europea L.)  اشاره کرد. زیتون (Olea europea L.)  در درمان بسیاری از بیماری ها مثل بیماری های قلبی- عروقی، آریتمی ها، آترواسکلروز و پرفشاری خون کاربرد دارد. برای تعیین برخی از اثرات برگ زیتون (Olea europea L.) بر روی فشارخون مطالعه حاضر با روش زیر انجام شد: 15 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار با محدوده ی وزنی 180-250 مورد استفاده قرار گرفتند. رت ها به وسیله تزریق داخل صفاقی یورتان (1.2g/kg) بیهوش شدند، بعد از تراکئوستومی، سیاهرگ و سرخرگ رانی حیوان به ترتیب برای تزریق دارو و اندازه گیری فشار خون و ضربان قلب کانول گذاری شدند. سپس کانول شریانی جهت ثبت فشار شریانی به ترنسدیوسر فشار مرتبط با دستگاه Power lab مجهز به سیستم A-to-D متصل شد. پارامترهای فشار خون (فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی و فشار دیاستولی) و ضربان قلب  قبل و بعد از تزریق درون وریدی عصاره آبی- الکلی برگ زیتون، حلال عصاره، استیل کولین و آدرنالین  ثبت گردید. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده از تست  One- Way ANOVA با در نظر گرفتن سطح معنی داری P≤0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای مقایسه میانگین داده ها از تست LSD استفاده شد. نتایج نشان دهنده ی این است که تزریق درون وریدی عصاره برگ زیتون سبب کاهش فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستولی، فشار دیاستولی و ضربان قلب در مقایسه با حالت شاهد و کنترل می شود. همچنین کاهش معنی دار فشارخون در حضور عصاره و آدرنالین و عصاره و استیل کولین در مقایسه با حالت کنترل مشاهده گردید. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که عصاره آبی- الکلی برگ زیتون دارای اثر کاهندگی فشارخون است که به نظر می رسد این اثر ناشی از همسو عمل کردن با سیستم کولینرژیک و احتمالا مهار سیستم آدرنرژیک باشد.

واژگان کلیدی: برگ زیتون، ضربان قلب، فشار خون

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

فصل اول…………………………………………………………………………………………………………………..1

1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….2

1-1- زیتون………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2- ترکیبات فعال موجود در برگ زیتون…………………………………………………………………………….4

فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………………..6

2- مروری بر تحقیقات پیشین…………………………………………………………………………………………………7

2-1- مطالعات انجام شده در رابطه با اثرات زیتون…………………………………………………………………7

 

2-2- هدف……………………………………………………………………………………………………………………………….8

 

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

فصل سوم…………………………………………………………………………………………………………………9

3- مواد، وسائل و روش کار……………………………………………………………………………………………………….10

3-1- مواد………………………………………………………………………………………………………………………………….10

3-2- وسائل……………………………………………………………………………………………………………………………….11

3-3- تهیه و نگهداری موش صحرایی………………………………………………………………………………………13

3-4- عصاره گیری به روش ماسراسیون یا خیساندن………………………………………………………………13

3-5- اجزای سیستم ثبت فشار خون……………………………………………………………………………………….15

3-6- آماده سازی داروها…………………………………………………………………………………………………………..16

3-6-1- تهیه محلول استاک استیل کولین……………………………………………………………………………..16

3-6-2- تهیه محلول استاک آدرنالین………………………………………………………………………………………16

3-6-3- تهیه دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون برای تزریق………………………………………………..17

3-7- مراحل انجام آزمایش……………………………………………………………………………………………………….17

3-7-1- بیهوش کردن حیوان…………………………………………………………………………………………………..17

3-7-2- آماده سازی جهت جراحی………………………………………………………………………………………….18

3-7-3- تراکئوستومی………………………………………………………………………………………………………………18

3-7-4- کانول گذاری سیاهرگ و سرخرگ رانی…………………………………………………………………….19

3-8- ثبت فشارخون وضربان قلب……………………………………………………………………………………………20

عنوان                                                                                      صفحه

 

3-8-1- آماده سازی جهت ثبت فشارخون و ضربان قلب……………………………………………………….20

3-8-2- کالیبراسیون ترانسدیوسر…………………………………………………………………………………………….20

3-9- چگونگی تجویز داروها……………………………………………………………………………………………………..21

3-10- تجزیه و تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………..23

3-11- بازه زمانی ذر نظر گرفته شده برای داده های هر گروه……………………………………………….23

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………….24

نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………….25
4-1- گراف ثبت شده با دستگاه……………………………………………………………………………………………….25

4-2- فشار میانگین سرخرگی در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون در دو حالت کنترل و آزمایش………………………………………………………………………………………………………………………..26

4-3- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور عصاره برگ زیتون………………………………………………………………………………………………………………………………………….27

4-4- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور توام عصاره برگ زیتون و استیل کولین ……………………………………………………………………………………………………..29

4-5- فشار سیستولی،دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در حضور توام عصاره برگ زیتون و آدرنالین……………………………………………………………………………………………………………….31

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………33

5- بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………….34

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

5-1- بررسی اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون فشارخون (فشار میانگین سرخرگی، فشار سیستول، فشار دیاستول و فشار نبض) و ضربان قلب………………………………………………………………34

5-2- تداخل اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون با سیستم کولینرژیک در سیستم قلب و عروق در موش صحرایی نر…………………………………………………………………………………………………………………..36

5-3- تداخل اثر عصاره آبی الکلی برگ زیتون با سیستم آدرنرژیک در سیستم قلب و عروق در موش صحرایی نر………………………………………………………………………………………………………………………..37

4-5- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….38

5-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………38

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………….39

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….39

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………40

 

 

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

جدول 4-1- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به عصاره برگ زیتون و حلال عصاره ………………………………………………………………27

جدول 4-2- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به استیل کولین و عصاره توام با استیل کولین ………………………………………………29

جدول 4-3- تغییرات فشار سیستولی، دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب در پاسخ به آدرنالین و عصاره توام با آدرنالین………………………………………………………………..31

عنوان                                                                                      صفحه

 

