تاب آوری…………………………………………………………………………………………………………….. 15

نگرش مذهبی…………………………………………………………………………………………………………. 17

پیشینه نگرش مذهبی………………………………………………………………………………………………… 18

شیوه های فرزند پروری …………………………………………………………………………………………… 21

سبک­های فرزند پروری از دیدگاه بامیرند ……………………………………………………………………… 26

سبک­های فرزند پروری از دیدگاه آدلر ………………………………………………………………………… 25

الگوی شفر ……………………………………………………………………………………………………………. 28

الگوی زیگلمن ………………………………………………………………………………………………………. 29

رابطه نگرش مذهبی با تاب آوری ………………………………………………………………………………. 33

رابطه پیوه­های فرزند پروری با تاب آوری …………………………………………………………………….. 36

پیشینه پژوهش ………………………………………………………………………………………………………. 39

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ………………………………………………………………………… 39

تحقیقات انجام شده درداخل کشور ………………………………………………………………………………..     41

جمع بندی پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………….. 44

فصل سوم : روش پژوهش

روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………….. 48

جامعه آماری، روش نمونه­گیری و حجم نمونه ……………………………………………………………….. 48

معرفی ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………………….. 49

مقیاس عقاید مذهبی گلاک و استارک ………………………………………………………………………….. 49

پرسشنامه سنجش نگرش­های مذهبی …………………………………………………………………………… 51

مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون …………………………………………………………………………. 52

فصل چهارم : یافته­های پژوهش

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 55

توصیف داده­های پژوهشی ………………………………………………………………………………………… 55

توصیف نمونه تحقیق بر حسب سن ……………………………………………………………………………. 56

آزمون فرضیه­های اول……………………………………………………………………………………………….. 58

آزمون فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………………… 60

فصل پنجم : بحث و نتیجه­گیری

بحث وتفسیرنتایج ………………………………………………………………………………………………….. 65

نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………. 68

منابع و مآخذ

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………….. 71

منابع غیرفارسی ……………………………………………………………………………………………………… 78

سایت­ها ……………………………………………………………………………………………………………….. 81

پیوست­ها ……………………………………………………………………………………………………………… 82

فهرست جداول

جدول شماره 1: فراوانی و درصد نمونه تحقیق بر حسب جنسیت ………………………………………. 55

جدول شماره 2: فراوانی و درصد نمونه تحقیق برحسب پایه تحصیلی …………………………………. 56

جدول شماره 3: فراوانی و درصد نمونه تحقیق برحسب سن …………………………………………….. 57

جدول شماره 4: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون در خصوص آزمون فرضیه 1 ………………. 58

جدول شماره 5: خلاصه مدل رگرسیونی ………………………………………………………………………. 58

جدول شماره 6: نتایج تحلیل واریانس …………………………………………………………………………. 59

جدول شماره 7: ضرائب معادله رگرسیونی همزمان ………………………………………………………….. 59

جدول شماره 8: نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون در خصوص آزمون فرضیه 2 ………………. .60

جدول شماره 9: خلاصه مدل رگرسیونی ………………………………………………………………………. 61

جدول شماره 10: نتایج تحلیل واریانس ……………………………………………………………………….. 61

جدول شماره 11: ضرائب معادله رگرسونی همزمان …………………………………………………………. 62

فهرست نمودارها

نمودار شماره 1: نمودار توصیف نمونه تحقیق بر حسب جنسیت ………………………………………… 55

نمودار شماره 2:نمودارتوصیف نمونه تحقیق برحسب پایه تحصیلی………………………………………. 56

نمودار شماره 3: نمودار توصیف نمونه تحقیق بر حسب سن         57

چکیده

اکثرمحققان براین باورندکه عوامل متعددی از جمله :ویژگی های درونی،روانی-اجتماعی،حمایت اعضای خانواده و دوستان،معنویت وحمایت های سیستم های اجتماعی درایجادوارتقای میزان تاب آوری افرادنقش دارند.پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین شیوه های فرزند پروری،معنویت و تاب آوری دردانش آموزان انجام شد. به استناد جدول مورگان نمونه مورد مطالعه شامل 200 دانش آموز (تعداد 100دانش آموز دخترو100دانش آموز پسر)دبیرستان های نمونه دولتی مقطع متوسطه دوره دوم شهرستان رودان درسال91بودندکه با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی-خوشه ای انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات مربوط به متغیر تاب آوری ازمقیاس كانر و دیویدسون(CD-RISC ،2003)،نگرش مذهبی بامقیاس سنجش نگرش های مذهبی مسلمانان که توسط سراج زاده وبراساس مدل گلاک وستارک(1965)، ساخته شده ومتغیرفرزند پروری را با پرسش نامه شیوه های فرزند پروری بامریند(1991)، جمع آوری شد. پژوهش حاضراز نوع همبستگی است و داده ها به روش رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه این تحقیق نشان دهنده آن است که بین نگرش مذهبی و تاب آوری دانش آموزان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، وهمچنین با توجه به مقدار همبستگی به دست آمده نشانگرآن است که بین شیوه­های فرزند پروری و تاب آوری نیزرابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. با توجه به این که متغیرهای نگرش مذهبی ومعنویت راهبردهای مقابله ایی پیش بینی كننده های معناداری برای تاب آوری هستند، به نظر می رسد که می توان با اصلاح شیوه فرزند پروری والدین و همچنین با ارتقاء نگرش مذهبی فرزندان به افزایش تاب آوری و سازگاری دانش آموزان دربرابر تهدیدهاو مشکلات زندگی کمک شایانی کرد.

