در پژوهش حاضر در راستای رفع مشکلات استفاده از ماشین­های کشاورزی در انجام عملیات کاشت دو نوع بذر به صورت همزمان، کارنده­ای طراحی و ساخته شد تا بتواند با بکارگیری از اصول صحیح در فرایند کشت مخلوط، به طور مستقیم دو نوع بذر با شکل و اندازه مختلف را با نسبت دقیق و الگوهای کاشت مختلف بکارد. جهت ارزیابی آزمایشگاهی ماشین کشت مخلوط در پنج سطح مختلف فاصله بین بذرهای (55، 85، 110، 130 و 160 میلی­متری) برای واحد کارنده ذرت و پنج سطح مختلف فاصله بین بذرهای (100، 120، 150، 185 و 215 میلی­متری) برای واحد کارنده لوبیا و با سرعت ثابت 4 کیلومتر بر ساعت، آزمایش­ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفتند. به منظور ارزیابی مزرعه­ای واحد­های کارنده ذرت و لوبیا در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای یاد شده و سه سطح عمق کاشت (20، 40 و60 میلی­متری) و با سرعت ثابت 4 کیلومتر بر ساعت از طرح کرت­های خرد شده در سه تکرار استفاده شد. نتایج ارزیابی آزمایشگاه واحد­های کارنده ذرت و لوبیا نشان داد که افزایش فاصله بین بذرها روی خطوط کشت باعث کاهش شاخص­های چندتایی، نکاشت، دقت و افزایش شاخص کیفیت تغذیه می­شود. بیشترین عملکرد واحد کارنده ذرت در ارزیابی آزمایشگاهی مربوط فاصله 160 میلی­متری بین بذرها بود و همین طور بیشترین عملکرد واحد کارنده لوبیا در فاصله 215 میلی­متری بین بذرها وجود داشت. نتایج بدست آمده از ارزیابی مزرعه­ای نشان داد که در فاصله 55 میلی­متری بین بذرها و در عمق کاشت 20 میلی­متری، برای واحد کارنده ذرت مقدار شاخص­های چندتایی، نکاشت، دقت افزایش و شاخص کیفیت تغذیه کاهش داشته است. در واحد کارنده لوبیا نیز در فاصله 100 میلی­متری بین بذرها و در عمق کاشت 20 میلی­متری عملکرد کارنده کاهش پیدا کرده است. بیشترین مقدار شاخص­های بنیۀ گیاهی ­1­و­2 در واحد کارنده ذرت در فاصله 160 میلی­متری بین بذرها و در عمق کاشت 60 میلی­متری وجود داشت و همچنین در واحد کارنده لوبیا نیز بیشترین مقدار این شاخص­ها در فاصله 215 میلی­متری بین بذرها و در عمق کاشت 60 میلی­متری بود. شاخص سرعت رشد نسبی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت و لوبیا روی خطوط کشت دارای اختلاف معنی­داری نبود. فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: مقدمه.. 2 1-1- ضرورت و اهمیت مطالعه:.. 2 1-2- اهداف طرح:.. 8 فصل دوم: مروری بر پژوهش­های گذشته.. 10 2-1- مقدمه.. 10 2-2- تحقیقات زراعی انجام شده بر روی کشت مخلوط ذرت و لوبیا 10 2-3- ارزیابی کارایی کارنده­ها.. 16 2-4- پژوهش­های انجام شده بر روی عملکرد کارنده­ها در شرایط مختلف 21 2-4-1- تأثیرات عمق کاشت بر روی عملکرد کارنده­ها 21 2-4-2- تأثیرات انواع شیاربازکن­ها بر روی عملکرد کارنده­ها 23 2-4-3- تأثیرات سرعت پیشروی بر روی عملکرد کارنده­ها 26 فصل سوم: مواد و روش­ها.. 28 3-1- طرز کار ماشین کشت مخلوط.. 28 3-2- اجزای تشکیل دهنده ماشین کشت مخلوط.. 31 عنوان صفحه 3-2-1- شاسی.. 31 3-2-1-1- شاسی اتصال سه نقطه.. 31 3-2-1-2- تیرک افزار.. 32 3-2-1-3- شاسی قابل تنظیم.. 33 3-2-1-3-1- شاسی ثابت.. 34 3-2-1-3-2- شاسی متحرک.. 34 3-2-1-3-3- پیچ تنظیم موقعیت.. 35 3-2-1-3-4- شافت.. 35 3-2-1-3-5- شاخص.. 35 3-2-1-4- شاسی مفصلی.. 36 3-2-1-5- شاسی محفظه موزع.. 39 3-2-2- محفظه موزع.. 40 3-2-3- لوله سقوط بذر.. 42 3-2-4- فن مکشی.. 42 3-2-5- شیاربازکن.. 