5 – 1 تبیین متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………… 17 تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی تحقیق…………………………………………………………………….. 18 6 – 1 روش های آموزشی………………………………………………………………………………… 18 1– 6 – 1 آموزش به روش سخنرانی ………………………………………………………………….. 19 2 – 6 – 1 آموزش به روش بحث گروهی ……………………………………………………………. 20 7 – 1 یادگیری مهارت خودآگاهی ……………………………………………………………………………. 20 فصـــل دوم پیشینه ی تحقیق مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………. 23 1 – 2 مهارت های زندگی…………………………………………………………………………………………. 24 2– 2 مهارت های زندگی كدامند؟ …………………………………………………………………………… 29 3- 2 اجزاء مهم خودآگاهی ………………………………………………………………………………………. 35 1-3-2 ویژگی ها و صفات خود………………………………………………………………………… 36 1-1-3-2 شناخت ویژگی های جسمانی…………………………………………………… 36 2-1-3-2 شناخت ویژگی های هیجانی …………………………………………………… 37 3-1-3-2 شناخت ویژگی های رفتاری ……………………………………………………. 38 2-3-2 شناخت توانایی ها ، استعدادها ، پیشرفت ها و تجربیان منفی ……………………………. 38 3-3-2 شناخت نقاط قوت و ضعف ……………………………………………………………………. 38 4-3-2 عزت نفس و خودپنداره…………………………………………………………………………. 39 5-3-2 شناخت افكار و عقاید و ارزش های خود……………………………………………………. 41 6-3-2 خودارزیابی صحیح ………………………………………………………………………………. 42 4-2 انواع اگاهی از خود …………………………………………………………………………………………… 43 5-2 عوامل مؤثر در رشد خودآگاهی ………………………………………………………………………….. 45 6-2 موانع رشد خودآگاهی……………………………………………………………………………………….. 47 1-6-2 توقعات و انتظارات بیش از حد ………………………………………………………………… 47 2-6-2 كمال طلبی …………………………………………………………………………………………. 47 3-6-2 غرورها ……………………………………………………………………………………………… 48 7-2 وپژگی های افراد خودآگاه ………………………………………………………………………………… 48 8-2 آموزش …………………………………………………………………………………………………………. 49 9-2 یادگیری ………………………………………………………………………………………………………… 50 2-9-2 تعریف یادگیری ………………………………………………………………………………….. 50 4-9-2 اصول یادگیری ……………………………………………………………………………………. 51 10-2 نظریه های آموزشی و یادگیری ………………………………………………………………………….. 53 1-10-2 نظریه های رفتارگرایی …………………………………………………………………………. 54 2-10-2 نظریه های شناخت گرایی …………………………………………………………………….. 56 3-10-2 نظریه های ساخت گرایی یا سازندگی …………………………………………………….. 65 11-2 الگوهای آموزشی …………………………………………………………………………………………… 67 1-11-2 الگوهای خبرپردازی …………………………………………………………………………… 68 2-11-2 الگوهای اجتماعی ………………………………………………………………………………. 69 3-11-2 الگوهای فردی ………………………………………………………………………………….. 70 4-11-2 الگوهای نظام های رفتاری ……………………………………………………………………. 70 5-11-2 الگوهای آموزشی سازندگی …………………………………………………………………. 71 12-2 راهبردهای آموزشی ………………………………………………………………………………………… 71 1-12-2 آموزش مستقیم ( معلّم محور ) …………………………………………………………….. 71 1-1-12-2 روش سخنرانی ………………………………………………………………….. 73 2-1-12-2 پیشینه ی روش سخنرانی ………………………………………………………. 74 3-12-2 روش آموزش غیر مستقیم …………………………………………………………………… 75 1-3-12-2 روش آموزش تعاملی ………………………………………………………….. 76 2-3-12-2 آموزش به كمك بحث گروهی ……………………………………………. 77 3-3-12-2 مراحل آموزش به روش بحث گروهی ……………………………………. 79 4-3-12-2 بحث گروه های كوچك …………………………………………………………………………. 82 4-12-2 راهبرد یادگیری از طریق تجربه …………………………………………………………….. 84 5-12-2 مطالعه ی مستقل ……………………………………………………………………………….. 85 13-2 مروری بر پژوهش های انجام شده …………………………………………………………………….. 85 1-13-2 پژوهش های انجام شده در داخل كشور ………………………………………………….. 85 2-13-2 پژوهش های انجام شده در خارج از كشور ………………………………………………. 96 14-2 جمع بندی پژوهش ها ……………………………………………………………………………. 101 فصـــل سوم روش تحقیق مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 103 1-3 جامعه ی آماری ………………………………………………………………………………………………. 103 2-3 نمونه ی آماری و روش نمونه گیری …………………………………………………………………….. 103 3-3 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………. 104 4-3 طرح تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. 105 5-3 ابزار اندازه گیری ……………………………………………………………………………………………… 106 6-3 شیوه نمره گذاری پرسشنامه خودآگاهی ………………………………………………………………… 107 7-3 روش اجرا و جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………… 108 8-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………….. 109 فصـــل چهارم یافته های پژوهش مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 111 یافته های توصیفی …………………………………………………………………………………………………… 111 یافته های استنباطی ………………………………………………………………………………………………….. 117 1-4 آزمون فرضیه ی اوّل …………………………………………………………………………………………. 117 2-4 آزمون فرضیه ی دوّم …………………………………………………………………………………………. 120 3-4 آزمون فرضیه ی سوّم ………………………………………………………………………………………… 121 فصـــل پنجم 1-5 خلاصه و جمع بندی …………………………………………………………………………………………. 124 2-5 بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………….. 125 3-5 محدودیت ها ………………………………………………………………………………………………….. 132 4-5 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………. 133 منابع و مآخذ فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………… 136 فهرست منابع خارجی ………………………………………………………………………………………………. 145 پیوست ها پروتكل آموزش به شیوه ی بحث گروهی ……………………………………………………………………. 148 پروتكل آموزش به شیوه ی به شیوه ی سخنرانی……………………………………………………………… 156 برگه های توزیعی……………………………………………………………………………………………………. 164 پرسشنامه خودآگاهی پرسشنامه خودآگاهی ………………………………………………………………….. 180 چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………. 182 فهرست جدول ها جدول 1-3 طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………. 105 جدول 1-4 میانگین های تعدیل شده سه گروه………………………………………………………………. 111 جدول2-4 مقایسه میانگین نمرات پس آزمون و افتراقی گروه سخنرانی و بحث گروهی ………….. 112 جدول3-4 مقایسه میانگین نمرات پس آزمون و افتراقی بحث گروهی و كنترل ……………………… 114 جدول4-4 مقایسه میانگین نمرات پس آزمون و افتراقی گروه سخنرانی و كنترل ……………………. 115 جدول 5-4 جدول تحلیل واریانس یك طرفه ( ANOVA )…………………………………………… 117 جدول 6-4 مقایسه تركیبی سه گروه از طریق آزمون شفه………………………………………………….. 118 جدول 7-4 مقایسه تركیبی شفه براساس سطح اطمینان بالا و پایین……………………………………….. 119 جدول8-4 آزمونTمستقل برای مقایسه میانگین گروه كنترل و بحث گروهی………………………. 121 جدول9-4 آزمونTمستقل برای مقایسه میانگین گروه كنترل و سخنرانی ……………………………. 122 فهرست نمودارها

