیان مساله اصولاً جرائم اقتصادی در ترمینولوژی حقوق اقتصادی معنا می‌یابد و بدون حقوق اقتصادی که رسالت آن، مدیریت نظام اقتصادی و حفظ نظم اقتصادی در سطح کلان می‌باشد، نمی‌توان از دادرسی و واکنش در قبال جرائم اقتصادی سخن گفت.ماهیت فنی جرائم اقتصادی اقتضاء می‌کند در مبارزه علیه آن، توسل به عدالت جنایی و سزاده ویا عدالت ترمیمی- که خود رشته ای نوپاست و ظرفیتهای خاصی مانند جبران خسارت و مسئولیت پذیری مجرم را داراست- و یا به عبارت دیگر صرف کیفر گرائی و یا کیفر گریزی، بدون از بین بردن علل و عوامل جرم که همانا ضعف و تشتت و خلاء های تقنینی و یا مشکلات ساختاری در اقتصاد نظیر، خنثی بودن نظام اقتصادی، عدم امنیت سرمایه گذاری و پیچیدگی ونامتناسب بودن مقررات اقتصادی است، منتج به نتیجه مطلوب نشود، زیرا اصولاً مبارزه با معلول، ره به مقصد نمی‌برد.وضعیت اقتصادی هر کشور، اثر تعیین کننده و جهت دهنده بر استقلال ملی آن کشور دارد. کشور ایران با وجود ذخایر ارزندۀ زیرزمینی، اراضی قابل توجه کشاورزی و نیروی انسانی بالقوۀ مستعد، در صورت به کار انداختن ابتکارات شایسته، امکان دسترسی به رشد اقتصادی، خود کفائی و خوداتکائی را خواهد داشت. با توجه به اهمیت اقتصاد در توسعه و پیشرفت جوامع، اهمیت مفاسد اقتصادی نیز به خوبی آشکار می‌گردد. جرائم اقتصادی مانند موریانه‌ای، پایه‌های جامعه را سست می‌کند یا به بیان دیگر فساد، جامعه را به جنگلی تبدیل می‌کند که صاحبان سرمایه و قدرت و گاهی هم جنایتکاران با تشکیلات سازمان یافته خود، رمانروای مطلق آن می‌شوند. جرایم اقتصادی، شبکة توزیع در آمدها را در جامعه بر هم می‌زند و فاصله فقیر و غنی را تشدید می‌کند.مفاسد اقتصادی یکی از مهم‌ترین موانع توسعه در جوامع امروزی است که بررسی علل و عوامل منجر به بروز و رشد این نوع جرائم و بررسی نقاط ضعف قوانین در ایران و مقایسه تطبیقی با اسناد و قوانین بین‌المللی و در نهایت، رسیدن به راهکارهای موثر برای مقابله با مفاسد اقتصادی، ازاهمیت ویژه ای برخوردار است.آثار سوئی که از مفاسد اقتصادی ایجاد می‌شود، اقتضاء می‌نماید که یک سیاست جنائی معقول و منطقی برای مبارزه با این نوع مفاسد، پیش‌بینی شود.بنا بر شواهد موجود، هر چه به پایان سدۀ بیستم نزدیک می‌شویم،   موضوع فساد به عنوان یکی از مسائل فراگیر دهۀ آخر این قرن، اهمیت بیشتری می‌یابد. هر کشور با هر سطحی از توسعه، تحت تاثیر رسوائی‌های فساد قرار می‌گیرد، هر چند سطوح آن در کشورهای مختلف از یکدیگر تفاوت دارد و تحت تأثیر پارامترهای متفاوتی است.مجرمین یقه سفید و افرادی که از نفوذ و قدرت سیاسی و اقتصادی برخوردارند، مرتکبین اصلی این‌گونه از جرائم هستند. ایران در مقایسه با کشورهای دیگر و از دیدگاه بین‌المللی در رتبه‌های بالای فساد قرار دارد بر اساس بررسی‌های موجود، ایران جزء فساد پذیرترین کشورهای دنیاست.با مشخص شدن آثار مخرب و انکارناپذیر فساد اقتصادی در رسیدن به توسعۀ پایدار و عدالت اجتماعی، مبارزه و کنترل این پدیدۀ شوم، بایستی به اولویت اساسی برنامه‌های دولت، تبدیل شود.در برخورد با جرایم اقتصادی بایستی با حساسیتهای خاص و بدون شعارگرایی در قوه قضائیه تعقیب شود. مسلماً تدوین لوایح قضایی مناسب در این قلمرو همانند سایر قلمروهای حقوقی از وظایف قوه قضائیه بوده و این قوه نبایستی در مبارزه با جرایم اقتصادی تحت تأثیر نگاه های سیاسی و اجرایی غیر قضایی قرار بگیرد. مسلماً برخورد شایسته قانونی، تضمینی جهت اقتصاد سالم و جلوگیری از فرار سرمایه خواهد بود. پیشینه تحقیق در ارتباط با موضوعات مشابه رساله، چندین مقاله و فارسی و  انگلیسی وجود دارد، که هر کدام به جهاتی به موضوع مورد نظر اشاره کرده اند. به این صورت که در مقالات فارسی با  موضوع سیاست جنایی ایران در قبال جرایم اقتصادی, بیشتر به بیان کلیات مذکور در این رابطه پرداخته شده  و  منابع خارجی نیز موضوع را به نحو جامع بررسی