43 3-2-6- پوشاننده.. 44 3-2-7- مخزن شیب متحرک.. 45 3-2-8- چرخ تنظیم عمق و فشاردهنده.. 48 3-2-9- سیستم انتقال نیرو به موزع.. 50 عنوان صفحه 3-2-9-1- چرخ زمین گرد (محرک).. 50 3-2-9-2- چرخ زنجیر.. 51 3-2-9-3- چهار شاخه گاردان و محور تلسکوپی­1.. 53 3-2-9-4- جعبه دنده مکانیکی زنجیری.. 54 3-2-9-5- جعبه دنده 90 درجه.. 58 3-2-9-6- چهار شاخه گاردان و محور تلسکوپی­2.. 59 3-2-10- چرخ­های حمل کننده.. 60 3-2-11- پشته ساز.. 62 3-3- مشخصات تراکتور مورد استفاده.. 62 3-4- مشخصات بذرهای مورد استفاده.. 63 3-5- زاویه شیب کف مخزن واحدهای کارنده ذرت و لوبیا 64 3-6- ارزیابی آزمایشگاهی ماشین کشت مخلوط.. 64 3-6-1- مراحل انجام تست صفحه گلی.. 66 3-7- موقعیت و شرایط مزرعه مورد آزمایش.. 68 3-8- عملیات خاک­ورزی انجام شده.. 68 3-9- ابعاد کرت­های آزمایشی و نقشه مزرعه.. 71 3-10- عملیات کاشت.. 73 3-11- الگوهای کاشت انتخابی جهت ارزیابی مزرعه­ای.. 74 3-12- ایجاد نهر جهت آبیاری مزرعه.. 76 عنوان صفحه 3-13- ایجاد مرز جهت جدا کردن کرت­ها آزمایشی.. 76 3-14- آبیاری مزرعه.. 77 3-15- محاسبه درصد قوه نامیه بذر لوبیا.. 78 3-16- اندازه­گیری متغییرهای آزمایشی.. 79 3-16-1- اندازه­گیری فواصل بین گیاهان سبز شده.. 79 3-16-2- میانگین فواصل بین بذرها.. 81 3-16-3- انحراف معیار فواصل بین بذرها.. 81 3-16-4- شاخص چندتایی.. 82 3-16-5- شاخص نكاشت.. 82 3-16-6- شاخص كیفیت تغذیه.. 83 3-16-7- شاخص دقت.. 84 3-16-8- شاخص درصد كل سبز شدن.. 84 3-16-9- اندازه­گیری عمق قرارگیری بذرها درون خاک 85 3-16-10- اندازه­گیری طول ساقه و ریشه.. 86 3-16-11- اندازه­گیری وزن خشک ساقه و ریشه.. 87 3-16-12- شاخص سرعت رشد نسبیRGR.. 87 3-16-13- شاخص بنیۀ گیاهی­1.. 88 3-16-14- شاخص بنیۀ گیاهی­2.. 88 3-17- طرح­های آماری مورد استفاده جهت ارزیابی آزمایشگاهی و مزرعه­ای.. 89 عنوان صفحه فصل چهارم: نتایج و بحث.. 91 4-1- ارزیابی آزمایشگاهی.. 91 4-1-1- نتایج ارزیابی آزمایشگاهی واحد کارنده لوبیا 92 4-1-1-1- بررسی شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 92 4-1-1-2- بررسی شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 94 4-1-1-3- بررسی شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 95 4-1-1-4- بررسی شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 96 4-1-2- نتایج ارزیابی آزمایشگاهی واحد کارنده ذرت 98 4-1-2-1- بررسی شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 99 4-1-2-2- بررسی شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 100 4-1-2-3- بررسی شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 101 عنوان صفحه 4-1-2-4- بررسی شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 102 4-2- ارزیابی مزرعه­ای.. 103 4-2-1- نتایج ارزیابی مزرعه­ای واحد کارنده لوبیا 103 4-2-1-1- بررسی شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 106 4-2-1-2- بررسی شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 108 4-2-1-3- بررسی شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 110 4-2-1-4- بررسی شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 113 4-2-1-5- بررسی شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 115 4-2-1-6- بررسی