خودكشی انجام یافته[3]، برای همه مواردی كه شخص با انجام یك عمل انهدامی و تخریب صدمه‌ای به خود وارد می‌كند. فرا خودكشی[4] برای همه رفتارهای آسیب رسان كه شخص به طور غیر عمدی و بدون قصد خاتمه دادن به زندگی مرتكب می‌شود. خصوصیت مشترك ما بین افرادی كه اقدام به خودكشی می كنند داشتن این باور است كه خودكشی تنها راه غلبه بر احساسات غیر قابل تحمل است. كشش خودكشی در این است كه در نهایت به این احساسات غیر قابل تحمل خاتمه می دهد. در تراژدی خودكشی، آشفتگی و مشكلات عاطفی به حدی شدید می‌گردند كه فرد را در یافتن راه حل‌های مختلف حل مشكل ناتوان می‌سازند، در حالی كه راه حل‌های دیگری نیز وجود دارند . مرگ یكی از اعضای خانواده از جمله مواردی است كه اعتماد به نفس ما را تحت تاثیر قرار داده و احساس بی‌ارزشی را در ما به وجود می‌آورد، در واقع هیچ نوع دیگری از مرگ در دوستان و بستگان، چنین احساس مداومی از پریشانی، شرم، گناه و اغتشاش كلی را باعث نمی‌گردد. بازماندگان خودشان نیز قربانی هستند و در سال‌های بعد از خودكشی شخ ص مورد علاقه، میزان بالایی از مرگ و میر را نشان می‌دهند. این موارد به همراه تاثیر اجتماعی و اقتصادی خودكشی، اهمیت توجه به آن و ضرورت شناخت علل و عوامل فردی و اجتماعی آن را نشان داده و انگیزه‌ای برای بررسی این پدیده مهم فردی و اجتماعی را فراهم می‌نمایند.

2 -2-1- حملات رد سرویس ……………………………………………………………………………………….. 12 2-2-1-1- دسته بندی حملات رد سرویس ……………………………………………………………… 12 2-2-1-2- انواع حملات رد سرویس ……………………………………………………………………… 13 فصل سوم (مطالعه موردی) 3-1-مطالعه موردی بر روی داده های DARPA 1999 …………………………………………………. 3-2- مطالعه موردی بر روی داده های KDD 1999 ……………………………………………………….. فصل چهارم (مبانی نظری) 4-1- مقدمه ای بر ویولت …………………………………………………………………………………….. 28 4 -1-1-معرفی توابع ویولت ………………………………………………………………………………………….. 30 4-1-2-تبدیل ویولت پیوسته ………………………………………………………………………………………… 32 4-1-3-تبدیل ویولت گسسته ……………………………………………………………………………………….. 33 4-1-4- ویولت های نسل دوم ………………………………………………………………………………………. 34 4-2- آنالیز مولفه های اصلی ………………………………………………………………………………… 38 4-2-1- الگوریتم آنالیز مولفه های اصلی …………………………………………………………………….. 39 4-3- معرفی شبکه عصبی ………………………………………………………………………………………… 40 فصل پنجم (چهارچوب طرح پیشنهادی) 5-1- ارزیابی روشهای مبتنی بر ویولت ……………………………………………………………………… 45 5-1-1- پیشینه پژوهش ها در زمینه بکارگیری ویولت ……………………………………………… 45 5-1-2- استفاده از ضرایب تقریب ویولت و معیار انحراف استاندارد ………………………….. 48 5-1-3- استفاده از ضرایب ویولت و میانه برای پنجره های زمانی بطول 5 دقیقه ……….. 74 5-1-4- استفاده از ضرایب تقریب ویولت و معیار انحراف از میانگین ……………………….. 80 5-1-5- روش تشخیص مبتنی بر آستانه انتخابی ………………………………………………………. 81 5-2- استفاده از ابزارهای آنالیز داده اکتشافی …………………………………………………………… 82 5- 3- روش مبتنی بر شبکه عصبی ………………………………………………………………………….. 85 5-3-1- پیشینه پژوهش ها در زمینه استفاده از شبکه های عصبی………………………….. 86 5-3-2- روش تشخیص مبتنی بر آنالیز مولفه های اصلی و شبکه عصبی………………… 88 فصل ششم (ارزیابی تجربی و نتایج)6-1- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………. 91 6-2- پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………. 93 فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………….. 94 چکیده: امروزه با پیشرفت چشمگیر زمینه ها در استفاده متبحرانه از شبکه های کامپیوتری (و خصوصاً اینترنت) لزوم برقراری امنیت و امکان تشخیص نفوذهای اخلال گرانه در آن بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، رویکرد نظارت بر شبکه های کامپیوتری با استفاده از کنترل زمان حقیقی ترافیک در انواع مختلفی از سیستم های تشخیص نفوذ مبتنی بر شبکه و میزبان، ارزیابی و پیاده سازی می شود. این سیستم ها عموماً از تکنیکهای تطابق الگوها یا نشانه ها به عنوان هسته اولیه ساختار خود استفاده می کنند وبنابراین در شناسایی حملات ناشناخته ای که تاکنون الگویی برای تشخیص آنها وجود نداشته، عملکرد کارا و موثری ندارند. در این پژوهش، ابتدا کارایی توابع ویولت نسل اول و دوم در سیستم تشخیص مبتنی بر تحلیل ویژگی ها و با استفاده از مجموعه داده DARPA1999 [6]، بررسی شده و در ادامه رویکرد دیگری از این سیستم ها با استفاده از شبکه های عصبی، مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این راستا، از تکنیک آنالیز مولفه های اصلی جهت کاهش ابعاد ویژگی ها استفاده شده است. مجموعه داده مورد استفاده در این سیستم تشخیص، KDD 99[4] بوده که مجموعه ای از اتصالات است که هر یک در قالب 41 ویژگی توصیف