شکل 1-1- زیتون……………………………………………………………………………………………………………………..3

شکل 3-1 اتاق حیوانات، دانشکده ی علوم، دانشگاه شیراز……………………………………………………..13

شکل 3-2 مراحل عصاره گیری………………………………………………………………………………………………..14

شکل 3-3 دستگاه پاور لب……………………………………………………………………………………………………….15

شکل 3-4 استیل کولین، آدرنالین……………………………………………………………………………………………17

شکل 3-5- تراکئوستومی………………………………………………………………………………………………………….18

شکل 3-6- سرخرگ و سیاهرگ رانی……………………………………………………………………………………..19

شکل3-7- اتصالات بین کانول سرخرگی، دام و ترانسدیوسر…………………………………………………20

دیاگرام1- گروه بندی و روند تزریقات…………………………………………………………………………………….22

شکل 4-1 گراف ثبت شده از فشار سیستولی، فشار دیاستولی، فشار میانگین سرخرگی و ضربان قلب (به ترتیب از بالا به پایین) در حالت پایه………………………………………………………………………….25

فهرست نمودارها

 

 

عنوان                                                                                      صفحه

 

نمودار 4-1- مقایسه میزان افت فشارخون در پاسخ به دوزهای مختلف عصاره برگ زیتون در مقایسه با گروه کنترل……………………………………………………………………………………………………………….26

نمودار 4-2 – مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، حلال و دریافت کننده عصاره……………………………………………………………………………………….28

نمودار4-3- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، شاهد و عصاره برگ زیتون…………………28

نمودار 4-4- مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، دریافت کننده استیل کولین و عصاره برگ زیتون توام با استیل کولین……………………..30

نمودار 4-5- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، دریافت کننده استیل کولین و عصاره برگ زیتون توام با استیل کولین………………………………………………………………………………………………30

نمودار 4-6 – مقایسه فشار خون سیستولی، دیاستولی و  فشار میانگین سرخرگی گروه های کنترل، دریافت کننده آدرنالین و عصاره برگ زیتون توام با آدرنالین……………………………………..32

نمودار 4-7- مقایسه ضربان قلب در گروه های کنترل، دریافت کننده آدرنالین و عصاره برگ زیتون توام با

فرآیندهای دانش
مزایا
بهترین طرز کار 

پایگاه های دانش حل و قطعیت بخشی به مشکل

مستند سازی فرآیند

داده کاوی

پایگاه دانش مشتری

دانش رقابتی و بازار

تسهیل بخشی به یادگیری

همکاری

پایگاه های دانش مشتری

دانش رقابتی و بازار

در اختیار گرفتن دانش ضمنی

همکاری و گروه افزار

تسهیل بخشی به یادگیری

 

جریان کار
کارآیی و صرفه جویی ها 

فرصت های جدید

تغییر و همکاری

منابع انسانی

 
جدول ‏2‑2 مزایای مدیریت دانش(منبع،بلیغ،1388)

چکیده 4
فصل اول-کلیات تحقیق.. 5
مقدمه. 6
1-بیان مساله. 8
2-سوابق تحقیق.. 10
3-سوالات تحقیق.. 13
4-فرضیات تحقیق.. 14
5-اهداف تحقیق.. 14
اهداف کلی: 14
اهداف جزیی: 14
6-روش تحقیق.. 14
7-موانع و مشکلات تحقیق.. 15
فصل دوم-مفاهیم و اقسام و نظرات حقوق دانان. 16
بخش اول-مفاهیم…………..16
مبحث اول-تعریف عقد و توافق.. 16
گفتار اول- عقد در لغت… 16
گفتار دوم-عقد در شرع و اصطلاح حقوقی آن. 16
مبحث دوم- تعریف دین.. 19
گفتار اول-تعریف دین در لغت… 19
گفتار دوم- تعریف دین در اصطلاح فقها 20
گفتار سوم-ارتباط دین و قرض…. 21
مبحث سوم- انواع دین.. 21
مبحث چهارم- مفهوم دین در ماده ۲۳۱ قانون امور حسبی.. 23
بخش دوم-اقسام………………..24
مبحث اول­–تاثیر فوت متعهد قبل از سررسید……25
مبحث دوم- معامله به قصد فرار از دین.. 28
بخش سوم-آرای حقوق دانان. 29
فصل سوم-معامله به قصد فرار از دین در حقوق ایران و فقه امامیه. 31
مبحث اول-شرایط تحقق معامله به قصد فرار از دین.. 31
گفتار اول – تشکیل معامله. 31
گفتار دوم – طلب باید مسلم و قابل مطالبه باشد. 31
گفتار سوم – نفع طلبکاران در اقامه دعوی.. 32
گفتار چهارم – قصد فرار از دین.. 32
گفتار پنجم – ضرری بودن معامله. 33
مبحث دوم-معامله به قصد فرار از دین در فقه امامیه. 33
گفتار اول- دیدگاه فقهی در مورد بطلان معامله صوری.. 33
گفتار دوم- تفاوت های موجود میان معامله صوری و معامله به قصد فرار از دین.. 34
گفتار سوم-اهمیت دین در فقه اسلامی.. 36
گفتار چهارم- مسامحه در پرداخت دین.. 37
گفتار پنجم- بررسی فقهی معامله به قصد فرار از دین.. 38
مبحث سوم-حقوق ایران. 49
گفتار اول-تاریخچه و تحولات قانون گذاری.. 49
گفتار دوم-قانو نحوه محکومیت های مالی.. 62
گفتار سوم-سایر قوانین.. 76
الف-آیین دادرسی.. 76
1-معنی عدد نفوذ ………..76
2-اثر دعوی نسبت به سایر طلبکاران. 77
3- رابطه طرف قرارداد و بدهکار : 79
4-اثبات معامله به قصد فرار از دین.. 80
ب-حمایت کیفری از طلب در حقوق ایران. 83
گفتار چهارم-نظریات حقوق دانان. 85
1-تعهد های جدید مدیون معسر…….88
2- معامله به قصد فرار از دین مربوط به مال معین.. 89
3- پرداخت دیون. 89
4- دعوی مربوط به معامله به قصد فرار از دین.. 90
فصل چهارم-نتیجه گیری و پیشنهادات… 91
نتیجه گیری.. 91
پیشنهادات… 95
فهرست منابع و ماخذ: 96
Abstract. 103

چکیده
باتوجه به قاعده تسلیط وحاکمیت اراده وبازتاب آن درحقوق ایران ، اصولا نمی توان مدیون را کلا یا جزئا از اداره تمام یا بخشی از اموالش محروم کرد. مع الوصف براین قاعده، درموارد خاص ، استثناهایی وارد شده که از جمله آنها صدور حکم ورشکستگی است به طوری که پس از صدور چنین حکمی همه تصرفات مالی غیرنافذ خواهند بود.حکم معاملات صوری روشن است ، چون این معاملات درفقه به موجب قاعده ((العقودتابعة للقصود)) و درحقوق به موجب مواد191،196،463و1149 ق.م به خاطر فقدان قصد

 

انشای واقعی و درونی باطل می باشند.اما حکم معاملات به قصد فرار از دین، معاملاتی که واجد انشا و دیگر شرایط صحت معامله اند، محل بحث است . به ویژه بعد از حذف ماده 218 قانون مدنی به وسیله قانون گذار در سال 1361 ، مسئله در خور توجه بیشتر ودر واقع یک مسئله روز شده و همین امر موجب نگارش این پایان نامه گردیده است.