ننموده و از دید ما فضای بحث و بررسی بیشتری وجود دارد. 1-( حبیب­زاده ومنصور­آبادی؛محمدجعفر و عباس؛ مقاله بررسی تطبیقی اختلاس وتصرف غیرقانونی در حقوق کیفری ایران ، ماهنامه دادرسی،شماره27، سال 1380): موضوع جرم بزه تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی عبارتست از وجوه نقدی یا مطالبات یا حوالجات یا سهام و سایر اسناد و اوراق بهادار یا سایر اموال متعلق به هر یک از دستگاه های مذکور در ماده 598 قانون مجازات اسلامی یا اموال متعلق به سایراشخاص(حقیقی یا حقوقی خصوصی) که نزد دستگاه ها و کارکنان آنها بر حسب وظایف قانونی سپرده شده اند. بنابر تعریف عام اموال شامل اموال مادی، حقوق مالی(مثل مطالبات)، اسناد مشخص کننده اموال و حقوق مالی، اسناد در وجه حامل می شود. 2-( حبیب زاده، محمّد جعفر؛ محقق داماد، سیّد مصطفی، مقاله اصل قانونی بودن جرم و مجازات در حقوق ایران، 1374 _ نشریه دانشگاه شاهد، شماره 9): پیامد استقرار نظام جمهور ی اسلام ی در ایرا ن، به عنوا ن یک نهاد حکومتی، مبتنی بر پذیرش و تفکیک قوا ی سه گان  قانونگذار ی، قضایی و اجرایی کشور، این بود که یک حکومت دینی با ولایت و مرجعیت روحانی و اسلامی، از طریق نهادها ی دارا ی صلاحیت مستقل و تعریف شده، اعما ل حاکمیت کند. از جمله پیامدها ی آ ن پذیرش نظام قانونگذار ی پارلمانی در دو نهاد طولی مجلس شورا ی اسلامی و شورای نگهبا ن قانو ن اساسی بود. در این راستا بسیاری از احکام جزایی فقهی در قالب مواد قانونی به زبان رسمی کشور تدوین شد و به تصویب و تأیید مجلس شورا ی اسلامی و شورا ی نگهبا ن قانو ن اساسی رسید و مستند مراجع قضای ی قرار گرفت. 3-( حبیب زاده، محمد جعفر، آسیب شناسی نظام عدالت جنایی ایران، مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشکاه شیراز، تابستان 1383.) عنصر قانونی جرم اقتصادی از زاویه مرجع وضع به دو طبقه نهادهای تقنینی و نهادهای غیر تقنینی قابل تقسیم است. با نگاهی گذرا به قوانین در این خصوص، می‌توان دریافت؛ به سبب ماهیت فنی و صنفی این جرایم، عمدتاً در نهادهای غیر تقنینی اعم از تشکل‌های صنفی یا کمسیون‌های هیأت دولت و یا مجمع تشخیص مصلحت نظام، جرم انگاری صورت گرفته است. این تنوع منابع قانونی منجر به نوعی پراکندگی و عدم انسجام در عنصر قانونی جرایم اقتصادی شده است 4-( رئیس دانا، فریبرز، چکیدة مباحث مطرح شده در محور جرایم مالی- اقتصادی، آسیب‌های اجتماعی ایران، انجمن جامعه شناسی ایران، چاپ اول، تهران، انتشارات آگه،1383): مجرم اقتصادی تحت عنوان یقه سفید اولین بار توسط ساترلند جامعه شناس امریکایی استعمال گردید. این مجرمین از نظر شخصیتی دارای ضریب هوشی بالایی هستند و عمدتاً شیوه ارتکاب جرم آنان عاری از هرگونه خشونت و توسل به زور است. از دیگر خصایص آنان دارا بودن حالت خطرناک بدین مفهوم که؛ از یک سو ظرفیت مجرمانه آن‌ها (به علت ضریب هوشی بالا و منتفذ بودن) بالاست و از سوی دیگر قابلیت انطباق اجتماعی (به علت عدم رویت پذیری و فاقد سرزنش بودن این جرایم) در این افراد بالا است. نظریه فشار مرتن در خصوص این گروه از مجرمین، چنین است؛ ما در جامعه با یکسری اهداف مواجه هستیم که دستیابی به آنها به عنوان یک موفقیت، تشویق می‌شود و از سوی دیگر با وسایل و فرصت‌های قانونی مواجه هستیم که باید جهت نیل به آن اهداف در اختیار افراد جامعه قرار گیرد. مجرم اقتصادی در هنگام روبرو شدن با شکاف بین این اهداف و فرصت‌ها، با توجه به خصیصه نوآور بودن، به شیوه های غیر قانونی متوسل می‌شود. 5-( لازمیان، محمد مسعود، سیاست جنایی تقنینی ایران در جرایم اقتصادی، جلد دوم، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق دانشگاه آزاد مشهد،1386.): سومین عامل و مساله ساختاری در اقتصاد ما پیچیدگی و نامتناسب بودن مقررات است. در جهان امروز، مقررات اقتصادی و مالی بسیار شفاف، صریح و در عین حال دقیق و ثابت است. سیستم‌های بانکی، گمرکی، مالیاتی و امثال آن در کشور ما آن قدر پیچ و خم دارد که بسیاری از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند یا اصلاً در آن وارد نشوند یا از طریق غیرقانونی و یا پرداخت رشوه و زد و بندها هر چه زودتر و خارج از مراحل سخت و پیچیده‌ی اداری و مقررات به مقصود خود برسند که این خود زمینۀ مشکلات و مفاسد اقتصادی زیادی می‌شود. سوالات تحقیق