شده اند. مجموعه داده ی آموزش این سیستم شامل 22 نوع حمله می باشد که نوع آنها برچسب گذاری شده است. پس از اعمال PCA ، یک شبکه عصبی پرسپترون چندلایه ای براساس مجموعه ای از 45هزار اتصال آموزش داده می شود و سپس هر بار سه هزار اتصال بصورت تصادفی انتخاب شده و آزمایش می شود. نتایج حاصل از پیاده سازی نشان می دهد که استفاده از توابع ویولت نسل دوم در توسعه ی روشهای مشابه که پیشتر با استفاده از ویولت های نسل اول پیاده سازی شده بودند، تاثیر چشمگیری در بهبود عملکرد سیستم های تشخیص نفوذ نداشته اند. گرچه این دسته توابع را می توان به عنوان ابزاری برای پردازش داده ها جهت دستیابی به یک مدل مطلوب تر از داده های ورودی مورد توجه قرار داد. از سوی دیگر، ارزیابی روش مبتنی بر شبکه عصبی و PCA حاکی از عملکرد بسیار مطلوب این ساختار در سیستم های تشخیص نفوذ می باشد. فصل اول مقدمه: بی شک با توجه به گسترش فراگیر تکنولوژی و رویکرد متنوع در استفاده از شبکه های کامپیوتری، بحث امنیت اطلاعات و تشخیص بموقع و درست حملات و نفوذها در آن از اهمیت روزافزونی برخوردار است. 1-1- تقسیم بندی سیستم های تشخیص نفوذ عموماً تکنیکهای تشخیص به لحاظ ماهیت به دو گروه تقسیم می شوند: تشخیص سوء استفاده و تشخیص رفتار غیرعادی. در روشهای مبتنی برتشخیص سوء استفاده، حملات در صورتی قابل شناسایی اند که بتوان اثرات آنها را با تحلیل رفتارهای ترافیک شبکه مشخص نمود. به عبارت دیگر، براساس مجموعه ای از الگوهای نفوذ و نیز تطابق رفتار مشاهده شده با یکی از مدل ها، امکان تشخیص نفوذ فراهم می گردد. اشکال عمده ی این روش در تشخیص حملات ناشناخته ای است که تاکنون الگویی برای آنها وجود نداشته و بنابراین با این سیستم قابل شناسایی نمی باشند. برای جبران این محدودیت، روش دیگری براساس تشخیص رفتارهای غیرعادی مطرح شد. در این رویکرد که برای نخستین بار در پژوهش دنینگ [1] مطرح شد، اساس سیستم تشخیص نفوذ مبتنی بر رفتارعادی سیستم بنا گذارده می شود. در نتیجه اکثر تکنیکهای تشخیص رفتار غیرعادی، همواره در تلاش برای ایجاد پروفایل های عملکرد نرمال با محاسبه و ارزیابی معیارهای گوناگون بوده اند. براین اساس یک حمله زمانی تشخیص داده می شود که رفتار سیستم در آن لحظه، از این پروفایل نرمال تخطی کند. بنا بر پژوهش اکسلسون[2]، نخستین سیستم های تشخیص رفتار غیر عادی مبنایی خودآموز داشتند. به این معنا که خودشان رفتار نرمال سیستم را تبیین می کردند. اگرچه تکنیکهای یادگیری ماشین نتایج خوبی دربرداشتند اما هنوز با محدودیت های قابل ملاحظه ای برای تشخیص حملات جدید مواجه بودند. بدین سبب تکنیکهای پردازش سیگنال به عنوان جایگزینی کارآمدتر برای روش های پیشین مطرح شدند. از سوی دیگر، سیستم های تشخیص نفوذ را از نظر منبع مورد بررسی میتوان در دو گروه دسته بندی نمود[3]: تشخیص نفوذ براساس مدل میزبان و تشخیص نفوذ براساس ترافیک شبکه. در روش مبتنی بر میزبان، مبنای تحلیل عملکرد بر روی یک سیستم منفرد است و معمولاً این روش براساس فعالیت های کاربر سیستم مثل فراخوانی های سیستمی می باشد. اما در تشخیص نفوذ براساس ترافیک شبکه، کل ساختار و یا هریک از میزبان ها می تواند به عنوان دامنه ی پیاده سازی تکنیکها مدنظر قرار گیرد. 1-2- تعریف پروژه در این پژوهش، هر دو روش تشخیص سوء استفاده و تشخیص رفتار غیرعادی را در قالب دو راهکار مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. در این راستا، از دو نوع داده، شامل مجموعه های DARPA1999 و KDD1999 استفاده شده است مجموعه داده DARPA1999 شامل پنج هفته ترافیک یک شبکه شبیه سازی شده، درقالب فایل های TCPDUMP می باشد که هفته اول و سوم، ترافیک نرمال و هفته دوم، چهارم و پنجم، حملات را نیز دربرمی گیرد. بعلاوه، بررسی ها نشان می دهد در بسیاری از پژوهش های پیشین، سیستم های تشخیص نفوذ از داده های جریان شبکه (مثل net flow، sflow و ipfix) استفاده می کنند. اما در این پژوهش، طی یک پروسه پیش پردازش، از فایل های TCPDUMP، گزارش جریان گرفته شده و براساس برخی ویژگی های این گزارشات، سیستم تشخیص فرموله سازی می گردد. بعلاوه، پیش از این در مجموعه داده های تشخیص نفوذ 1999 KDD CUP [4]، لی و همکاران، داده های نفوذ[1] را در قالب سه دسته از ویژگی ها مشخصه سازی کرده اند: ویژگی های اولیه[2]، ویژگی های محتوا[3] و ویژگی های ترافیک[4] [5] آنها سپس ارتباطات شبکه را با استفاده از 41 ویژگی، توصیف کردند. البته این رویکرد، حملات را تا حد ممکن پوشش می دهد. ولی بررسی بسته های شبکه با حجم بالایی از ویژگی ها، تشخیص نفوذهای آنلاین را تقریباً غیرممکن می سازد. درواقع، هدف انتخاب ویژگی ها، دستیابی به توصیف کامل همه ی فعالیت های مخرب شبکه نیست. بلکه مقصود آن، تبیین تعداد محدودی از نشانه هایی است که با آن می توان یک تشخیص موثر و کارا انجام داد.

ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ آدﻟﺮ، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪی ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﻓـﺮاد را در رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﺧـﻮد در زﻧـﺪﮔﯽ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ در ﻃﻮل ﺗﺤﻮل ﺧﻮد از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮ ﺧـﺎﻧﻮادﮔﯽ و زﻣﯿﻨـﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﺗـﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد. ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪی ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ زﻣﯿﻨﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿﺮﻧـﺪ. ﻫـﺪف: ﺑﺮرﺳـﯽ ﻧﻘـﺶ ﻗﻮﻣﯿﺖ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری در ﺷـﮑﻞﮔﯿـﺮی ﺳـﺒﮏ زﻧـﺪﮔﯽ آدﻟﺮی ﻫﺪف ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد. روش: ﺳﻪ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ آدﻟﺮی ﺑﺮای ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﻦ ﻓـﺮدی- ﻧﺴـﺨﻪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن BASIS-A) ﯾﺎ آزﻣﻮن ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ)، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪی ﺟﻤﻌﯿـﺖﺷﻨﺎﺳـﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖﭘﺬﯾﺮی ﺑﺮ روی374 ﻧﻮﺟﻮان داﻧﺶ آﻣﻮز ﺳﺎل ﺳﻮم ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ 188) دﺧﺘﺮ و 186 ﭘﺴﺮ) ﺑﺎ ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ ﺳـﻨﯽ 17/2، از ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺗﺮك، ﮐﺮد و ﻓﺎرس ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺧﻮﺷﻪای ﻣﺮﺣﻠﻪای اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ، اﺟﺮا ﺷﺪ. ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿـﻞ دادهﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﯿﺴﺘﯿﮏ، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﯾﮏ راﻫﻪ، رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺧﯽ دو و آزﻣﻮن t ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ: ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺗﺮك ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری ﻣﻘﺘﺪراﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺒﺖ و ﺳـﺒﮏ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎراﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻔﯽ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺗﺮك ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺎرآﻣﺪن و ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﺗـﺮك و ﻓﺎرس ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎدار و ﻣﺜﺒﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. از ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری، ﺳﺒﮏ ﺳﻬﻞ ﮔﯿﺮاﻧﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن، ﺳﺒﮏ ﻣﺴﺘﺒﺪاﻧﻪ ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﺗﻌﻠﻖ- ﻋﻼﻗﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﮐﻨﺎرآﻣـﺪن، ﻧﯿـﺎز ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ، ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن و ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل و ﺳﺒﮏ ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﺎر آﻣـﺪن، ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ، ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن، ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن و ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﺎ دار و ﻣﻌﮑﻮس ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ. ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎ در ﻣﻮرد اﺛﺮ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﺮ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ را ﺑﯿﻦ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻧﺸـﺎن داد. ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻔﺎوتﻫﺎی ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﻧﯿﺰ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑـﺎ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺟﺎﻣﻌـﻪی ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑﺎ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﯾﺎﻓﺖ ﺷـﺪ. ﺑﺤﺚ: ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺑـﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری از ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻗﻮﻣﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺎر ﺑﺎ اﻓﺮاد از ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﻪ رﻓﺘﺎرﻫـﺎی ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺎزی ﮐﻨﺪ، ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺤـﺪودﯾﺖﻫـﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی آﯾﻨﺪه اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ. ﮐﻠﯿﺪ واژهﻫﺎ: ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری، ﻗﻮﻣﯿﺖ، ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی، ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺼﻞ اول……………………………………………………………………………………………………………………. 1 ﻣﻘﺪﻣﻪ…………………………………………………………………………………………………………………… 2 ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺄﻟﻪ……………………………………………………………………………………………………………… 3 اﻫﻤﯿﺖ و ﺿﺮورت اﻧﺠﺎم ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………….. .. 6 اﻫﺪاف ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………….. 9 ﺳﺆالﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 9 ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻧﻈﺮی و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ…………………………………………………………………………………….. 10 ﻓﺼﻞ دوم…………………………………………………………………………………………………………………. 12 آدﻟﺮ و روان ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی 13………………………………………………………………. ………………………….. ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 17……………………………………………………………………………. ………………………….. ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 22………………………………………………………………… ………………………….. ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ زﻧﺪﮔﯽ 23………………………………………………………………………. ………………………….. ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 24…………………………………………. ………………………….. ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری…………………………………………………………………………………………………………… 26 اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 27…………………………………………………………….. ………………………….. ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 32………………………………………………… ………………………….. ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 38…………………………………………. ………………………….. ﻗﻮﻣﯿﺖ 39………………………………………………………………………………….. ………………………….. ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ………………………………………………………………………………………………….. 40 ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی 45……………………………………………………………………….. ………………………….. ﻓﺼﻞ ﺳﻮم 48………………………………………………………………………………………… ………………………….. روش ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………….. 49 ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………….. 49 روش ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی……………………………………………………………………………………………………… 50 اﺑﺰارﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………………………. 51 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 51……………………………………………………………………….. (BASIS- A) ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری…………………………………………………………………………………… 53 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪی ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی……………………………………………………………………… .. 56 روش اﺟﺮای ﭘﮋوﻫﺶ و ﮔﺮد آوری دادهﻫﺎ………………………………………………………………………………. 56 ﺷﯿﻮهی ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ………………………………………………………………………………………. . 57 ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم……………………………………………………………………………………………………………… 58 ﺗﻮﺻﯿﻒ آﻣﺎری دادهﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ………………………………………………………………………………………. 59 آزﻣﻮن ﺳﺆالﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………………… 60 ﺳﺎﯾﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ………………………………………………………………………………………………………….. . 86 ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ……………………………………………………………………………………….. .. 86 ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ………………………………………………………………………………………………………………… 89 ﺑﺤﺚ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮی………………………………………………………………………………………………….. 90 ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ…………………………………………………………………………………………………………. 101 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات………………………………………………………………………………………………………….. . 102 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﮐﺎرﺑﺮدی…………………………………………………………………………………………….. 102 ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺸﯽ…………………………………………………………………………………………….. 102 ﻣﻨﺎﺑﻊ 104…………………………………………………………………………………….. ………………………….. ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﯽ…………………………………………………………………………………………………………. 105 ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ……………………………………………………………………………………………………….. 109 ﭘﯿﻮﺳﺖﻫﺎ……………………………… 117………………………………………………………….. ……………………… ﭘﯿﻮﺳﺖ ﯾﮏ. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ 118………………………………………………………………… (BASIS-A) ﭘﯿﻮﺳﺖ دو. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری………………………………………………………………………….. 121 ﭘﯿﻮﺳﺖ ﺳﻪ. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺗﺮكﻫﺎ……………………………………………………… 125 ﭘﯿﻮﺳﺖ ﭼﻬﺎر. ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﮐﺮدﻫﺎ…………………………………………………….. 127 ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺪولﻫﺎ ﻋﻨﻮان ﺟﺪول ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺪول :3-1 وﺿﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ- اﻗﺘﺼﺎدی ﺧﺎﻧﻮاده آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ 50 ﺟﺪول :3-2 ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺑﻌﺎد ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 54 ﺟﺪول :4-1 ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و اﻧﺤﺮاف اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺑﻌﺎد ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﺟﻨﺴﯿﺖ 59 ﺟﺪول:4-2 ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮏ ﺑﺮای ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 61 ﺟﺪول:4-3 ﺿﺮاﯾﺐ رﮔﺮﺳﯿﻮن در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 62 ﺟﺪول :4-4 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑـﺮای ﻗﻮﻣﯿـﺖ و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 63 ﺟﺪول :4-5 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﻗﻮﻣﯿﺖ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 64 ﺟﺪول :4-6 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺮای اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 65 ﺟﺪول :4-7 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 67 ﺟﺪول:4-8 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑـﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺗﻌﻠﻖ- ﻋﻼﻗﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 68 ﺟﺪول:4-9 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﺗﻌﻠـﻖ- ﻋﻼﻗـﻪی اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 69 ﺟﺪول:4-10 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻨﺎر آﻣﺪن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 69 ﺟﺪول :4-11 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﮐﻨـﺎر آﻣـﺪن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 70 ﺟﺪول:4-12 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و در ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 70 ﺟﺪول:4-13 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 71 ﺟﺪول:4-14 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 71 ﺟﺪول:4-15 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﻧﯿـﺎز ﺑـﻪ ﺗﺄﯾﯿـﺪ در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 72 ﺟﺪول:4-16 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺤﺘﺎط ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 72 ﺟﺪول:4-17 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﻣﺤﺘـﺎط ﺑـﻮدن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 73 ﺟﺪول:4-18 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺨﺖ ﮔﯿﺮی در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 73 ﺟﺪول:4-19 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣـﻼك ﺳـﺨﺖ ﮔﯿـﺮی در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 74 ﺟﺪول:4-20 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 74 ﺟﺪول:4-21 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﺴـﺘﺤﻖ ﺑـﻮدن در ﻗﻮﻣﯿـﺖﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 75 ﺟﺪول:4-22 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪی ﻫﻤﻪ ﺑﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 75 ﺟﺪول:4-23 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﻣـﻮرد ﻋﻼﻗـﻪی ﻫﻤـﻪ ﺑـﻮدن در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 76 ﺟﺪول:4-24 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻤﺎل در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 76 ﺟﺪول:4-25 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮای رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ ﮐﻤـﺎل در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 77 ﺟﺪول:4-26 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣﺎری ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘـﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻼﯾﻤﺖ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 77 ﺟﺪول:4-27 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﻣﻼﯾﻤﺖ در ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ 78 ﺟﺪول :4-28 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان 79 ﺟﺪول :4-29 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن χ2 ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺴﯿﺖ (در ﮐﻞ و در ﻣﯿﺎن ﻫﺮ ﻗﻮم) و اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 80 ﺟﺪول :4-30 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 81 ﺟﺪول:4-31 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺷﻔﻪ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﺗﻔﺎوت ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در اﻧﻮاع ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری 81 ﺟﺪول:4-32 ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن، ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎی آﻣـﺎری ﺑـﺮای ﺗﻄـﺎﺑﻖ ﭘـﺬﯾﺮی و ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻣـﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 83 ﺟﺪول :4-33 ﻧﺘﺎﯾﺞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻼك ﺳﺒﮏﻫﺎی زﻧﺪﮔﯽ 84 ﺟﺪول :4-34 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در دﺧﺘﺮان و ﭘﺴﺮان 85 ﺟﺪول :4-35 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن t ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪی ﻣﯿﺰان ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭘﺬﯾﺮی در ﺗﺮكﻫﺎ و ﮐﺮدﻫﺎ 85 ﺟﺪول :4-36 ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن χ2 ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ راﺑﻄﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری و وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ 86 ﻓﺼﻞ اول ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺧﺎﻧﻮاده اوﻟﯿﻦ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮدك ﺑﻪ آن وارد ﺷﺪه و زﻧﺪﮔﯽ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐ ﺧﻮد را در دﻧﯿﺎ از آﻧﺠﺎ آﻏـﺎز ﻣﯽﮐﻨﺪ. اﯾﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻼﻓﺼﻞ ﮐﻮدك از اوﻟﯿﻦ ﺳﺎﻋﺎت زﻧﺪﮔﯽ، در ﮐﻨﺎر ﻋﺎﻣﻞ وراﺛﺖ، ﺷﮑﻞ دﻫﻨﺪهی ﺷﺨﺼﯿﺖ و رﻓﺘـﺎر وی ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺴﯿﺎری از ﻋﺎدات، ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎ و اﻋﺘﻘﺎدات ﮐﻮدك در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻨﯿﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد (ﺷـﻌﺎری ﻧـﮋاد، .(1372 ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺟﺎی ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد اﮔﺮ اﯾﻦ ﻧﻬﺎد ﮐﺎﻧﻮن ﻋﻤﺪهی ﺗﻮﺟﻪ روانﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد. آدﻟﺮ1، ﺑﻨﯿﺎنﮔﺬار روانﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮدی2، ﺑﺮای ﺗﺠﺎرب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اوﻟﯿﻪی ﮐﻮدك اﻫﻤﯿـﺖ زﯾـﺎدی ﻗﺎﺋـﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﺑـﻪ ﻋﻘﯿﺪهی وی ﮐﻮدك ﺑﺎ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎرب ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ دﻧﯿﺎی ﺑﯿﺮوﻧﯽ، ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎﺳـﯽ ﺑـﺮای رواﺑـﻂ و ﺗﻌـﺎﺑﯿﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ (آدﻟﺮ، 1954؛ ﺑﺎرﮐﻠﯽ3، 1971، ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺷﻔﯿﻊ آﺑﺎدی و ﻧﺎﺻـﺮی، .(1384 ﺑـﻪ ﻫﻤـﯿﻦ ﺧـﺎﻃﺮ ﻣﺎﻫﯿـﺖ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪی ﺧﺎﻧﻮاده4 ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻋﺎﻣﻠﯽ ﭘﻮﯾﺎﯾﯽﻫﺎ، ارزشﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺎﻧﻮاده، ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص آدﻟﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ (واﺗـﺲ و ﺷﻠﻤﻦ5، 2003؛ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺗﺮاﺳﺘﯽ6و ﻫﻤﮑﺎران، .(2004 از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﺒﺎﺣـﺚ ﻣﻄـﺮح در ﺣـﻮزهی ﺧـﺎﻧﻮاده ﺳـﺒﮏ ﻓﺮزﻧـﺪ ﭘﺮوری7 واﻟﺪﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در رﺷﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﺮد در دوران ﮐـﻮدﮐﯽ، اﯾﺠـﺎد ﺳـﺎزﮔﺎریﻫـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ و ﺧﺼـﺎﯾﺺ ﺑﻌﺪی ﺷﺨﺼﯿﺖ وی ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻓﺮاوان و ﻋﻤﯿﻘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. زﻣﯿﻨﻪی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻮدك ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ارزشﻫﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺖ، در رﺷﺪ و ﺗﺤـﻮل ﺷﺨﺼـﯿﺖ وی ﻣـﺆﺛﺮ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﺎص ﯾﮏ ﮔﺮوه از اﺟﺘﻤﺎع ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ روی ﺷﺨﺼﯿﺖ ﯾـﮏ ﮐـﻮدك ﺑﮕﺬارد، ﺑﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دادن اﻓﮑﺎر و اﻋﻤﺎل و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮐﻮﺷﺶﻫﺎی ﺗﺮﺑﯿﺘـﯽ واﻟـﺪﯾﻦ وی ﻧﯿـﺰ ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪای دﯾﮕـﺮ در ﺻﺤﻨﻪی زﻧﺪﮔﯽ او ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﺛﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺮ اﻋﻤﺎل ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ و ﻧﯿﺰ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از آن در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن از ﻗﻮﻣﯿﺖﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺮاﻧﯽ ﭼﻨﺪان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ در ﺗﻼش ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ آن اﺳﺖ.