واژگان کلیدی:معامله،فرار،دین،حقوق،قانون.


فصل اول-کلیات تحقیق

1-1مقدمه
موضوع مورد بررسی در این پایان نامه بررسی معامله به قصد فرار از دین با تاکید یر ق.ن.ا.م.م می باشد. اصل موضوع مورد بررسی ما حول ماده ۲۱۸ و اثرات آن می باشد؛حذف ماده ۲۱۸ سابق قانون مدنی (هرگاه معلوم شود معامله به قصد فرار از دین واقع شده آن معامله نافذ نیست) پس از آن ماده ۲۱۸ جدید(هرگاه معلوم شود که معامله به قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است) پس از وضع ماده ۲۱۸ مکرر در ق.م که بیان دارد: ((هرگاه طلبکار به دادگاه دادخواست داده دلایل اقامه نماید که مدیون برای فرار از دین قصد فروش اموال خود را دارد ، دادگاه می تواند قرار توقیف اموال وی را به میزان بدهی او صادر نماید که در این صورت بدون اجازه دادگاه حق فروش اموال را نخواهد داشت.))اما این مواد نیز دارای اشکالات و ابهامات قانونی می باشند .قبل از صحبت از جهت نامشروع معاملات که همان موضوع ماده ۲۱۸ یعنی معامله به قصد فرار از دین می باشد باید با جهت معامله آشنا شویم ،انگیزه ای در زبان حقوقی جهت نامیده می شود که دارای دو وصف ممتاز ( مستقیم و محرک اصلی بودن ) باشد . در قانون مدنی ما فقط مشروع بودن جهت معامله (نه تعهد) از شرایط صحت معاملات به شمار رفته است . در مباحث فقهی سه نظریه صحت ، بطلان و شرط فاسد یا مفسد برای حکم وضعی جهت نامشروع مطرح شده است ،اما آنچنان که بیان خواهد شد به نقل عده ای از فقها در فقه صرفاً در موارد خاص که دلیل وارد شده می توان معتقد به بطلان شد و نمی توان به شکل یک قاعده کلی گفت هرجا جهت نامشروع باشد معامله باطل است.حقوقدانان ما نیز معتقدند که همین که جهت در عقد تصریح شود برای آگاه ساختن طرف قرارداد کافی است .فقها در مورد معامله به قصد فرار از دین به سه دسته تقسیم می شوند گروهی قائل به صحت (شیخ طوسی،56:1409) ، گروهی قائل به عدم نفوذ(شهید ثانی،238:1417) و گروهی دیگر قائل به بطلان می باشند(حر عاملی،149:1410) .به نظر بنده نظریه عدم نفوذ فقها قابل قبول تر و قابل مطرح در نظام حقوقی کنونی می باشد . حقوقدانان نیز در این مورد معتقد به عدم نفوذ می باشند ، اما برخی عقیده دارند: نظریه عدم قابلیت استناد را درمقابل عدم نفوذ مطرح کرده اند . که بر اساس آن معامله برای طرف قرارداد صحیح ولی برای طلبکار قابلیت استناد نداشته و به محض مراجعه می تواند معامله را فسخ کند. نظر منتخب بنده در این پایان نامه با نظر برخی از حقوقدانان در این مورد (عدم قابلیت استناد ) یکسان می باشد .
معیار در اعمال حقوقی مدیون این است که بدهکار با هدف اضرار به داین ، به کار ارادی دست زند که باعث تهیدسی یا افزایش اعسار او شود یا اموال خود را پنهان کند و دوراز دسترس طلبکارها نماید .
شرایطی برای اثبات این نوع معاملات بیان خواهد شد از جمله احراز طلب مسلم وقابل مطالبه بودن ،تقدم طلب بر معامله ، قصد فرار از دین و … .
طلبکار دعوی رابه نام خود طرح می کند و سایر طلبکاران باید به عنوان ثالث وارد شوند . در صورتی که عین طرف قرارداد باشد طلبکار مطالبه می کند ، اگر نباشد طلبکار خسارت می گیرد و اگر طلبی باشد که بدهکار از آن صرفنظر کرده است ، طلبکار معادل آن را می گیرد . همچنین طرف قرارداد می تواند پس از استیفای طلب بدهکار اگر مقداری باقی بماند آن را مطالبه کند و به میزان خسارتی که بر او وارد شده نیز می تواند به بدهکار رجوع کند .

1-2بیان مساله
قانون مدنی ، در مورد معامله به قصد فرار از دین دچار تغییر و تحول شده است . ماده ۲۱۸ سابق قانون مدنی به طور كلی مقرر كرده بود هرگاه معلوم شود معامله به قصد فرار از دین واقع شده است آن معامله نافذ نیست. این ماده كه از ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی فرانسه اقتباس شده بود ، علی رغم فوایدی كه از حیث پاسداری از حقوق بستانكاران و مبارزه با نیت ناپاك مدیون در محروم كردن بستانكاران از رسیدن به طلب خود در برداشت ، به گمان اینكه خلاف موازین شرعی است. در اصلاحیه دیماه ۱۳۶۱ از قانون مدنی حذف گردید و بدین سان خلاء چشم گیری به وجود آمد.به همین دلیل قانونگذار مجدداً ماده ۲۱۸ قانون مدنی را به این شرح اصلاح نمود.((هرگاه معلوم شود كه معامله با قصد فرار از دین به طور صوری انجام شده آن معامله باطل است )).بنظر می رسد ، حذف ماده ۲۱۸ سابق قانون مدنی از این حیث صحیح است كه معامله به قصد فرار از دین در صورت رعایت شرایط اساسی صحت معاملات ، یك معامله واقعی است كه نسبت به طرفین و قائم مقام آنها صحیح و لازم الاجراء است . دعوی عدم نفوذ معامله به قصد فرار از دین مطابق ماده ۲۱۸ سابق قانون مدنی كه ویژه طلبكاران است ، مخالف اصل صحت ( ماده ۲۲۳ ق.م ) و اصل لزوم )

