دانلود پایان نامه ارشد: تجزیه زنده مانی و بررسی اثر عوامل مختلف بر آن در بره های گیلانی

1-5- صفات اقتصادی گوسفند 10

1-5-1-ارزش اقتصادی گوشت گوسفند در ایران و جهان 10

1-6- اندازه گیری زندهمانی 11

1-6-1- دادههای گسسته 11

1-6-2- دادههای پیوسته 12

1-7- عوامل مؤثر یر زندهمانی 12

1-7-1- عوامل محیطی مؤثر بر زندهمانی 12

1-7-1-1- محیط 13

1-7-1-2- سال تولد 13

1-7-1-3- سن مادر زمان زایش 13

1-7-1-4- نوع تولد بره 13

1-7-1-5- وزن تولد بره 14

1-7-1-6- جنس بره 15

1-7-2- برآورد پارامترهای ژنتیکی مؤثر بر زندهمانی 20

1-8- اهمیت برآورد پارامترهای ژنتیکی در اصلاح دام 23

1-8-1- مدل تجزیه 24

1-8-2- صفات آستانهای یا دسته بندی شده 24

1-8-3- مدل آستانهای 26

1-8-4- روش بیزی 28

1-8-5- برآورد اجزای واریانس 29

1-9- استنتاجات بیزی 30

1-9-1- استنباط آماری 30

1-9-2- استنباط بیزی 30

1-9- 3- اجرای استنباط بیزی 32

1-9-4- نمونه گیری گیبس 33

1-9-4-1- اجرای نمونه گیری گیبس 33

1-9-5- کاربرد آنالیز بیزی در اصلاح دام 35

1-10- روش حداکثر درست نمایی (REML) 35

فصل دوم: مواد و روشها

2-1- داده ها و اطلاعات مورد استفاده 37

2-2- نحوه انتقال اطلاعات به رایانه 37

2-3- آمادهسازی دادهها 37

2-4- تشكیل فایل شجره برای تجزیه 38

2-4-1- فایل شجره برای تجزیه وتحلیل یک صفته و دوصفته 38

2-4-2- فایل مشاهدات برای تجزیه و تحلیل یک متغیره 39

2-4-3- تجزیه تحلیل دو متغیره 39

2-4-4- فایل مشاهدات برای تجزیه و تحلیل دوصفته 39

2-5- نرم افزاهای انجام تجزیه ژنتیكی و غیر ژنتیکی 39

2-6- مدلهای مورد استفاده برای تجزیه ژنتیکی طول عمر و اوزان بدن 40

2-7- فرمول اطلاعات آکایک 41

2-8- تجزیه با بهره گرفتن از مدل تجزیه زندهمانی 41

2-9- اجرای روش بیزی با بهره گرفتن از نمونه گیری گیبس 43

فصل سوم: بحث و نتایج

3-1- دلایل حذف برهها 45

3-2- بررسی عوامل ثابت مؤثر بر صفات طول عمر و زندهمانی 48

3-2-1- سن مادر زمان زایش 50

3-2-2- نوع تولد 50

3-2- 3- سال تولد 51

3-2-4- ماه تولد 52

3-2-5- جنس بره 53

3-2-6- اوزان بدن 53

3-3- بررسی عوامل ثابت مؤثر بر اوزان بدن 57

3-4- برآورد پارامترهای ژنتیکی تک صفتی 62

3-4-1- برآورد پارامترهای ژنتیکی تک صفتی طول عمر 62

3-4-2- برآورد پارامترهای ژنتیکی تک صفتی اوزان بدن 64

3-5- تجزیه به روش بیزی 67

3-5-1- تجزیه تک صفتی زندهمانی با بهره گرفتن از مدل آستانهای و روش بیزی 67

3-5-2- تجزیه دو صفتی میان صفات زندهمانی در سنین مختلف با بهره گرفتن از مدل آستانهای و روش بیزی 75

3-5-3- تجزیه دو صفتی میان صفات زندهمانی در سنین مختلف و وزن تولد با بهره گرفتن از مدل خطی- آستانهای و روش بیزی 77

