عناصر اسطوره …………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-3هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 7

3-1-نوع روش تحقیق: ………………………………………………………………………………………………………….7

3-2روش گرداوری اطلاعات :………………………………………………………………………………………………….

3-3ابزار گرداوری اطلاعات:…………………………………………………………………………………………………..7

1-4پرسش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-5فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 7

فصل دوم :پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 8

2-1پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 9

فصل سوم :

3-1روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل چهارم :کل تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 12

4-1-1تعریف و شناخت اسطوره ……………………………………………………………………………………….. 13

4-1-2-ریشه واژه اسطوره ………………………………………………………………………………………………….. 14

4-1-3-ساختار اسطوره ………………………………………………………………………………………………………. 14

4-1-4-انواع اسطوره……………………………………………………………………………………………………………… 15

4-1-5-کارکرد اسطوره ………………………………………………………………………………………………………..

 

16

4-1-6-موجودات اساطیری ………………………………………………………………………………………………… 17

4-1-7-اسطوره و گونه های دیگر روایی………………………………………………………………………….. 18

4-1-8-اسطوره و نماد…………………………………………………………………………………………………………… 18

4-1-9-اسطوره و حماسه …………………………………………………………………………………………………… 19

4-1-10-اسطوره و تمثیل ………………………………………………………………………………………………….. 19

4-1-11-اسطوره و دین……………………………………………………………………………………………………….. 20

4-1-12-اسطوره و تاریخ……………………………………………………………………………………………………… 21

4-1-13-اسطوره و علم………………………………………………………………………………………………………… 22

4-1-14-اسطوره و رویا………………………………………………………………………………………………………… 22

4-1-15-اسطوره و ادبیات……………………………………………………………………………………………………. 23

4-1-16-اسطوره به مثابه داستان …………………………………………………………………………………….. 24

4-1-17-اسطوره و موسیقی……………………………………………………………………………………………….. 24

4-1-18-اسطوره وفلسفه……………………………………………………………………………………………………… 25

4-1-19-اسطوره و مناسک…………………………………………………………………………………………………. 25

4-1-20-اسطوره و جامعه ………………………………………………………………………………………………….. 26

4-1-21-چگونگی تجلی اسطوره ها در آثار ادبی…………………………………………………………… 26

4-2-1-زندگینامه نظامی گنجوی………………………………………………………………………………………. 31

4-2-2-آثار نظامی………………………………………………………………………………………………………………….. 32

4-2-2-1مخزن الاسرار ……………………………………………………………………………………………………….. 32

4-2-2-2خسرو وشیرین………………………………………………………………………………………………………. 33

4-2-2-3لیلی و مجنون……………………………………………………………………………………………………….. 33

4-2-2-4هفت پیکر……………………………………………………………………………………………………………….. 33

4-2-2-5اسکند نامه …………………………………………………………………………………………………………….. 34

4-2-3-معلومات نظامی ………………………………………………………………………………………………………. 34

4-2-4-تاریخ اجتماعی وسیاسی عصر نظامی………………………………………………………………….. 35

4-2-5-اوضاع فرهنگی عصر نظامی……………………………………………………………………………………. 35

4-2-6مشروب و مسلک نظامی…………………………………………………………………………………………… 37

4-2-7شخصیت نظامی ……………………………………………………………………………………………………….. 38

4-2-8مدفن نظامی ………………………………………………………………………………………………………………. 40

4-3-1-دیو………………………………………………………………………………………………………………………………. 42

4-3-2-آب حیوان، آب حیات، چشمه زندگی ……………………………………………………………….. 48

4-3-3-توضیحات مربوطه به اسطوره خضر…………………………………………………………………….. 53

4-3-4-اسرافیل ،نفخ صور……………………………………………………………………………………………………. 57

4-3-5-نفخ صور…………………………………………………………………………………………………………………….. 57

4-3-6-سدره…………………………………………………………………………………………………………………………… 59

4-3-7-هاروت…………………………………………………………………………………………………………………………. 59

4-3-8-سیمرغ………………………………………………………………………………………………………………………… 61

4-3-9-اژدها……………………………………………………………………………………………………………………………. 64

4-3-10-قاروره………………………………………………………………………………………………………………………. 70