مبادا غفلت كنیم. مبادا نشانه‌های عشق را نبینیم. مبادا چشم‌هایمان را ببندیم و حقیقت را به بوته فراموشی بسپاریم و سردی مرگ را بر گرمای زندگی ترجیح دهیم. مبادا به دنبال سراب باشیم، كه اگرچنین شود بازگشت سخت و توان فرسا خواهد بود. امید را، عشق را، عاطفه را در وجودمان شعله‌ور سازیم و در نور و پاكی غوطه‌ور شویم. اوج و عروج را هرگز از یاد نبریم و بدانیم تا زمانی كه آگاه، هوشیار و بیدار، بااراده، قاطع و فرزانه باشیم، كمتر اسیر دانه‌ها و دامها می‌شویم ! بیان مسئله: اعتیاد در جهان امروز از مسائل مهم اجتماعی است كه بیشتر كشورها به صورت مشكل عمده ای برای دولتها جلوه می‌كند این مساله در كشور ما نیز مشكلات عدیده ای از لحاظ اساسی اجتماعی، پیشرفت كاری و توسعه و شكوفا نمودن فكرها در راه مثبت به وجود آورده است. گسترش اعتیاد در جوانان زنگ خطری برای تمام مجامع است اعتیاد بدیهی است كه همه از آن رنج می‌برند، بنابراین این خطر باید به عنوان خطر ناكترین و بالاترین معضل موردتوجه قرار گیرد و در مقابله با معابر با آن از هیچ كوششی فروگذار نشود.

تقدیم ……………………………………………………………………………………………………………………….. ج تشکر و قدردانی …………………………………………………………………………………………………………. د چکیده تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….. ه فهرست مطالب ……………………………………………………………………………………………………………. و فهرست جداول …………………………………………………………………………………………………………… ی فهرست نمودارها ………………………………………………………………………………………………………… ل فهرست شکل ها …………………………………………………………………………………………………………. م فصل اول: کلیات تحقیق (15-1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………… 2 بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………………….. 4 ضرورت و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………… 6 اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 9 قلمرو مکانی و زمانی تحقیق ………………………………………………………………………………………. 10 فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 10 سؤالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 10 تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها و مفاهیم……………………………………………………………………… 11 الف) تعریف نظری و عملیاتی ویژگی های شخصیتی ………………………………………………. 11 ب) تعریف نظری و عملیاتی سبک های یادگیری …………………………………………………… 13 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی (57-16) مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………… 17 بررسی نظریه های پیرامون موضوع تحقیق ……………………………………………………………………. 17 مبانی نظری سبک های یادگیری …………………………………………………………………………………. 17 مفهوم سبک یادگیری ………………………………………………………………………………………………… 17 فهرست مطالب عنوان صفحه نظریه های سبک های یادگیری ……………………………………………………………………………………. 19 الف) رویکرد سبک های شناخت محور …………………………………………………………………. 19 ب)رویکرد سبک های شخصیت محور ………………………………………………………………….. 22 ج) رویکرد سبک های فعالیت محور ……………………………………………………………………… 24 مبانی نظری ویژگی های شخصیتی ………………………………………………………………………………. 29 الف) تعریف شخصیت ……………………………………………………………………………………….. 29 ب) ویژگی های شخصیتی …………………………………………………………………………………… 31 طبقه بندی شخصیت بر اساس ویژگی های جسمانی ………………………………………………………… 32 طبقه بندی کرچمر ………………………………………………………………………………………………. 32 طبقه بندی شلدون …………………………………………………………………………………………………….. 33 طبقه بندی شخصیت بر اساس رویکرد روان تحلیل گری …………………………………………………. 34 نظریه فروید ……………………………………………………………………………………………………….. 34 ریخت های شخصیتی یونگ …………………………………………………………………………………… 35 ریخت های شخصیتی مایرز بریگز …………………………………………………………………………..36 طبقه بندی شخصیت بر اساس نظریه های صفات ………………………………………………………………. 38 نظریه شخصیتی آلپورت ………………………………………………………………………………………. 38 صفات شخصیتی آلپورت …………………………………………………………………………………….. 40 نظریه شخصیتی کتل …………………………………………………………………………………………….. 41 نظریه شخصیتی آیزنک ……………………………………………………………………………………….. 43 رویکرد تحلیل عاملی در تبیین شخصیت ………………………………………………………………………. 45 مدل پنج عاملی شخصیت ……………………………………………………………………………………… 46 ابعاد شخصیت بر اساس مدل شخصیتی پنج عامل بزرگ ……………………………………………………. 48 پیشینه تحقیقاتی ……………………………………………………………………………………………………….. 51 پیشینه داخلی ……………………………………………………………………………………………………………..51 فهرست مطالب عنوان صفحه پیشینه خارجی ……………………………………………………………………………………………………………53 جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………..56 مدل مفهومی تحقیق …………………………………………………………………………………………………….57 فصل سوم: روش تحقیق (66-58) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 59 روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… 59 جامعه آماری تحقیق ………………………………………………………………………………………………… 60 نمونه، روش نمونه گیری و حجم نمونه ………………………………………………………………………… 60 ابزار گرد آوری داده ها ……………………………………………………………………………………………. 61 آزمون ویژگی های شخصیتی نئو …………………………………………………………………………… 61 روایی و پایایی پرسشنامه شخصیتی نئو …………………………………………………………………….. 63 آزمون سبک های یادگیری کلب ………………………………………………………………………….. 64 روایی و پایایی آزمون سبک های یادگیری کلب ……………………………………………………… 65 مراحل اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………………………. 65 روش های تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………. 66 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها (95-67) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 68 یافته های توصیفی تحقیق ……………………………………………………………………………………………69 ویژگی های جمعیت شناختی نمونه …………………………………………………………………………….. 69 الف) جنسیت آزمودنی ها ………………………………………………………………………………….. 69 ب)رشته تحصیلی …………………………………………………………………………………………….. 