عنوان                                                                                                   صفحه

چكیده………………………………………………………………………………… 1

فصل اول: كلیات

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………. 3

1-1-1-تاریخچه ژربرا……………………………………………………… 4

1-2- تكثیر………………………………………………………………….. 5

1-3- عملكرد……………………………………………………………………. 6

1-4- نابسامانی‌های فیزیولوژیك……………………………………………… 6

1-4-1- خمیدگی و شكستن ساقه گل……………………………………………… 6

1-4-2- پژمردگی گل نابالغ……………………………………………………………. 6

1-5- آفات و بیماری‌ها………………………………………………………………….. 7

1-6- بیان مساله……………………………………………………………………… 7

فصل دوم: مرور منابع

2-1- استانداردها و عوامل موثر بر عمر پس از برداشت گل‌های شاخه بریده…………………………………………….. 9

2-1-1- متابولیسم و مسیرهای متابولیكی……………………………………………………………………………………………….. 9

2-1-2- پیری، ریزش و مرگ سلولی……………………………………………………………………………………………………… 10

2-1-3- پیری گلبرگها………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-1-4- آب و نقش آن در عمر پس از برداشت گلهای شاخه بریده…………………………………………………………. 11

2-1-5- میكروارگانیسم‌ها در محلول نگهداری گلها………………………………………………………………………………… 12

2-2- نیكل…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

2-2-1- نقش نیكل در متابولیسم گیاه……………………………………………………………………………………………………. 14

2-2-1-1-

 

یوروید……………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-2-2- افزایش شاخص‌های رشد…………………………………………………………………………………………………………. 15

2-2-3- تاثیر نیكل بر عمر پس از برداشت…………………………………………………………………………………………….. 17

2-2-4- علائم كمبود عنصر نیكل در گیاهان…………………………………………………………………………………………… 17

2-2-5- تجمع و سمیت………………………………………………………………………………………………………………………… 18

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1- مواد گیاهی…………………………………………………………….. 22

3-2- نوع طرح آزمایشی…………………………………………………. 23

3-2-1- معرفی تیمارها…………………………………………………………………………………………………………………………. 24

3-2-2- نحوه آماده‌سازی گل‌ها و انجام تیمار…………………………………………………………………………………………. 24

3-3- اندازه‌گیری صفات……………………………………………………………………………………………………………………….. 25

3-3-1- طول عمر گلجایی……………………………………………………………………………………………………………………. 25

3-3-2- كاهش وزن تر…………………………………………………………………………………………………………………………. 25

3-3-3- درصد ماده خشك…………………………………………………………………………………………………………………… 26

3-3-4- قطر گل‌ها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

3-3-5- كاهش مواد جامد محلول در آب (TSS)………………………………………………………………………………….. 27

3-3-6- محتوای پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………………………………… 27

3-3-7- رنگیزه كاروتنوئید گلبرگ…………………………………………………………………………………………………………. 28

3-3-8- جذب آب………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

3-3-9- شمارش باكتری ساقه و محلول گلجای………………………………………………………………………………………. 28

3-3-10- فعالیت آنزیم پراكسیداز (POD)……………………………………………………………………………………………. 28

3-3-11- فعالیت آنزیم سوپراكسید دسموتاز (SOD)…………………………………………………………………………….. 29

3-4- تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………………………………………………… 29