4-3-11-اسکندر…………………………………………………………………………………………………………………….. 74

4-3-12-رستم……………………………………………………………………………………………………………………….. 82

4-3-13-رخش………………………………………………………………………………………………………………………. 85

4-3-14-اسفندیار………………………………………………………………………………………………………………….. 86

4-3-15-گنج قارون،گنج روان…………………………………………………………………………………………… 88

4-3-16-طوبی………………………………………………………………………………………………………………………… 90

4-3-17-کیخسرو………………………………………………………………………………………………………………….. 91

4-3-18-کی قباد…………………………………………………………………………………………………………………… 95

4-3-19-کیومرث…………………………………………………………………………………………………………………… 97

4-3-20-جمشید،جام جم……………………………………………………………………………………………………. 98

4-3-21-فریدون……………………………………………………………………………………………………………………. 101

4-3-21-سلیمان ………………………………………………………………………………………………………………….. 104

4-3-22-سلیمان و مور………………………………………………………………………………………………………… 104

4-3-23-طلسم………………………………………………………………………………………………………………………. 107

4-3-24-کوثر………………………………………………………………………………………………………………………….. 108

4-3-25-یاجوج………………………………………………………………………………………………………………………. 109

4-3-26-خسرو وشیرین………………………………………………………………………………………………………. 111

4-3-27-لیلی و مجنون……………………………………………………………………………………………………….. 112

4-3-28-قاف…………………………………………………………………………………………………………………………… 112

4-3-29غول…………………………………………………………………………………………………………………………….. 115

4-3-30-گاوزمین………………………………………………………………………………………………………………….. 116

4-3-31-فرشته………………………………………………………………………………………………………………………. 117

4-3-32-سروش…………………………………………………………………………………………………………………….. 121

4-3-33-اهریمن و شیطان………………………………………………………………………………………………….. 122

4-3-34-سیاوش……………………………………………………………………………………………………………………. 124

4-3-35-خون سیاوش…………………………………………………………………………………………………………. 125

4-3-36-بهمن………………………………………………………………………………………………………………………… 125

4-3-37-مانی………………………………………………………………………………………………………………………….. 128

4-3-38-ارژنگ………………………………………………………………………………………………………………………. 129

4-3-39-نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………….. 130

فصل پنجم :نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 132

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………. 133

نحوه ارجاع متن……………………………………………………………………………………………………………………….. 135

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 136

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………….. 138

چکیده:

افسانه و اسطوره به عنوان جلوه هایی از فرهنگ ، با خلاقیت قومی رابطه ای مستقیم دارند و مراد از این خلاقیت ، در این جا چیزی در حدود نوعی آفرینش هنری است. شاید نادرست نباشد اگر بگوییم اسطوره و هنر دو روی یک سکه اند . در خاستگاه و هدف ، مشترک. آن چه این دو را از هم جدا می کند ،یکی نحوه ی ارائه  و به اصطلاح ظرف بیان آن دو است و دیگر این که پدید آورنده ی اسطوره ،خلاقیت وجدان جمعی است و عالمل پیدایی اثر  هنری ، آفرینش فردی؛ حال آن که در غایت و هدف ،هر دو به جامعه و فرهنگ تعلق دارند. پایان نامه ی حاضر با هدف بررسی «نمادها ی اسطوره در خمسه نظامی» به نگارش در امده است. نگارنده  پس از جمع آوری اطلاعات مورد نظر ، نمادهای  اسطوره را از این منبع استخراج کرده و سپس آن ها را در ذیل مضامین مختلفی طبقه بندی و به توضیح و تحلیل آن ها پرداخته است. اهمیت این بحث از آن جاست که نشان می دهد این شاهکار زبان فارسی  بازتاب گسترده ای از اسطوره را داراست و تمامی این نمادها با زندگی مردم گذشته و امروز پیوندی ناگسستنی دارند. بسیاری از نمادهای اسطوره در خمسه ی نظامی علاوه بر جنبه ی ملّی ، میهنی، جنبه ی مذهبی و دینی نیز دارند که همین ویژگی باعث جاویدان ماندن این اثر سترگ تا امروز بوده است زیرا گرایش های دینی در زمره ی نخستین تمایلات بشر محسوب می شوند. نمادهای اسطوره و اساطیر ماندگار فرهنگ ما ریشه در باورها . عتقادات مردم این مرز و بوم دارند که باید برای حفظ و نکو داشت آن تا همیشه ی تاریخ از تلاش و کوشش باز بایستیم و از آن پاسداری و حمایت کنیم.

 

مقدمه