مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- چرا مدلسازی؟……………………………………………………………………………………………………………3

1-3- اثرات تاریخ کاشت……………………………………………………………………………………………………….6

فصل دوم: بررسی منابع

بررسی منابع ……………………………………………………………………………………………………………………..10

فصل سوم: مواد و روشها

3-1- مشخصات جغرافیایی و اقلیمی مکان اجرای آزمایش  ……………………………………………………..16

3-2 مشخصات خاک …………………………………………………………………………………………………………..16

3-3- طرح آزمایشی ……………………………………………………………………………………………………………16

3-4- آمادهسازی زمین ………………………………………………………………………………………………………..16

3-5- مراقبتهای زراعی   ………………………………………………………………………………………………….17

3-6- نمونهبرداری   ……………………………………………………………………………………………………………17

صفات اندازهگیری یا ثبتشده………………………………………………………………………………………………..17

3-7-1- مراحل فنولوژیک ……………………………………………………………………………………………………17

3-7-2- وزن خشک گیاه ……………………………………………………………………………………………………..18

3-7-3- اندازهگیری شاخص سطح برگ (LAI) …………………………………………………………………….18

3-7-4- عملکرد و اجزایعملکرد …………………………………………………………………………………………18

3-8- تجزیه و تحلیل آماری …………………………………………………………………………………………………18

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- عملکرد و اجزای عملکرد …………………………………………………………………………………………..21

4-2- تجمع ماده خشک…………………………………………………………………………………………………..23

4-3- ضرایب توزیع ماده خشک ………………………………………………………………………………………25

4-4- ضرایب توزیع ماده خشک در اندامهای مختلف …………………………………………………………25

4-5 – بررسی نحوه تخصیص ماده خشک به اندامهای مختلف با توجه به پروفیل عمودی گیاه ……………………30

4-5-1- توزیع ضرایب توزیع ماده خشک برگ در پروفیل عمودی گیاه ……………………………….30

4-5-1-1- فاز I (جوانه زنی تا گلدهی) ………………………………………………………………………….30

4-5-1-2- فاز II (گلدهی تا مرحله رسیدگی) …………………………………………………………………31

فصل پنجم: نتیجه گیری

 

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………35

فصل ششم: پیشنهادات

پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………….37

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………….39

چکیده لاتین  ……………………………………………………………………………………………………………… 45

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                        صفحه

جدول 4-1-  تجزیه واریانس عملکرد و اجزای عملکرد دانه در تاریخ کاشتهای 30 خرداد ، 9 تیر و 19 تیرماه سال 1390 و ارقام DPX ، پرشین و ویلییامز (میانگین مربعات) ……………………………………………………………………………………..22

جدول 4-2- مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در سه تاریخ کاشت (30 خرداد، 9 تیر و 19 تیر) و سه رقم (DPX، پرشین و ویلیامز) …………………………………………………………………………………………………………..22

جدول  4-3- ضرایب معادله لجستیک برازش یافته جهت پیشبینی تجمع ماده خشک در تیمارهای مختلف تاریخ کاشت و ارقام، a ضریب،  T50 (روز)  مدت زمانی که تجمع ماده خشک به 50 درصد حداکثر خود میرسد، DMmax حداکثر ماده خشک تولید شده، RMSE مجذور میانگین مربعات خطا و R2 ضریب تبیین می باشند …………………………………………………………..23

جدول 4-4- ضرایب تخصیص ماده خشک برگ، ساقه و اندام زایشی در فازهای 1(مرحله سبز شدن تا گلدهی) و 2(از گلدهی تا رسیدگی) برای سه رقم DPX ،پرشین و ویلیامز …………………………………………………………………………………….26

جدول 4-5- پارامترهای معادله بتای برازش یافته به توزیع چگالی سطح برگ در پروفیل ارتفاعی ارقام سویا (DPX، پرشین، ویلیامز) …………………………………………………………………………………………………………..32

عنوان شکلها

عنوان شکل                                                                                                    صفحه

شکل 4-1- روند تجمع ماده خشک در مقابل زمان در 3 تاریخ کاشت و ارقام مختلف. DPX (الف)، پرشین(ب)، ویلیامز (پ) ………………24

شکل4-2-روند تغییرات وزن خشک برگ در مقابل وزن خشک باقیمانده گیاه در رقمهای مختلف ( DPX، پرشین و ویلیامز) و تاریخ کاشتهای 30 خرداد (الف)، 9 تیر (ب) و 19 تیر (پ) ………………………………………………………………………………..27

شکل 4-3- روند تغییرات وزن خشک ساقه در مقابل وزن خشک باقیمانده گیاه در رقمهای مختلف ( DPX، پرشین و ویلیامز) و تاریخ کاشتهای 30 خرداد (الف)، 9 تیر (ب) و 19 تیر (پ) ……………………………………………………………………………28

شکل 4-4- روند تغییرات وزن خشک اندام زایشی در مقابل وزن خشک باقیمانده گیاه در رقمهای مختلف ( DPX، پرشین و ویلیامز) و تاریخ کاشتهای 30 خرداد (الف)، 9 تیر (ب) و 19 تیر (پ) …………………………………………………………………….29

شکل 4-5- تابع β برازش یافته به شاخص سطح برگ در برابر لایه های نمونه برداری شد( شکل مربوط به نمونه برداری سوم رقم ویلیامز در تاریخ کشت دوم )……………………………………………………………………………………………….31

 

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر ضرایب تخصیص ماده خشک در ارقام سویا (DPX، ویلیامز، پرشین) آزمایشی با 3 تاریخ کاشت (30 خرداد، 9 تیر و 19 تیر) در قالب

3-1- ضرورت پژوهش…. 10

1 – 4 – اهداف پژوهش…. 14

5 -1- فرضیه‏های پژوهش: 15

6- 1- تعاریف مفهومی و عملیاتی پژوهش…. 15

6-1-1-تعاریف مفهومی.. 15

6-1-2- تعاریف عملیاتی متغیرها: 16

طرحواره درمانی: 16

فصل دوم: پیشینه پژوهش

2-1- طرح واره 18

2-2- ضرورت پدیدآیی طرحواره درمانی.. 20

2-3- تعریف یانگ از طرحواره 21

2-4- تدوین طرحواره درمانی.. 21

2-5- تاریخچه سازه طرحواره 22

2-6- کنش‌های طرحواره 22

2-7- تداوم طرحواره 23

2-8- ترمیم طرحواره 23

2-9-چارچوب نظری مدل مبتنی بر طرحواره 24

2-10- ویژگیهای طرحواره‌های‌‌ناسازگار اولیه. 25

2-11- عملکردهای طرحواره 27

2-12- تداوم طرحواره 27

2-13- بهبود طرحواره 28

2-14- پاسخ‌ها و راهبردهای مقابله‌ای ناسازگار. 29

2-15- اجتناب از طرحواره 30

2-16- تسلیم شدن در برابر طرحواره 30

2-17-پاسخ‌های مقابله‌ای.. 31

2-18- سبک‌های طرحواره 32

2-19- جبران افراطی طرحواره 33

2-20- تجارب اولیه زندگی.. 34

2-21- خلق و خوی هیجانی.. 37

2-22- طرحواره‌های ناسازگار اولیه. 38

2-23- تجربه‌های اولیه زندگی.. 38

2-24- سرشت هیجانی.. 39

2-25- جنسیت… 45

2-26- تنیدگی تحصیلی.. 46

2-27- رضایت از زندگی تحصیلی.. 52

2-28- پیشینه‌ی پژوهش…. 56

2-28-1-  خارج از کشور: 56

2-28-2- داخل کشور. 63

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- روش : 67

3-2- جامعه، نمونه و روش نمونه‌گیری.. 68

3-2-1- جامعه. 68

3-2-2- گروه نمونه و شیوهی گزینش آن. 68

3-3- ابزار گرد‌آوری اطلاعات… 68

3-3-1- فهرست تنیدگی دوران دانشجویی : 68

3-3-2 – مقیاس چند بعدی رضایت از زندگی دانشجویی: 69

3-3-3-  فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره‌های‌ یانگ (YSQ-SF). 70