ج) نقض استقلال معنوی…………………………………………………………………………….. ……..24 مبحث سوم: بعد از انقلاب اسلامی سال 57…………………………………………………. ……26 فصل دوم: مفهوم، هدف و قلمرو استقلال نهادی دادرس مبحث اول: مفهوم استقلال نهادی……………………………………………………………………………………..31 بند اول: استقلال در برابر مقامات مافوق قضایی…………………………………………………. …….38 بند دوم: استقلال در برابر طرفین دعوا و افکار عمومی…………………………………………. ……39 بند سوم: امنیت شغلی………………………………………………………………………………….. …..41 الف) نحوه گزینش………………………………………………………………………………………. ….42 ب) مدت تصدی…………………………………………………………………………………………. …44 ج) تغییر سمت، انتقال و ارتقاء………………………………………………………………………… ..44 د) عدم عزل……………………………………………………………………………………………….. ..45 ه) مصونیت و مسئولیت………………………………………………………………………………….. 48 و) تامین مالی………………………………………………………………………………………………. 52 ر) منع جمع مشاغل و منع فعالیت سیاسی…………………………………………………………… 53 ز)حق تفسیر قضایی………………………………………………………………………………………. 55 فصل سوم: مفهوم استقلال فردی دادرس مبحث اول: عوامل تامین کننده استقلال قضات…………………………………………… 62 بند اول: عوامل ایجابی………………………………………………………………………………….. 62 الف) گزینش قضات…………………………………………………………………………………….. 63 ب) ارتقای قضات……………………………………………………………………………………….. 69 ج) تامین مالی قضات…………………………………………………………………………………… 73 د) مصونیت قضات………………………………………………………………………………………. 76 مصونیت شغلی………………………………………………………………………………………… 76 مصونیت کیفری……………………………………………………………………………………….. 78 بند دوم: عوامل سلبی……………………………………………………………………………………. 79 الف) منع عزل قضات……………………………………………………………………………………. 80 ب) منع تغییر و انتقال قضات…………………………………………………………………………… 83 ج) منع جمع مشاغل……………………………………………………………………………………… 86 د) منع فعالیت سیاسی……………………………………………………………………………………. 87 مبحث دوم: مسئولیت قضات……………………………………………………………………… 88 الف) مسئولیت مدنی……………………………………………………………………………………… 89 ب) مسئولیت کیفری……………………………………………………………………………………… 91 ج) مسئولیت انتظامی……………………………………………………………………………………… 96 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………..105 پیشنهادها ……………………………………………………………………………………………………….110 فهرست منابع……………………………………………………………………………………………… 112 چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………….. 119 چکیده استقلال قضایی در تاریخ نظام های حقوقی ریشه دارد و امروزه هم اهمیت آن افزون شده است. این استقلال حاصل مبارزات مستمر طولانی بشر و صاحبان اندیشه و قل م در قبال حکومت های استبدادی است استقلال قضایی یک اصل مسلم است. اجرای عدالت توسط دستگاه قضایی مستلزم تضمین استقلال قاضی به طور کامل و جامع است. مساله قضا همواره با جان، مال و آبروی دیگران در ارتباط است و برای اینکه حقی از دیگری تضییع نشود باید استقلال قضایی به طور کامل تضمین و عملاً پیاده شود. قاضی باید بدون ترس از فشارهای خارج از نهاد قضایی، درون نهاد قضایی و بدون جانبداری از اصحاب دعوا و صرفا براساس واقعیات موجود در پرونده و مستندات قانونی رسیدگی و صدور حکم نماید و هیچ خطری به خاطر این استقلال رای وی را تهدید نکند.. واژگان کلیدی: استقلال قضایی،بی طرفی،پاسخگویی،دادرسی عادلانه،نظام حقوقی مقدمه گذشته چراغ راه آینده است و پدیده کهن ، ابزاری برای حفظ و پیشبرد تمدن امروز است. علم حقوق با علم تاریخ رابطه تنگاتنگی دارد. رئیس یکی از دانشکده های حقوق امریکا در این زمینه گفته است : علم حقوق باید با روح و روش تاریخ نگاری بررسی شود و حتی به قول بعضی از اساتید فرانسه ، همه ی قوانین جدید ، تحولات روش های قبلی است و در صورتی که منابع تارییخی معلوم نشود ، پی بردن به حقیقت آنها ممکن نیست . در ابتدا زور وقدرت ، تنها راه فصل خصومت و از بین بردن نزاع میان افراد بود. خود شخص به حق خویش حکم می کرد و همراه عاقله یا قبیله اش آن را می ستاند. در آن دوره افراد مجاز بودند در قبال ضرر وارد شده انتقام بگیرند و آنچه به متضرر وارد شده بود ، جهت اصلاح جبران ضرر ناشی از خطا ، به عوامل آن بار می شد. این اولین چیزی بود که به حکم غریضه ، به ذهن بشر خطور می کرد. وقتی که اجتماع استمرار یافت و مردم فهمیدند که زور و قدرت ، بهترین وسیله برای از بین بردن نزاع نیست ، به شخص ثالثی روی آوردند که در حق آنها داوری کند. این بیشک اصل مصونیت قضایی امری منطقی و حاصل ارزشمند تجربه ای است که در گذر از استبداد به دموکراسی ، قضات دست نشانده ی فرمانروایان مستبد را به قضات مستقل و مقتدر برای اجرای عدالت تبدیل نموده است و دلیل عمده ی مصونیت ، ترس از انتقامجویی است که استقلال قضایی را در برابر منابع اصحاب دعوا به خطر می اندازد. اصل اسقلال قضایی مقتضی آن است که قضات از تعقیب دعاوی مدنی و کیفری نسبت به اعمالی که در مقام اجرای وظیفه ی شغلی انجام داده اند مصون بمانند و در فقه نیز قاعده کلی ( عدم جواز مخاطمه بر قاضی) است. با این حال استقلال مطلق قاضی نه مطابق عقل است و نه نقل. پذیرش استقلال تصمیم گیرندگان قضایی به معنای نفی ارزش آنها نیست بلکه در واقع تکریم به شرافت ، آزادی ، کرامت ، حیثیت ، جان ویا مال زیاندیده است و به عبارتی استقلال مظهر عزت و کرامت انسان است. هرقدر به شرافت ، آزادی و کرامت مردم ارج گذاشته شود به همان نسبت بر تشریفات قضایی و قانونی افزوده می شود و هر زمان افرادی می خواستند مطلق العنان باشند و شیوه های استبدادی را پیشه کنند ، از تشریفات قوانین کاسته و یا آنها را حتی المقدور صادر می کردند. بدون تصور استقلال قضایی ، حق مفهوم عینی خود را از دست داده و صرفا جنبه ی ذهنی پیدا می کند.