• آیا جرایم ا قتصادی از حیث نتیجه در زمره جرایم مطلق می باشد؟

2- هدف از جرم انگاری در قلمرو جرایم اقتصادی چیست؟

فهرست مطالب عنوان                                                 صفحه چکیده…………………………………………… 1 فصل اول: کلیات تحقیق 1-1- مقدمه………………………………………. 3 1-2-  بیان مسئله…………………………………. 3 1-3- اهمیت وضرورت………………………………… 8 1-4-  اهداف پژوهش………………………………… 8 1-5- فرضیه‌های پژوهش ……………………………… 9 1-6- تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها و اصطلاحات ………… 9 فصل دوم: پیشینه پژوهش 2-1-نظریه پذیرش طرد والدین………………………………………………………………………………………………    12 2-1-1مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………                                                  12 2-1-2 مدل دو بعدی: شافر /باوماریند…………………………………………………………………………………..             13 2-1-4 مفاهیم درتئوری  والدین پذیرش- رد…………………………………………………………………………                                15 2-1-5 دو قطب پذیرش وطرد……………………………………………………………………………………………….     16 2-1-5-1 قطب  گرمی ……………………………………………………………………………………………………….. 16 2-1-5-2 قطب طرد……………………………………………………………………………………………………………  16 2-1-5-3  بُعد کنترل………………………………………………………………………………………………………….. 16 2-1-6 تاثیرات اداراک طرد در دوران کودکی بر فرد …………………………………………………………………                                       17 2-1-7 نظریه پذیرش طرد والدین در گستره تحقیقات……………………………………………………………….17 2-2- نظریه دلبستگی جان باولبی …………………………………………………………………………………………              19 2-2-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………….19 2-2-2نظریه دلبستگی……………………………………………………………………………………………………………  20 2-2-3دلبستگی چیست؟………………………………………………………………………………………………………  21 2-2-4 ویژگی‌های دلبستگی……………………………………………………………………………………………….. 22 2-2-5 مبنای نظری دلبستگی ……………………………………………………………………………………………      23 2-2-6 اساس زیستی نظریه دلبستگی ………………………………………………………………………………….                 23 2-2-7 تعریف دلبستگی……………………………………………………………………………………………………..  24 2-2-8 اهمیت نظریه دلبستگی…………………………………………………………………………………………….      26 2-2-9 مفروضه‌های اساسی نظریه دلبستگی ……………………………………………………………………….                             27 2-2-10  مفاهیم اساسی در نظریه دلبستگی …………………………………………………………………………..                                 28 2-2-11 حساسیت و کیفیت دلبستگی…………………………………………………………………………………….               28 2-2-12 نظام دلبستگی ……………………………………………………………………………………………………….. 28 2-2-13مدل‌های فعال ساز درونی…………………………………………………………………………………………..          28 2-2-14 دلبستگی ایمن به عنوان یک عامل محافظ……………………………………………………………………                                    29 2-2-15 اهمیت رفتار حساس……………………………………………………………………………………………….      29 2-2-16 ارتباط نظریه دلبستگی با نظریات دیگر……………………………………………………………………..                                   31 2-2-16-1نظریه روان تحلیل گری……………………………………………………………………………………….                31 2-2-17-2 نظریه رفتار گرایی …..………………………………………………………………………………….                    33 2-2-16-3 دیدگاه کردار شناسی…………………………………………………………………………………….                 