3-4- روش اجرا 71

3-5- روش تجزیه وتحلیل داده‌ها 74

فصل چهارم:یافته‌های پژوهش

4-1- یافته‌های پژوهشی.. 76

4-1-1- یافته‌های توصیفی.. 76

 

4-1-2- یافته‌های مربوط به فرضیه‌های پژوهش…. 79

فصل پنجم:بحث و نتیجه‌گیری

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 84

5-1-1- فرضیه اول پژوهش: 84

5-1-2- فرضیه دوم پژوهش: 86

5-2- محدودیتهای پژوهش…. 88

5-3- پیشنهادهای پژوهشی.. 88

5-4- پیشنهادهای کاربردی.. 89

منابع.. 90

پیوست‌ها 104

چکیده

در این پژوهش، اثربخشی طرحواره درمانی بر تنیدگی تحصیلی و رضایت از زندگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات کرمانشاه مورد بررسی قرارگرفته­است. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی است. در این پژوهش با بهره گرفتن از روش نمونه گیری هدفمند، تعداد 39 دانشجوی دارای تنیدگی تحصیلی انتخاب شدند. که به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. داده های پژوهش با بهره گرفتن از پرسشنامه­های فهرست تنیدگی دوران دانشجویی گادزلا،  مقیاس چند بعدی رضایت از زندگی دانشجویی هبنر، و فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره‌های‌ یانگ (YSQ-SF) گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که طرحواره درمانی می‌تواند باعث کاهش تنیدگی تحصیلی (04/0p<  و  48/9f=  ) و نیز افزایش رضایت از زندگی دانشجویی(01/0p<  و  91/13f= ) دانشجویان شود.

کلید واژه‌­ها : طرحواره درمانی،  رضایت از زندگی تحصیلی ، تنیدگی تحصیلی

1-1- مقدمه

دانش‌آموزان و دانشجویان در دست‌یابی به اهداف آموزشی خود با چالش‌ها و مشکلات فراوانی مواجه می‌شوند. وقتی چنین تجاربی منفی تلقی شود، اثر مخربی بر انگیزش، عملکرد تحصیلی و بهزیستی آنان بر جای خواهد گذاشت. مورفی[1] و آرچر[2] (1996) بیان کردند حضور در مقاطع تحصیلی برای عده زیادی تجارب مثبتی به همراه دارد، ولی برای برخی دیگر مطالب تحصیلی از قبیل آزمونها وغیره با تجربه تنیدگی همراه است.

تنیدگی تحصیلی[3] به احساس نیاز فزآینده به دانش و به طور همزمان، ادراک فرد مبنی بر نداشتن زمان کافی برای دستیابی به آن دانش اشاره می‌کند. (موریس[4]1990؛ نقل از گادزالا[5]وبالوگلو[6]، 2001) بر عوامل پنجگانه تنیدگی‌زا (ناکامی‌ها، تعارض‌ها، فشارها، تغییرات و تنیدگی خود تحمیل شده) و واکنش‌های چهارگانه به این عوامل(فیزیولوژیکی، رفتاری، شناختی، هیجانی) تأکید کرد. میشی[7] و گلاچان[8] و بری[9] (2001) بر اساس نتایج مطالعات ابوذری (1994)، کوپر[10](1988، نقل از میسرا[11] و کاستیلو[12]، 2004) و فیشر[13](1994، نقل از میسرا و کاستیلو، 2004) بر نقش با اهمیت و تعیین کننده استرس تحصیلی در شکل‌گیری تجارب دانشجویان، در کنار متغیرهای شش‌گانه (سن، جنس، انگیزه ادامه تحصیل، عزت نفس کلی، مفهوم خود تحصیلی) دیگر تأکید کردند. کاروس[14]،گیز[15]، موس[16] (1996) در بیان عوامل استرس‌زا در دوران دانشجویی بر نقش با اهمیت تجربه محدودیت زمانی دانشجو در دستیابی به دانش گسترده تأکید می‌کنند. ابوذری (1994) کلم و فرازر[17] (1986، نقل از میسرا، کاستیلو، 2004) خاطر نشان ساختند که دانشجویان در مقاطعی از هر نیم سال تحصیلی، برای مثال در هنگام امتحان و در رقابت با دوستان خود به منظور دستیابی به نمرات بالاتر، استرس بیشتری را گزارش می‌کنند.

مرور ادبیات پژوهش نشان می‌دهد که علاقه فزاینده‌ای نسبت به توصیف و بررسی بهزیستی دانشجویان وجود دارد (کوک، بویک[18]، بارکام[19]، برادلیوآدین[20]، 2006).

اهمیت و ضرورت پژوهش… 7

اهداف پژوهش… 9

هدف اصلی. 9

اهداف فرعی. 10

فرضیه‏های تحقیق. 10

تعاریف مفهومی وعملیاتی متغیرهای پژوهش… 10

تعریف عملیاتی. 10

فصل دوم. 11

پیشینه پژوهش… 11

طبقه بندی مواداعتیاد آور براساسDSM-IV-TR.. 14

ملاک های تشخیصی برای سومصرف مواد DSM-IV-TR.. 14

همه گیرشناسی. 17

اعتیاد در ایران. 19

سبب شناسی. 20

سبب شناسی مصرف و وابستگی به مواد 21

نظریه های ژنتیک.. 22

نظریه های نورو و شیمیایی : 22

عوامل فردی. 26

قسمت اول پیشینه اعتیاد 29

راهبردهای پیشگیری از سو مصرف مواد ازنظر محتوایی،بوتوین وهمکاران. 30

تعریف مهارت های زندگی. 32

مبانی نظری مهارت های زندگی. 33

1) نظریه یادگیری اجتماعی. 34

2) نظریه نفوذ اجتماعی. 35

3) نظریه حل مسأله شناختی. 35

4) نظریه هوش چند بعدی: شامل هوش عاطفی. 36

5) نظریه خطر و جهندگی. 36

6) نظریه ساخت گرایی روان شناسی. 37

اهمیت یادگیری مهارت های زندگی. 37

الف) افزایش سلامت روانی و جسمانی. 38

اهداف آموزش مهارت های زندگی. 39

از جمله مهمترین اهداف برنامه آموزش مهارت های زندگی شامل: 39

اجزاء و ابعاد مهارت های زندگی. 40

1-مهارت خودآگاهی. 42

مؤلفه های اصلی خودآگاهی. 43

اهمیت خودآگاهی. 43

2-مهارت کنترل خشم. 43

شیوه های مدیریت خشم. 44

3-مهارت مدیریت استرس.. 44

مهارت های مقابله با استرس.. 45

4-مهارت  مدیریت زمان. 46

5-مهارت مقابله با خلق منفی. 46

مهارت های مقابله با افسردگی. 47

6-مهارت تصمیم گیری. 47

7-مهارت حل مسأله. 48

8-مهارت همدلی کردن. 49

9- مهارت رفتار جرأت مندانه. 49

انواع رفتار جرأت مندانه: 50

10-مهارت ارتباط بین فردی. 50

مهارت های برقراری ارتباط. 51

روش های آموزش مهارت های زندگی. 51

برنامه پیشگیری آموزش مهارتهای زندگی. 51

کشورهای پیشرفته چه کار کرده اند؟ 51

وضعیت برنامه آموزش مهارت های زندگی در ایران. 52

نگرش مثبت نسبت به اعتیاد 53

عوامل موثر بر اعتیاد در محیط های کارگری. 54

3-4-نمونه و روش نمونه گیری. 67

3-5-ابزار پژوهش… 67

3-6-روش اجرای پژوهش… 69

3-7- جلسات آموزشی مهارت های زندگی. 70

جلسات.. 70

جلسه اول. 70

-آشنایی اعضای کارگاه با یک دیگر ،پیش آزمون. 70

-آشنایی اعضای کارگاه با فضای کلاس مهارت های زندگی. 70

جلسه دوم. 70

-مهارت خودآگاهی. 70

-موضوعات خودآگاهی : 70

جسمانی – خود ارزیابی صحیح. 70

-اهمیت اطرافین نزدیک در خود آگاهی. 70

-فشار گروه با محیط کار(مهارت قاطعیت با تکیه بر اعتماد به نفس در کارگران) 70

-تکالیف عملی : جواب به این سوال که چرا افراد جرأتمندانه رفتار نمی کنند . 70

 