5-پیشینه تحقیق 6-روش تحقیق 7-ساختار تحقیق بخش اول-کلیات و مفاهیم فصل اول- کلیات و مفاهیم راجع به جرم شناسی و زنان مبحث اول- جرم شناسی فمنیستی و سیاست جنایی افتراقی گفتار اول-جرم شناسی فمنیستی گفتار دوم-فمنیسم و سیاست جنایی افتراقی مبحث دوم-مفهوم جنسیت مبحث سوم-جنسیت در جرم شناسی و نقش آن در بزهکاری گفتار اول-جنسیت در جرم شناسی گفتار دوم-رابطه جنسیت و بزه کاری مبحث چهارم-حقوق زنان مبحث پنجم-بزهکاری و بزه دیدگی زنان گفتار اول- بزه کاری زنان گفتار دوم-بزه دیدگی زنان گفتار سوم-زنان بزه دیده مبحث ششم-مفهوم همسر آزاری مبحث هفتم-همسر کشی فصل دوم- کلیات و مفاهیم راجع به عوامل دخیل در مطالعه مبحث اول-تعریف فرهنگ مبحث دوم-نقش فرهنگ به عنوان متغیر مستقل یا متغیر وابسته گفتار اول-فرهنگ به عنوان متغیر مستقل گفتار دوم-فرهنگ به عنوان متغیر وابسته مبحث سوم-دیدگاه های جرم شناختی راجع به فرهنگ مبحث چهارم-مسائل مذهبی گفتار اول-دیدگاه منفی به دین گفتار دوم-دیدگاه های مثبت راجع به دین مبحث پنجم-مسائل معنوی بخش دوم- پیشگیری از همسرآزاری در پرتو، فرهنگ، مذهب و معنویت فصل اول- کلیات و مفاهیم راجع به پیشگیری مبحث اول- تعریف و مفهوم پیشگیری مبحث دوم- ارتباط سیاست جنایی و پیشگیری از جرم مبحث سوم-انواع مدل های پیشگیری از وقوع جرم گفتار اول-تعریف پیشگیری وضعی گفتار دوم-پیشگیری اجتماعی یا رشد مدار بند اول-تعریف پیشگیری اجتماعی یا رشد مدار بند دوم-زیر بنای نظریه و مبنای نظریه پیشگیری اجتماعی یا رشد مدار بند سوم-شیوه های پیشگیری رشد مدار 1-پیشگیری عمومی 2-پیشگیری خاص گفتار سوم-تدابیر حمایتی جامعه مدنی گفتار چهارم-خدمات مشاوره ای رایگان دولتی فصل دوم- پیشگیری در پرتو فرهنگ، مذهب و معنویت مبحث اول-پیشگیری از همسر آزاری در پرتو فرهنگ گفتار اول-توصیه های فرهنگی در پیشگیری از همسر آزاری گفتار دوم-نقش زن در فرهنگ های تمامیت خواه گفتار سوم-نقش زن در فرهنگ های لیبرال یا آزاد منش گفتار چهارم-فرهنگ به عنوان عنصر سازنده اخلاق گفتار پنجم-اخلاق به عنوان عامل پیشگیرانه اجتماعی مبحث دوم- پیشگیری در پرتو مذهب و عوامل معنوی گفتار اول-ترکیب مذهب و معنویت بند اول-پیشگیری از همسر آزاری طریق آموزشهای جمعی بند دوم-پیشگیری از همسرآزاری طریق آموزشهای فردی گفتار دوم-بررسی پیشگیری ازهمسر آزاری در اسلام بند اول-اثر وعظی بند دوم-کارکرد پیشگیرانه اصول دین بند سوم-خداباوری و تاثیر آن بر عملکرد انسان بند چهارم-نقش پیشگیرانه توحید بند پنجم-توسعه روش های پیشگیری اجتماعی در اسلام نتیجه گیری و پیشنهادات چکیده: مطالعه جرم شناسی تاثیر مسائل فرهنگی، مذهبی و معنوی در پیشگیری از همسرآزاری، موضوع است که در این پایان نامه مورد بررسی قرار گرفته است. نگارنده پس از طرح کلیاتی راجع به جرم شناسی و مسائل زنان و رابطه آن با جنسیت به ارتباط مفهومی آن با فرهنگ، مذهب و معنویت پرداخته است. از این منظر باید گفت نمی توان به فرهنگ به عنوان یک عامل مستقل اصالت داد؛ گرچه در برخی دیدگاه ها نقش برجسته ای برای انجام جرایم زنان یا بزه دیدگی آنها در این خصوص قائل شده اند. در خصوص مذهب و معنویت این دو عامل با وجود ارتباط با پیشگیری رشد مدار می توانند عامل درونی بازدارنده برای پیشگیری از بزهکاری و بزه دیدگی محسوب شوند. به عنوان نتیجه می توان گفت تاثیر عامل روانی و رشد مدار تاثیر بیشتری از پیشگیری های محیطی و وضعی دارند. واژگان کلیدی: بزه، زنان، پیشگیری، مذهب، معنویت، فرهنگ مقدمه 1-بیان مسئله با تشکیل هر اجتماع از آغاز تاریخ تا به امروز خواه ناخواه انسان را با پدیده های اجتماعی کهنه و نو روبرو می سازد. در این میان برخی از آنچه بدان «پدیده مجرمانه» گفته می‌شود از اهمیت زیادی برخوردار است و این اهمیت خود یا به دلیل شیوع و رواج آن و یا به دلیل تاثیر منفی آن بر زندگی بشر بوده است. پدیده‌هایی مانند جرم یا بزه، طلاق همسرآزاری و… همه و همه آدمی را به تفکر و چاره‌اندیشی برای برخورد با آن رهنمون ساخته است. انسان در فراز و نشیب های تاریخ همیشه از دردها و آسیب های اجتماعی بسیاری رنج برده و همواره در جستجوی یافتن علل و انگیزه های آن بوده است تا راه ها و شیوه هایی را برای پیشگیری و درمان بیابد. در واقع درگیری وی در طول تاریخ با پدیده های اجتماعی است که در کوچکترین وجه این معضلات در خانواده ظهور و بروز می‌یابد. خانواده را می توان از نظرگاه مکاتب مختلف تعریف و تبیین کرد. این واحد کوچک اجتماعی می تواند در تنظیم و تعیین بسیاری از نیازها و رفتارهای فرد موثر واقع شود و در راستای تثبیت جایگاه اجتماعی و منزلت افراد و تامین نیازهای روحی و جسمی حرکت نماید. کارکردهای خانواده در طول تاریخ دستخوش تغییر فراوان بوده و تغییر شکل و ساختار آن از صورت گسترده[1] به هسته ای[2] سبب بروز تغییراتی در وظایف اعضای آن و روابط خانوادگی شده است.[3] اما نکته مهم آن است که هیچ جامعه ای چنانچه از خانواده های سالم برخوردار نباشد نمی تواند ادعای سلامت کند، و هیچ یک از آسیب های اجتماعی از جمله همسر آزاری نمی تواند بی تاثیر از نظام خانواده پدید آمده باشد. همسرآزاری به عنوان یک مسئله اجتماعی می تواند زمینه بروز بسیاری از مسائل و پیامدهای متفاوت و بعضا زمینه بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی دیگر در سطوح فردی و سطوح اجتماعی فراهم آورد. از یک سو این آثار و پیامدها می تواند عوارضی را برای زنان و مردان به خصوص زنان و از سوی دیگر برای فرزندان به همراه داشته باشد. آثار و عوارضی که خشونت و همسر‌آزاری برای فرزندان و خانواده به همراه دارد از آن جهت قابل اهمیت می باشد که می تواند زمینه بروز بسیاری از اختلالات رفتاری و روحی و روانی در آنان باشد و زندگی فردی و اجتماعی آتی آنان را به مخاطره اندازد. بروز افسردگی در کودکان و نوجوانان، اضطراب، پرخاشگری و عصیان در نوجوانان، حسادت، سوء ظن و بدبینی نسبت به دیگران، فرار از منزل، ترک تحصیل و افت تحصیلی، بزهکاری و کجروی های اجتماعی (قتل، دزدی، فحشا و …) ازدواج زودرس به ویژه برای دختران، ضعف اعتماد به نفس، اختلال هویت، اعتیاد، فقر، ضعف سلامت جسمی و روانی (بی خوابی، سوء تغذیه، بی اشتهایی و یا پرخوری عصبی و …) احساس درماندگی و سرخوردگی، تجربه عقده حقارت ناشی از عدم دسترسی به محیط گرم و عاطفی خانوادگی در مقایسه با دیگران و درونی سازی عقده های منفی و ضد اجتماعی، انزوای اجتماعی، گرایش به انواع انحرافات اجتماعی به جهت ضعف کنترل رفتاری و اخلاقی توسط والدین، اجتماع ستیزی و دیگرآزاری و بروز انواع خشونت‌های اجتماعی وجرایم منافی عفت وسایر آسیب های اجتماعی چون سرقت قتل خودکشی….که زمینه بروز از هم گسستگی را فراهم خواهد آورد. 2-سوالات تحقیق 1-مسائل فرهنگی، مذهبی و معنوی در پیشگیری از همسر آزاری نقشی دارند؟ 2- شیوه های پیشگیری در هر یک به تفکیک کدامند؟ 3-فرضیه های تحقیق 1-به نظر می رسد فرهنگ و مذهب به عنوان دو نیروی مهم سازنده حقوق می توانند در پیشگیری از بزه و همسر آزاری نیز موثر واقع شوند. 2-بر اساس پیشگیری رشد مدار و جامعه مدار می توان از آموزه های مذهب و فرهنگ یک جامعه در پیشگیری از همسر آزاری استفاده کرد. 4-ضرورت و اهداف تحقیق دلیل قانع کننده‌ای که محقق برای پرداختن به پژوهش ابراز می دارد ضرورت تحقیق را نمایان می­سازد. در صورتی کار محقق در خور تحسین خواهد بود که یک توجیه عقلانی برای صرف وقت و هزینه ارائه کرده باشد. هر اندازه موضوع تحقیق جدیدتر باشد و گذشتگان کمتر پیرامون آن قلم زده باشند ضرورت تحقیق قوی تر نمایان می­شود. دلیل قانع کننده ای که نگارنده از انجام تحقیق حاضر داشته آن است که تا به حال درخصوص این موضوع به صورت مستقیم هیچ کار پژوهشی انجام نگرفته است. اولین نیاز ضروری برای تحقیق ضرورت از حیث مفهومی است. از این جهت در خصوص شهادت و تعارض آن با سند باید به تحلیل موضوع پرداخت. در واقع تعیین دقیق مصادیق مفهومی نظیر همسرآزاری که حتی از جانب اندیشمندان مطرح می­گردد به صورت دقیق و صریح مشخص نیست. ضرورت های دیگر از حیث سیاست های تقنینی است. از حیث تقنینی ضعف قانونگذاری و از حیث قضایی عدم توجه دقیق قضات و سیاست های کلان قوه قضاییه به مفهوم مد نظر آنها با هم چالش های زیادی را در سالهای اخیر شهروندان و رابطه بین این دو ایجاد کرده است. به نظر می رسد یکی از مهمترین مولفه هایی که بر پدیده بزهکاری در جوامع امروزی موثر اند بحث همسرآزاری می‌باشد. در این مجال آنچه انجام این پژوهش را ضروری می سازد اهمیت این پدیده اجتماعی و ارتباط آن با مقوله های مانند مذهب و معنویت است. در واقع وضعیتی که جامعه مبتلابه آن است و بر زندگی قشر زیادی از مردم این تاثیر و تاثر اجتماعی وجود دارد و کمتر بدان توجه شده؛ از این رو انجام این پژوهش ضروری به نظر می رسد.

در نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه اغلب از نقوش گیاهی استفاده شده است. این نقش‌ها عمدتاً به پنج گروه ترنج‌، گل‌ و پرنده، گل و بوته، گلدانی، و نقوش اسلیمی و ختایی تقسیم می‌شوند. در این نقاشی‌ها معمولاً از طیف‌های رنگی نخودی، آبی لاجورد، قرمز شنگرف، طلایی و سبز سیلویی استفاده شده است. ظاهراً نقاشان این آثار به دو شیوه مختلف از نقوش گیاهی بهره برده‌اند: شیوه اول با نگرشی منتزع و مبالغه‌آمیز، که می‌تواند متکی بر سنن نقاشی کهن ایرانی باشد؛ و شیوه دوم با دیدی طبیعت‌گرایانه، که متأثر از نقاشی غربی بوده است. با این همه ظرافت طراحی، تعادل و تناسب بصری در این آثار بسیار چشمگیر است. واژگان کلیدی: تزئینات معماری، نقاشی دیواری، دوره زندیه، شیراز فهرست مطالب فصل 1. کلیات… 1 1-1. طرح تحقیق… 2 1-1-1. مقدمه و طرح مساله. 2 1-1-2. سوال‌های تحقیق.. 3 1-1-3. هدف تحقیق.. 3 1-1-4. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 3 1-1-5. نوع و روش تحقیق.. 4 1-1-6. روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 4 1-1-7. جامعه آماری، تعداد نمونه و روش نمونه‌گیری.. 4 1-1-8. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 4 1-1-9. طرح کلی نگارش… 5 1-1-10. شرح واژه‌ها، اصطلاحات و اختصارات.. 6 1-2. پیشینه تحقیق… 9 1-3. روش‌شناسی… 14 فصل 2. تاریخ فرهنگی و معماری دوره زندیه. 16 2-1. تاریخ فرهنگی دوره زندیه. 17 2-2. ویژگی‌های معماری دوره زندیه. 21 2-3. بناهای شاخص دوره زندیه در شیراز. 23 2-3-1. ارگ کریم‌خان.. 36 2-3-2. عمارت کلاه فرنگی.. 48 2-3-3. تکیه هفت‌تنان.. 53 فصل 3. ویژگی‌های فنی نقاشی‌دیواری‌‌های دوره زندیه. 58 3-1. مواد و مصالح نقاشی‌دیواری… 59 3-1-1. رنگ… 59 3-1-2. بست… 66 3-1-3. قلمو. 66 3-2. فنون نقاشی‌دیواری… 69 3-3. تغییرات و تعمیرات نقاشی‌دیواری‌ها 72 3-4. موقعیت مکانی نقاشی‌دیواری‌ها 84 3-4-1. نقوش مقرنس‌های سقف… 88 3-4-2. نقوش عرق‌چین مقرنس‌های سقف… 91 3-4-3. نقوش تویزه‌ها 93 3-4-4. نقوش تاقچه‌های بالای دوال (رُف‌ها) 95 3-4-5. نقوش دوال‌ها 100 3-4-6. نقوش کتیبه‌های بالای تاقچه‌ها 102 3-4-7. نقوش فضای بین تاقچه‌ها 105 3-4-8. نقوش تاقچه‌های پایین.. 107 3-4-9. نقوش ازاره‌ها 108 فصل 4. نقش‌ و رنگ در نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه. 110 4-1. ویژگی کلی نقش‌ها 111 4-1-1. انواع نقش‌ها 115 4-1-1-1. ترنج.. 115 4-1-1-2. گل و بوته. 124 4-1-1-3. گل و پرنده 131 4-1-1-4. اسلیمی و ختایی.. 135 4-1-1-5. گلدانی.. 139 4-1-2. کیفیت بصری نقش‌ها 142 4-1-2-1. هماهنگی در نقش‌ها 142 4-1-2-2. تنوع نقش‌ها 142 4-1-2-3. تعادل نقش‌ها 145 4-1-2-4. تناسب نقش‌ها 152 4-1-2-5. حرکت و ریتم نقش‌ها 153 4-2. ویژگی کلی رنگ‌ها 155 4-2-1. انواع رنگ‌ها 155 4-2-2. تضاد و ترکیب رنگ‌ها 163 فصل 5. نتیجه‌. 167 فهرست منابع.. 176 1-1-1. مقدمه و طرح مساله کریم‌خان زند (حک: 1165-1193ق) را می‌توان تنها پادشاه مقتدر دوره زندیه محسوب کرد و بنیان فرهنگی و هنری این دوره را به ‌نوعی به او و حکومت او منسوب نمود. او ظاهرا سوادی نداشت اما به ادبیات و علم و هنر علاقه‌مند بود و دربارش محل اجتماع دانشمندان و هنرمندان زمان به‌شمار می‌رفت؛ همچنین پروژه‌های معماری و شهرسازی بسیاری را، خصوصا در شیراز، حمایت کرد که برخی از آنها مانند بازار و حمام وکیل عام‌المنفعه و برخی دیگر چون ارگ و دیوان‌خانه جزو بناهای حکومتی بودند. تزئینات این بناها شامل انواع آجرکاری، گچ‌بری، کاشی‌کاری، حجاری به‌علاوه نقاشی‌دیواری است. نقاشی‌دیواری هنری دیرینه است و از دوره انسان‌های غارنشین تا زمان حال مورد توجه و استفاده بوده است. سنت نقاشی روی دیوار کم و بیش در دوره زندیه نیز تداوم داشت و امروزه دیوارنگاره‌های تزئینی بر بخش شایان توجهی از آثار معماری موجود زندیه قابل مشاهده است. از آنجا که محل حکومت زندیان شیراز بود، بناهای قابل توجهی از آن دوره در شیراز وجود دارد که دارای تزئینات معماری از جمله نقاشی‌دیواری می‌باشند و در این پژوهش به مطالعه، نقد و بررسی آنها پرداخته شده است. نهضت فرهنگی و هنری دوره زندیه، پیرو تحولات تاریخی و سیاسی قرن دوازدهم هجری، می‌تواند جریانی کوتاه و گذرا مابین دوره صفوی و قاجار محسوب ‌شود. همین‌طور چون این جریان به‌طور طبیعی متاًثر از صفویه و موثر بر قاجاریه بوده است، می‌توان آن را به‌نوعی حلقۀ واسط و رشته اتصال میان آنها تصور کرد. اما حقیقت آن است که بنیه فرهنگی و هنری زندیه بیش از حیات کوتاه سیاسی خود اثر بخش بوده، تا آنجا که مسبب آغاز جریانی موسوم به «مکتب زند و قاجار» گردیده است. قطعاً نسبت شکوفایی و اثربخشی رشته‌های هنری دوره زندیه در این جریان از یکدیگر متفاوت بوده است. مسئله این تحقیق نیز بر همین مبنا و بر محور شناخت ماهیت نقاشی‌دیواری در آثار معماری زندیه مطرح می‌شود و با فرض سابقۀ نقاشی‌دیواری زندیه در سنت دیوارنگاری صفویه و اثر آن در نقاشی‌دیواری قاجاریه، ویژگی‌های این نوع از نقاشی، ضمن طبقه‌بندی آثار، سنجیده شده است. 1-1-2. سوال‌های تحقیق مضامین موجود در نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه چیست و تنوع آن چگونه است؟ ویژگی‌های فنی و تجسمی نقاشی‌دیواری‌های‌ دوره زندیه چگونه است؟ 