فصل چهارم: نتیجه گیری

4-1- عمر گلجایی………………………………………………………………………………………………………………………………… 31

4-2- كاهش وزن تازه گل……………………………………………………………………………………………………………………… 32

4-3- درصد ماده خشك……………………………………………………………………………………………………………………….. 33

4-4- قطر گل………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

4-5- كاهش درصد مواد جامد محلول در آب (TSS)…………………………………………………………………………….. 35

4-6- میزان پروتئین گلبرگ…………………………………………………………………………………………………………………… 36

4-7- میزان كاروتنوئید گلبرگ……………………………………………………………………………………………………………….. 37

4-8- جذب آب…………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

4-9- جمعیت باكتریایی در ته ساقه………………………………………………………………………………………………………… 39

4-10- جمعیت باكتریایی در محلول نگهداری گل‌ها……………………………………………………………………………….. 40

4-11- فعالیت آنزیم سوپر اكسید دسموتاز……………………………………………………………………………………………… 41

4-12- فعالیت آنزیم پراكسیداز……………………………………………………………………………………………………………… 42

فصل پنجم: بحث

5-1- بحث………………………………………………………………………………… 45

5-2- نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………. 50

5-3- پیشنهادها…………………………………………………………………………… 50

منابع……………………………………………………………………………….. 51

چکیده

این مطالعه به منظور بررسی اثر نیکل بر عمر پس از برداشت گل ژربرا در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. گل­های سالم ژربرا ((Gerbera jamesonii cv. ‘Intense’ از یک تولید کننده تجاری خریداری گردید و فوراً به آزمایشگاه بخش باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد رشت منتقل شد. گل­ها روی ارتفاع 50 سانتی­متری باز برش شد و در گلدان پلاستیکی دو لیتری محتوی محلول های مختلف نیکل برای 24 ساعت قرار گرفت. تیمار پالس شامل محلول نیکل ( 10، 20 و 30 میلی گرم بر لیتر)، سولفات و نیترات نیکل (10، 30 و 50 میلی گرم بر لیتر) بود. برای شاهد از آب مقطر استفاده شد. بعد از این دوره محلول پالس با 500 میلی لیتر محلول 3% ساکارز به علاوه 200 میلی گرم در لیتر 8-هیدروکسی کینولین سولفات جایگزین گردید. عمر گلجایی،  کاهش وزن تر، درصد وزن خشک، جذب آب، شمارش باکتری های ته ساقه و محلول نگه دارنده، ، کاهش درجه بریکس و قطر گل ها، پروتئین و کارتنوئید گلبرگ ها و فعالیت آنزیم های سوپر اکسید دیسموتاز و پراکسیداز اندازه گیری شد. نتایج نشان می دهد که نیترات نیکل سبب ایجاد بیشترین میزان از عمر گلجایی (11 روز)، پروتئین ( 14%)، فعالیت سوپر اکسید دسموتاز  (21/135میکرومول بر گرم ‎وزن تر) و پراکسیداز (3/6میکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) گردید. سولفات و نیترات نیکل به ویژه در غلظت‌های 30 و 50 میلی‌گرم بر لیتر اثرات مفید مشابه بر عمر پس از برداشت گل‌ها داشتند. بنابراین نیکل این پتانسیل را دارد که به عنوان یک عامل نگهدارنده عمر پس از برداشت عمل کند. مطالعات بیشتر می‌تواند به روشن‌تر شدن جنبه‌های مختلف این تأثیر کمک کند.

واژگان کلیدی: عمرگلجایی، ژریرا، نیکل، سولفات نیکل، نیترات نیکل (II)

 

1-1- مقدمه

ژربرا (Gerbera jamesonii) از خانواده آستراسه یکی از معروف‌ترین گل­های شاخه بریده،  در جهان محسوب می‌شود. ژربرا اولین بار توسط گیاه شناسی به نام روبرت جیمسن در سال 1884 در آفریقای جنوبی کشف گردید. جنس ژربرا در حدود 30 گونه وحشی دارد که در مناطق آفریقا، آمریکای جنوبی و قسمت‌های گرمسیری آسیا گسترده اند (بنایی و همکاران[1]،2013). به طور کلی ژربرا گیاهی است حساس به سرما با ریشه هایی عمیق که چند ساله محسوب می‌شود. گل آذین ژربرا از سه نوع گلچه، گلچه‌های شعاعی (در قسمت­های حاشیه­ای گل)، گلچه­های موجود در قسمت صفحه مرکزی و گلچه­های حد واسط تشکیل شده است. این گلچه‌ها به صورت شعاعی و فشرده کنار یکدیگر قرار گرفته­اند (شكل1-1).  امروزه بیشتر ارقام تجاری ژربرا از تلاقی مصنوعی گونه‌های G.jamesonii و G.viridifiolia بدست آمده‌اند که هر دوگونه بومی آفریقای جنوبی می باشند. شهرت این گل به علت تنوع رنگ گلبرگ‌هایش و اندازه بزرگ گل‌هایش (در واقع گل آذین) می‌باشد. در صنعت گل‌کاری به صورت تک‌شاخه بریده و یا به صورت دسته گل  و هم به صورت گل خشک کاربرد و طرفدار دارد (نایر[2] و همکاران 2003). بیشتر برنامه‌های بهنژادی این گل در کشور هلند انجام می‌شود (برمر[3]، 1994).