-من کیستم ؟ 70

جلسه سوم. 70

-مهارت کنترل خشم. 70

-آشنایی با خشم. 70

-علل ایجاد خشم. 70

-تکلیف عملی: وقتی خشمگین می شوی چه کاری انجام می دهی. 70

-(توضیح سبک های مختلف افراد در موقعیت خشم برانگیز 70

-ویژگی افراد ماهر در کنترل خشم در محیط کاری و همکاران. 70

جلسه چهارم. 71

قاطعیت : ویژگی رفتار قاطعانه ،چگونگی برخورد قاطعانه. 71

-مهارت مقابله با استرس.. 71

-آشنایی با موقعیت های استرس زا در محیط کار 71

– تفاوت های فردی مقابله با استرس.. 71

-تأثیر استرس بر بدن : آثار جسمانی ، روان شناختی. 71

– سبک های مقابله با استرس.. 71

جلسه پنجم. 71

مهارت حل مسأله و تصمیم گیری. 71

-آشنایی با مشکل. 71

ویژگی های افراد ضعیف در مهارت حل مساله و تصمیم گیری. 71

-آگاهی به احساس و هیجان در موقعیت های حل مساله و تصمیم گیری. 71

– تعریف دقیق مساله. 71

– بارش فکری – ارزیابی گزینه ها و انتخاب راه حل. 71

– اجرا و بازبینی راه حل. 71

جلسه ششم. 71

مهارت های ارتباطی. 71

-ضرورت تسلط بر مهارت های ارتباطی در محیط های کاری. 71

-سبک های برقراری ارتباط (منفعل ،پرخاشگر،ابزار وجود) 71

-افزایش کیفیت ارتباطی با دیگران. 71

-فیدبک جلسه ،بازی نقش… 71

جلسه هفتم. 71

تفکر خلاق. 71

-تعریف.. 72

-انواع تفکر واگرا و هم گرا 72

-موانع تفکر خلاق. 72

– اهمیت تفکر خلاق در نگرش منفی نسبت به مواد. 72

جلسه هشتم. 72

پس آزمون. 72

جمع بندی. 72

سلامت روان. 72

تشکر و قدردانی از کارگران و مسئولین برای حضور در کارگاه 72

3-8- روش تجزیه و تحلیل داده ها 72

فصل چهارم. 73

یافته های پژوهش… 73

الف) یافته های توصیفی. 74

جدول 1- وضعیت تحصیلات آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش… 74

جدول 2- وضعیت سن آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش… 75

جدول 3- وضعیت گرایش به مواد آزمودنی ها در گروه های کنترل و آزمایش ( پیش آزمون و پس آزمون) 75

یافته های استنباطی. 76

فرضیه پژوهش… 76

جدول 4-  آزمون همگنی واریانسها 76

جدول 5- آزمون کوواریانس برای تاثیر آزمون آموزش مهارتهای زندگی در کاهش گرایش به مصرف مواد مخدر 76

زمستان 1392
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                       صفحه

چکیده 1

فصل نخست : کلیات پژوهش

1-1-مقدمه. 4

2-1-بیان مسئله. 6

3-1-اهمیت و ضرورت تحقیق.. 14

4-1- اهداف تحقیق.. 17

5-1-فرضیه‌های  پژوهش… 18

6-1-تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها 18

فصل دوم : چارچوب نظری و پیشینه تحقیقاتی

1-2 – مبانی نظری مهارت های زندگی.. 22

2-2- مبانی نظری ارتباط موثر. 28

3-2-مبانی نظری متغیرابراز وجود. 33

4-2-مبانی نظری متغیراضطراب… 61

5-2-مبانی نظری متغیرپرخاشگری.. 76

6-2 –مبانی نظری متغیرفرسودگی شغلی.. 92

7-2-پیشینه تحقیقاتی.. 113

1-7-2-آموزش ابرازوجود واضطراب… 113

عنوان                                                                                                       صفحه

2-7-2-آموزش ابرازوجود وپرخاشگری.. 118

3-7-2-آموزش ابرازوجود وفرسودگی شغلی.. 120

4-7-2-ابرازوجود. 121

جمع بندی.. 124

فصل سوم : روش تحقیق

1-3-طرح کلی پژوهش… 125

2-3-جامعه آماری.. 125

3-3- نمونه تحقیق.. 125

4-3-روش گردآوری اطلاعات… 126

5-3-اطلاعات جمعیت شناختی.. 126

6-3- ابزارهای پژوهش… 129

1-6-3-پرسشنامه اضطراب بك… 129

2-6-3-پرسشنامه پرخاشگری باس و پری.. 130

3-6-3-پرسشنامه فرسودگی شغلی ماسلاچ.. 132

7-3-شیوه اجرای پژوهش… 134

8-3-تحلیل داده ها 137

9-3 -ملاحظات اخلاقی.. 137

 

 

عنوان                                                                                                       صفحه

فصل چهارم : یافته های پژوهش

1-4- یافته های توصیفی مربوط به متغیر های پژوهش… 139

2-4- بررسی فرضیه های پژوهش… 145

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

مقدمه. 163

5-1- خلاصه. 163

5-2- فرضیه‌های  پژوهش… 165

5-3- محدودیت های پژوهش… 185

5-4- پیشنهادهای پژوهش… 186

پیشنهادهای پژوهشی.. 186

پیشنهادهای کاربردی.. 187

پیوست ها 189

فهرست منابع

منابع فارسی.. 195

منابع لاتین.. 210

Abstract 222

 

 

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                           صفحه

جدول1-2:جنبه های مختلف واکنش اضطراب… 64

جدول2-2:مهمترین نشانه های فرسودگی شغلی.. 103

جدول شماره1-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر جنسیت… 126

جدول شماره 2-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر تأهل.. 127

جدول شماره3-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر تحصیلات… 127

جدول شماره4-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر نوع استخدام. 127

 

جدول شماره5-3یافته های توصیفی مربوط به سن افراد نمونه. 127

شماره6-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر شغل.. 128

جدول شماره 7-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر سابقه کار. 128

جدول شماره8-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر محل خدمت… 128

جدول شماره9-3مشخصات افراد نمونه بر حسب متغیر تعداد فرزند. 129

جدول شماره10-3آلفای کرونباخ پرسشنامه اضطراب… 130

جدول شماره11-3آلفای کرونباخ پرسشنامه پرخاشگری.. 132

جدول شماره12-3آلفای کرونباخ پرسشنامه فرسودگی شغلی.. 134

جدول شماره 1-4یافته های توصیفی متغیر اضطراب مربوط به نمرات گروه آزمایش در پیش آزمون وپس آزمون  140

 

عنوان                                                                                                       صفحه

جدول شماره 2-4یافته های توصیفی متغیراضطراب مربوط به نمرات گروه کنترل در پیش آزمون و پس آزمون  140

جدول شماره3-4یافته های توصیفی متغیرپرخاشگری وابعادآن مربوط به نمرات گروه آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون  141

جدول شماره 4-4یافته های توصیفی متغیر پرخاشگری وابعاد آن مربوط به نمرات گروه کنترل در پیش آزمون و پس آزمون  141

جدول شماره5-4یافته های توصیفی شدت ابعادفرسودگی شغلی مربوط به نمرات گروه آزمایش در پیش آزمون وپس آزمون  142

جدول شماره6-4یافته های توصیفی شدت ابعاد فرسودگی شغلی مربوط به نمرات گروه کنترل در پیش آزمون وپس آزمون  143