3-6- برآورد وراثت پذیری زندهمانی با بهره گرفتن از مدل حیوانی ویبول 79

3-7- نتیجه گیری کلی 81

3-8- پیشنهادات 82

منابع 84

جدول1-1- اثر عوامل جنس، نوع تولد، سن مادر، سال تولد، فصل تولد و وزن تولد بر صفات زندهمانی برخی نژادهای داخلی و خارجی 19

جدول1-2- اثر پارامترهای ژنتیکی صفت زندهمانی در برخی نژادهای مختلف 22

جدول2-1- اطلاعات مربوط به وزن تولد، طول عمر و زندهمانی برهها از تولد تا یکسالگی 38

جدول2-2- خلاصهای از اطلاعات شجره 38

جدول 3-1- توزیع علل حذف برهها 45

جدول3-2- میانگین حداقل مربعات و خطای استاندارد طول عمر به تفکیک عوامل ثابت مختلف 49

جدول3-3- نسبت خطر و معنی داری اثرات مؤثر بر زندهمانی از تولد تا 2 ماهگی 54

جدول3-4- نسبت خطر و معنی داری اثرات مؤثر بر زندهمانی از تولد تا 3 ماهگی 55

جدول3-5- نسبت خطر و معنی داری اثرات مؤثر بر زندهمانی از تولد تا 6 ماهگی 55

جدول3-6- نسبت خطر و معنی داری اثرات مؤثر بر زندهمانی از تولد تا 9 ماهگی 56

جدول3-7- نسبت خطر و معنی داری اثرات مؤثر بر زندهمانی از تولد تا یک سالگی 56

جدول3-8- میانگین حداقل مربعات و خطای استاندارد وزن تولد به تفکیک عوامل ثابت مختلف 59

جدول3-9- میانگین حداقل مربعات و خطای استاندارد وزن 3 ماهگی به تفکیک عوامل ثابت مختلف 60

جدول3-10- میانگین حداقل مربعات و خطای استاندارد وزن 6 ماهگی به تفکیک عوامل ثابت مختلف 61

جدول3-11- پارامترهای ژنتیکی حاصل ازآنالیز مدلهای خطی صفت طول عمر 63

جدول3-12- پارامترهای ژنتیکی حاصل از آنالیز مدلهای تکصفته برای صفت وزن تولد 65

جدول3-13- پارامترهای ژنتیکی حاصل از آنالیز مدلهای تکصفته برای صفت وزن 3 ماهگی 66

جدول3-14- پارامترهای ژنتیکی حاصل ازآنالیز مدلهای تکصفته برای صفت وزن 6 ماهگی 67

جدول3-15- برآورد پسین مولفههای واریانس، وراثتپذیری و همبستگی بین آثار مستقیم و مادری برای صفت زندهمانی از تولد تا 60 روزگی (S1) با بهره گرفتن از تجزیه مدل آستانهای و روش بیزی 70

جدول3-16- برآورد پسین مولفههای واریانس، وراثتپذیری و همبستگی بین آثار مستقیم و مادری برای صفت زندهمانی از تولد تا 90 روزگی (S2) با بهره گرفتن از تجزیه مدل آستانهای و روش بیزی 71

جدول3-17- برآورد پسین مولفههای واریانس، وراثتپذیری و همبستگی بین آثار مستقیم و مادری برای صفت زندهمانی از تولد تا 180 روزگی (S3) با بهره گرفتن از تجزیه مدل آستانهای و روش بیزی 72

جدول3-18- برآورد پسین مولفههای واریانس، وراثتپذیری و همبستگی بین آثار مستقیم و مادری برای صفت زندهمانی از تولد تا 270 روزگی (S4) با بهره گرفتن از تجزیه مدل آستانهای و روش بیزی 73

جدول3-19- برآورد پسین مولفههای واریانس، وراثتپذیری و همبستگی بین آثار مستقیم و مادری برای صفت زندهمانی از تولد تا یکسالگی (S5) با بهره گرفتن از تجزیه مدل آستانهای و روش بیزی 74

جدول3-20- برآوردهای پسین همبستگیهای ژنتیکی مستقیم و مادری و محیط دائمی مادری میان صفات زندهمانی از تولد تا یکسالگی با بهره گرفتن از مدل دو صفتی آستانهای و روش بیزی 77

جدول3-21- برآوردهای پسین همبستگیهای ژنتیکی مستقیم و مادری و باقیمانده میان صفات زندهمانی از تولد تا یکسالگی با وزن تولد با بهره گرفتن از مدل دو صفتی خطی-آستانهای و روش بیزی 79