شاخص بنیۀ گیاهی­1 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 117 4-2-1-7- بررسی شاخص بنیۀ گیاهی­2 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 120 4-2-1-8- بررسی شاخص سرعت رشد نسبی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 121 عنوان صفحه 4-2-2- نتایج ارزیابی مزرعه­ای واحد کارنده ذرت.. 123 4-2-2-1- بررسی شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 123 4-2-2-2- بررسی شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 128 4-2-2-3- بررسی شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 130 4-2-2-4- بررسی شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 132 4-2-2-5- بررسی شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 134 4-2-2-6- بررسی شاخص بنیۀ گیاهی­1 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 137 4-2-2-7- بررسی شاخص بنیۀ گیاهی­2 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 140 4-2-2-8- بررسی شاخص سرعت رشد نسبی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 142 4-2-2-9- بررسی عمق قرار­گیری بذرها درون خاک در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 144 فصل پنجم: نتایج و پیشنهادات.. 147 عنوان صفحه 5-1- نتیجه­گیری.. 147 5-2- پیشنهادات.. 149 فهرست منابع.. 150 فهرست جدول­ها عنوان صفحه جدول 3-1- مشخصات صفحه موزع ذرت مورد استفاده.. 40 جدول 3-2- مشخصات صفحه موزع لوبیا مورد استفاده.. 41 جدول 3-3- توضیحات مربوط به مجموعه چرخ زنجیرها.. 55 جدول 3-4- محدوده تغییرات فواصل بین بذرها توسط هر یک از خروجی­ها جعبه دنده.. 56 جدول 3-5- مشخصات فنی تراکتور مورد استفاده.. 63 جدول 3-6- مشخصات بذر ذرت مورد استفاده.. 63 جدول 3-7- مشخصات بذر لوبیا مورد استفاده.. 63 جدول 3-8- زاویه شیب کف مخزن واحدهای کارنده ذرت و لوبیا 64 جدول 3-9- مشخصات فنی گاوآهن برگردان­دار مورد استفاده 69 جدول 3-10- مشخصات فن هرس بشقابی آفست به کار گرفته شده 69 عنوان صفحه جدول 3-11- فاصله بین بذرهای ذرت و لوبیا جهت انجام ارزیابی مزرعه­ای 74 جدول 4-1- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 92 جدول4-2- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 98 جدول 4-3- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 104 جدول 4-4- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 105 جدول 4-5- مقایسه میانگین اثر متقابل سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت بر شاخص چندتایی (%).. 125 جدول 4-6- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 126 عنوان صفحه جدول 4-7- تجزیه واریانس متغییرهای اندازه­گیری شده در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت.. 127 جدول 4-8- مقایسه میانگین اثر متقابل سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت بر شاخص بنیۀ گیاهی­1 (mm) 140 جدول 4-9- مقایسه میانگین اثر متقابل سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت و عمق کاشت بر شاخص سرعت رشد نسبی (gr/day) 144 فهرست شکل­ها عنوان صفحه شکل 3-1- نمایی از ماشین کشت مخلوط.. 30 شکل3-2- نمایی دیگر از ماشین کشت مخلوط.. 30 شکل 3-3- نمایی از تیرک افزار (تول بار).. 32 شکل 3-4- شاسی قابل تنظیم.. 33 شکل 3-5- قطعات تشکیل دهنده شاسی قابل تنظیم.. 