جدول شماره7-4یافته های توصیفی شدت ابعاد فرسودگی شغلی مربوط به نمرات گروه آزمایش درپیش آزمون و پس آزمون  144

جدول شماره8-4یافته های توصیفی فراوانی ابعاد فرسودگی شغلی مربوط به نمرات گروه کنترل در پیش آزمون و پس آزمون  144

جدول 9-4جدول همبستگی متغیرهای پژوهش  پیش آزمون. 147

جدول شماره 10-4 مقایسه دو گروه کنترل و آزمایش در متغیر اضطراب پیش  از آموزش گروهی ابراز وجود 148

 

عنوان                                                                                                       صفحه

جدول شماره11-4 مقایسه دو گروه کنترل و آزمایش در متغیر اضطراب پس  از آموزش گروهی ابراز وجود 148

جدول شماره 12-4 مقایسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمایش در متغیر پرخاشگری و ابعاد آن. 149

جدول شماره13-4تحلیل کوواریانس برای بررسی تفاوت پرخاشگری بدنی گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون  150

جدول شماره14-4تحلیل کوواریانس برای بررسی تفاوت پرخاشگری کلامی گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون  151

جدول شماره15-4تحلیل کوواریانس برای بررسی تفاوت نمره کل پرخاشگری گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون  151

جدول شماره16-4 اثر پیلایی و لامبدای ویلکز. 152

جدول شماره 17-4تحلیل واریانس چند متغیره گروه آزمایش و کنترل در ابعاد خشم و خصومت… 152

جدول شماره 18-4 مقایسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمایش در شدت فرسودگی شغلی.. 153

جدول19-4تحلیل واریانس یک طرفه گروه آزمون و کنترل در متغیر فرسودگی شغلی.. 153

جدول شماره 20-4 مقایسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمایش در شدت ابعاد فرسودگی شغلی.. 154

جدول شماره21-4تحلیل کوواریانس برای بررسی تفاوت عملکرد شخصی گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون  155

عنوان                                                                                                       صفحه

جدول شماره22-4تحلیل کوواریانس برای بررسی تفاوت  درگیری  گروه کنترل و آزمایش در پس آزمون  156

جدول 23-4جدول همبستگی متغیرهای پژوهش پس آزمون. 157

جدول شماره24-4اثر پیلایی و لامبدای ویلکز. 158

جدول شماره25-4تحلیل واریانس چند متغیره گروه آزمایش و کنترل در ابعاد مسخ شخصیت و خستگی هیجانی  159

جدول شماره 26-4مقایسه اختلاف نمرات دو گروه کنترل و آزمایش در فراوانی ابعاد فرسودگی شغلی.. 160

جدول شماره27-4 اثر پیلایی و لامبدای ویکلز. 161

 

 

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                           صفحه

شکل1-2:فرایندایجادجو. 99

 

فصل نخست

کلیات پژوهش

 

1-1-مقدمه

زندگی امروزی بشرروز به روزپیچیده ترمی شودوخطرات متعددی تندرستی وزندگی انسانهاراتهدیدمی كند.رفتارها،عادات وروش زندگی ازاهمیت بسیاری برخورداراست.

شكی نیست كه اكثربیماری ها علاوه برعلل بیولوژیكی،دارای علل اقتصادی،اجتماعی ورفتاری نیزمی باشندازاین رو،نقش مهارت های فردی وارتباطی، به همراه مهارت های خلاقیت وگفتگودرزندگی وعصرحاضربیشتراحساس می شود(فولادی،1383، به نقل از معتمدین ،1384).

متخصصان علوم رفتاری معتقدند ،یکی از موثرترین برنامه هایی که به افراد کمک می کند تا زندگی بهتر وسالم تری داشته باشند،برنامه آموزش مهارتهای زندگی است. هدف ازاین برنامه کمک به افراد جهت شناخت هر چه بهتر خود ، برقراری روابط بین فردی مناسب و موثر ، کنترل هیجانات ، مدیریت داشتن بر شرایط تنش زاوحل کردن هرچه بهتر مسائل ومشکلات افراد است.در سایه تامین چنین هدفی، توانایی  های روانی- اجتماعی افرادافزایش پیدا می کندو با ارتقای توانای های روانی- اجتماعی افراد یک جامعه می توان سطح بهداشت روان رادرآن جامعه بالا بردوازبروز آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد . برای ایجادوافزایش توانایی های روانی – اجتماعی وارتقاء سطح سلامت ، آموزش هر یک از این حوزه ها ضروری است . تحقیقات نشان داده است اگر ما دانش و اطلاعات لازم را در اختیار افراد قرار دهیم وموقعیت هایی را بوجود آوریم که طی آن افراد بتوانند آموخته های خود را به صورت عملی تجربه کنند، آن گاه این دانش و ارزش ونگرش به توانای های بالفعل تبدیل خواهد شد.این توانمندی به افراد کمک می کندتابداننددرهرموقعیت چه کاری بایدانجام دهندوچگونه بایدآن را انجام دهند(سلطانی، 1387).

درعصر کنونی دوتغییر عمده فرهنگی درجوامع مختلف به وجود آمده است:یکی این که ارتباطات شخصی نسبت به گذشته ارزش بیشتری یافته وبه صورت یک منبع اصلی خود ارزشمندی ورضایت از زندگی درآمده است ودیگرآن که دامنه رفتارقابل قبول اجتماعی به طورقابل توجه ی گسترش یافته است.درچارچوب این زمینه فرهنگی،علاقه به جرات آموزی،نه به صورتی که حالت زودگذر،بلکه ضرورت آن به شکلی که شیوه مؤثر دائمی احساس می شود.جرأت آموزی برخی ازنیاز های فرهنگی قوی وفراگیرراارضامی کندودوهدف عمده دارد:یکی کاهش اضطراب اجتماعی ودیگری کسب مهارتهای اجتماعی(رحیمی وهمکاران ،1385). با توجه به اینكه انسان موجودی اجتماعی است همواره سعی می كندتا مهارت هایی جهت تسهیل روابط خود بادیگران كسب نماید.آموزش ابرازوجودروشی است كه درآن رفتارهای مناسب اجتماعی برای ابرازوبیان احساسات،نگرشهااوآرزوها،نقطه نظرات وعلایق به افرادآموخته می شوندتابتوانندبه  راحتی وبدون ترس ونگرانی ،باورها،احساسات وعواطف خود را ابراز كنند. ابراز وجود،کارکردی فردی است که به سازگاری در تعامل اجتماعی کمک می کند. کنش ناموفق در ابراز وجود، بر اضطراب ،افسردگی و اختلالات شخصیتی می افزاید(میچی[1]،2004).بنابراین جرأت ورزی عملکردی است که دارای جنبه های شناختی،هیجانی ورفتاری است ونمایانگرتوانمندی فرددر برخوردمؤثرباخواسته های محیطی می باشد.فردی که دارای جرأت ورزی مناسب است نه تنها درمواجهه بامشکلات وعوامل تنش زارویارویی بهتری دارد،بلکه به جهت رفتارموفقیت آمیز در برخوردبا این عوامل ،ارزیابی شناختی مثبت تری ازخودداشته وبه تبع آن هیجان هاوعواطف مثبت تری را نیز تجربه می نماید(پرازلی[2] وهمکاران،2002).

به نظرمی رسد افرادی كه ازقاطعیت بالایی برخوردار نیستند،به طور ضمنی شخصیت مضطرب نیزپیدا می كنند فرد به علت عدم جرأت ورزی مطلوب به دلیل ترس از دست دادن دوستان و احترام، قادر نیست احساساتش یا اختلاف نظرهایش را به زبان آورد، بنابراین به دلیل ترس ازطرد شدن و ترس از ارزشیابی منفی مضطرب می شوندبه طوری كه درمطالعات ارتباط نسبتاً قوی، معكوس ومعناداری را بین اضطراب تحصیلی وقاطعیت نشان داده شده است(شریفی راد وهمکاران،1390). شرقی(1383)دریافت که آموزش ابراز وجود باعث افزایش ابرازوجود،کاهش اضطراب اجتماعی،پرخاشگری وافسردگی می شود.