گل ژربرا در رنگ‌های مختلف; زرد، صورتی، نارنجی، قرمز، سفید، کرم و بنفش یافت می­شود. قطر گل‌ها 5 تا 12 سانتی متر و طول ساقه حدود 25 تا 60 سانتی متر و دارای انواع کم پَر و پُر پَراست
(کافی و قهساره، 1390).

 

1-1-1-تاریخچه ژربرا

زیستگاه گونه­های مهم این گل محدود به قسمت‌های شرقی آمپومالانگا و بخش‌های ایالت لیمپوپو در آفریقای جنوبی است. ژربرا در سال 1878 نزدیک منطقه باربرتون کشف شد و به همین دلیل در زبان انگلیسی به آن مینای باربرتون یا مینای ترانسوال می گویند. روبرت جیمسون[4] این گیاه را به باغ گیاه شناسی کمبریج در انگلستان فرستاد و فردی به نام لینچ آن را کشت کرد. بر اساس گزارشات موجود این گیاه ابتدا در باغ نورویچ و سپس در باغ کیو توسط آقای تیلت به گل نشست اما اولین کسی که در اروپا موفق به دورگه‌گیری این گیاه شد، لینچ بود او این گیاه را با; Gerbera virdifolia تلاقی داد در نتیجه این تلاقی اولین ژربرا فلوریست خلق شد، این ژربرا Gerbera cantabrigiensis نام گذاری شد، لینچ واریته Brilliant را از تلاقی Natal معروف به Sir Michael Forster و Gerbera jamesonii تولید کرد، البته دو رگه‌گیری این گونه تاریخچه ای طولانی دارد با این حال به دلیل ویژگی‌های هتروزیگوتی بالا هنوز بذرهای تثبیت شده‌ای از این گیاه به دست نیامده است. لینچ، آدنت و ویل مورین هریک به طور جداگانه توانستند تغییراتی در رنگ گل­های Gerbera jamesonii که به طور وحشی می‌رویید، ایجاد کند. طبق گزارشات هیبرید های رنگی اصلاح شده توسط لینچ نسبت به واریته های فرانسوی اصلاح شده توسط آدنت بذرهای بیشتری تولید می کرد. این دو محقق در سال 1891 اولین گواهی بذر پایه را از انجمن باغبانی سلطنتی انگلستان دریافت کرداند و  در سال 1904 نمونه ای از واریته‌های تولیدی را در لندن عرضه نمودند. آدنت در ریویرای فرانسه تعداد زیادی رقم به دست آورد و لینچ نیز بذرها و گیاهان خود را با وی مبادله کرد قبل از این رویداد آدنت تقریبا کارهای اصلاحی خود را با Gerbera jamesonii آغاز کرده بود و گیاهانی به رنگ قرمز کم رنگ در آفریقا تولید کرده بود وی به نتایج تلاش‌های خود اطمینان داشت و کارهای اصلاحی خود را در ریویرا مشابه باربرتون زیستگاه ژربرا ادامه داد. دی­یم[5] آلمانی به همراه آدنت عهده‌دار کارهای دو رگه‌گیری شد که موفقیت آمیز بود، تا سال 1909 تلاقی های اصلاحی توسط آدنت با بیش از 3000 بار گرده افشانی هیبریدهای انگلیسی و تلاقی با گونه­های آفریقایی اصلاح شده انجام شد. این ادعا با معرفی گیاهان والد و ویژگی‌های آن‌ها قابل استناد است به این ترتیب تا بهار سال 1909 تحت شرایط سخت گزینش کشت 25000 هیبرید انتخاب شده بود، در این زمان آدنت امیدوار بود حداقل پس از چند نسل بذرهای پایداری تولید شود وی در همان زمان تاکید کرد که گیاهان به طور قابل ملاحظه‌ای از نظر رنگ و شکل متنوع هستند این ویژگی امروزه کاملا مستدل شده است، بنابراین به طور قابل توجهی مانع از تولید ژربرا از طریق کشت بذر می‌شود.

