همین نکته بس که در زبان فارسی کاخ شاهی را «بارگاه » و «دربار» می نامند. پس هرجا پادشاهی بوده به ناچار تشریفات باردهی شاهانه نیز جبراً و منطقاً بایستی وجود داشته باشد.

این تشریفات درواقع بازخورد و نقطه انعکاسی از احوالات درونی یک حکومت خبر می داده است.بدین معنا که حکومتها در این تشریفات، فرهنگ غالب و اصیل خود و ارزشهای مورد تفوق جامعه خود را نشان می دادند. تنوع  و گستردگی انواع قدرتهای حاکمه به تبعِ خود، تشریفات گوناگون و متنوعی را نوید می داد که مسلماً با دوران قبل و بعد از خود متغییر بوده است؛ اما این بدان معنا نیست که اصل و ماهیت این نظام تشریفات از بیخ و بن تغییر یابد بلکه تنها ظواهر امر از حکومت و یا قدرتی به حکومت و قدرت دیگری فرق می کرد.

این کار بر آن است تا قواعد و مراتب این آیین ها را در طول تاریخ ایران با تکیه بر دوره صفویه را بیان دارد و از سویی میزان تأثیر عوامل  گوناگون در حکومت ها از جمله اوضاع اقتصادی، دینی، اجتماعی، خاستگاهی و…. بر نوع اجرای و کیفیت اجرای این مراسم را بیان دارد.این کار به روش پژوهش تاریخی و توصیفی و تحلیلی انجام شده است.

واژه های کلیدی: بارعام، بار خاص، دربار، ایران، صفویه

فهرست مطالب

مقدمه  …………………………………………………………………………………………………………………..1

معرفی منابع…………………………………………………………………………………………………………….7

فصل1.بار و آیین آن در ایران قبل از اسلام ……………………………………………………………

درآمد  …………………………………………………………………………………………………….14

بار و آیین آن در ایران قبل از اسلام(دوره هخامنشی و ساسانی)…………………….. 15

فصل 2.بار و آیین آن در ایران در دوره پس از اسلام ……………………………………………..

درآمد  ……………………………………………………………………………………………………35

خلفای اموی و نظام بار در این دوره  …………………………………………………………35

عباسیان و نظام بار در این دوره  ………………………………………………………………..36

فصل3.بار و آیین آن در حکومت های ایران پس از اسلام  …………………………………….

درآمد  ……………………………………………………………………………………………………45

طاهریان و نظام بار در آن دوره   ……………………………………………………………….45

صفاریان و نظام بار در آن دوره  ………………………………………………………………..46

سامانیان و نظام بار در آن دوره  ………………………………………………………………..49

زیاریان و نظام بار در آن دوره  …………………………………………………………………52

آل بویه و نظام بار در آن دوره  ………………………………………………………………..53

غزنویان و نظام بار در آن دوره  ……………………………………………………………….54

 

سلاجقه ونظام بار درآن دوره  ………………………………………………………………64

مغولان و نظام بار درآن دوره  ………………………………………………………………71

تیموریان و نظام بار در آن دوره …………………………………………………………..81

فصل 4.صفویه و نظام بار در آن دوره  …………………………………………………………..

تأثیر ساختار قدرت صفویه در رابطه با تشریفات درباری…………………………87

کاخ ها و اماکن مخصوص بار در دوره صفوی  …………………………………….92

نحوه اجرای مراسم بار در دوره صفویه  ……………………………………………….99

مراسم تاج گذاری پادشاه صفوی و تشریفات بار  ………………………………..103

مناصب مرتبط با تشریفات بار  ………………………………………………………..

درآمد………………………………………………………………………………………………115

منصب ایشیک آقاسی باشی و یساولان  ………………………………………………115

سایر مناصب وابسته به نظام و تشریفات بار در دوره صفویه  ………………..130

فصل5.بار خاص و بار عام در دوره صفویه  ………………………………………………

به حضور پذیرفتن سفرا در دوره صفویه(بار خاص)    …………………………135

نقش باردر دادخواهی دادخواهان و نظام قضایی دولت صفوی(بار عام)…161

نقش پیشکشها در نظام باردهی پادشاهان   ………………………………………175

بازتاب هنر در نظام باردهی…………………………………………………………………………..179

موسیقی……………………………………………………………………………………………………..179

نتیجه ………………………………………………………………………………………………………..185

کتابنامه …………………………………………………………………………………………………….189

 

 

 

 

فهرست تصاویر

تصویر شماره 1. بار دادن داریوش………………………………………………………………………..17