36 شکل 3-6- قطعات تشکیل دهنده شاسی مفصلی.. 38 شکل 3-7- نمایی از شاسی مفصلی.. 38 شکل 3-8- نمایی از شاسی محفظه موزع.. 39 شکل 3-9- نمایی از محفظه موزع و صفحه موزع.. 41 شکل 3-10- نمایی از شیاربازکن مورد استفاده.. 43 عنوان صفحه شکل 3-11- نمایی از پوشاننده مورد استفاده.. 44 شکل 3-12- قطعات تشکیل دهنده مخزن شیب متحرک.. 47 شکل 3-13- نمایی از مخزن­های شیب متحرک سوار شده بر روی ماشین کشت مخلوط.. 47 شکل 3-14- قطعات تشکیل دهنده مکانیزم چرخ تنظیم عمق و فشاردهنده 49 شکل 3-15- نمایی از مکانیزم چرخ تنظیم عمق و فشار دهنده 49 شکل 3-16- نحوه اتصال چرخ زمین گرد به سیستم انتقال نیرو به موزع 50 شکل 3-17- نمایی از مکانیزم چرخ زنجیر.. 52 شکل 3-18- قطعات تشکیل دهنده مکانیزم چرخ زنجیر.. 52 شکل 3-19- قطعات تشکیل دهنده چهار شاخه گاردان و محور تلسکوپی 53 شکل 3-20- نمایی از جعبه دنده مکانیکی زنجیری.. 57 شکل 3-21- قطعات تشکیل دهنده جعبه دنده مکانیکی زنجیری 57 عنوان صفحه شکل 3-22- نمایی از جعبه دنده 90 درجه.. 58 شکل 3-23- نمایی از چهار شاخه گاردان و محور تلسکوپی متصل به هم 59 شکل 3-24- نمایی از توپی و بازوی محور چرخ حمل کننده.. 61 شکل 3-25- نمایی از اتصال بازوی محور چرخ حمل کننده به تیرک افزار 61 شکل 3-26- نمایی از پشته ساز.. 62 شکل 3-27- خطوط بذرهای ذرت و لوبیا ریخته شده روی بستر گل 65 شکل 3-28- تراکتور و ماشین کشت مخلوط در حال انجام تست صفحه گلی 67 شکل 3-29- اندازه­گیری فواصل بین بذرهای ریخته شده روی بستر گل 67 شکل 3-30- انجام عملیات خاک­ورزی اولیه توسط گاوآهن برگردان­دار 70 شکل 3-31- انجام عملیات خاک­ورزی ثانویه توسط هرس بشقابی آفست 70 شکل 3-32- نمایی از سطح مزرعه بعد از انجام عملیات تسطیح 71 عنوان صفحه شکل 3-33- نقشه مزرعه.. 72 شکل 3-34- ماشین کشت مخلوط درحین انجام عملیات کاشت.. 75 شکل 3-35- نمایی از سطح مزرعه بعد از انجام عملیات کاشت 75 شکل 3-36- نمایی از نهر آب ایجاد شده در سطح مزرعه توسط نهرکن 76 شکل 3-37- سطح مزرعه بعد از انجام عملیات مرزکشی.. 77 شکل3-38- نمایی از سطح مزرعه بعد از انجام اولین آبیاری 77 شکل 3-39- بذرهای جوانه زده لوبیا بعد از خارج شدن از اتاقک رشد 78 شکل 3-40- نحوه اندازه­گیری قطر ساقه لوبیا توسط کولیس 80 شکل 3-41- نحوه اندازه­گیری فاصله بیرونی ساقه دو بوته ذرت توسط کولیس.. 80 شکل 3-42- اندازه­گیری محل قرار­گیری بذر تا قسمت علامت­گذاری شده روی ساقه توسط کولیس.. 85 عنوان صفحه شکل 3-43- بوته­های ذرت و لوبیا بعد از آبشویی ریشه.. 86 شکل 4-1- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 93 شکل 4-2- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 95 شکل 4-3- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 96 شکل 4-4- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 97 شکل 4-5- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 99 شکل 4-6- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 100 عنوان صفحه شکل 4-7- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 101 شکل 4-8- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 102 شکل 4-9- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 107 شکل 4-10- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا.. 108 شکل 