1-4-3 اهداف کاربردی.. 14

1-5 سؤال ها و فرضیه‌ها 14

1-5-1 فرضیه‌ها 14

1-6 تعریف نظری و عملیاتی واژه‌ها 14

1-6-1 شناخت درمانی هستی نگر. 14

1-6-2 نشانگان افت روحیه. 15

1-6-3 تحریفهای شناختی.. 15

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-2 مبانی نظری HIV.. 17

2-2-1 ماهیت ویروس اچ آی وی/ ایدز. 17

2-2-2 عامل بیماری و بیماری‌زایی: 18

2-2-3 انتقال HIV.. 19

2-2-3-1 انتقال از طریق تماس جنسی.. 20

2-2-3-2 انتقال از طریق تماس با خون و ترشحات.. 21

2-2-3-3 انتقال از مادر به كودك.. 21

2-2-4 سیر طبیعی عفونت: 22

2-2-5 سندرم حاد HIV.. 23

2-2-6 دورهی بدون علامت (نهفتگی). 24

2-2-7 بیماری آشکار بالینی.. 25

2-2-8 وضعیت HIV/AIDS در جهان.. 25

2-2-9 وضعیت همه‌گیر HIV/AIDS در ایران.. 26

2-2-10 درمان بالینی.. 28

2-2-11 انواع مشاوره HIV. 28

2-2-11-1 مشاوره‌ی پیشگیری از عفونت HIV. 28

2-2-11-2 مشاورهی پیش از آزمایش… 29

2-2-11-3 مشاوره بعد از آزمایش… 29

2-2-11-4 مشاوره‌ی مستمر برای افراد دچار HIV. 30

2-2-11-5 مشاوره برای پایبندی به درمان.. 30

2-2-12 سلامت روان و عفونت HIV.. 30

2-2-12-1 افسردگی.. 33

2-2-12-2 اضطراب.. 33

 

2-3 مبانی نظری نشانگان افت روحیه. 34

2-3-1 اضطرابهای وجودی.. 34

2-3-2 آزردگی‌های وجودی و مظاهر آن.. 36

2-3-3 معرفی و تاریخچه نشانگان افت روحیه. 38

2-4 تحریفات شناختی.. 42

2-5 رویکردهای روان‌شناختی در درمان نشانگان افت روحیه. 43

2-5-1 نظریهی درمان بک: 43

2-5-2 رویکرد وجودی: 45

2-5-2-1- درمان وجودی: 47

2-5-3 شباهت و تفاوت دیدگاه شناخت درمانی بک با رویکرد وجودی: 49

2-5-4 درمان‌های تلفیقی.. 51

2-5-4-1 شناخت درمانیهای تلفیقی.. 52

2-5-5 شناخت درمانی هستی نگر. 52

2-5-6 ساختار و اهداف شناخت درمانی هستی نگر(بهمنی و همکاران، 1389). 54

2-6 نتایج تحقیقات انجام‌شده در داخل و خارج از کشور. 55

2-6-1 تحقیقات انجام‌شده در داخل کشور: 55

2-6-2 تحقیقات انجام‌شده در خارج از کشور: 58

فصل سوم: روش تحقیق

3-1 مقدمه. 61

3-2 روش مطالعه. 61

3-3 جامعه آماری و گروه نمونه. 63

3-3-1 ملاک‌های شمول: 63

3-3-2 ملاک‌های عدم شمول: 64

3-4 روش نمونه‌گیری و حجم نمونه. 64

3-4-1 شرکت‌کننده اول: 64

3-4-2 شرکت‌کننده دوم: 65

3-4-3 شرکت‌کننده سوم: 65

3-5 مکان و زمان انجام تحقیق.. 66

3-6 متغیرها و شیوه سنجش آن‌ها 66

3-7 ابزار جمع‌آوری داده‌ها 66

3-7-1 فرم اطلاعات جمعیت نگاری(بیوگرافی). 66

3-7-2 مقیاس نشانگان افت روحیه (DS). 67

3-7-3 مقیاس سنجش تحریفات شناختی.. 67

3-7-4 پرسشنامه افسردگی بک (II-BDI). 68

3-8 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 69

3-9 شیوه انجام کار. 70

3-10 محتوای طرح درمان.. 71

3-11 ملاحظات اخلاقی.. 73

فصل چهارم: توصیف و تحلیل داده‌ها

4-1- مقدمه. 75

4-2- بیوگرافی زنان مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان.. 75

4-2-1- آزمودنی اول. 75

4-2-2- آزمودنی دوم. 80

4-2-3- آزمودنی سوم. 84

4-3 تجزیه و تحلیل یافتهها 87

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه. 96

5-2 بحث.. 96

5-3 نتیجهگیری.. 113

5-4 محدودیتها 113

5-5 پیشنهاد‌ها 114

5-5-1 پیشنهاد‌های کاربردی.. 114

5-5-2 پیشنهاد‌های پژوهشی.. 115

منابع…………..116

منابع فارسی ……..117

منابع انگلیسی…………………..120

پیوست………………………………125

فرم رضایتنامه زنان مبتلا به HIV برای شرکت در جلسات مداخلهای رویکرد شناختدرمانی هستینگر. 126

شیوه نامه(پروتکل)شناخت درمانی هستی نگر: 127

فرم اطلاعات جمعیت شناختی.. 132

پرسشنامه نشانگان افت روحیه. 133

پرسشنامه تحریفات شناختی.. 135

پرسشنامه افسردگی بک… 137

Abstract 14

فهرست جداول و نمودار

جدول 4-1 ویژگی‌های جمعیت شناختی آزمودنی‌ها 87

جدول و نمودار 4-2 نمرات خام نشانگان افت روحیه و نمودار روند تغییرات نمرات خام. 88

جدول 4-3- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس نشانگان افت روحیه. 89

جدول و نمودار روند 4-4، نمرات خام و نمودار روند تغییرات بی‌معنایی.. 90

جدول 4-5- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس بی‌معنایی.. 90

جدول و نمودار روند 4-6 نمرات خام و نمودار روند تغییرات ملالت.. 91

جدول 4-7- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس ملالت.. 92

جدول و نمودار روند 4-8 نمرات خام و نمودار روند تغییرات یاس… 93

جدول 4-9- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه یاس… 94

جدول و نمودار روند 4-10 نمرات خام و نمودار روند تغییرات مؤلفه شکست.. 94

جدول 4-11- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه شکست.. 95

جدول و نمودار روند 4-12 نمرات خام و نمودار روند تغییرات درماندگی.. 96

جدول 4-13- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه درماندگی.. 96

جدول و نمودار روند 4-14 نمرات خام و نمودار روند تغییرات تحریفات شناختی.. 97

جدول 4-15- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در تحریفات شناختی.. 98

 

چکیده

مقدمه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی شناخت­درمانی هستی­نگر بر کاهش نشانگان افت روحیه بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان بود.