33 2-2-16-4 نظریه روان شناسی شناختی ……………………………………………………………………………..                              33 2-2-16-5 پژوهش‌های هارلو…………………………………………………………………………………………..          37 2-2-17 علایم دلبستگی………………………………………………………………………………………………….. 37 2-2-18  تداوم الگوهای دلبستگی……………………………………………………………………………………                38 2-2-19 چارچوب تکاملی نظریه دلبستگی……………………………………………………………………….                              39 2-2-20 دلبستگی در بزرگسالی……………………………………………………………………………………….           39 2-2-21 مراحل دلبستگی ………………………………………………………………………………………………..         40   2-2-22 ارزیابی دلبستگی و انواع آن ……………………………………………………………………………….                            42 2-2-23 طبقه‌بندی کیفیت دلبستگی ……………………………………………………………………………….                    46 2-2-23 -1 دلبستگی «ایمن»……………………………………………………………………………………………        46 2-2-23 -2 دلبستگی ناایمن «اجتنابی»……………………………………………………………………………….                   47 2-2-23 -3  دلبستگی ناایمن «دوسوگرا»………………………………………………………………………….                         47 2-2-23 -4  دلبستگی آشفته(سازمان نیافته) ……………………………………………………………………….                                     48 2-2-24  عوامل مؤثر بر دلبستگی ایمن ……………………………………………………………………………..                              49 2-2-24-1  فرصت برقرار کردن رابطه نزدیک………………………………………………………………………                                 49 2-2-24-2 کیفیت پرستاری……………………………………………………………………………………………….   49 2-2-24-3   ویژگی‌های کودک……………………………………………………………………………………………..        50 2-2-24-4  شرایط خانوادگی………………………………………………………………………………………………… 50 2-2-24-5   خلق و خوی کودک………………………………………………………………………………………….            50 2-2-25 سلسله مراتب اشخاص مورد دلبستگی……………………………………………………………………..                                51 2-2-25 -1 دلبستگی‌های متعدد…………………………………………………………………………………………..          51 2-2-25 -2 پدرها ………………. ……………………………………………………………………………………………              52 2-2-26 روش‌های فرزند پروری و دلبستگی کودک ………………………………………………………………                                          52 2-2-27 دلبستگی‌ و تأثیرات آن بر شخصیت و زندگی آینده افراد ………………………………………….   53 2-2-28  دلبستگی و آسیب شناسی روانی………………………………………………………………………………                        54 2-2-28-1   محرومیت مادری ……………………………………………………………………………………………              55 2-2-28-2   اضطراب جدایی……………………………………………………………………………………………….     56 2-2-28 -3 نشانه‌های مشکلات دلبستگی……………………………………………………………………………..                       56 2-2-29 تفاوتهای فردی در دلبستگی بین اشخاص……………………………………………………………….                                         57  2-2-30 دلبستگی در گستره تحقیقات………………………………………………………………………………..                    57 فصل سوم :روش تحقیق 3-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………….                                             66 3-3-1 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………………  66 3-3-2 نمونه …………………………………………………………………………………………………………………   66 3-3-2-1 روش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………            66 3-4 ابزار پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..  67 3-5 روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………….. …… 68 3-6 روش تجزیه وتحلیل آماری …………………………………………………………………………………………               68 فصل چهارم تجزیه وتحلیل داده ها 4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..          70 4-1 آمار توصیفی ………………………………………………………………………………………………………………..    70 4-2 آمار استباطی ………………………………………………………………………………………………………..   