جدول3-22- برآوردهای وراثتپذیری حاصل از مدل حیوانی ویبول برای صفات زندهمانی از تولد تا یکسالگی 80

نمودار 1-1 توزیع مرگومیر برههای لری بختیاری در خلال ماههای مختلف عمر برهها تا یک سالگی 18

نمودار 1-2- تابع توزیع زندهمانی برهها از تولد تا سن یک سالگی 18

نمودار 3-1- حذف برههای بومی گیلان در سنین مختلف 47

نمودار 3-2- درصد تجمعی حذف در برههای بومی گیلان 47

چکیده

هدف از این پژوهش برآورد پارامترهای ژنتیکی و غیرژنتیکی مرتبط با زندهمانی و تجزیه و تحلیل زندهمانی در برههای استان گیلان بود. در این پژوهش از رکوردهای طول عمر و زندهمانی 41037 راس بره حاصل از 496 راس قوچ و 10256 راس میش گوسفندان گیلان که طی سالهای 1369 تا 1392 بهوسیله سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان جمعآوری شده بود، استفاده شد. اطلاعات مورد استفاده شامل اطلاعات کامل شجره، جنس بره، سال، ماه و روز حذف، سن میش در زمان زایش، سال، ماه و روز تولد و نوع تولد بره، وزن تولد و وزن سه و شش ماهگی بودند. دادههای مربوط به طول عمر با بهره گرفتن از مدلهای خطی و دادههای مربوط به زندهمانی در سنین مختلف از تولد تا یکسالگی بهوسیله مدلهای آستانهای در قالب روش بیزی و مدل تجزیه بقا با بهره گرفتن از تابع ویبول آنالیز شدند. همچنین به منظور بررسی ارتباط ژنتیکی میان طول عمر و اوزان بدن از مدل دوصفته خطی-خطی و جهت بررسی ارتباط ژنتیکی میان زندهمانی و اوزان بدن از مدل دوصفته خطی-آستانهای استفاده شد. این مدلها شامل اثر عوامل ثابت از قبیل سال و ماه تولد بره، جنس بره، نوع تولد، سن مادر و متغیر کمکی وزن تولد برهها بهصورت خطی بودند. وراثت پذیری مستقیم طول عمر برهها در مدل خطی در حد پایین و برابر با 03/0 برآورد شد. وراثت پذیری مستقیم زندهمانی با مدل آستانهای و روش بیزی از تولد تا 60، 90، 180، 270 و 365 روزگی در حد پایین و بهترتیب برابر با 17/0، 16/0، 08/0، 04/0 و 04/0 و وراثت پذیری مادری آنها 21/0، 18/0، 15/0، 08/0 و 08/0 برآورد شد. وراثتپذیریهای مستقیم زندهمانی در سنین مختلف از تولد تا یکسالگی، در مقیاس لگاریتمی و وراثتپذیری مؤثر حاصل از مدل حیوانی تجزیه بقا دارای تابع ویبول در حد پایین و نزدیک به صفر بدست آمد. بنابراین تجزیه زندهمانی با بهره گرفتن از مدلهای غیرخطی آستانهای و مدل تجزیه بقا با بهره گرفتن از تابع ویبول منجر به برآورد غیریکسانی از پارامترهای ژنتیکی شد. با توجه به وراثتپذیری پایین زندهمانی به منظور بهبود زندهمانی در برهها از تولد تا یکسالگی میتوان با بهبود شرایط محیطی و مدیریتی و با انتخاب غیرمستقیم از طریق صفات همبسته با این صفت که وراثت پذیری بالایی دارند از میزان حذف برهها کاست تا میزان زندهمانی برههای گیلان در گله افزایش یابد.

مقدمه

بسیاری از محققین اولین قدم در طراحی برنامه های اصلاح نژاد را تصمیم گیری در مورد انتخاب اهداف اصلاح نژادی مناسب عنوان نموده اند. اهداف اصلاح نژاد تابعی از مجموعه صفاتی هستند که مطابق با هدف تولید، دارای یک اثر مستقیم بر درآمد و هزینه بوده (ارزش اقتصادی) و همچنین دارای تنوع ژنتیکی (ارزش اصلاحی) میباشند [نعمتی و همکاران، 1389].