70 ج)پایه تحصیلی ……………………………………………………………………………………………….. 71 یافته های توصیفی مربوط به متغیر های تحقیق ………………………………………………………………. 72 فهرست مطالب عنوان صفحه یافته های توصیفی مربوط به سبک های یادگیری ………………………………………………………….. 72 یافته های توصیفی مربوط به ویژگی های شخصیتی ……………………………………………………….. 76 همبستگی ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری …………………………………………………… 79 یافته های مربوط به فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………. 81 بررسی فرضیه اول ……………………………………………………………………………………………………… 81 بررسی فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………………….. 83 بررسی فرضیه سوم …………………………………………………………………………………………………….. 85 بررسی فرضیه چهارم ………………………………………………………………………………………………….. 86 یافته های جانبی تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 89 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری (109- 96) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 97 خلاصه نتایج تحقیق ………………………………………………………………………………………………….. 98 بحث در نتایج …………………………………………………………………………………………………………… 99 یافته های جانبی تحقیق …………………………………………………………………………………………….. 104 نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………….. 106 محدودیت های در اختیار محقق ……………………………………………………………………………….. 107 محدودیت های خارج از اختیار محقق ………………………………………………………………………… 108 پیشنهاد های کاربردی …………………………………………………………………………………………….. 109 پیشنهادهایی برای تحقیقات بعدی ………………………………………………………………………………. 110 منابع …………………………………………………………………………………………………………………….. 111 پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………………… 120 مقدمه یکی از ویژگی های نوع انسان، توانایی او در یادگیری[1] است. توانایی انسان در یادگیری کاملا مشهود بوده و او را از سایر جانداران جدا می کند. با این وجود، تفاوت های فردی بین انسان ها بسیار مشهود است (کدیور،1388، ص283). توجه به تفاوت های فردی بین انسان ها از شکل ظاهری بدن (اندازه گیری قد، وزن و …) شروع شد و با نسبت دادن ویژگی های شخصیتی[2] به ویژگی‌های ظاهری (شکل ظاهر بدن) پیش رفت. سپس به حواس، از حواس به ادراک، از ادراک به شناخت، از شناخت به اجزاء و فرایند شناخت (توجه، ادراک، پردازش، حافظه و …) پرداخته شد و سرانجام سبک ها و ترجیحات یادگیری مورد توجه قرار گرفت(علی آبادی،1382). همچنین بهره مندی از اصول روانشناسی برای بالا بردن کیفیت آموزشی شیوه ای علمی است، چون آموزش صحیح و با کیفیت بالا بدون توجه به تفاوت های فردی و شناخت حالات و خصوصیات افراد چه دانش آموز و چه معلم ممکن نخواهد بود (میر کمالی، 1378). توجه و علاقه به سبک های یادگیری[3] نتیجه طبیعی تغییر یا دگرگونی در جهت گیری از نظریه های «رفتار نگری» به نظریه های «شناختی» است. نظریه های شناختی در یادگیری در صدد تبیین فعالیت های پیچیده شناختی مانند «درک مطلب»، «یادآوری» و «راهبردهای یادگیری» هستند. تحقیقاتی که اخیرا انجام شده است، بیانگر اهمیت راهبرد های یادگیری در تسهیل فرایند یادگیری، یادسپاری و یادآوری است. نتایج این تحقیقات بیانگر آن است که راهبرد های شناختی، نیرومند ترین اثر را در یادگیری دانش آموزان به عهده دارند (فتحی آشتیانی و حسنی، 1379). از سوی دیگر، یک بحث طولانی و شدید در مورد رابطه بین افراد مرتبط با یادگیری(مثلا دانش‌آموزان ممتاز)، راهبردهای یادگیری، و ویژگی های شخصیتی وجود داشته، و بویژه پس از انتشار دو مورد از مطالعات جنجالی در مورد راهبردهای یادگیری (بیگز[4]،1992) و شخصیت (کاستا و مک کرا[5]،1992) تشدید شده است. گستردگی پذیرش پنج فاکتور اصلی نظریه پنج عاملی شخصیت، که مدعی است پنج بعد اصلی شخصیت (روان رنجور خویی[6] ، برون گرایی[7]، گشودگی به تجربه[8]، موافق بودن[9]، با وجدان بودن[10] ) برای قضاوت در مورد سازگاری و ثبات رفتاری، عاطفی و شناختی در نمونه های غیر بالینی، هم لازم و هم کافی است، اشاره به این دارد که دیگر سازه های ساختاری و شخص محوری مانند راهبردهای یادگیری ممکن است به سادگی منعکس کننده تفاوت های بارز فردی مورد بحث در مدل پنج عاملی باشند (کامورو و فورنهام[11]، 2008). از آنجایی که انسانها در ابعاد مختلف دارای تفاوت هایی می باشند و این تفاوت ها در توانایی ها، استعدادها، رغبت ها و سرانجام در شخصیت افراد نمود می یابد، شناخت ویژگی های شخصیتی دانش‌آموزان و هدایت آنها در انتخاب رشته تحصیلی این امکان را فراهم می آورد تا آنها با شناخت و آگاهی، مسائل را با علایق و صلاحیت های خود تطبیق داده، و از نظر روحی و روانی محیط زندگی و زمینه های شغلی و تحصیلی خود را ایمن سازند و در آن محیط، توانایی ها و مهارت‌های خویش را بکار گیرند و استعداد های واقعی خود را به منصه ظهور برسانند. توجه به رغبت های مختلف تحصیلی و ویژگی های شخصیتی افراد موجب هدایت آنها در زمینه های تحصیلی و شغلی مناسب و افزایش انگیزه و توانمندی آنها می گردد (مرادی بانیارانی، 1384). بنابراین یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، ویژگی های روانی و شخصیتی آنان است. هر فردی برای ورود به اجتماع و در نتیجه رویارویی با موقعیت های گوناگون و افراد مختلف (از نظر فرهنگی، اقتصادی، طبقه اجتماعی و …) به ابزارهایی مانند ساختارهای روانی و ویژگی های شخصیتی خاصی مجهز است(کملمیر[12] و همکاران، 2005). این ابزارهای روانی می توانند در مقابله با رویداد‌های مختلف زندگی به وی کمک کنند. این ساختارهای روانی نه تنها تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند خانواده، جامعه، گروه همسالان و … قرار دارند، بلکه به صورت متقابل، این عوامل را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند (باری، لکی و اورهک[13]،2007). این ویژگی های شخصیتی در حقیقت به عنوان محرکه های خلق و خو، برای دست یابی به هدف تلقی می شوند. به این معنا که این خصوصیات