1-1-3. هدف تحقیق هدف از پژوهش حاضر در مرحله نخست طبقه‌بندی نقوش و طرح‌های نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه و بررسی آن‌ها از نظر کیفی، فنی، موضوعی است و در مرحله بعد شناخت و تعیین رابطه بصری و مفهومی میان این نقاشی‌ها در دوره زندیه خواهد بود. 1-1-4. اهمیت و ضرورت تحقیق دوره زندیه از نظر تاریخی دوره‌ای کوتاه است بنابراین مطالعه راجع به هنرهای این دوره اغلب در سایه تاریخ هنر دوره قاجار و در واقع به عنوان زمینه‌های شکل‌گیری هنر این دوره دیده شده است. اهمیت و ضرورت تحقیق در شناخت عناصر تجسمی نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه از این جهت است که نقاشی‌دیواری‌ از جمله عناصر هنری و تزیینی مطرح در دوره زندیه است که به رغم وجود آثار متنوع از آن دوره، تحقیق جامع و کاملی بر روی آن انجام نشده است. با اختلاط عناصر تجسمی نقاشی‌دیواری دوره زندیه و سلسله تعمیرات و مرمت‌هایی که عموما در دوره قاجار و پس از آن بر روی این آثار انجام شده است و لطماتی که بر اصالت آثار دوره زندیه وارد آمده است، ضرورت شناسایی کمی و کیفی آثار نقاشی‌دیواری دوره زندیه بیش از پیش احساس می‌شود. 1-1-5. نوع و روش تحقیق این پژوهش از نظر نتایج، پژوهشی بنیادی است و از لحاظ ماهیت و روش اجرا و شیوۀ نگرش توصیفی ـ تحلیلی است. 1-1-6. روش و ابزار گردآوری اطلاعات اطلاعات این تحقیق به شیوۀ میدانی وکتابخانه‌ای گردآوری شده است و ابزار آن نیز فیش‌برداری، تصویربرداری، مشاهده، مصاحبه و گفتگو است. 1-1-7. جامعه آماری، تعداد نمونه و روش نمونه‌گیری از آنجا که توجه پژوهش حاضر، معطوف به آثار نقاشی‌دیواری دوره زندیه است، از میان آثار نقاشی‌دیواری‌های موجود از دوره زندیه در شیراز، که زندی بودن آنها ثابت شده باشد، به روش نمونه‌گیری غیر احتمالی و طبقه‌بندی‌شده حداقل نمونه‌های لازم در میان آثار به جامانده از آن دوره در ارگ کریم‌خان، تکیه هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی جهت تحلیل و بررسی و طبقه‌بندی آثار انتخاب خواهد شد. 1-1-8. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در تحقیق حاضر از روش تجزیه و تحلیل کیفی اطلاعات استفاده شده است. 1-1-9. طرح کلی نگارش فصل اول به کلیات پژوهش اختصاص داشته و سعی شده است ابتدا با ذکر مقدمه‌ای، مخاطب با حیطه کلی موضوع و مساله مورد بحث آشنا شود، بعد از آن سوال‌ها و هدف تحقیق بیان شده‌ است و اهمیت و ضرورت تحقیق به طور کامل شرح داده شده است. در گام بعد نوع تحقیق و روش انجام آن ذکر شده است. سپس روش‌ها و ابزاری که پژوهشگر برای جمع‌آوری مطالب از آنها بهره برده است، تعداد نمونه‌های مورد مطالعه قرار گرفته و روش نمونه‌گیری شرح داده شده است. بعد از آن شیوه و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده بیان شده است و در نهایت برای ابهام‌زدایی و شفافیت بیشتر برخی واژه‌ها و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش شرح داده شده‌اند. در بخش دوم این فصل با عنوان پیشینه تحقیق، کتاب‌ها و مقالات چاپ شده مرتبط با موضوع دسته‌بندی و معرفی شده‌اند و روشی که در این رساله جهت تقسیم­بندی و تجزیه و تحلیل نقوش مورد استفاده قرار گرفته، شرح داده شده است. فصل دوم این پژوهش در سه بخش به معرفی دوره زندیه، هم از نظر تاریخی و هم فرهنگی، معماری آن دوره و بناهای ساخته شده به دست کریم‌خان زند در شیراز پرداخته شده است و در بخش آخر به صورت اجمالی بناهای ارگ کریم‌خان، عمارت کلاه‌فرنگی و بقعه هفت‌تنان معرفی شده‌اند. در فصل سوم به صورت خاص ویژگی‌های فنی نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه مورد توجه قرار گرفته‌اند. ابتدا به معرفی و توضیح مواد و مصالح نقاشی‌دیواری اعم از رنگ، بست و قلمو پرداخته شده است، سپس فنون اجرای نقاشی‌دیواری‌ها تشریح شده است، در بعد از آن تغییراتی که در طول سال‌ها در نقاشی‌دیواری‌ها بوجود آمده و تعمیراتی که در آنها ایجاد شده، نقل شده است و در بخش آخر محل قرارگیری نقاشی‌دیواری‌ها در فضای داخلی عمارت‌های مورد نظر شرح داده شده است. در فصل چهارم طی دو بخش مجزا به طور خاص به نقش و رنگ در نقاشی‌دیواری‌های دوره زندیه پرداخته شده است. در بخش اول برای شناخت و مطالعه بهتر نقش‌های به کار رفته در نقاشی‌دیواری‌ها، جدول‌هایی تهیه شده است که بدین منظور ابتدا در تعدادی جدول اولیه انواع نقش‌های نقاشی‌دیواری‌ها شرح داده شد، سپس این تعاریف به صورت عبارت‌هایی ساده و مختصر بیان شدند. در قدم بعد به دسته‌بندی این عبارات پرداخته شد، به صورتی که از میان عبارات هم‌معنی یکی انتخاب شد و عبارات مشابه در یک مجموعه قرار گرفتند. با این کار انواع نقش‌ها تعیین شد و در دسته‌های مجزا قرار گرفت. این نقش‌ها در 5 گروه ترنج، گل و پرنده، گل و بوته، اسلیمی و ختایی و گلدانی دسته‌بندی شدند. بعد از آن برای بررسی دقیق‌تر تمامی گروه‌ها، نقش‌ها بر اساس محل قرارگیری آنها در قسمت‌های مختلف از فضای داخلی هر بنا، که شامل مقرنس‌ها، عرق‌چین سقف، تویزه‌ها، رف‌ها، دوال‌ها، کتیبه‌های بالای تاقچه‌ها، فضای بین تاقچه‌ها و تاقچه‌های پایین می‌شوند، مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از آن با تحلیل و بررسی هماهنگی، تنوع، تعادل، تناسب و ریتم و حرکت موجود در نقش‌ها به کیفیت بصری نقاشی‌دیواری‌های به جامانده در آثار معماری دوره زندیه پرداخته شده است. در قدم بعد ویژگی‌های کلی رنگ‌ها مد نظر قرار گرفته است. در این بخش ابتدا رنگ‌های استفاده شده، تنوع آنها و وسعتشان مورد مطالعه قرار می‌گیرد و در انتها به تحلیل و بررسی رنگ‌ها پرداخته شده و به تاثیرات بصری حاصل از قرارگیری این رنگ‌ها در کنار یکدیگر توجه می‌شود.