مقدمه:

یكی از عوامل بسیار مهم و اثر گذار بر رفتار فرد، خانواده است.محیط خانواده اولین و با دوام‌ترین عاملی است كه در رشد شخصیت افراد تأثیر می گذارد.كودك خصوصیاتی را از والدین خود به ارث می‌برد بدین طریق پدر و مادر زمینه‌ی رشد و پیشرفت فرزندان را فراهم می‌آورند. نفوذ والدین بر فرزندان تنها محدود به جنبه‌های ارثی نیست، بلكه پدر و مادر،در آشنایی كودك به زندگی جمعی و فرهنگ جامعه نیز، نقش مؤثری را ایفا می كنند.موقعیت اجتماعی خانواده، وضع اقتصادی آن، افكار و عقاید،آداب و رسوم،ایده‌آل ها و آرزوهای والدین و سطح تربیت آنان در طرز رفتار كودكان نفوذ فراوان دارد ( شریعتمداری، 1388).

مهمترین تماس‌های كودك در خانواده با والدین است این تماس‌ها نقطه‌ی كانونی فرهنگ كودك را ایجاد می‌كند.رفتار اولیاء كودك چه خشن، چه محبت‌آمیز و چه منع كننده باشد یا او را آزاد بگذارد،غالباً مطابق الگوهای فرهنگی خاص انجام می‌گیرد به هر حال كودك طبق فرهنگ خاص پدر و مادر خود مراقبت و تربیت می‌شود و رفتار او از جنبه‌‌های مختلف، مطابق با فرهنگ جامعه‌ای می‌باشد كه در آن زندگی می‌كنند و نظر و رأی پدر و مادر نیز در آن مؤثر است.نوع زندگی خانگی كودك، در رشد شخصیت او نیز تأثیر مهمی دارد و این نیز به وسیله‌ی والدین معین می‌شود مادران و پدرانی كه به علت تجارب قبلی دوران كودكی خود، در انجام دادن وظیفه خطیر خود، تزلزل و عدم اطمینان خاطر احساس می‌كنند.ثبات عاطفی ندارند و به فرزندان شان نظر نامساعد دارند،یا درباره‌ی روش تربیت با یكدیگر موافق نیستند، در این صورت زندگی خانگی نامطلوبی برای رشد شخصیت كودكان و فرزندان فراهم خواهند آورد(واحدی سریگانی،1391).

اعتقادات مذهبی باور هایی را در بر می گیرد که انتظار می­رود پیروان آن دین به آن اعتقاد داشته باشند اعتقادات مذهبی را در قالب مفهوم ایمان معرفی می کند و ایمان را عبارت از هر نوع اصل و راهنما، باور، یقین و گرایشی می­داند که به زندگی فرد معنا و جهت می دهد . امام علی (ع) در نهج البلاغه،ایمان را بر چهار ستون استوار می­داند که عبارت است از : 1.صبر و شکیبایی 2. باور و یقین 3. عدل و داد 4. جهاد و کوشش در راه دین. ایمان،مفهومی مذهبی است که به طور معمول توسط مذاهب معرفی شده و راه های دستیابی به آن توسط آنها تبلیغ و ترغیب می شود مذهب به عنوان مجموعه ای از اعتقادات،باید ها و نباید ها و نیز ارزش های اختصاصی و تعمیم یافته از موثرترین تکیه گاه های روانی به شمار می آید که قادر است به معنای زندگی در لحظه لحظه های عمر معنا دهد و در شرایطی خاص نیز با فراهم سازی تکیه گاه های تبیینی فرد را از تعلیق و بی معنایی نجات دهد( شاکری نیا،1389).

نیاز انسان به دین و مذهب قدمتی به عمر تاریخ دارد زیرا بشر از همان ابتدای زندگی خود به حمایت ­کننده­ای مقتدر و تکیه گاه نیرو مند احساس نیاز می کرده است. موضوع دین توسط محققان پیش گامی،هم چون جیمز[1] (1929)؛فروید[2](1907)؛یونگ[3](1875-1961) و آلپورت[4](1967) بحث شده است.دین به منزله یک منبع مهم آسایش و آرامش،یک حس کنترل و امید را برای افراد در رویارویی با واقعیت های نامساعد زندگی دنیوی،خواه اقتصادی،اجتماعی،فیزیکی یا روانی، فراهم می کند. روحیه مذهبی به صورت چشم گیری با سلامت روانی و سازگاری در ارتباط است وافرادی که خود را بیش از همه مذهبی می­دانند، از دیگران سازگارترند و بالاترین عملکرد تحصیلی را دارندوبه طور کلی، مذهب سلامت روانی تاثیر مثبت دارد(شاکری نیا؛استوارد[5] وجو[6]،1998).

تاب آوری[7] یکی از مفاهیم و سازه های بهنجار مورد توجه و مطالعه ی روان شناسی مثبت نگراست. تاب آوری به فرآیند پویای انطباق مثبت با تجربه های تلخ و ناگوار اطلاق و فراتر از جان سالم