محیط بشر شامل عوامل فیزیکی،اجتماعی و روانی است که هر کدام در وضعیت سلامتی بشر نقش مهمی دارند .یکی از عوامل تنید گی زا در انسان،محیط کار وی است که می تواند دیگر حیطه های زندگی اورا تحت تأثیر قرار دهد .قسمت عمده ای اززندگی روزانه ی هر شخص صرف اشتغال به کار می شود.اداره اطلاعات آمریكا بیان داشته است كه در میان مشاغل، مشاغل بهداشتی-درمانی با بالاترین میزان آسیبهای شغلی و از جمله فرسودگی شغلی همراه هستند (خدابخش ومنصوری، 1389).دراین پژوهش تاثیر آموزش گروهی ابراز وجود برکاهش اضطراب ،پرخاشگری وفرسودگی شغلی  کارکنان مدنظر می باشد.

2-1-بیان مسئله

مهارت های زندگی عبارتند از: مجموعه ای از توانائی ها كه زمینه سازگاری و رفتار مثبت و مفید را فراهم می آورند، این توانائی ها فرد را قادر می سازند كه مسئولیت های نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بدون لطمه زدن به خود و دیگران با خواست ها ، انتظارات و مشكلات روزانه ، به ویژه در روابط بین فردی به شكل مؤثری روبه رو شود. انسان در تعاملات حیاتی خود با محیط اجتماعی واجد صفاتی خاص می شود. مهم ترین تأثیراتی كه محیط زندگی بر رفتار به جای می گذارد از طریق احساسات و عواطف است و همین ها است كه نگرش آدمی را تحت تأثیر قرار داده، تغییراتی اساسی را رقم خواهد زد و نهایتا”در این تعاملات ،آدمی تجربیاتی را كسب می كند که پس از تكرار و تمرین  رفتارها، مهارت هایی را به وجود می آورد (نوری قاسم آبادی، 1379).

براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی پیش بینی می شود كه پس از سال 2010، كمتر كسی قادر خواهد بود بدون كسب مهارت های اجتماعی و ابراز وجود، زندگی رضایت بخشی داشته باشد. تأثیر آموزش این مهارت ها بر موفقیت در زندگی، از طریق دستكاری ظرفیت روانی -اجتماعی افراد امكان پذیر است. بنابراین آموزش این مهارت ها،ظرفیت روانی-اجتماعی افرادرا بالابرده وآنهاقادرمی سازد تا با اندیشه و تحلیل موقعیت، به رفتاری سازگارانه و همراه با تحمل روآورند.

یكی از مهارت هایی كه در درمان های مبتنی بر آموزش مهارت های اجتماعی مورد نظر قرار می گیرد، آموزش مهارت ابراز وجود می باشد كه در طی بررسی های چندی اثر بخشی آن نیز نشان داده شده است، پژوهش ها نشان داده اند كه آموزش ابراز وجودمی تواند برمشكلاتی كه دارای جنبه های شناختی و رفتاری همانند اضطراب، افسردگی، هراس های اجتماعی و افزایش تعاملات اجتماعی هستند اثر گذار باشد(كیخای فرزانه ،1390). یونیسف[3]یکی از سطح های مهارت های زندگی راشامل مهارت هایی معرفی می کندکه در شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند،یکی از آنها رفتار جرأت‌مندانه(ابراز وجود) است.جرات ورزی یا ابراز وجود را می توان قلب رفتار میان فردی(لین [4]وهمكاران، 2004) یا مهارت برقراری ارتباط میان فردی( آلبرتی و امونز[5]،1977)برشمرد.برنامه ی آموزش ابراز وجود می تواند،اطلاعات، باورهاورفتارهای سلامت عمومی افرادرا بهبود بخشد به طوری كه آنها بتوانند دیدگاه خود را تغییر دهندوروابط بین فردی ایجاد نمایند(خلعتبری وهمکاران ،1389).ابرازوجود[6]یك شیوه ساخت یافته برای بهبوداثربخشی روابط اجتماعی می باشد.رفتارهای ابرازوجودباعث ایجادارتباط نزدیك با دیگران وابراز دامنه وسیعی از نیازها وافكار مثبت ومنفی، بدون احساس گناه و اضطراب می شوددر واقع ابراز وجود نمودن یعنی افكار، نظریات، عقاید واحساسات ما ودیگران به یك اندازه حائز اهمیت هستند، به شرطی كه به حقوق دیگران لطمه نزند.

در مداخلات ابراز وجودی فردبا تلاش برای كشف وتعریف مشكل، پیگیری هدفهای مورد نظر، تكرار نقش گذاری، واژگون سازی نقش وارائه تدریجی ومتوالی رفتارهای مطلوب، شیوه های مناسب را برای بیان خواسته های خود می آموزد.بنابراین با فراگیری روش های ابراز وجود، قادر خواهند بود تا به راحتی احساسات وافكار خود را با دیگران در میان بگذارند(مردانی وحیدری ،1389).

پژوهش های بی شماری نشان داده اندكه بسیاری از مشكلات بهداشتی واختلالات روانی  عاطفی ریشه های روانی – اجتماعی دارند.همه ما در زندگی با چالش ها و مشكلات مواجه می شویم، با این حال هر كسی به شیوه خاصی به مسائل پاسخ می دهد (نادری وهمکاران ،1388).

فقیرپور( 1377 )می گوید افرادی كه به علت عدم مهارت های ارتباطی مهم بین فردی و اجتماعی نمی­توانند احساسات و خواسته های خویش را بیان كنند و یا از عهده تقاضاهای نا معقول دیگران برنمی آیند غالبا” از طرف افراد دیگرتحت سلطه  قرارمی گیرند، عزت نفس رااز دست داده واحساس می كنند كنترلی بر وقایع زندگی خویش  ندارند درنتیجه از رویارویی با مسائل مختلف زندگی اجتناب می كنند ، خوشنودی و احساس رضایتمندی انسان درزندگی تاحدودی به ارضاء نیازهایی وابسته است كه محصول ارتباط با دیگران هستند،ماننددوستی، احترام ، پیشرفت ، اعتماد و عزت نفس (فقیرپور،1377).

انسان فطرتا” به هنگام بحران یا  كشمكش ، به تعارض متوسل می شود و یا برای رهایی درجستجوی راه گریز است اگرچه این غریزه  برای نیاكان ما مفید بوده است اما درعصركنونی به طور مطمئن چندان كاری ازآن ساخته نیست زیرااگربخواهیم با توسل به غریزه ی ستیزه جویی وبه قیمت زیرپا نهادن حقوق دیگران برنده شویم روابطی آكنده ازخصومت،خشم وانزجار درانتظارمان هست ،اگرهم به غریزه ی گریز اتكا كنیم و با رفتاری انفعالی و كوركورانه به اطاعت دیگران گردن نهیم نتیجه آن خواهد شد كه یا هردو دراین بازی بازنده ایم یا به دیگران اجازه داده ایم تا با نادیده انگاشتن حقوق ما برنده شوند. در اینجا است كه رفتارهای پرخاشگرانه – منفعلانه ، پرخاشگری منفعلانه وپرخاشگری سلطه گر به عنوان سه راه ناسالم ارتباطی اثرات روانی ، جسمی ، اجتماعی خود را، بجا خواهندگذاشت چنین افرادی بدلیل ناتوانی در برقراری ارتباط سالم یا بی اطلاعی از آن به چنین  رفتارهایی روی می آورند .