1-4- اهداف تحقیق ……………………… 7 1-5- اهمیت تحقیق……………………….. 7 1-6- ضرورت تحقیق……………………… 8 1-7- مکان تحقیق………………………… 8 1-8- زمان تحقیق…………………………. 8 1-9- بیشینه تحقیق……………………….. 9 1-9-1 – تقسیمات کشوری………………… 9 1-9-2 – توسعه سیاسی…………………… 9 1-9-3 – توسعه اقتصادی……………….. 10 1-9-4 -توسعه اجتماعی………………… 10 1-9-5- توسعه فرهنگی…………………. 11 1-9-6- توسعه ملی …………………….. 11 فصل دوم : مروری بر پیشینه تحقیق 12 2-1- توسعه سیاسی…………………….. 13 2-1-1 -شاخص های توسعه سیاسی……. 14 2-1-2- موجبات و مکانیسم های (شرایط) توسعه سیاسی…………………………… 15 2-2- موانع توسعه سیاسی……………… 17 2-3-مؤلفه های توسعه سیاسی …………. 20 2-4- نظریات توسعه سیاسی……………. 26 2-5- تقسیمات کشوری………………….. 29 2-6- اهداف تقسیمات کشوری…………… 31 2-7- تاریخچه تقسیمات کشوری………… 32 2-8- قوانین تقسیمات کشوری قبل از انقلاب ………………………………………….. 35 2-8-1- اولین قانون تقسیمات کشوری … 35 2-8-2- دومین قانون تقسیمات کشوری … 35 2-8-3-تغییرات تدریجی استان های دهگانه ………………………………………….. 38 2-9- تقسیمات کشوری دوره انقلاب اسلامی………………………………………….. 40 2-9-1-سومین قانون تقسیمات کشوری … 40 2-10- تقسیمات کنونی………………….. 43 2-11- تاریخچه تقسیمات کشور در استان گیلان ……………………………………. 43 2-11-1- انقلاب اسلامی تا مهر ماه سال 82………………………………………….. 47 فصل سوم : مواد و روش ها ……… 35 3-1 – شهرستان لنگرود ……………….. 51 3-1-1- موقعیت جغرافیایی و جمعیت شهرستان ………………………………. 51 3-1-2- تاریخچه شهرستان لنگرود …….. 54 3-1-3 – تقسیمات کشوری شهرستان لنگرود………………………………………….. 56 3-2- بخش مرکزی شهرستان لنگرود …. 61 3-2-1- شکل گیریشهر لنگرود …………. 61 3-2-2- چاف و چمخاله ………………… 63 3-2-3-تأسیس شهرداری چاف و چمخاله 64 3-2-4- جاذبه های ساحلی چاف و چمخاله 64 3-3 – بخش کومله ……………………… 65 3-3-1 -شهر کومله …………………….. 65 3-3-2-شکل گیری شهر کومله………….. 66 3-3-3- شهر شلمان…………………….. 68 3-3-4- شکل گیری شهر شلمان ……….. 68 3-4 بخش اطاقور……………………….. 70 3-4-1 شهر اطاقور……………………… 71 3-5 لنگرود در آیینه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس……………………………………. 71 3-5-1- مشارکت سیاسی شهرستان لنگرود در انقلاب اسلامی ایران ………………… 71 3-5-2- مشارکت مردم شهرستان لنگرود در هشت سال دفاع مقدس ………………….. 73 3-5-3- شهدای ترور شهرستان لنگرود ……………………………………………………………………………………75 3-6- نمایندگان دوره های مختلف مجلس شورای اسلامی لنگرود ………………… 76 3-7- توسعه اقتصادی…………………… 78 3-7-1- وضعیت اقتصادی شهرستان لنگرود ………………………………………….. 78 3-7-2- محصولات کشاورزی……………. 79 3-8- توسعه اجتماعی ………………….. 79 3-8-1 – وضعیت اجتماعی شهرستان لنگرود………………………………………….. 79 3-9 -توسعه فرهنگی ………………….. 80 3-9-1- وضعیت فرهنگی شهرستان لنگرود 80 3-10- وضعیت تاریخی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان لنگرود…………………. 81 3-10-1- پیشینه تاریخی شهرستان لنگرود ………………………………………….. 81 3-10-2- جاذبه تاریخی و مذهبی شهرستان لنگرود …………………………………. 83 3-10-3- صنایع دستی و سوغات شهرستان لنگرود …………………………………. 83 3-10-4- جاذبه های طبیعیشهرستان لنگرود ………………………………………….. 83 3-10-5- جاذبه های گردشگری شهرستان لنگرود ………………………………….. 84 3-11- روش تحقیق…………………….. 84 3-12- انتخاب روش مورد تحقیق در این پایان نامه …………………………………….. 85 3-13- ابزار گردآوری اطلاعات ………… 86 3-14- منابع اسنادی برای تحقیق ………. 86 فصل چهارم : ارزیابی میدانی……… 87 4-1- بررسی روند توسعه در شهرستان لنگرود ………………………………….. 88 4-1-1- ساختار جمعیتی ………………… 88 4-1-2- آموزش و پرورش …………….. 90 4-1-3-سیمای سیاسی …………………. 94 4-1-4- سیمای اقتصادی………………… 95 4-1-5- کشاورزی………………………. 97 4-1-6- سیمای فرهنگی ………………. 101 4-1-7- سیمای اجتماعی …………….. 105 4-1-8- سیمای بهداشت و درمانی شهرستان لنگرود ………………………………… 109 4-1-9- سیمای ورزش………………… 111 4-1-10- خدمات زیر بنایی …………… 115 4-1-11 – راه و ارتباطات …………………………………………………………………………………………………..115 فصل پنجم : ارزیابی ، نتیجه گیری ، پیشنهادات و منابع و مأخذ……….. 116 5-1- ارزیابی فرضیات ………………… 117 5-1-1- فرضیه اول……………………. 117 5-1-2- فرضیه دوم …………………… 120 5-2- نتیجه گیری……………………… 122 5-3- پیشنهادات ………………………. 124 5-4 منابع و مأخذ ……………………. 125 5-4-1 منابع فارسی ………………….. 125 5-4-2 منابع انگلیسی…………………. 130 چکیده انگلیسی……………………….. 131 فهرست جداول جدول شماره 2-1- مقایسه عناوین تقسیمات کشوری در ایران باستان ………………… 34 جدول شماره 2-2 -جدول مقایسه ای تقسیمات کشوری در ایران بعد از اسلام …………. 34 جدول شماره3-1- تقسیمات کشوری شهرستان لنگرود …………………………………. 58 جدول شماره3-2 – جاذبه تاریخی شهرستان لنگرود …………………………………. 82 جدول شماره 4-1-مدارس و جمعیت دانش آموزان مشغول به تحصیل شهرستان ……. 90 جدول شماره 4-2- تعداد دانش آموزان شهرستان به تفکیک شهرهای شهرستان لنگرود ………………………………….. 91 جدول شماره 4-3-تعداد دانشجویان شهرستان لنگرود به تفکیک دانشگاه ………………. 91 جدول شماره 4-4- تعداد طلّاب مشغول به تحصیل در مدارس علمیه شهرستان لنگرود ………………………………………….. 92 جدول شماره 4-5- اطلاعات تفضیلی بخش ها………………………………………….. 94 جدول شماره 4-6- درصد مشارکت مردم در انتخابات ………………………………… 95 جدول شماره 4-7- مهمترین واحد های صنعتی فعال در شهرستان ………………………. 95 جدول شماره 4-8- خلاصه وضیعت برنج در شهرستان لنگرود ……………………….. 99 جدول شماره4-9- میزان برداشت در واحد سطح (تن در هکتار) …………………. 100 جدول شماره 4-10-کتابخانه های عمومی و خصوصی …………………………….. 101 جدول شماره 4-11- کانون و فرهنگی و هنری …………………………………. 102 جدول شماره 4-12- سالن اجتماعات و نمایش………………………………………… 102 جدول شماره 4-13- کتابنامه شهرستان لنگرود………………………………………… 103 جدول شماره 4-14-ملاحظات وامکانات ویژه در خصوص فعالیت هیأتها و گروههای مذهبی ………………………………………… 105 جدول شماره 4-15- برنامه نماز جمعه شهرستان ……………………………… 105 جدول شماره4-16- ایثارگران شهرستان لنگرود ………………………………… 106 جدول شماره 4-17- موقوفات مهم شهرستان لنگرود ………………………………… 106 جدول شماره 4-18-درصد برخورداری از شبکه های جمهوری اسلامی ایران …….. 