در بیشتر بررسیهای انجام شده و برنامه های اصلاح نژادی به منظور رشد اقتصادی واحدهای دامپروری به صفات تولیدی از قبیل وزن تولد، وزن از شیرگیری، وزن یکسالگی و پشم تولیدی تاکید شده است و به این منظور معمولاً برنامه های مدون رکورد برداری و ارزیابیهای ژنتیکی و همچنین برنامه های انتخاب، طراحی و مورد استفاده قرار میگیرد. این در حالی است که تعداد دامهایی که قابلیت ماندگاری تا زمان عرضه به بازار را دارند یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر اقتصاد دامپروری میباشد، که کمتر مورد توجه بوده و برای رکورد برداری و ارزیابی ژنتیکی آن هیچ برنامهای طراحی نشده است. متوسط نرخ مرگ و میر در اغلب کشورهای تولید کننده گوسفند 9 تا 20 درصد گزارش شده است که بیانگر اهمیت آن در کاهش درآمد دامدار میباشد .

نشخوارکنندگان کوچک از جمله گوسفند و بز میتوانند کمک کنننده درآمد اضافی برای بسیاری از کشاورزان در مناطق استوایی و نیمه استوایی باشند. یکی از ویژگی مهم گوسفند توانایی زندگی کردن بر روی زمینهای نامطلوب و تولید سایر اشکال کشاورزی و همچنین توانایی زنده ماندن در مناطقی که حتی گاوها در آن عملکرد ضعیفی دارند میباشد. گوسفندان محلی و بومی برای امرار معاش و اقتصاد اجتماعی و معیشت جوامع روستایی مهم هستند که سهم ویژهای در اقتصاد و تولید گوشت دارند .

در حال حاضر بیش از 42 درصد از کل گوشت قرمز تولیدی که نزدیک به 293 هزار تن در سال است توسط بیش از 50 میلیون راس گوسفند در قالب 27 نژاد سازگار با شرایط اقلیمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف تولید میگردد [وطن خواه و همکاران، 1383 Ghavi Hossein- Zadeh and Ardalan, 2010:]. گوشت قرمز چه از جنبه تامین پروتئین مورد نیاز و امنیت غذایی جمعیت رو به رشد کشور و چه از جنبه سهم آن در ارزش افزوده بخش کشاورزی، جایگاه ویژهای دارد [طالبی و همکاران، 1389].

سودآوری یک گله گوسفند بهوسیله تعداد برههای تحت آمیزش تعیین میگردد که خود تحت تاثیر میزان آبستنی، تعداد بره متولد شده در هر زایمان و زندهمانی برهها تا حین فروش (به صورت پروار یا جایگزین) میباشد. زندهمانی برهها یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر سودآوری بهشمار میرود به طوری که ضرایب اقتصادی نسبی میزان زندهمانی در برخی نژادها در سنین مختلف بعد از صفات تولید مثلی و بالاتر از صفات مربوط به رشد، پشم و ترکیب لاشه برآورد شده است و این به مفهوم اهمیت بالای میزان زندهمانی میباشد. به رغم اینکه تلاشهای فراوانی در جهت مواظبت از میشها در خلال آبستنی و برههای آنها در حین و بعد از تولد صورت میگیرد، دامنه میزان مرگ و میر برهها از تولد تا یکسالگی در نژادهای مختلف گوسفند، پرورش یافته تحت شرایط آب و هوائی متفاوت است که عمدتاً در اوایل زندگی برهها به وقوع میپیوندد [وطن خواه، 1391].

ماندگاری برهها تا زمان عرضه به بازار یکی از فاکتورهای مهم و تاٌثیرگذار بر اقتصاد دامپروری میباشد، عوامل محیطی و سایر عوامل ژنتیکی دخیل در آن اثر بسیار مهمی بر زندهمانی برهها دارد. مطالعات زیادی برای شناسائی فاکتورهای کلیدی مربوط به آسیب پذیری برهها قبل از شیرگیری انجام شده که نتایج به دست آمده متفاوت و شدیداً

موضوعات: بدون موضوع

[جمعه 1398-07-12] [ 04:53:00 ق.ظ ]