بیتسون[7] در سال 1972 در این رابطه می گوید شناخت ارتباط سالم می تواند گامی موثر  درجهت نیل به سلامت جسمی و روحی افراد باشد ، اهمیت ارتباط سالم بین افراد به اندازه ای است كه با اهمیت دادن به آن می توان خود افراد را سالم كرد ، افراد فاقد ابراز وجود فكر می كنند كه دیگران آنها را به حساب نمی آورنددرحالی كه بیان بازامیال می تواند موجب شود كه فردنقشی رابدست آورد كه برپایه آن دیگران اورابه حساب آورند(حمیدی وهمکاران،1368).قاطعیت به این مفهوم است كه اشخاص احساسات مثبت ومنفی خود را بدون تجاوزبه حقوق دیگران بیان كنند(ام ،پاترسون ،2002،به نقل از تقوی ،1388).

ابراز وجود رفتاری است كه شخص را قادر می سازد به نفع خود عمل كند، بدون هرگونه اضطرابی روی پاهای خود بایستد، احساسات واقعی خود را صادقانه ابراز كند و با توجه نمودن به حقوق دیگران حق خود را بگیرد(روبرت ،1982،به نقل از رنجبر کهن،1389 ).اضطراب[8] عبارت ازیک حالت هیجانی ناخوشاینداست که منابع آن کمترمشخص بوده وبا اعراض فیزیولوژیکی که می تواند به خستگی وحتی تحلیل قوا پیش برود همراهی می گردد.اضطراب معمول ترین پاسخ به محرك تنش زا است . منظور از اضطراب، هیجانی است ناخوشایند كه همه ما درجاتی از آن رادر حالتهایی همچون دلشوره ، نگرانی ،تنش وترس را تجربه کرده ایم .فروید از نخستین كسانی بود كه  به اضطراب اهمیت فراوانی داد .وی بین اضطراب عینی و اضطراب روان رنجور تمایز قائل شد، به این ترتیب كه اولی را پاسخ واقع بینانه در برابر خطر برونی و همسان با ترس و دومی را اضطراب كه ریشه در یك تعارض ناهشیار دارد ، محسوب کرد. در نظریه یادگیری اجتماعی ، به جای تعارض های درونی شیوه هایی در مدار توجه قرار می گیرد كه طی آن اضطراب از راه یادگیری با برخی موفقیتها مرتبط می شود.در یدگاه كنترلی گفته می شود هنگامی احساس اضطراب به فرددست می دهد كه آدمی با موقعیتی روبه رو می شودكه كنترلی روی آن ندارد(فرامرزی نیا وبشارت ،1388).وجود اضطراب درحداعتدال آمیزآن، پاسخی سازش یافته تلقی می شود كه موضع گیری متفاوت انسان ها در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی را به دنبال دارد.بنابراین وجود اندكی اضطراب می تواند تأثیر مثبتی بر فرآیند زندگی و تحول آن داشته باشد، طبیعی است كه این نوع اضطراب نه تنها هیچ ضرری برای فرآیند رشد انسان ندارد، بلكه امری سازنده و مفید نیز هست.عده ای در مورد بعضی از مسائل هیچگونه عکس العملی از خود نشان نمی دهند اما افراد مضطرب احساس وحشت یا ترس شدید دارند(حاتمی ومارین ،1388).روش های متعددی برای درمان اضطراب جهت افزایش عملکردهای تحصیلی وشغلی وجود داردکه یکی ازآنهاآموزش مهارت های قاطعیت است.اولین بار سالتر[9](1991) به درمان اضطراب با روش آموزش قاطعیت پرداخت.تاکیدوی در این روش بر بیان احساسات،اظهار عقیده مخالف ، پذیرش وتمجید ازطرف دیگران واستفاده از ضمیرمن وحاضرجوابی بوده است (محمودی عالمی وهمکاران،1383).

براساس نتایج پژوهش های نوتا وسروسی[10] (2003)،پترسون وهمکاران[11] (2002)،لنت وهمکاران[12] (2000)روی گروهی از دانش آموزان ودانشجویان که ازاضطراب بالا وکم جراتی رنج می بردند ،نشان داده است که تاثیر آموزش جرات ورزی درگروه های آزمایش نسبت به گروه های کنترل بیشتر بوده است وسبب کاهش اضطراب وافزایش جرات ورزی شده است (كیخای فرزانه ،1390).پژوهش هایی نیز نشان داده اندکه افرادپرخاشگرراه حل های کمتری برای وضعیت دشواراتخاذمی کنند وراه حل های شان نسبت به افرادغیرپرخاشگرکم اثرتراست(دلوتی[13]،1981).یکی ازدلایلی که افراد معمولا”پرخاشگرانه تر پاسخ می دهند وراه حل هایشان برای موقعیت تعارض آمیز کمتر می باشد این است که،افرادپرخاشگر راه حل های توام باابرازوجودرابه صورت منفی تر ارزش گذاری می کنند(دادجی وهمکاران[14]،1985).

پرخاشگری[15]، رفتار فیزیكی یا كلامی آشكاری است كه هدف آن صدمه به شخص یا شیء یا سیستم می باشدكه باعث اجتناب دیگران یامقابله به مثل آنها می شود.درانسانها، پرخاشگری زمانی رخ می دهد تعادل بین تكانه وكنترل درونی برهم بخورد(سادوک وهمکاران،1996،به نقل ازپورافكاری،1389).

افراد کم جرات ازمهارت های ابراز وجود پایینی برخوردارند واین افراد تمایل دارند که ارتعارض درهمه شرایط جلوگیری کنند.آنها نگرانی ها رادرونی می کنندتاخودرابه خطرنیندازند.اعتقادزیر بنایی این افرادآن است که نیازهای افراد دیگر مهمتر ازنیازهای خودشان است واگرفردنیازهای خودش رابرآورده کند دیگران اورا طرد خواهند کرد.همچنین فرد کم جرات می تواندافکارواحساسات خودرابه شکل خصومت آمیزوپرخاشگرانه نیزنشان دهد.این افرادازتهدید وکنترل دربرآوردن نیازهایشان استفاده می کنند.صحبت های با صدای بلند ،خشن ،خصمانه نگاه کردن به دیگران ،صحبت در رابطه با اتفاقات گذشته به صورت ملامت کننده ،سرزنش کننده وتحقیر آمیز بیان کند وخودخواهانه احساسات وعقایددریک الگوی تعصبی ،ارزش های خودرامهمترازدیگران قلمدادکردن،صدمه به دیگران برای  اجتناب ازصدمه شخصی از ویژگیهای این افراد است .ازاین رو برای رفع این گونه اختلال های رفتاری وناهنجاری عاطفی اجرای برنامه های ابرازوجود ضرورت دارد (رضاپورمیر صالح وهمکاران ،1388).ملاحظه های مبتنی بر آموزش مهارت های اجتماعی بر این فرض استوارند كه برخی رفتارهای منفی هم چون پرخاشگری در جامعه از نبود مهارت هایی ناشی می شوند كه برای گفتمان شایسته و مؤثر با همسالان وهمکاران هستند.

ارتقای بهداشت روانی محیط کار به عنوان یکی از مهمترین ابعاد توسعه و بهسازی منابع انسانی بوده و در چند دهه اخیر توجه سازمان ها به نیروهای سالم جسمی و فکری در موسسات اقتصادی، خدماتی آموزشی و صنعتی در بالا بردن سطح بهره وری تاثیر بسزایی دارد(غفوریان ،1377،به نقل از علوی وهمکاران ،1388).درزندگی همه افرادی که دارای شغلی هستنداسترس وجودداردوبه گونه های مختلف برآنها فشارروانی وارد می کندتحولات شغلی مانندتغییرات سازمانی، تغییر حقوق ودستمزد، ترفیعات شغلی کاهش یا افزایش نیروی انسانی و دگرگونی های اجتماعی موضوعاتی هستند که به شکلی بر فرد فشار آورده و او را دچار آشفتگی، نگرانی، تشویش و اضطراب می نماید(پارسائیان ،1374،به نقل از غفوریان ،1388).فرسودگی شغلی، سندرمی شایع در مشاغلی است كه قسمت عمده زمان در آن، صرف حمایت از سایر افراد می‌شود و در بین شاغلین حرفه‌های پزشكی، بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است(طوبایی وصحرائیان،1385).