روش: مطالعه از نوع مطالعات تک موردی با استفاده از روش نمونه­گیری مبتنی بر هدف بود. سه نفر از زنان مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسان که برای مشاوره و درمان پزشکی به مرکز شهید سبزه پرور کرج مراجعه  کرده بودند، انتخاب شده و تحت روش مداخله­ای شناخت­درمانی هستی­نگر به مدت ده جلسه فردی نود دقیقه­ای قرار گرفتند، و طی 7 بار (2 بار خط پایه، 3 بار مداخله، 2 بار پیگیری) به وسیله­ی ابزار نشانگان افت روحیه کیسان (2004) و تحریفات شناختی عبدالله زاده و همکاران (1389) ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل چشمی و شاخص‌های تغییرات روند، شیب، اندازه اثر و شاخص کوهن استفاده گردید.

یافته­ها: نتایج حاکی از کاهش قابل ملاحظه نشانگان افت روحیه و افزایش قابل توجه نمرات تحریفات شناختی نسبت به خط پایه بوده و بیش‌ترین میزان تغییر در جلسه پایان درمان مشاهده شد. در دو جلسه پیگیری نمرات نشانگان افت روحیه نسبت به جلسه آخر درمان افزایش داشت، اما نسبت به خط پایه کاهش چشمگیر بود. در دو جلسه پیگیری مقیاس تحریفات شناختی کاهش نسبت به جلسه آخر درمان مشاهده شد اما نسبت به خط پایه افزایش چشمگیر بود.

نتیجه­گیری: شناخت درمانی هستی نگر باعث کاهش نشانگان  افت روحیه  و تحریفات شناختی بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان گردید، در نتیجه این روش مداخله می­تواند در کاهش آلام روان­شناختی بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان  موثر باشد.

1-1 مقدمه
طبق تعریف مرکز بین‌المللی آمارهای بهداشتی آمریکا[1](٢٠11) بیماری مزمن[2] از جمله بیماری‌هایی است که برای مدت طولانی فرد را درگیر کرده و به مدت سه ماه یا بیشتر طول می­کشد. علی‌رغم این­که علم پزشکی پیشرفت‌های چشم‌گیری در توسعه درمان‌های مؤثر برای تبعات جسمانی این بیماری‌ها داشته است، بسیاری از قربانیان همچنان با چالش‌هایی در ارتباط با سلامت روانی و هیجانی دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از بیماری­های ناتوان‌کننده‌ی دستگاه ایمنی بدن، بیماری نشانگان اکتسابی نقص دستگاه ایمنی بدن (AIDS) است. همان طور که از اسم آن پیداست، در اثر نوعی نقص در دستگاه ایمنی بدن به وجود می­آید و یک سندرم محسوب می­شود زیرا در آن علائم متفاوتی وجود دارد که در همه­ی بیماران یکسان و به یک شکل نیستند. همچنین اکتسابی است به علت آن که ایدز یک بیماری عفونی مسری ویروسی است که ویروس آن به طریق مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل می­شود (هابلی[3]، 1948/ 1386). ویروس HIV مثبت به سیستم ایمنی بدن حمله می­کند و به مرور زمان، سیستم ایمنی بدن را به قدری ضعیف می­کند که دیگر نمی­تواند بدن را در برابر آن محافظت کند. این همان عفونت پیشرفته ویروس HIV مثبت، یعنی بیماری کشنده ایدز است (هابلی، 1948/ 1386).

آگاهی از آلوده شدن به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان فشارهای روان‌شناختی و مشکلات اجتماعی زیادی از جمله افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی را در پی دارد (ایوانز[4]، 2003). به این ترتیب افراد مبتلا به HIV مثبت با عوامل روان‌شناختی بسیار زیادی روبرو هستند که شامل عدم سازگاری با بیماری HIV مثبت، کاهش سلامت روانی، خود مدیریتی ضعیف، آشفتگی هیجانی، افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی، باورهای پایین خود کارآمدی، حمایت اجتماعی ضعیف و روبرو شدن با مفاهیم وجودی مانند اضطراب مرگ، بی‌معنایی و بی­هدفی در زندگی و بی­مسئولیتی است.

فصل اول:مقدمه. 2

1-1- طرح موضوع.. 2

1-3-اهمیت مطالعه موضوع و اهداف… 5

1-4- روش شناسی و محتوای پایان‌نامه. 6

فصل دوم: بررسی منابع……….7

2-1- مقدمه. 8

2-2-مزایای تولید نقشه های موضوعی با استفاده از داده های ماهواره ای.. 8

2-3-منابع داده های سنجش از دور. 9

2-4- ویژگی های پوشش گیاهی.. 11

2-5- روش انجام مطالعات صحرایی.. 11

2-5-1- جمع آوری داده های صحرایی جهت تهیه نقشه خطر آتش…. 11

2-6- پیش پردازش تصاویر ماهواره ای.. 14

2-6-1- تصحیح هندسی.. 14

2-6-2- پردازش و بارِزسازی تصاویر ماهواره ای.. 16

2-6-3- تصاویر رنگی کاذب… 16

2-6-4- آنالیز مؤلفه های اصلی (PCA). 17

2-6-5- شاخص های پوشش گیاهی.. 18

2-6-6- فیوژن کردن تصویر. 20

2-6-7- روش های طبقه بندی.. 21

2-6-7-الف- طبقه بندی نظارت شده…21

2-6-7-ب- طبقه بندی نظارت نشده……..21

2-6-7ج-طبقه بندی ترکیبی(هیبرید)…………..22

2-7- برازش مدل رگرسیونی……….22

2-8- برآورد صحت نقشه های موضوعی حاصل از دور سنجی………24

2-9- صحت نقشه حاصل از طبقه بندی.. .24

هشت
2-10- مطالعات انجام شده در داخل و خارج کشور. 25

2-10-1مطالعات انجام شده در خارج کشور. 25

2-10-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 31

فصل سوم: مواد و روش ها…35

3-1- مشخصات منطقه. 35

3-1-1-موقعیت جغرافیایی.. …….35

 