73 فصل پنجم بحث و نتیجه گیری 5-1 – بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………..80 5-3 – محدودیتهای پژوهش …………………………………………………………………………………………..82 5-4 – پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………..83 5-5 – پیشنهادات برای تحقیقات بعدی …………………………………………………………………………….83 فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………………..84 پیوست ها …………………………………………………………………………………………………………………….89 چکیده : هدف از این پژوهش بررسی رابطه طرد،پذیرش و کنترل همسر با سبک دلبستگی بین کارکنان متاهل اداره آموزش و پرورش شهرستان بروجرد  بود . روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و ابزارهای گرد آوری داده ها ، –پرسشنامه پذیرش، طرد و کنترل شریک خویش(روهنر، ( 2005  ، پرسشنامه دلبستگی بزرگسال هازان و شیور ( AAQ ) می باشد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل و برسی قرار گرفت . نتایج نشان داد که می توان براساس سبک دلبستگی ایمن احساس پذیرش را پیش بینی نمودهمچنین براساس سبک دلبستگی اجتنابی می توان  احساس طرد را پیش بینی نمود  وبر اساس سبک دلبستگی دو سو گرا احساس کنترل راپیش بینی نمود واژگان کلیدی : طرد ،پذیرش ،کنترل همسر، سبکهای دلبستگی 1-1 مقدمه یکی از نهادهای مهم اجتماعی که اهمیت و نقش های مختلف آن مورد توجه علمای مذهبی، صاحبنظران تعلیم و تربیت، جامعه شناسان و روان شناسان قرار گرفته، خانواده است. خانواده کانونی است که شخصیت کودک درآن قوام میگیرد و تکمیل می شود و سرنوشت آینده او در همان محیط شکل میگیرد. هر انسانی دوران کودکی را با شرایطی ویژه و در درون خانواده خاصی سپری میکند. در واقع فرد بدون خانواده قابل تعریف نیست و به عبارتی خانواده اصلی، کانون شکل گیری هویت فرد است. مکانی که تأثیر خود را در زمان کودکی و نوجوانی روی فرد می گذارد و این فرد این تأثیر را پس از سالها و زمانی که خانواده اصلی را ترک می کند، در زندگی زناشویی نشان می دهد. ازدواج و تشکیل خانواده، فرصتی برای پدید آمدن یک کانون آسایش و خوشبختی و نشاط طبیعی، ارضای غریزه جنسی، لذت بردن از زندگی، بهره مندی از محبت و تعاون و مددکاری و سرانجام امتزاج دو روح و هماهنگی و اتصال دو دریا از نیرو و قدرت، برای رسیدن به هدفی متعالی است. یکی از عوامل مهم که در سالهای اخیر به آن توجه شده است تجارب اولیه فرد با والدین و یا نوع رابطه عاطفی فرد با والدین خود در دوران کودکی است. برخی از مطالعات تلاش کرده اند به این سوال پاسخ دهند که چگونه تجارب اولیه فرد در دوران کودکی می تواند وی را در بزرگسالی تحت تاثیر قرار دهد . در پژوهش حاضر نیز توجه به تجربه دوران کودکی شده است و بران است تا رابطه پدیرش و طرد و کنترل همسر را  در دوران بزرگسالی با تجربه سبک دلبستگی آن بررسی نماید   1-2  بیان مسئله بر اساس «نظریه پذیرش – طرد بین فردی»[1](روهنر[2] ، خالق[3] و کورنویر[4] ، 2007)ونظریۀ «دل بستگی» [5]( بالبی[6]، 1969؛ اینثورث،1989) سبکهای فرزندپروری متاثر از عشق والدین (برای مثال طرد یا پذیرش) می تواند بر تحول بازنماییهای ذهنی فرزندان دربارۀ خودشان و دربارۀ اینکه آنها چقــدر می توانند انتظار داشته باشند که والدینشان به نیازهای هیجانی آنها با حساسیت و با ثبات پاسخ دهند، اثر می گذارد. همچنین هر دو نظریه بیان می کنند که این بازنماییها احتمالا به دیگر روابط صمیمی فرد تعمیم یافته وبر ارزیابیها و رفتارهای فرزندان در روابط خویش در طول زندگی تاثـیر می گذارد (روهنر، ملندز و کرایمر، 2008).