فرسودگی شغلی[16]، سندرمی روانی متشکل از خستگی عاطفی ( احساس تخلیه توان روحی)، مسخ شخصیت ،واکنش منفی، عاری از احساس و توام با بی اعتنایی مفرط نسبت به گیرندگان خدمات وکاهش احساس موفقیت فردی کاهش احساس شایستگی وموفقیت در حرفه است که در بین کارکنان حرفه خدمات پزشکی به ویژه پرستاران بروز می کند.این سندرم با ایجاد تصور منفی ازخود، نگرش منفی نسبت به شغل و  فقدان احساس ارتباط با مددجو هنگام ارائه مراقبت، به افت شدید کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی می انجامد(عزیز نژاد وحسینی ،1384).فرسودگی شغلی منجر به افت كیفیت ارائه خدمات می شود.فرسودگی شغلی در درازمدت منجر به دست كشیدن از كار، غیبت، روحیه پایین، تحریك پذیری، درماندگی، عزت نفس پایین، افزایش اضطراب می شود. اگر به علایم فرسودگی شغلی توجه نشود و درمانی برای آن صورت نگیرد هم فرد و هم سازمانی كه فرد در  آن كار می كند تحت تاثیر آن قرار می گیرد.

به نظر می آید فرسودگی شغلی با فشار های روانی ارتباط داشته باشد .فشارهای روانی وقتی رخ می دهد که عدم تعادل بین مطالبات و خواسته های محیطی با توانائی فرد برای پاسخ دادن به آنها وجود داشته باشد.هرچه مطالبات و خواسته های محیطی افزایش یابد و توانائی فرد برای پاسخ دادن به آنها کاهش یابد فشار روانی ایجاد می شود که باعث تجربه ی منفی در فرد و فرسودگی شغلی می گردد .در واقع فرسودگی شغلی دراثر فشارمداوم روانی پدید می آید (فاربر[17]،2003،به نقل ازاشرفی سلطان احمدی وهمکاران ،۱۳۸9).از راه های مقابله با فرسودگی شغلی وكسب رضایت شغلی، مهارت ابراز وجود  است. ابراز وجود یعنی ملاحظه حقوق دیگران، و در عین حال گرفتن حق خود. ویژگیهای این سبك عبارتند از: دادن پاسخ های خود انگیخته با لحنی دوستانه اما قاطع، نگاه كردن به دیگران، ذكر مسایل مهم، ابرازاحساسات و عقاید، بها دادن به خود، نرنجاندن خود ودیگران؛ در این سبك، هدف شخص رعایت عدالت برای تمام طرفهای رابطه است (كاسبان و همكاران، 1387).

[1] – Michi

[2] – Poyrazli et al

[3]- Unicef

[4] – Lin

چکیده

در این تحقیق اثر اصلاح ترکیبی نانونقره کلوئیدی-گرمآبی بر انتقال حرارت از صفحات پرس گرم به مغز کیک خرده­چوب گونه­ی راش (Fagus orientalis)، خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­خرده­چوب و تغییرات شیمیایی خرده­چوب­های تیمار شده از طریق طیف­سنجی FTIR بررسی شد. تیمار در 4 گروه شاهد، گرمآبی، نانو و نانو-گرمآبی انجام گردید. البته تیمار­ گرمآبی و نانو-گرمآبی در دو سطح حرارت 150 و 170 درجه سانتی­گراد و دو سطح زمان 30 و 45 دقیقه انجام شد. در مجموع 10 سطح تیمار به­دست­آمد. نانونقره کلوئیدی با غلظت ppm100 تهیه­شد. مقاومت­های مکانیکی تخته­ها شامل مدول­گسیختگی، مدول­الاستیسیته و چسبندگی داخلی طبق استاندارد DIN-68763 و خواص فیزیکی تخته­ها شامل جذب آب و واکشیدگی ضخامت پس از 2 و 24 ساعت غوطه­وری در آب طبق استاندارد EN-317 اندازه ­گیری شدند. به­منظور بررسی اثر نانوذرات نقره بر انتقال حرارت تخته­هایی با زمان پرس 5 دقیقه ساخته­شد و دما در لایه میانی کیک خرده­چوب در هر 30 ثانیه توسط ترموکوپل ثبت گردید. تصاویر میكروسكوپ الكترونی (SEM) حضور، سایز و پراكنش مناسب نانو ذرات کلوئیدی نقره در خرده­چوب را به وضوح ثابت کرده­است. نتایج طیف سنجی FTIR شکست گروه­های استیل همی­سلولز­ها و کاهش مناطق آبدوست خرده­چوب­ها اصلاح شده به روش گرمآبی و نانو-گرمآبی رانشان می­دهد. اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی سرعت انتقال حرارت به لایه­های میانی کیک را تسریع کرد. تیمار نانو-گرمآبی در دمای بالای (170 درجه­سانتی­گراد) و نیز در دقایق انتهایی پرس نسبت به نمونه­های شاهد و گرمآبی بهبود انتقال حرارت معنی­داری نشان­داد. هم­چنین تخته­های حاوی نانونقره نسبت به تمام سطوح تیمار در زمان کمتری (92 ثانیه) به دمای 100 درجه­سانتی­گراد رسید. نتایج نشان­دادند تیمار نانو-گرمآبی منجر به کاهش مدول­گسیختگی و چسبندگی داخلی، افزایش مدول­الاستیسیته، کاهش جذب آب و بهبود واکشیدگی ضخامت تخته­ها گردید. بیشترین بهبود در خواص فیزیكی در تخته­های ساخته­شده با خرده­های چوب تیمار شده به روش نانو-گرمآبی در دمای 170 درجه سانتی­گراد و به­مدت 45 دقیقه مشاهده­شد. با افزایش دما و زمان تیمار، کاهش MOR و بهبود MOE محسوس­تر ­شد، اما با افزایش زمان تیمار در یک سطح دمایی IB کاهش بیشتری نشان­داد. هم­چنین کلیه خواص فیزیکی و مکانیکی تخته­های ساخته­شده با خرده­چوب­های اشباع­شده با نانو نسبت به شاهد بیشتر بود.

کلمات کلیدی: نانونقره کلوئیدی-گرمآبی، تخته­خرده­چوب، انتقال حرارت، خواص فیزیکی و مکانیکی

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                  صفحه

فصل اول: مقدمه و کلیات

1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-2- فرضیات پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-3- اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-4- کلیات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-4-1- راش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-4-2- تخته­خرده­چوب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

1-4-3- اصلاح چوب………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-4-3-1- اصلاح حرارتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-4-3-2- تیمار گرمآبی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………17

1-5- فناوری نانو………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

1-5-1- نانو ذرات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

1-5-1-1- فرآیند­های تولید نانو ذرات……………………………………………………………………………………………………………………………………..19

1-5-1-2- نانو نقره………………………………………………………………………………………………………………………………………  ……………………………20

1-5-2- انتقال حرارت نانو ذرات فلزی………………………………………………………………………………………………………………………………………20

1-6- کلوئید­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

1-7- میکروسکوپ الکترونی (SEM)………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

فصل دوم: پیشینه تحقیق

3-1- اثر تیمار گرمایی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده­های آن………………………………………………………………………………………….24

3-1-1- خواص فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………24

3-1-2- خواص مکانیکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….26

3-2- اثر نانوذرات فلزی بر خواص کاربردی چوب و فرآورده­های آن……………………………………………………………………………………….30

3-2-1- اثر نانوذرات فلزی بر هدایت حرارتی…………………………………………………………………………………………………………………………..30

3-2-2- خواص فیزیکی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32

3-2-3- خواص مکانیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………35

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- عوامل متغیر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40

3-2- عوامل ثابت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….40

3-3- تهیه مواد اولیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….41

3-3-1- تهیه خرده­چوب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-3-2- تهیه مواد شیمیایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-3-3- تهیه چسب مصرفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41

3-4- آماده­سازی ترکیبات آزمونی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-1- نانو نقره کلوئیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………42