4-11- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 109 شکل 4-12- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا 110 شکل 4-13- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 111 شکل 4-14- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا.. 112 عنوان صفحه شکل 4-15- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 114 شکل 4-16- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا 114 شکل 4-17- مقایسه میانگین شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 116 شکل 4-18- مقایسه میانگین شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا.. 117 شکل 4-19- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­1 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 118 شکل 4-20- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­1 در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا.. 119 شکل4-21- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­2 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای لوبیا روی خطوط کشت.. 121 شکل 4-22- مقایسه میانگین شاخص سرعت رشد نسبی در سطوح مختلف عمق کاشت لوبیا.. 122 عنوان صفحه شکل 4-23- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 124 شکل 4-24- مقایسه میانگین شاخص چندتایی در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت 125 شکل 4-25- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 129 شکل 4-26- مقایسه میانگین شاخص نکاشت در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت 130 شکل 4-27- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 131 شکل 4-28- مقایسه میانگین شاخص کیفیت تغذیه در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت.. 132 شکل 4-29- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 133 شکل 4-30- مقایسه میانگین شاخص دقت در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت 134 عنوان صفحه شکل 4-31- مقایسه میانگین شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 136 شکل 4-32- مقایسه میانگین شاخص درصد کل سبز شدن در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت.. 137 شکل 4-33- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی1 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 138 شکل 4-34- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­1 در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت.. 139 شکل 4-35- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­2 در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 141 شکل 4-36- مقایسه میانگین شاخص بنیۀ گیاهی­2 در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت.. 142 شکل4-37- مقایسه میانگین شاخص سرعت رشد نسبی در سطوح مختلف فاصله بین بذرهای ذرت روی خطوط کشت.. 143 شکل 4-38- مقایسه میانگین عمق قرار­گیری بذرها درون خاک در سطوح مختلف عمق کاشت ذرت.. 145 فصل اول مقدمه 1-1- ضرورت و اهمیت مطالعه: کشاورزی فرایندی است که در آن مجموعه­ای از نهاده­ها همچون نور، دی اکسید­کربن، آب و عناصر غذایی وارد سیستم شده تا خروجی آن به عنوان غذا مورد استفاده قرار گیرد. منابع برونی بوم نظام شامل تمام نهاده­هایی است که به عنوان انرژی­های یارانه­ای وارد