انسان را مستعد انجام رفتارهای مختلف، در موقعیت های خاص می نمایند(پروین،1374). به طوری که بعضی افراد در مواجهه با مشکلات در خود فرو می روند و برخی دیگر به ابراز احساسات و هیجانات خود می پردازند و از دیگران کمک می طلبند و بالاخره بسته به نوع شخصیت، هر کسی در مقابل فشارهای روانی واکنش خاصی دارد و به تبع آن، از میزان معین سلامتی برخوردار است (هرن و میشل[14]، 2003؛ نقل از محمدی،1385). کیفیت افکار دانش آموزان برای یادگیری بسیار مهم است. دانش آموزان در پردازش، رمزگذاری، فراخوانی، سازماندهی و همچنین نحوه بکار گیری اطلاعات آموخته شده با هم متفاوت هستند. برخی از آنها یادگیرندگان متفکر هستند و برخی دیگر اطلاعات را به صورت کاملا سطحی پردازش می‌کنند(کوماراجو[15] و همکاران،2011). تحقیق حاضر در زمینه بررسی ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری دانش آموزان، و چگونگی رابطه میان این دو متغیر به انجام رسیده و در پی پاسخ گویی به این سؤال است « آیا این تفاوت‌های فردی در ترجیح سبک ‌های یادگیری و عمق پردازش اطلاعات، به شخصیت افراد ارتباط دارد؟ ». 1-2 بیان مسأله یادگیری یکی از مهم ترین زمینه ها در روانشناسی امروز و در عین حال یکی از مشکل ترین مفاهیم برای تعریف کردن است. با توجه به پیچیدگی موضوع یادگیری تعاریف گوناگونی از آن ارائه شده است که معروف ترین آنها تعریفی است که کیمبل[16] (1961) از یادگیری ارائه داده است. او معتقد است که یادگیری عبارت است از تغییرات نسبتا پایدار در رفتار یا توان رفتاری(رفتار بالقوه) که از طریق تجربه حاصل می شود و شامل حالت‌های موقتی بدن نمی شود مانند آنچه بر اثر بیماری، خستگی یا دارو پدید می آید(سیف، 1385،ص30). عوامل بسیاری بر یادگیری تأثیر می گذارند. از جمله این عوامل که فرد با خود به محیط یادگیری می‌آورد، روش ها یا همان سبک های یادگیری است. اگرچه تمام انسانها توانایی یادگیری دارند اما میزان و نحوه یادگیری انسانها، حتی در موقعیتی یکسان، متفاوت است. شاید یکی از مهم ترین دلایل آن، روش های یادگیری متفاوت آنان باشد. این روش ها تعیین می کند که در برخورد با یک موقعیت، فرد چه مدت، به چه چیزی و به چه میزانی توجه می کند (الهی و همکاران، 1383). سبک های یادگیری دارای انواع گوناگونی هستند که روی هم رفته می توان آنها را به سه دسته کلی سبک های یادگیری شناختی، عاطفی و فیزیولوزیک تقسیم کرد(سیف،1387). سبک های یادگیری شناختی عبارتند از طریقی که شخص موضوعات را ادراک می کند، اطلاعات را به خاطر می سپارد، درباره مطالب می اندیشد و مسائل را حل می کند. این سبک ها بسیار متنوع اند و مهمترین آنها عبارتند از سبک‌های وابسته به زمینه[17] و نابسته به زمینه[18] ، سبک های مفهوم سازی، سبک های پردازش کننده کلامی در برابر پردازش کننده دیداری، سبک ‌های گشودگی به تجربه و انعطاف ناپذیری، سبک های سنت گرایی در مقابل خرد گرایی (فراهانی،1378)، و سبک های یادگیری همگرا[19]، واگرا[20]، جذب کننده[21] و انطباق یابنده[22] (کلب[23]،1985). در این تحقیق از دسته بندی اخیر استفاده شده که دیوید کلب آن را ارائه داده است. به طور کلی رویکردهای یادگیری افراد نه تنها با محیط های یادگیری و ویژگی های فردی شان همبسته است، بلکه کارکرد سبک های تفکر آنان، شخصیت های شغلی و ویژگی های شخصیتی نیز در این زمینه نقش دارند(کدیور،1388، ص296). با توجه به موارد فوق می توان اهمیت مطالعه در زمینه رابطه میان عوامل شخصیت و یادگیری را دریافت، چنان که در تاریخ روانشناسی مطالعات بسیاری در این زمینه انجام شده است. برخی از روانشناسان در زمینه رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری بررسی هایی به عمل آورده اند، از جمله؛ کوماراجو و همکاران (2011) با بررسی رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت، سبک های یادگیری و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دریافتند دو مورد از پنج صفت بزرگ شخصیت (با وجدان بودن و موافق بودن) با هر چهار سبک یادگیری همبستگی مثبت دارد. ناتالیانیس[24] (2010) تأثیر خصوصیات شخصیتی (مانند شخصیت ، استعداد و جنسیت) را بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان (معدل) مطالعه نمود و دریافت که تمامی این پنج صفات بزرگ، به جز ثبات عاطفی وسبک یادگیری، رابطه معنی داری با شایستگی یادگیری درک شده دانش آموزان دارند. بنابراین انتظار می رود که بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری رابطه وجود داشته باشد. این عقیده که سبک های یادگیری افراد می تواند با شخصیت آنها مرتبط باشد، عقیده جدیدی نیست. به عنوان مثال میسیک[25] (1996) اشاره می کند که سبک یادگیری افراد می تواند به عنوان «ویژگی‌های ثابت در فرایند پردازش اطلاعات که حول محور علایق شخصی فرد گسترش می یابد» در نظر گرفته شود. تحقیقات اخیر نیز نتایجی را در تأیید این فرض که ترجیحات یادگیری افراد با شخصیت آنها همبسته است، یافته اند (بوساتو[26] و همکاران،1999و2000). البته در داخل کشور نیز تحقیقاتی در این زمینه انجام شده است (رحمانی شمس،1379، منصوری،1379، محمدزاده،1384 و عبادی،1384). با بررسی دقیق این تحقیقات، می‌توان دریافت که اکثر تحقیقات انجام شده درباره رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری در ایران، بر روی دانشجویان و در محیط‌های دانشگاهی صورت گرفته است. بنابراین لازم به نظر می رسد که این تحقیق در میان دانش آموزان نیز انجام گیرد. همچنین اکثر این تحقیقات، در زمینه هایی به غیر از پنج عامل بزرگ شخصیت و سبک های یادگیری کلب صورت گرفته است و همین تحقیقات اندک نیز نتایج بسیار متناقضی را بدست داده اند. از این نظر، تحقیق حاضر نوعی تحقیق تأییدی است که می کوشد ضمن کمک به رفع برخی از ابهامات موجود، بینش ما را برای کمک به یادگیری دانش آموزان و هدایت تحصیلی آنان افزایش دهد. حال با توجه به توضیحات فوق، سؤال اساسی ما در این تحقیق این است که: آیا بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری دانش آموزان رابطه وجود دارد؟ 