3-1-2- رژیم بارندگی و اقلیمی منطقه. ……..35

3-1-3- تعداد روزهای یخبندان.. 37

3-1-4- باد. 37

3-1-5- وضعیت زمین شناسی و پستی و بلندی های منطقه. 37

3-1-6- کاربری اراضی.. 38

3-2- مطالعه پهنه بندی خطر آتش سوزی با سنجش از دور. 40

3-2-1- انتخاب منطقه مورد مطالعه. 40

3-2-2- ابزار و داده های مورد نیاز برای مطالعه. 40

3-3- روش انجام مطالعات میدانی.. 41

3-3-1- جمع آوری داده های میدانی.. 41

3-4- پیش پردازش و پردازش داده های ماهواره ای.. 45

3-4-1- تصحیح هندسی و زمین مرجع نمودن تصاویر. 45

3-5-2- جداسازی منطقه مورد مطالعه بر روی تصویر. 45

3-4-2- استخراج اطلاعات رقومی.. 45

3-4-3- بارزسازی تصاویر. 46

3-4-5-الف- تعیین بهترین ترکیب باندی برای تصاویر رنگی کاذب……..46

3-4-5-ب- آنالیز مؤلفه­ی اصلی………….46

3-4-5-ج- فیوژن تصاویر…………..46

3-4-5-ه- تعدیل هیستوگرام……………….46

3-5-  طبقه بندی تصاویر……………. 47

3-5-1- طبقه بندی نظارت شده. 47

3-5-2- طبقه بندی نظارت نشده. 47

3-5-3- طبقه بندی ترکیبی(هیبرید). 47

3-6-تهیه نقشه کاربری اراضی………….47

3-6-1- سایه و ابر. …………….48

3-7-تهیه نقشه پوشش گیاهی.. 48

3-7-1- محاسبه شاخص پوشش گیاهی.. 48

نه
3-8- آنالیز رگرسیون و تعیین مدل.. 48

3-8-1- اعمال مدل رگرسیونی بر داده های ماهواره ای و تولید نقشه. 49

3-9- ارزیابی صحت نقشه های تولید شده. 49

فصل چهارم: نتایج…………….50

4-1- نتایج پردازش و پیش پردازش تصاویر. 50

4-1-1- نتایج پیش پردازش تصویر……..50

4-2- نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهواره ای برای تهیه نقشه کاربری اراضی.. 52