در سال 1909 والتر در نشریه جدیدترین ارقام آدنت را به صورت گل­هایی با اختلاف بسیار زیاد در رنگ به قطر 13 سانتی متر و طول ساقه‌هایی  به اندازه 50 تا 60 سانتی متر با ماندگاری شش تا هشت روز معرفی می‌کنند، طبق گزارشات دی­یم عملکرد قلمه بین 36 و 60 گل در گیاه با قابلیت نگه‌داری تقریبا دو هفته ارزیابی شده است. در سال 1906 برای اولین ژربرا به خودی خود از طریق جوانه زنی بذر تکثیر شد. جینک در سال 1897 فرصتی برای ازدیاد و اصلاح ژربرا در نیویورک یافت. در پاییز 1908 رقمی به نام Gigantea به بازار معرفی شد، این گل قطری به اندازه 12 سانتی متر به رنگ سرخ و ساقه‌هایی به طول یک متر داشت تناوب گل­دهی در این رقم بسیار زیاد بود و برای اولین بار در سال 1909 موفق به دریافت گواهی بذر پایه شد در این دوره زمانی ژربرا همواره به دلیل دریافت جوایز ارزشمند ملی و بین المللی توسط انجمن‌های باغبانی برای مثال در سال 1904 در شهر دوسلدرف آلمان در همان سال و 1907 در لندن، 1909 در برلین و پاریس بسیار مورد توجه قرار گرفت بیشترین جوایز در تاریخ صنعت گل کاری به اصلاح این گل اختصاص داشته است (هانسن[6]، 1999).

1-2- تکثیر

طریقه تکثیر گل ژربرا  عمدتا به سه روش انجام می‌شود: تکثیر بوسیله بذر، تقسیم بوته و کشت بافت. تقسیم بوته در اواخر بهار یا پاییز صورت می‌گیرد. نکته مهم این است که قسمت مریستمی روی خاک قرار گیرد و زیر خاک مدفون نشود. افزایش با بذر هم امکان‌پذیر است. بذرها باید تازه باشند زیرا زیوایی[7] بذرهای مانده کاهش می‌یابد. از آنجا که ژربرا بومی مناطق گرمسیری است و حساس به سرما، بذرها برای تندش نیاز به دمای حداقل 15 درجه سانتیگراد دارند. بذرها در طی دو هفته تندش می یابند. مشکل افزایش بذری تفرقه صفات و عدم یکنواختی گل‌های تولیدی است. امروزه یکی از پرکاربردترین روش‌های افزایش ژربرا از طریق کشت بافت است (راویانت[8]، 2009). مشاهده شده که کاشت ژربرا از اواخر اردیبهشت تا اواخر تیر ماه، گل بریده­ی زیادی تولید می­کند اما محصول زمستانه خوبی می­تواند از طریق کاشت از مهر تا اسفند در شرایط حفاظت شده حاصل شود. برای ارقام گل درشت تراکم کاشت بهینه هشت تا ده گیاه در مترمربع است. این تراکم، نور کافی را برای گیاهان فراهم می­کند. اما کاشت متراکم­تر بعد از دو سال باعث کاهش عملکرد، کاهش اندازه گل و طول ساقه­ی گل می­شود. در زمان کاشت طوقه گیاه باید در سطح خاک و کمی بالای آن قرار گیرد چون ژربرا به مقدار زیادی در سطح خاک منشعب می­شود. کاشت خیلی عمیق باعث بیماری قارچی و کاشت سطحی باعث سست شدن سیستم ریشه­ای می­شود (رشیدی، 1389).

گلدهی گیاهچه­های کشت بافتی 11 تا 16 هفته بعد از انتقال آن‌ها صورت می گیرد. اولین جوانه‌های گل هنگامی که 14- 10 برگ تشکیل شدند نمایان می‌شوند. القا و تمایزیابی گل­ها به میزان