1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق روش های یادگیری افراد با یکدیگر متفاوت است. سبک یادگیری، متغیری عمده در تفاوت های فردی است که در سه دهه گذشته به صورتی گسترده مورد تحقیق قرار گرفته است. با این وصف، بیشتر عوامل مطالعه شده مرتبط با رویکرد های یادگیری، به ویژگی هایی مانند سن، جنس، انگیزه یادگیری و بافت یاددهی- یادگیری محدود بوده است و سایر عواملی که در رویکرد های یادگیری فراگیران مؤثر است، به‌ندرت مورد توجه جدی قرار گرفته اند. امروزه در برخی مطالعات مرتبط با تفاوت های فردی، رابطه بین رویکرد های یادگیری با متغیرهایی مانند ویژگی های شخصیت و شخصیت های شغلی بررسی شده است. بررسی نقش این سازه ها در رویکردهای یادگیری، از آن جهت بسیار مهم است که توجه اکثر پژوهشگران و مربیان آموزشی را در سه دهه گذشته به خود معطوف کرده است. یکی از ویژگی های مشترک این مفاهیم، وسعت تأثیر هر یک ازآنها است. هر یک از این مفاهیم، تأثیرات عمده ای بر پیامد های یادگیری فراگیران داشته است. در عین حال، شناسایی تأثیر این متغیرها بر آنچه طی فرایند یادگیری اتفاق می‌افتد نیز از اهمیتی برابر برخودار است(کدیور،1388، ص290). همچنین اگر بتوانیم سبک های یادگیری افراد را تعیین کنیم، در آن صورت می توان برای هر سبک یادگیری، راهبردهای آموزشی خاصی را در نظر گرفت که به افزایش اثر بخشی یادگیری منجر خواهد شد (بنتهام[27]،1384، ص126). هر چند که می توان راهبردها و سبک های موثر یادگیری را به دانش آموزان مختلف آموزش داد، اما در هر حال، هر سبک یادگیری یک ویژگی شخصیتی است که ممکن است برای یادگیرنده مناسب ترین روش باشد(سیف، 1385). شخصیت محور اساسی بحث در زمینه هایی مانند یادگیری، انگیزه، ادراک، تفکر و مواردی از این قبیل است(شاملو،1382). بسیاری از نظریه پردازان شخصیت معتقدند که تفاوت های فردی افراد در شخصیت یکی از فاکتورهای مهمی است که انگیزه آنها را در رفتار، عملکرد و یادگیری تحت تأثیر قرار می‌دهد (زوینگ و وبستر[28]،2004). در رابطه با تأثیر ویژگی های شخصیتی افراد در موفقیت تحصیلی، شغلی و … بررسی های گوناگونی انجام شده است. برای مثال کتل(1978) عنوان می کند که در گستره موفقیت آموزشی، نقش شخصیت فراتر از هوش است. افزون بر این، نظام آموزش و پرورش بسیاری از کشورها سنجش روانی و به خصوص ارزیابی شخصیت افراد را در مقاطع مختلف مد نظر قرار داده است تا بتواند آنان را در موقعیت های مختلف تحصیلی به خوبی هدایت نماید( نقل از آتش افروز و همکاران،1386). سبک یادگیری را می توان توجیه کننده بسیاری از تفاوت های فردی در کلاس درس دانست. شاید این توقع زیادی باشد که از معلم انتظار داشته باشیم تا برای هر یک از دانش آموزان خود، موقعیتی مطابق میل او فراهم آورد و هر گونه حمایتی را که در ارتباط با سبک یادگیری خاص خود بخواهد برای او فراهم نماید. با این حال معلم می تواند حق انتخاب را برای یادگیرندگان خود فراهم آورد. این گونه حق انتخاب ها به هر دانش آموز امکان می دهد که دست کم بعضی وقت ها، متناسب با سبک یادگیری خود کار کند و یاد بگیرد. بنابراین معلمان می توانند با شناسایی سبک های یادگیری دانش آموزان و هماهنگ ساختن روش تدریس خود با سبک های یادگیری آنان، بیشترین بهره وری را در کلاس های درس خود به دست آورند(سیف، 1385،ص174). همخوانی بین ویژگی های شخصیتی و محیط های تحصیلی فرد موجب موفقیت و رضایت تحصیلی، و عدم همخوانی بین آنها موجب کاهش بهره وری و نارضایتی تحصیلی می گردد (هالند، 1994، نقل از پیترزاک[29] ،2001). همچنین معـلمان باید با انواع مختلف سـبک های یادگـیری دانش آموزان آشـنا باشـند و با هر کدام از آنها تا حد امکان متناسب با سبک خود او برخورد نمایند (دنیـس[30]،2004). سبک های مختلف یادگیری همچنین بر روش آموزش معلمان تأثیر می گذارند. معلمان نابسته به زمینه موقعیت های آموزشی غیر شخصی یا به اصطلاح خشک را بیشتر ترجیح می دهند و غالبا بر جنبه های شناختی نظری آموزش تأکید می کنند. در مقابل، معلمان وابسته به زمینه برقراری تعامل با یادگیرندگان و بحث کلاسی را می پسندند. معلمان فارغ از زمینه سؤال کردن را مهم ترین وسیله آموزشی می‌دانند که از طریق آن موضوع های درسی را معرفی می کنند و دانش آموزان را به پردازش اطلاعات وا‌‌ می‌دارند، اما معلمان وابسته به زمینه سؤال کردن را بیشتر به عنوان وسیله ای برای وارسی یادگیری دانش آموزان پس از آموزش خود مورد استفاده قرار می دهند. معلمان فارغ از زمینه بر معیار های خود تأکید می کنند و اصولی را که آموزش می دهند شخصا تدوین می نمایند، اما معلمان وابسته به زمینه، یادگیرندگان را در سازمان دادن محتوای درس شرکت می دهند و آنان را به تدوین اصول تشویق می نمایند. معلمان فارغ از زمینه از اینکه دانش آموزان پایین تر از توان خود کار کنند ناخرسندند و اشکالات آنان را گوش زد می نمایند، اما معلمان وابسته به زمینه تمایلی به انتقاد کردن از دانش آموزان ندارند و بیشتر به ایجاد و حفظ رابطه اجتماعی مثبت با دانش آموزان علاقه مندند، و یادگیری موضوع های درسی برای آنان در درجه دوم اهمیت قرار دارد (سیف، 1385؛ ص 173). هین و بادنی[31] (2000) معتقدند زمانی که سبک های یادگیری و نوع ترجیحات دانش آموزان شناسایی و در نظر گرفته شود، انگیزش آنها برای یادگیری افزایش می یابد و زمانی که دانش آموزان برای یادگیری بیشتر برانگیخته می شوند، پتانسیلی برای یادگیری گسترده وجود دارد، در نتیجه یادگیری بیشتری صورت می گیرد. تحقیقات کلی[32] (1997) نشان می دهد هنگامی که معلمان از سبک های یادگیری دانش آموزان در کلاس های درس آگاهی داشته باشند، می توانند مطالب را در کلاس به نحوی ارائه دهند که عملکرد شناختی و یادگیری دانش آموزان بیشتر شده و از تأثیر تفاوت های فردی در کلاس کاسته شود. تحقیقات ویتنی[33] و همکاران (1985) نشان می دهد که سبک های یادگیری کلب در طراحی برنامه های آموزش و پرورش، و هماهنگ ساختن روش های آموزش و پرورش با سبک های یادگیری دانش آموزان بسیار مفید است( نقل از گرین[34] و همکاران، 1996).