4-2-1- تهیه بهترین ترکیب رنگی………..52

4-2-2- آنالیز تجزیه مؤلفه اصلی.. 53

4-2-3- فیوژن تصاویر. 53

4-2-4- تعدیل هیستوگرام. 54

4-2-5- طبقه بندی تصاویر. 55

4-2-5-الف- طبقه بندی نظارت نشده. 55

4-2-5-ب- طبقه بندی نظارت شده. 55

4-2-4-ج- طبقه بندی به روش هیبرید.. 55

4-3-نتایج حاصل از طبقه بندی تصاویر. 61

4-4- پوشش گیاهی منطقه و نقشه پهنه بندی خطر آتش…. 62

4-4-1- روابط رگرسیونی و تولید نقشه. 63

4-5- طبقه بندی برای خطر آتش…. 68

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری… 79

5-1- استفاده از داده های ماهواره ای.. 79

5-2- انتخاب تصاویر ماهواره ای.. 80

5-3- تصحیح هندسی.. 80

5-4- فیوژن.. 80

5-5- آنالیز مؤلفه های اصلی.. 81

5-6- روش نمونه برداری.. 81

5-7- تعدیل هیستوگرام. 82

5-8- بهترین ترکیب باندی.. 82

5-9- طبقه بندی تصویر. 83

5-10- روش هیبرید.. 83

5-11- مقایسه روش های طبقه بندی.. 84

5- 12- مدل های آماری.. 89

5-13-1- آنالیز باندهای اصلی و درصد پوشش گیاهی.. …………..89

ده
5-13-2- نقشه حاصل از شاخص گیاهی و درصد تاج پوشش گون.. ……………….100

5-13- نقشه پوشش گیاهی………..89

5-14- نتیجه گیری……………………….102

5-15- پیشنهادات…….103

منابع………….104

یازده
چکیده انگلیسی……….112

چکیده                                                                  

آتش سوزی­های عمدی در عرصه منابع طبیعی یکی از بحران­هایی است که هر ساله خسارات غیر قابل جبرانی بر اکوسیستم­ها ی مرتعی و محیط زیست وارد می­سازد به طوری که در سال­های اخیر به عنوان یک مسئله و چالش جهانی معرفی شده است. عرصه­های منابع طبیعی ایران نیز از این امر مستثنا نیست و به دلایل مختلف هر ساله وقوع انواع آتش سوزی­ها در این عرصه­ها گزارش شده است. طبق گزارش سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور هر ساله انواع حریق­ها در سطح جنگل­ها و مراتع به دلایل مختلف بروز می­نماید. طبق همین گزارش از سال 1379 الی 1389، تعداد 14960 فقره آتش سوزی در157121 هکتار اراضی جنگلی و مرتعی کشور روی داده است. بنظر می­رسد عدد واقعی بیش از این باشد. در سال­های اخیر با افزایش فراوانی آتش سوزی­های عمدی در مراتع ، پایش پوشش­گیاهی و پهنه بندی خطر آتش امری ضروری گردیده است. شناسایی و پهنه بندی نواحی دارای خطر آتش سوزی یکی از ابزار­های اساسی به منظور دستیابی به راهکار­های مقابله با آتش سوزی در مرتعداری پایدار محسوب می­شود. یکی از کانون­های بحرانی آتش سوزی­های عمدی در استان همدان، گون­زار­های وسیع شهرستان ملایر است. لذا هدف مطالعه حاضر، تهیه نقشه نواحی دارای خطر آتش سوزی مرتع بر پایه تهیه نقشه پوشش­گیاهی گون درختچه­ای و بوته­ای به منظور مدیریت آتش گون­زارها با استفاده از تصاویر ETM+ است، تا در جهت مدیریت و حفاظت گون­زارها مدیران بتوانند برنامه ریزی نمایند زیرا با تهیه نقشه نواحی دارای خطر آتش­سوزی و برنامه ریزی برای این نواحی می­توان خطرات آن را تا اندازه­ای کاهش داده و به فعالیت­های پیشگیرانه، حفاظتی و مدیریتی در این مورد پرداخت. برای زمین مرجع کردن داده­های ماهواره­ای از 28 نقطه کنترل زمینی و نقشه­های توپوگرافی 1:50000، با اعمال روش نزدیک ترین همسایه و مدل هندسی درجه یک، RMSe کمتر از 1/0 پیکسل ، حاصل گردید. منطقه مورد مطالعه اطراف شهر ملایر در جنوب شرقی استان همدان با مساحت 70000 هکتار، است. جمع­آوری داده­های زمینی برای آنالیز تصاویر با روش نمونه برداری تصادفی طبقه­بندی شده انجام شد كه در هر واحد نمونه برداری تعداد 10 پلات بر روی محیط دایره­ای فرضی به شعاع 20 متر مستقر و درصد پوشش­گیاهی هر پلات برآورد گردید. میانگین اعداد درصد پوشش­گیاهی 10 پلات بعنوان درصد پوشش­گیاهی برای آن واحد در نظر گرفته شد .انواع آنالیز­های پردازش داده­ها­ی ماهواره­ای برای تهیه نقشه کاربری اراضی نظیر فرایند فیوژن به روش Brovey فیلتر­گذاری، تعدیل هیستوگرام، آنالیز مؤلفه­ی اصلی شاخص­گیاهی NDVI، Tasseled Cap، NDBIطبقه بندی نظارت شده و نظارت نشده انجام شد. در نهایت نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش هیبرید و ترکیب لایه­های مختلف و روی هم گذاری آنها به دست آمد. نتیجه این طبقه­بندی به دست آمده 16 طبقه کاربری با ضریب کاپای 75/0 به شرح زیر می­باشد: 1- معادن آهن 2- اراضی حاوی آهن 3- زراعت آبی 4- تاکستان 5- زراعت دیم 6- آیش 7- مناطق مسکونی و صنعتی 8- رخنمون سنگی 9- کوه 10- معادن رس 11- خطوط ترابری 12- مسیل و آبراهه 13- فضای سبز شهری 14-. سایه رخنمون سنگی 15- اراضی دست خورده 16- مراتع و دیمزارهای رها شده . بیشترین درصد مساحت منطقه مطالعاتی مربوط به مراتع و دیمزار­های رها شده با مساحت 77/69 درصد و کمترین درصد مساحت مربوط به فضای سبز شهری با مساحت 11/0درصد است. بین داده­های درصد پوشش گیاهی جمع­آوری شده از مراتع منطقه با ارزش­های پیكسل­های نظیر تصاویر با رگرسیون گام به گام، مدل برآورد مقدار تاج پوشش گون تعیین شد. سپس این مدل بر روی تصاویر اعمال و با استفاده از تفکیک تاری و طبقه بندی مجدد، نقشه طبقات خطر آتش به دست آمد. با رگرسیون خطی چند متغییره همبستگی و روابط بین درصد پوشش گیاهی با شاخص­های گیاهی و باند­های اصلی بررسی شد. همبستگی باند 4 و 3 با درصد تاج پوشش گیاهی گون بیشتر از سایر باندها است که در برازش مدل­ها با استفاده از باند­های اصلی، از باند 4 استفاده شد. نقشه تولیدی با استفاده از مدل باند 4 با نقشه پوشش­گیاهی منطقه مطابقت دارد. همبستگی درصد تاج پوشش گیاهی با 12 شاخص گیاهی بررسی شد که شاخص TVI با ضریب همبستگی 76/0 بیشترین میزان همبستگی را نشان می­دهد.بعد از TVI ، شاخص های MND و NDVI و SAVI با ضریب همبستگی 75/0 بیشترین میزان همبستگی را دارند. در نهایت 4 طبقه از دامنه خطرآتش سوزی مراتع منطقه مورد مطالعه تحت: “خطر زیاد” با بیش از 35% تاج پوشش گون ، “خطر متوسط” با 15-35% تاج پوشش گون ، “خطر کم” با 5-15% تاج پوشش گون و دسته چهارم “مراتع بدون خطر” آتش سوزی با 0-5% تاج پوشش گون مشتق شدند. دقت و صحت کلی نقشه تولیدی با روش ماتریس خطا تعیین شد که نقشه نهایی کاپای کلی 70% دارد. نقشه به دست آمده تطبیق زیادی با مکان­های واقعی آتش گرفته طی چند سال اخیر دارد، زیرا با توجه به اختلاف 6 ساله تاریخ تصویر با زمان نمونه بردای، 90% آتش سوزی های رخ داده طی ده گذشته مربوط به طبقه “خطر زیاد” و “خطر متوسط” می­باشد. که این مناطق امروزه جزء مناطق بدون خطر طبقه بندی می­شوند، زیرا دیگر گونی برای آتش زدن در آنها باقی نمانده است. در مطالعه میدانی برای تعیین علت آتش سوزی های مراتع منطقه ملایر، مشخص شد که 100 درصد آتش سوزی­ها عمدی است و با هدف حذف گونه­های خاردار و غیر خوشخوراک غالب گون زارها اتفاق می­افتد تا با باز شدن فضا، گونه­های مرتعی خوشخوراک جایگزین گردند. بررسی مدل نهایی نشان می­دهد که شاخص­های تهیه شده با باند 3 و 4 سنجنده نقش مؤثری درمدل­های رگرسیونی ایفا کردند. نتایج کلی نشان داد که تصویر سنجنده ETM+ برای تولید نقشه کاربری اراضی و خطر آتش سوزی مناسب می­باشد.

واژگان کلیدی: پهنه بندی خطر آتش، ملایر، گون، تصاویر ماهواره ای، ETM+

1-1- طرح موضوع

جنگلها و مراتع یکی از مهمترین و با ارزش ترین مواهب الهی است که نه تنها به عنوان میراثی گرانبهاء از گذشتگان بلکه امانتی است که در اختیار ابناء بشر قرار گرفته تا نسل های آینده، ضمن بهره برداری مناسب، نسبت به حفظ و صیانت آن اقدام نمایند [16] .به همین دلیل، برای مدیریت و بهره برداری بهینه مراتع باید شناخت دقیق از اجزاء اکوسیستم های مرتعی داشته و واکنش آن­ها در برابر دخالت ها و تغییرات گوناگون بررسی نمود [36]. مراتع از نظر علم اکولوژیک، اکوسیستمی پویا و از نظر شناخت آن پدیده پیچیده طبیعی است، در حالت طبیعی و نرمال اجزای تشكیل دهنده همواره با هم در حالت تعادل قرار دارند. هنگامی كه تحت تأثیر یك یا چند عامل مخرب طبیعی یا مصنوعی قرار می­گیرند، با توجه به نوع و شدت اثر آنها، ممكن است حالت تعادل یا قدرت خودتنظیمی آنها ضعیف گشته و یا از بین برود [72]. اساساً گیاهان در جنگل ها و مراتع همیشه در معرض آسیب­های طبیعی و تخریب قرار دارند. هرگونه تغییرات مضر و قابل اندازه گیری در کیفیت فیزیکی، شیمیایی یا توان زیستی منابع طبیعی که موجب از دست رفتن یا کاهش کمی و کیفی خدمات منابع طبیعی مانند کارکرد های فیزیکی و بیولوژیکی آن گردد، اصطلاحاً تخریب یا آسیب منابع طبیعی نامیده می­شود [46]. اصطلاحا” گفته می­شود که “در سیستم اغتشاش یا بی نظمی به وجود آمده است”. یکی از عوامل اصلی ایجاد اغتشاش در بسیاری از اکوسیستم­ها آتش سوزی است. آتش­سوزی طبیعی و یا مصنوعی، به لحاظ اثرات سریع ویرانگری که دارد نقش کلیدی در تغییر شکل ساختار و پویایی مراتع بازی می­کند [71،83،88،99].