3-5- فرآیند اصلاح…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42

3-5-1 تیمار نانو­نقره………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-5-2- تیمار گرمآبی و نانو­-گرمآبی………………………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-6- طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR)………………………………………………………………………………………………………………………………..44

3-7- میكروسكوپ الكترونی (SEM)……………………………………………………………………………………………………………………………………….44

3-8- ساخت تخته و ثبت دما در ضخامت کیک ……………………………………………………………………………………………………………………..45

3-9- تهیه نمونه­های آزمونی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

3-10- اندازه ­گیری خواص فیزیکی تخته­ها………………………………………………………………………………………………………………………………..46

3-10-1- محاسبه تغییرات وزن و میزان ماندگاری نانو روی خرده­چوب راش…………………………………………………………………………46

3-10-2- محاسبه واکشیدگی ضخامت و جذب آب…………………………………………………………………………………………………………………47

3-11- اندازه ­گیری خواص مکانیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………….47

3-11-1- خواص­خمشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

3-11-1-1- مدول­گسیختگی  (MOR)………………………………………………………………………………………………………………………………….47

3-11-1-2- مدول­الاستیسیته (MOE)…………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-11-2- چسبندگی­داخلی (IB)……………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

3-12- تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

فصل چهارم: نتایج

4-1- شناسایی و بررسی ساختاری خرده­چوب (SEM و EDS)…………………………………………………………………………………………..50

4-2- طیف سنجی مادون قرمز (FTIR)………………………………………………………………………………………………………………………………….53

4-3- اثر اصلاح ترکیبی نانو-گرمآبی بر روند انتقال حرارت……………………………………………………………………………………………………..55

4-4- خواص فیزیکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57

4-4-1- تغییرات وزن خرده­چوب راش…………………………………………………………………………………………………………………………………….58

4-4-2- جذب آب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58

4-4-3- واكشیدگی ضخامت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60

4-5- خواص مکانیکی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

4-5- 1- خواص خمشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

4-5-1-1- مدول گسیختگی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………61

4-5-1-2- مدول­الاستیسیته……………………………………………………………………………………………………………………………………………………62

4-5-2- مقاومت چسبندگی داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………63

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1- نوآوری روش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………66

5-1- تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM و EDS)…………………………………………………………………………………………………………….67

5-2- طیف­سنجی FTIR………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….67

5-3- انتقال حرارت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………68

5-4- خواص فیزیكی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………70

5-5- خواص مكانیكی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

5-5-1- خواص­خمشی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72

5-5-1-1- مدول گسیختگی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

5-5-1-2- مدول­الاستیسیته…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….73

5-5-2- چسبندگی داخلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….78

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..86

فهرست شکل­ها

شکل 3-1- نانو نقره تولید شده………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44

شکل 3-2- دستگاه اشباع مجهز به المنت حرارتی………………………………………………………………………………………………………………….45

شکل 3-3- نمایی از دستگاه میکروسکوپ الکترونی (SEM) واقع در آزمایشگاه رضایی……………………………………………………….46

شكل 4-1- تصویر SEM محلول کلوئیدی نانونقره تولید شده………………………………………………………………………………………………..52

شكل 4-2- تصویر SEM خرده­چوب­ اشباع شده با نانو ذرات نقره……………………………………………………………………………………………53

شكل 4-3- تصویر SEM خرده­چوب­ شاهد……………………………………………………………………………………………………………………………….53

شکل 4-4- طیف EDS خرده­چوب اشباع­شده با نانو…………………………………………………………………………………………………………………54

شکل 4-5- طیف­های FTIR نمونه­های تیمار شده و شاهد………………………………………………………………………………………………………56

شکل 4-6- طیف­های FTIR نمونه­های تیمار شده و شاهد………………………………………………………………………………………………………56

شکل 4-7- زمان رسیدن دما به 100 درجه سانتی­گراد در تیمارهای مختلف…………………………………………………………………………58

شکل4-8- حداکثر دمای ثبت شده­ی مغز کیک در سطوح مختلف تیمار…………………………………………………………………………………59

شکل 4-9- میانگین جذب آب پس از 2 ساعت غوطه­وری………………………………………………………………………………………………………..61

شکل 4-10- میانگین جذب آب پس از 24 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………………………..61

شکل 4-11- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از 2 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………….62

شکل 4-12- میانگین واکشیدگی ضخامت پس از 24 ساعت غوطه­وری…………………………………………………………………………………..63

شکل4-13- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول گسیختگی…………………………………………………………………………………………………………54

شکل 4-14- اثر سطوح مختلف تیمار بر مدول الاستیسیته………………………………………………………………………………………………………65

شکل 4-15- اثر سطوح مختلف تیمار بر مقاومت چسبندگی داخلی………………………………………………………………………………………..66

فهرست جدول­ها

جدول 3-1- مشخصات فنی چسب مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………………………33

جدول3-2- ابعاد و تعداد نمونه­های آزمونی در هر تکرار و تیمار……………………………………………………………………………………………….37

جدول4-1- نتایج کمی طیف EDS…………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

جدول 4-2- اثر تیمار­های مختلف بر انتقال حرارت طی فرآیند پرس گرم……………………………………………………………………………….57

جدول 4-3- اثر تیمار نانو، گرمآبی و نانو-گرمآبی بر تغییرات وزن……………………………………………………………………………………………60

مقدمه                                                                                                                   

          چوب از زمان پیدایش انسان تاکنون همواره به­عنوان ماده­ای بسیار مهم مطرح بوده ­است. در سال­های اخیر، بازار مصرف اوراق فشرده­چوبی گسترش قابل­ملاحظه­ای یافته­است. از دلایل عمده آن مزایای ویژه پانل­های چوبی، مانند یکنواختی خواص کاربردی در سطح پانل، امکان تولید در ابعاد بزرگ و سطح صاف با کیفیت مطلوب می­باشد (تومن[1] و همکاران، 2010). در میان محصولات متنوع حاصل از فرآورده­های چوبی، تخته­خرده­چوب به­لحاظ تنوع استفاده، فرآیند نسبتاً ساده تولید و انعطاف­پذیری مواد اولیه از اهمیت ویژه­ای برخوردار­است. این صنعت در اوایل قرن بیستم صنعتی گردید و با تولید رزین­های مصنوعی در دهه­های چهل تا شصت میلادی توسعه چشم­گیری یافت (فتحی و همکاران، 1389) . در کنار ویژگی­های منحصر به فرد تخته­خرده­چوب، این ماده دارای ویژگی­های نامطلوبی همچون ناپایداری ابعاد که از تبادل رطوبت با محیط پیرامون آن ناشی ­می­شود، هست. این ویژگی باعث تغییر ابعاد چوب شده و بر روی خواص مکانیکی، هدایت حرارتی، صوتی و الکتریکی آن اثر می­گذارد. هم­چنین این ماده دارای ویژگی­هایی همچون تخریب زیستی، هوازدگی، قابلیت اشتعال و … هست.

در نتیجه، اگر فرآورده­های چوبی بدون هیچ گونه تیمار اصلاحی تحت شرایط نامطلوب (بخصوص مصارف بیرونی) به­کار روند، كیفیت آن­ها تحت تاثیر قرار می­گیرد و عمر مفیدشان نیز محدودتر خواهد شد. جهت بهبود خواص، می­بایست تیمار‌هایی روی فرآورده­های مرکب چوبی اعمال نمود تا کاربرد آنها را افزایش داد. در سال­های اخیر بیشتر از روش­های اصلاح چوب برای حل مشکلات زیست­محیطی، و بهبود خواص چوب و فرآورده­های آن استفاده می­شود که تیمار گرمایی یکی از این روش­ها است (هیل[2]، 2006). در تجزیه حرارتی، همی­سلولز نسبت به سایر پلی­مر­های چوب بیشتر در معرض تخریب هستند (استام[3]، 1964؛ آلن[4] و همکاران، 2002). تخریب سلولز نسبت به همی­سلولز در