همانطور که پارک ،کسیدی،بارکز ،کارسون وبویوم (1992)در نظریۀ دلبستگی عنوان نموده اند الگو های کاری افراد که در خانواده های اصلی آنها توسعه می یابند،اغلب به عنوان الگویی برای رفتار آنها در بافت های اجتماعی جدید، مانند ارتباط با همسالان، عمل میکند. اکثر پژوهشهای صورت گرفته بر رابطۀرفتار والدین در کودکی و ویژگیهای روانشناختی فرزندان در بزرگسالی متمرکز بوده اند و نشانه های طرد والدینی را در آنها شناسایی نموده اند ولی روهنر (2008) عنوان نمود تجارب بالینی وی نشان میدهد افرادی که در خانواده های صمیمی و با محبت رشد یافته اند و والدینی « پذیرنده» داشته اند، ممکن است نشانه هایی همانند آنچه در فرزندان رشد یافته در خانواده های طرد کننده دیده میشود، نشان دهند. وی در مشاهداتش به این نتیجه رسید که «طرد» توسط چهرۀ دلبستگی در هر مقطعی از زندگی می تواند آثارمشابهی داشته باشد این نقطه شروعی برای بررسی رابطۀ پذیرش و طرد شریک زندگی فرد با نوع دلبستگی فرد می باشد. دلبستگی[7] پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایداری است که بین کودک و مادر یا افرادی که نوزاد در تعامل منظم ودائم باآنهاست ، ایجاد میشود) پاپالیا،  2002.( فروید [8] براین باوربود که دلبستگی نوزاد به مادر به خاطر تغذیه و رفع نیازفیزیولوژیکی است)سانتراک،2002 . (هارلو[9] و زیمرمن)[10]1959؛ نقل از لسترام ، 1384/2002) فرضیه فرید را نقض کردند و بیان داشتند در ایجاد و تقویت دلبستگی کودک به مادر، تماس بدنی در مقایسه با تغذیه، عامل مهمتری است. سپس بالبی[11]  (1969 ،1973 ،1980 نقل از  کرین،1384)  مفهوم دلبستگی را از دیدگاه تحولی مورد ارزیابی قرار داد و نظریهاش را براین اساس بناکرد که احساسها و رفتارهای دلبستگی، از قبیل گریه، خنده، مکیدن و چنگزدن، نوزاد را به مادر نزدیک و از خطر دور میسازند، و جدایی از مادر، اضطراب و درماندگی کودک را برمیانگیزد. تجربه های واقعی فرد در مورد حساسیت، پاسخگو بودن، حضور فعال مراقب همچنین خلق و خوی کودک و هماهنگی روابط والد- کودک، اساس شکل دهی به سبکهای مختلف دلبستگی (ایمن [12]، اجتنابی[13] و دوسوگرا[14])، در خلال سالهای نوزادی و کودکی است(کاپلان،1383/2000) . تجربه هایی که نوزاد با مراقبش دارد در الگوهای روابط وی با دیگران درونی سازی می شوند و این الگوی عملی درونی شده، تعیین کننده چگونگی مفهوم نوزاد از خود و دیگران است ،مفهومی که بعدها در روابط با دیگران تعمیم می یابد (پینز،2005). تداوم الگوهای دلبستگی تا بزرگسالی و تأثیر آن بر روابط بین فردی افراد، در آینده و بزرگسالی،به پژوهشهای متعددی منجر شد که از آن میان می توان به پژوهش شارف وبارتو لومیو (1994)درباره ثبات و اعتبار الگوی درونی دلبستگی بزرگسال به وسیله مقیاس پیوسته ورتبهای در سه روش خودگزارش دهی، مصاحبه نیمه ساخت یافته و گزارش همسرانشان، که ثبات متوسطی را نشان ؛ داد،اشاره کرد. بکویت [15]،کوهن[16] وهامیلتون[17] 1999،وینفلد [18] ،اسروف [19] واگلوند 2000[20]، (نقل از استنبرگ، 2002)بیان داشتند که الگوهای دلبستگی افراد، در صورتی که واقعه مهمی مانند طلاق یا از دست دادن والدین رخ ندهد ، ثابت باقی می مانند. از مشهورترین پژوهشها در این زمینه پژوهشهای هازن [21] و شیور[22] 1987، ؛اینزورث 1991[23]، (نقل از پینز،2005)هستند که با الهام از، نظریه بالبی (1996)، در مورد ماهیت پیوندهای عاطفی، نقش دلبستگیهای متقابل [24] بزرگسالان را در روابط زوجین بررسی کردند. نتایج نشان داند که مشخصه های پیوند عاطفی بین زوجین با مشخصه های پیوندهای عاطفی کودک-مادر قابل مقایسه است و سبکهای شناخته شده دلبستگی ایمن، اجتنابی ودوسوگرا، افکار، احساسها و رفتار زوجین را در روابط زناشویی تحت تأثیر قرار میدهند. از جمله تحقیقات انجام شده در این زمینه میتوان به پژوهشهای (بشارت،1380 ؛ بشارت، شریفی و ایروانی،1380 ؛ بشارت، گلینژاد و احمدی، 1381 ؛ اصغری نژاد ودانش،1384)اشاره کرد که همگی بیانگر این مطلب هستندکه آزمودنیها با سبک دلبستگی ایمن از مشکلات زناشویی کمتر، مشکلات بین شخصی کمتر و سطح شادکامی بیشتری نسبت به آزمودنیها واجد سبک دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا، برخوردارند. نتایج پژوهش(فینی، 