سیستم می­شوند. اکثر منابع موجود به گونه­ای در طبیعت محدود هستند و از طرفی تفکر پایداری در کشاورزی اجازه استفاده از این منابع به هر میزان و هر طریقی را نمی­دهد. لذا این منابع باید به گونه­ای مصرف شوند که نه تنها نیازهای غذایی امروزة بشر تأمین شود، بلکه برای آیندگان نیز قابل دسترسی و استفاده باشد. لازمه این مهم، لزوم تجدید نظر در ارتباط با مصرف منابع می­باشد (کوچکی 1388). یکی از بهترین راهکارها در راستای اهداف توسعه پایدار کشاورزی با هدف مصرف درست و معقولانه منابع، کشت مخلوط دو یا چند گیاه می­باشد (Tsubo et. Al. 2001). کشت مخلوط به کشت دو یا تعداد بیشتری محصولات زراعی با یکدیگر در یک قطعه زمین و در یک زمان گفته می­شود (Tsubo and Walker,2002 ؛ Xin and Tong, 1986) که در واقع، نظامی با ویژگی­هایی همچون تنوع زیاد گونه­ها، چرخه تقریباً بسته عناصر غذایی، شیوع کمتر آفات، کنترل بهتر فرسایش خاك، عملکرد کم ولی با ثبات و استفاده کارآمدتر و بهتر از منابع می­باشد (Vandermeer, 1989) و یكی از روش­های مدیریت صحیح تولید محصولات زراعی كه منجر به بهبود كارایی مصرف منابع می­شود، به شمار می­آید (Black and Ong, 2000). از مزیت های نسبی دیگر آن می­توان به ثبات بیشتر عملکرد (Jensen, 1996)، کارایی بالاتر استفاده از زمین و نیروی کارگر (Ofori and Stern, 1987)، افزایش توانایی رقابتی در کنترل علف­های هرز (Hauggaard-Nielsen et al., 2001)، بهبود وضعیت حاصلخیزی خاک به دلیل افزایش تثبیت نیتروژن حاصل از جزء بقولات (Jensen, 1996) و غیره اشاره کرد. و در واقع به دلیل اینچنین مزیت­هایی است که این نوع کشت در کشورهای در حال توسعه نقش مهمی در تولید غذا و معیشت مردم ایفا می­کند و اغلب به طور سنتی در مزارع کوچک توسط کشاورزان مدیریت می­شود (Tsubo and Walker, 2002). می­توان گفت معمول­ترین دلیل پذیرش کشت مخلوط برتری عملکرد توسط تسخیر بیشتر منابع توسط گیاهان نسبت به کشت خالص می­باشد، به ویژه هنگامی که غلات و بقولات با­هم کشت شوند (2005 Poggio,). در مناطقی که زمین، آب و سرمایه جزء منابع محدود کننده کشاورزی هستند و در مناطقی که کارگر فراوان است، بکارگیری این روش کشت اقتصادی می­باشد (کوچکی، 1377) و معمولاً در شرایط خاک­هایی با حاصلخیزی پایین و شرایط کم نهاده در مناطق گرمسیری اجراء می­شود (Thobatsi, 2009).ایران کشوری با آب و هوای خشک و نیمه خشک و شدت تشعشع بالا می­باشد. در این شرایط کشت مخلوط می­تواند به عنوان یک راهکار به منظور حداکثر استفاده از تشعشع بالای خورشیدی و منابع محدود آب به کار رود (Tsubo et al., 2001). نور جزء مهمترین منابع مصرفی در رشد و نمو گیاهان می­باشد. نور رسیده به بالای کانوپی توسط برگ­ها و دیگر اندام­های سبز گیاهان جذب شده و سپس در فرایند فتوسنتز به کار رفته و منجر به تولید مواد فتوسنتزی و در نهایت تجمع ماده خشک می­شود. تجزیه و تحلیل این فرایند در شرایط محیطی مختلف برای ارزیابی میزان رشد و تولید گیاهان زراعی بسیار مهم می­باشد (Tsubo et al., 2001). کشت مخلوط یکی از راهکارهای زراعی برای افزایش جذب و مصرف نور، که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری یک فرصت مناسب برای افزایش مصرف آن در تولید بهتر محصولات زراعی است، می­باشد (Awal et al., 2006) و در واقع منجر به بهبود تولید محصولات زراعی و افزایش عملکرد اقتصادی می­شود (Gao et al., 2009).