107 جدول شماره 4-19- حمل و نقل ………. 107 جدول شماره 4-20- وضعیت نقلیه عمومی درون شهری و بیرون شهری مرکز شهرستان لنگرود ……………………………….. 107 جدول شماره 4-21-تعاونی فعال……….. 108 جدول شماره 4-22- خیریه های مهم به ترتیب اهمیت و حجم فعالیت ………………….. 108 جدول شماره 4-23- وضعیت و امکانات بهداشتی شهرستان …………………….. 109 جدول شماره 4-24- مراکز ویژه مربوط به بهزیستی ………………………………. 110 جدول شماره 4-25-وضعیت و امکانات ورزشی ……………………………….. 111 جدول شماره 4-26- امکانات ارتباطی و مخابرات ………………………………. 115 فهرست نمودارها نمودار شماره 4-1- بررسی روند جمعیت شهرستان لنگرود از سال 1335 تا1390… 88 نمودار شماره 4-2- برسی تراکم شهری و روستای شهرستان لنگرود ………………. 89 نمودار شماره 4-3-بررسی توزیع نسبی جمعیت بر حسب گروه های عمده سنی…… 89 نمودار شماره 4-4- وضعیت تحصیلی شهرستان لنگرود ……………………….. 92 نمودار شماره 4-5- وضعیت افراد مشغول به تحصیل از سال 1385تا 1390………….. 93 فهرست نقشه ها نقشه شماره 3-1- نقشه تقسیمات کشوری شهرستان لنگرود به تفکیک بخش و دهستان ………………………………………….. 53 نقشه شماره 3-2-نقشه شهرستان لنگرود به تفکیک بخش دهستان 1375…………….. 59 نقشه شماره 3-3 – نقشه شهرستان لنگرود به تفکیک بخش و دهستان 1385…………… 60 چکیده : کشورها برای اداره فضا و سکونت گاههای مردمی و نیز اعمال فرمانروایی خود ناگزیر از سازماندهی سیاسی فضا به شکل سلسله مراتبی توأم با سازمان اداری متناظر با آن هستند . تقسیمات کشوری عبارت است از عملی که هدف آن تقسیم کشور به واحدهای کوچکتر به منظور بهتر اداره کردن آن. حال آنکه هریک از واحدهای بدست آمده از تقسیم کل کشور ،می تواند از درجه سیاسی خاصی برخوردار باشند مانند استان ،شهرستان و بخش و… هدف تقسیمات کشوری عبارت است از تأمین خدمات و امکانات برای مناطق نیازمند و تسهیل حاکمیت دولت تا پایین ترین سطح سیاسی در پهنه کشور . از آنجا که شهرستان لنگرود با برخورداری از پتانسیل بالای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در همه ابعاد در چند سال اخیر تغییراتی در نظام تقسیمات کشوری داشته که شامل افزایش دو شهر جدید بنام شهر ساحلی چاف و چمخاله و شهر شلمان می باشد بجا است که تا با انجام مطالعاتی در زمینه توسعه سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی و… شهرستان لنگرود به مطالب و بررسی های مفیدی در این زمینه دست یابیم در این پایان نامه که با استفاده از روش کاربردی (استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن ساختارها و الگو مورد استفاده جوامع انسانی می باشد )انجام شده است ، بدنبال پاسخ به این سوال که تقسیمات کشوری چه تأثیری بر توسعه سیاسی شهرستان لنگرود داشته است و با در نظر گرفتن دو فرضیه که عبارتند از : توسعه سیاسی شهرستان لنگرود متأثر از نظام تقسیمات کشوری است و نیز نوع تقسیمات کشوری در تاملات ،فرهنگی و قومیتی شهرستان لنگرود نقش تأثیری گذاری داشته است و با هدف شناسایی امکانات بالقوه جمعیتی و امنیتی و اقتصادی و بالا بردن نقش کارکردی آن در شهرستان و نیز تعیین تأثیر تقسیمات انجام شده بر ساختار جمعیتی و فرهنگی استان با مورد مطالعه شهرستان لنگرود و همچنین بررسی و کاربردی کردن و تعیین الگوهای تازه تقسیمات سیاسی و اقتصادی شهرستان لنگرودانجام گرفته است ، بر این اساس نتایج بدست آمده حاکی از آن است که افزایش سطوح تقسیمات و کوچک شدن واحدها ،باعث رشد بودجه ملی گردیده است و این امر باعث تسریع در روند بهبود اوضاع اقتصادی ،اجتماعی ، فرهنگی این منطقه گردیده است کلمات کلیدی : تقسیمات کشوری ،توسعه سیاسی،اقتصادی ،اجتماعی،شهرستان لنگرود. مقدمه از سالیان دور، با افزایش سطح دانش و فهم بشر، کیفیت و وضعیت زندگی او همواره در حال بهبود و ارتقا بوده است. مباحث توسعه اقتصادی از قرن هفدهم و هجدهم میلادی در کشورهای اروپایی مطرح شده وبعد از انقلاب فرهنگی اجتماعی اروپا (رنسانس)و متعاقب آن انقلاب صنعتی، موج پیشرفت های شتابان کشورهای غربی آغاز شد فكر و اندیشه توسعه در سده‌ی روشنگری(رنسانس) بروز و ظهور یافت و نشانه‌های آن، در عصر انقلاب صنعتی آشكار شد. با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، مسأله توسعه به‌عنوان یكی از مهمترین مسائل در محافل دانشگاهی و نیز مراكز برنامه‌ریزی كشورهای مختلف جهان مطرح شد و از آن‌جایی كه جهان پیشرفته و همچنین كشورهای عقب‌مانده در نتیجه دو جنگ جهانی و نیز فروپاشی دولت‌های استعماری، در آستانه‌ی طراحی مجدّد بنای اقتصادی و اجتماعی كشورهای خود قرار گرفته بودند، لذا این مسئله كه چگونه می‌توان ضمن سریع‌تر بناكردن این نظام اقتصادی و اجتماعی، بهبود و تكامل واقعی آن‌را نهادینه كرد، در معرض توجه قرار گرفت؛ كه این مسأله را می‌توان مسأله مركزی و اساسی توسعه دانست. در اوایل دهه‌های بعد از جنگ جهانی دوم، كه سازمان ملل آن‌ها را به‌نام دهه‌های توسعه نام‌گذاری كرد، عبارت توسعه و نیز گرایش‌های نژادپرستی به‌صورت موج گسترده‌ای در اروپا، آمریكای شمالی و در بین نخبگان كشورهای نیمه‌صنعتی انتشار یافت. در این كشورها در بیشتر موارد، مفهوم توسعه با مفهوم غرب‌گرایی یا اروپاگرایی همراه بود. براساس این گرایش، ملت‌ها و جوامعی كه بخش عمده كره زمین را تشكیل می‌دادند، ابتدا عقب‌مانده و بعد از مدتی، با عناوین توسعه‌نیافته یا در حال توسعه توصیف شدند.