1999؛ داویلا ، برادبوری و فینجام ،1998) در زمینه ارتباط سبک دلبستگی بزرگسالان با میزان مهار احساسات وعواطف ، این نکته را برجسته کردند که افراد دلبسته نا ایمن ( آرامش کم ، عدم ارتباط نزدیک وافزایش اضطراب درارتباطها ) در مقایسه با افراد ایمن در روابط خود با دیگران، بیشتر متمایل به مهار عواطف و احساسهای مثبت خود، ( هستند . «نظریه پذیرش– طرد بین فردی»( روهنر، 1986 ؛ روهنر و همکاران، 2007 ؛ روهنر،2008) یک نظریۀ مبتنی بر شواهد درباره اجتماعی شدن و تحول در طول زندگی است و هدف آن پیش بینی و تبیین علل، پیامدها و دیگر همبسته های عمده پذیرش- طرد در روابط بین فردی به شکلی جهان شمول است. بنا بر این نظریه،« پذیرش و طرد بین فردی» با هم یک پیوستار دو قطبی را به نام بعـد« صمیمیت» می سازند که«پذیرش» یک طرف این پیوستار و«طرد» در طرف دیگـــر آن قـرار می گیرد. بعد صمیمیت با کیفیت پیوند عاطفی میان افراد و رفتارهای بدنی، کلامی و نمادین افراد برای نشان دادن این احساسات ارتباط دارد. قطب پذیرش با محبت، عشق، مراقبت، آسایش، حمایت ودیگر تظاهرات مثبت و قطب طرد با فقدان یا کمبود معنادار این احساسات و رفتارها وبا حضور گسترهای از رفتارها و عواطف آسیبزای جسمانی و روان شناختی مشخص میگردند.«پذیرش کلامی»[25] شامل تشویق، تعریف و گفتن حرفهای خوشایند، و«پذیرش فیزیکی»[26]شامل بوسیدن، در آغوش گرفتن، نوازش کردن و غیره می باشد. در قطب «طرد» چهار نوع رفتار را می توانیم مشاهده کنیم: الف« سردی و بی احساسی »[27] که در مقابل صمیمیت و محبت است.«سردر کلامی» شامل عدم تشویق و تعریف و«سردی فیزیکی» شامل عدم نوازش، در آغوش گرفتن و بوسیدن است؛ ب«رفتار خصمانه و پخاشگرانه»[28] که باز هم دارای دو بعد«کلامی»( دربرگیرنده دشنام، سرزنش، ریشخند و گفتن حرفهای تحقیر آمیز و تهدیده کننده)، و «فیزیکی» (شامل وارد نمودن هرگونه صدمه جسمانی اعم از هل دادن، نیشگون گرفتن، کتک زدن وغیره)است، ؛ ج« بی تفاوتی و نادیده گرفتن»[29] که در برگیرنده عدم در دسترس بودن فیزیکی و روانشناختی و بی توجهی به نیازهای فرد می باشد؛ و د «طرد نامتمایز»[30]،که منظور از این طرد این است که فرد فکر میکند چهرههای دلبستگی وی واقعا اهمیت چندانی به او نمی دهند و دوستش ندارند، هر چند شاید نشانگر رفتاری خاصی همچون رفتارهای پرخاشگرانه، نادیده گرفتن و بی محبتی را نتوانند به طور روشنی بیان کنند. البته در ویرایشهای جدید مقیاسهای ساخته شده برای ارزیابی ابعاد پذیرش و طرد، بعد جدیدی به عنوان بعد «کنترل»اضافه شده است (روهنر و خالق،2005)که خود پیوستاری از سخت گیری تا سهل انگاری را شامل می شود. یکی از پیش بینیهای عمده این نظریه این است که طرد توسط«دیگری معنادار»[31]، جدا از تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی و جنسی، میتواند آثار منفی بر سازگاری روانشناختی، کنش وری رفتاری و پردازش شناختی کودکان و بزرگسالان داشته باشد. در این نظریه، فرضمی شود که چنانچه نیاز به مراقبت، توجه مثبت، حمایت و آسایش به درستی پاسخ داده نشود، انسانها در هر کجا )هر فرهنگ و ملیتی( به شکل گیری ویژگیهای خاص رفتاری، شناختی و هیجانی گرایش مییابند که این ویژگیها در«خرده نظریه شخصیت»[32] بحث میشوند )روهنر،2008 . (این خرده نظریه عنوان می کند که ادراک طرد از سوی «دیگران معنادار» – بویژه چهره های دلبستگی- میتواند منجر به اضطراب و حس ناایمنی گردد. افزون بر این، انتظار می رود که ادراک طرد موجب شکل گیری هفت ویژگی شخصیتی شامل موارد زیر گردد:

1. 1. خشم، پرخاشگری،پرخاشگری منفعلانه، یا مشکل در مدیریت رفتار خصمانه و خشم؛
2. 2. وابستگی یا استقلال دفاعی، حساسیت به فراوانی، زمان، شدت و شکل طرد؛
3. 3. حرمت خود آسیـب دیده؛

4 . خود کارآمدی آسیب دیده؛

1. 5. عدم پاسخدهی هیجانی؛
2. 6. بی ثباتی هیجانی
3. 7. دیدگاه منفی نسبت به دنیا)روهنر،2004؛ روهنر و همکاران،2007).