مسئله آتش سوزی مسئله ای نیست که به امروز و فردا بسنده شود بلکه امری است که از گذشته­های دور و سالیان متمادی به طور طبیعی وجود داشته و به مرور زمان با آمدن انسان به عرصه، مقدار و تعداد آتش سوزی افزایش یافت [30]. در تاریخ مذکور است که رومی ها و سایر ساکنان منطقه مدیترانه، بیش از٢٠٠٠ سال است که سوزاندن بقایای گیاهان را انجام می­دهند [87]. سرخ پوستان ساکن آمریکا نیز گاهی برای بدست آوردن محصول بیشتر، چمنزارها را آتش میزدند [87]. این روش در ایران برای جلوگیری از گسترش گیاهان مهاجم خاردار در پروژه های اصلاح مراتع به کاربرده نمی­شود ولی در کشورهای دیگر مانند استرالیا و آمریکا به عنوان یک روش اصلاحی محسوب می­شود [35].

آتش سوزی در عرصه منابع طبیعی یکی از بحران هایی است که هر ساله خسارات غیر قابل جبرانی بر اکوسیستم ها و محیط زیست وارد می­سازد به طوری که در سال­های اخیر به عنوان یک مسئله و چالش جهانی تبدیل شده است. عرصه­های منابع طبیعی ایران نیز از این امر مستثنا نیست و بنا به هر دلیلی هر ساله شاهد وقوع انواع آتش سوزی­ها در این عرصه­ها هستیم. طبق گزارش سازمان جنگل­ها مراتع و آبخیزداری کشور هر ساله شاهد بروز انواع حریق­ها در سطح جنگل­ها و مراتع هستند که به دلایل مختلف بروز می­نماید. طبق گزارش سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور از سال 1379 الی 1389، تعداد 14960 فقره آتش سوزی رخ داده که در مجموع 157121 هکتار در جنگل ها و مراتع کشور روی داده است [28].

آتش سوزی را از لحاظ علل بروز به دو دسته: طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می­كنند:

در آتش سوزی­های طبیعی یا خود سوزی، آتش سوزی در اثر تخمیر و فعل و انفعالات شیمیای مواد آلی و لاشبرگ روی هم انباشته در روی زمین و به دام افتادن نور و انرژی حرارتی تابشی خورشید در آنها و همچنین رعد و برق ایجاد می­شود [16]. در عرض­های جغرافیایی شمالی که پوشش جنگلی فراوان تر است، رعد و برق عامل اصلی آتش سوزی می­باشد [117]. آتش سوزی­های ناشی از فعالیت­های انسانی غیر طبیعی قلمداد می­شود و خود به دو دسته آتش سوزی عمدی و غیرعمدی تقسیم می­شود. آتش سوزی­های عمدی عملاً توسط برخی از افراد برای دستیابی به اهداف خاصی ایجاد می­شوند، مثل تبدیل اراضی جنگلی و مرتعی به زمین­های زراعی با هدف تصاحب اراضی منابع طبیعی و یا تغییر تیپ گیاهی و گونه­های غیر خوشخوراک به گونه­های جایگزین مناسب، ایجاد چراگاه به منظور تأمین علوفه بیشتر برای چرای دام از جمله این موارد است که موجب آتش سوزی و وارد شدن خسارت به منابع طبیعی می­گردد. در آتش سوزی­های غیرعمد که در اثر بی توجهی و سهل انگاری صورت می­گیرد می­توان به سهل انگاری در حین گردشگری و تفرج افراد اتفاق می­افتد که در اثر مثلاً پرتاب ته سیگار یا کبریت روشن در مسیر جاده­ها، آتش زدن سرشاخه­ها برای ایجاد گرما با اهداف مختلف زیاد گزارش شده است. همچنین سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزارع یا بروز آتش سوزی در اثر عملیات عمرانی یا مواد منفجره اشاره کرد که موجب آتش سوزی و وارد آمد خسارت به منابع طبیعی جنگل و مرتع می‌گردد [16].

از دیدگاه جهانی، آتش سوزی هایی که توسط انسان به صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه شکل می­گیرند به مراتب بیش تر از آتش سوزی­های طبیعی است [68]. بررسی­ها نشان می­دهد که در جهان تقریبا 80-90% از آتش سوزی ها به دلایل انسانی رخ می­دهد، چنانچه در اروپا 5% از کل آتش سوزی­ها در اثر عوامل طبیعی رخ می­دهد [65]. در ایران و به طور مثال در استان اصفهان از تاریخ 1389 تا تاریخ 1390 تعداد 390 فقره آتش سوزی در مراتع استان گزارش شده که 100 درصد آنها عمدی و با هدف تغییر گونه­های غالب مرتعی صورت گرفته است [16]. آتش به عنوان یک عامل بوم شناختی می­تواند بر اجزای تشکیل دهنده هر اکوسیستم اثرات مثبت یا منفی داشته باشند [112]. آتش سوزی پوشش گیاهی پدیده ای جهانی است که در اکثر نواحی گرمسیری، معتدل و سردسیری رخ می­دهد بطور طبیعی اتفاق می­افتد [68]. آتش سوزی با توجه به شرایط آب و هوایی هر منطقه و نوع پوشش گیاهی اثر­های متفاوتی بر روی گونه­های مختلف دارد [112].

مطالعات صورت گرفته اثرات آتش سوزی ها را به 3 گروه کلی تأثیرات آتش پوشش گیاهی، خاک و محیط و اتمسفر تقسیم بندی می­کنند. در ذیل به اختصار به توضیح در مورد نکات ذکر شده پرداخته می شود.

الف) اثرات آتش بر پوشش گیاهی

در مورد اثرات آتش بر پوشش گیاهی و یا گون­ های گیاهی می­توان به حذف یا کاهش معنی دار گیاهان چوبی نامرغوب، افزایش تولید و خوشخوراکی علوفه، از بین بردن علف های خشک، بلند و با کیفیت پایین و تجدید علوفه تازه، آزاد کردن مواد مغذی گیاه و لاشبرگ در خاک، تغییر در الگوی توالی و منابع گیاهی، تغییر در میزان جست زنی در گونه­های مختلف، شکستن خواب بذر و