(محلاتی ،1378 ،11، علوی، 1386 ، 15 و 149، توکل، 1381 ،11) تا قبل از دهه‌ی هفتاد میلادی، در ادبیات رایج توسعه، فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی، جایگاهی درخور نداشت و عوامل اقتصادی، محور مباحث توسعه را تشكیل می‌داد؛ اما در دهه‌ی هفتاد به‌بعد، بسیاری از نظریه‌پردازان چنین نگرشی را برنتافته و به ارزشی بودن توسعه در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گرویده‌اند. توسعه که پیش از این، امری صرفاً اقتصادی و مساوی با رشد تولید ملّی تلقّی می‌شد، پس از آن، در كنفرانس‌های سازمان ملل متحد، عوامل دیگری مانند عوامل فرهنگی، مورد عنایت قرار گرفت و چگونگی توزیع منابع رشد، در كانون توجه واقع شد(نظرپور، 1378 ،13-11 ، فنی ،1382 ، 14) پردازش، بسط و گسترش «توسعه» به‌مثابه یک ایده در ایران ناشی از یک دغدغه شریف ، انسانی و ملی بوده است که از سوی سیاستمداران ، فعّالین سیاسی ،‌ روشنفکران ،‌ روحانیون ،‌ و کسانی که به نوعی دغدغه اجتماعی داشته‌اند ، صورت گرفته است . این دغدغه چیزی نبوده است جز رفع نارسائیهایی و نیازهای که در جامعه مشاهده می‌شده «توسعۀ سیاسی» واژه‌ای جامعه شناختی است که از سوی مکاتب غربی به عنوان راهکاری برای کشورهای توسعه نیافته و جهان سومی ارائه گردیده است ؛ توسعه سیاسی در اصطلاح به معنای افزایش ظرفیت و کارایی یک نظام سیاسی در حل و فصل تضادهای منافع فردی و جمعی، ترکیب مردمی بودن، آزادی و تغییرات اساسی در یک جامعه است. یکی از عمده ترین مسائلی که فراروی کشورهای در حال توسعه قرار دارد ،دستیابی به توسعه پایدارو عدالت اجتماعی است به همین دلیل اهمیت کارکرد تقسیمات کشوری در توسعه ،سعی بر انتخاب ساختار تقسیماتی دارند که تاثیر گذاری بهینه جهت دستیابی به مضمون فوق در محیط جغرافیایی را در پی داشته باشد یکی از مسائل مهم در حوزه مدیریت و سیاست گذاری داخل هر کشور ،چگونگی سازماندهی سیاسی فضا است و در هر واحد سیاسی (کشور مستقل )برای آسان تر کردن اداره امور،ایجاد حداکثر کارایی و …تقسیمات صورت می گیرد تا تمام بخش ها به صورت مجموعه هماهنگ در جهت هدف های محلی و ملی و نظام سیاسی وظایف مربوط را انجام دهد.این مسئله حاکمیت ملی ومدیریتی سرزمینی را ،حتی در دورترین نقاط کشور ممکن می کند (کریمی پور و کامران ،1381 ، 27) نظام تقسیمات کشوری از اهم مسایلی است که یک کشور در حال رشد باید برای انجام برنامه ریزهای اقتصادی و اجتماعی و اداره بهتر سرزمین و بهره برداری بیشتر به آن توجه کند (رهنما واحمدی پور ، 1382،35). هدف تقسیمات کشوری که شاید مورد توجه نظام های سیاسی باشد عبارت است از : تأمین خدمات و امکانات برای مناطق نیازمند و تسهیل حاکمیت دولت تا پایین ترین سطح سیاسی در پهنه کشور(احمدی پور و منصوریان : منتشر نشده ) در راستایی دستیابی به این اهداف نظام تقسیمات کشوری در تمام سطح تمایل به ارتقا داشته به طوری که از سال 1316 تا سال 1394 تعداد استانها از 6 به 31 استان و شهرستان ها از 49 به 425 و بخشها از 290به 890 بخش افزایش یافته ،به تبع آن ساختار تشکیلات دولت نیز بزرگتر شده و تعداد کارکنان دولت نیز افزایش چشمگیری داشته است. شهرستان زیبا و پراستعداد لنگرود هم به لحاظ اقلیم جغرافیایی و هم به لحاظ اقلیم اقتصادی، نیروی انسانی، فرهنگی اجتماعی یکی از مناطق و شهرستان های استان گیلان با پتانسیل های بالای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در همه ابعاد می باشد. داشتن جلگه حاصل خیز با محصولات استراتژیک کشاورزی از جمله برنج، چای و تولید ابریشم و محصولات جالیزی، برخورداری بخشی از شهرستان از آب و هوای کوهستانی مانند دامپروری و پرورش زنبور عسل و اقتصاد متکی بر جنگل و مرتع و همچنین بهره مندی از قابلیت بسیار بالای تبدیل مناطق کوهستانی و کوهپایه ای به مبحث صنعت توریسم و گردشگری یکی از پتانسیل های منحصر بفرد این شهرستان زیبا می باشد. درضمن همچنین شهرستان لنگرود از قابلیت بزرگ دیگری مانند سواحل زیبای خزر نیز برخوردار است که مزیت پیشرفت و توسعه این منطقه از استان را هم به لحاظ گردشگر پذیری و هم به لحاظ اقتصاد منطقه ای، ملی و حتی بین المللی به رخ می کشاند و صد البته در کنار این عوامل تولید ثروت، بهره مندی از نیروی انسانی خلاق، منعطف ،متواضع و هوشمند از افضل مزیت هاست. در ادبیات توسعه همه جانبه به این همه دارایی وثروت خدادادی فرصت های تولید و انباشت ثروت از عوامل موجود و موثر هر اقلیم و منطقه اطلاق می شود که شهرستان لنگرود از آن به خوبی برخوردار است. فصل اول کلیات بیان مسئله اهمیت و ضرورت تحقیق فرضیه های تحقیق اهداف تحقیق تعاریف و مفاهیم بیان مسئله : تقسیمات کشوری بستر شکل یابی نظام مدیریت سرزمینی و تشکیلات اداری تقسیم سرزمین به واحدهای کوچکتر اداری و اختیارات نسبی سیستم اداری است.همچنین نظام تقسیمات کشوری شکل دولت های منطقه ای و محلی در محدوده های سیاسی که واحدهای برنامه ریزی توسعه می باشند را مشخص میکند از این رو رابطه تنگاتنگی بین نظام تقسیمات کشوری و توسعه ملی وجود دارد تقسیمات کشوری تاکنون بر پایه شاخص تراکم جمعیت و بکارگیری استقراریی استوار بوده است .تدوام این فرآیند تقسیم پی در پی واحدهای سیاسی به اجزاء کوچکتر افزایش کارکنان دولت و بزرگتر شدن و در نتیجه افزایش بودجه عمومی دولت به کل بودجه بوده است.با توجه به اینکه یکی از مهمترین اهداف مدیریت سیاسی فضا ایجاد یک توسعه متوازن در سطح سرزمین است توسعه که از طریق ارائه پهنه خدمات باعث کاهش نابرابری ها و ایجاد یک عوادت جغرافیایی در سطح سرزمین است و در این راستا تقسیمات کشوری از مهمترین مسائلی است که به منظور مدیریت سرزمین و انجام هرگونه برنامه ریزی در سطح کشور یا نواحی به منظور کاهش نابرابریها و توسعه متوازن هم نواحی فراهم آورد.شهرستان لنگرود با جمعیتی 137272 نفرو با مساحت 418 کلیومتر مربع در شرق گیلان و در جنوب دریای خزر قرا دارد از سمت غرب شمال غرب به شهرستان لاهیجان و از سمت جنوب و مشرق به شهرستان های رودسر و املش قرار گرفته است . این شهرستان دارای اراضی ساحلی که یکی از مهمترین پتانسیل های گردشگری و اراضی کوهپایه ای که 16%مساحت شهرستان را در بر می گیرد این شهرستان دارای 3 بخش مرکزی – کومله – اطاقور و 5 شهر میباشد که هر کدام به نوعی در توسعه سیاسی و اقتصادی و فرهنگی شهرستان نقش دارند از این رو این شهرستان با توجه به پتانسیل های قوی در بحث گردشگری داشته و نیز چشم انداز زیبای جلگه ای و پسکرانه های جغرافیایی شهرستان بسیار حائز اهمیت می باشد ،از طرفی با توجه به وجود آمدن شهرها ی جدید مثل چاف و چمخاله ونیز شهر شلمان که هر کدام به نوعی در آینده انتظار تبدیل به بخش را دارند میتوان گفت هر کدام به نوعی در به وجود آوردن فضای جدیدسیاسی اقتصادی شهرستان نقش بسزای دارد . با توجه به اهداف این تحقیق هدف این پژوهش تحلیل نقش تقسیمات کشوری در عدم توسعه متوازن منطقه در شهرستان براساس شناسایی امکانات بالقوه جمعیتی و امنیتی و اقتصادی و همچنین ساختار جمعیتی فرهنگی و کاربردی کردن الگوهای تازه تقسیمات سیاسی شهرستان چه نقشی میتواند داشته باشد؟