با توجه به مفروضهای اصلی نظریه پذیرش -طرد بین فردی ،هدف این مطالعه بررسی رابطه پذیرش ،طرد و کنترل همسر با سبک دلبستگی افراد است. 1-3 اهمیت پژوهش با توجه به اینکه جامعه متشکل از خانواده است و  هویت فرد درخانواده شکل گرفته و تقریباً به آن وابسته است بنابراین سستی پیوندهای خانوادگی یک تهدید واقعی است که از مخاطرات سلامت افراد خبر می­دهد. همچنین تراکم گسیختگی­ها و گسترش آسیب­های اجتماعی در زمره پیامدهای غیرفوری ولی مهم روابط شکننده خانوادگی است که سلامت جامعه را نیز به خطر می­اندازد.در نتیجه شناسایی آسیب­های موجود و محتمل خانواده و پیشگیری و درمان آن­ها کانون هر نوع اقدام اصلاح­گرانه­ای است که به منظور ارتقاء سلامت جامعه و نهادهای آن صورت می­گیرد؛ زیرا سلامت نهادهای اجتماعی در گرو سلامت افرادی است که در خانواده سالم پدید می­آیند و پرورش می­یابند. بنابراین تصمیم گرفتیم  تحقیقی در زمینه رابطه سبک دلبستگی و پذیرش و طرد و کنترل همسر و پیش بینی ان از نوع دلبستگی انجام دهیم که تا کنون در ایران صورت نگرفته است  زیرا پذیرش بیشتر همسر موجب بازخوردهای مناسبتر از طرف مقابل می شود که این به نوبه خود پذیرش بیشتر همسر را در پی دارد. همچنین طرد از سوی همسر نیز موجب پرخاشگری، نارضایتی یا نوعی وابستگی می شود که زمینه را برای رفتارهای ناسازگارانه فراهم میکند و این امر طرد بیشتر از جانب همسر را در پی خواهد داشت. در ارتباط با کنترل همسر نیز به نظر می رسد با توجه به باورهای فرهنگی که آزادی را برای مردان بیش از زنان می پذیرد و تشویق می کند، کنترل از سوی همسر آثار منفی بیشتری بر سازگاری مردان می گذارد. همانطور که بیان شد احساس طرد برای همه افراد پیامدهای مختلفی داردهمچنین احساس کنترل همسر در زندگی زناشویی مشکلات خاص خود را به دنبال دارد  . با شناسایی ان در سبک های مختلف و پیش بینی آن می توان با آموزش کافی این مشکلات را برطرف نمود. 1-4 اهداف پژوهش هدف کلی : مطالعه بررسی رابطه پذیرش ،طرد و کنترل همسر با سبک دلبستگی افراد هدف ویژه : ‌1- بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با پذیرش همسر 2- بررسرابطه سبکهای دلبستگی باطردهمسر 3- بررسی رابطه سبکهای دلبستگی باکنترل همسر 1-5 فرضیه‏های تحقیق:

• سبک های دلبستگی می تواند پذیرش همسر را پیش بینی کند
• سبک های دلبستگی می تواند طرد همسر را پیش بینی کند
•  سبک های دلبستگی می تواند کنترل همسر را پیش بینی کند

 1-6 تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی): دلبستگی: تعریف نظری: به طور کلی دلبستگی به معنی پیوند عاطفی بین مردم بوده و مردم برای ارضای عاطفی برهم تکیه می کنند. دلبستگی را می توان یک الگوی رفتاری خاص در نظر گرفت که در اکثر جوامع برای رشدسالم اهمیت حیاتی دارد و زمانی دلبستگی مطلوب بوجود می آید که در سال اول زندگی کیفیتی متقابل وخوشایند بین کودک و مادرنگهدارنده شکل گرفته باشد. رابطه ای گرم، صمیمانه و پایا که برای هردورضایتبخش و مایع خوشی است) پورافکاری، ۱۳۷۶) همچنین دلبستگی به معنای برقراری ارتباط قلبی با فرد مورد علاقه ، به شکل مهر ورزیدن ، عاشق بودن ، دلدادگی و تعلق خاطر فرد به شخص یا شی ء است.   تعریف عملیاتی: عبارت است نمره ای که فرد در پرسشنامه  دلبستگی بزرگسال[33](AAS)  هازن و شیور بدست می آورد. طرد: تعریف نظری: نشان دادن نفرت یا تمایل به جدایی از همسر تعریف عملیاتی: عبارت است نمره ای که فرد در پرسشنامه پذیرش، طرد و کنترل شریک خویش(روهنر، ( 2005  بدست می آورد پذیرش : تعریف نظری: گرمی و صمیمیتی که همسران نسبت به هم دارند تعریف عملیاتی: عبارت است نمره ای که فرد درپرسشنامه پذیرش، طرد و کنترل شریک خویش(روهنر، ( 2005  بدست می آورد کنترل : تعریف نظری:به معنای داشتن قوانین و چهارچوبها و نظارت بر اجرای قوانین است . تمایل به تحت نظر داشتن همسرومحدود کردن آن  و سختگیری تعریف عملیاتی: عبارت است نمره ای که فرد درپرسشنامه پذیرش، طرد و کنترل شریک خویش(روهنر، ( 2005  بدست می آورد