1-4-3 اهداف کاربردی.. 14

1-5 سؤال ها و فرضیه‌ها 14

1-5-1 فرضیه‌ها 14

1-6 تعریف نظری و عملیاتی واژه‌ها 14

1-6-1 شناخت درمانی هستی نگر. 14

1-6-2 نشانگان افت روحیه. 15

1-6-3 تحریفهای شناختی.. 15

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-2 مبانی نظری HIV.. 17

2-2-1 ماهیت ویروس اچ آی وی/ ایدز. 17

2-2-2 عامل بیماری و بیماری‌زایی: 18

2-2-3 انتقال HIV.. 19

2-2-3-1 انتقال از طریق تماس جنسی.. 20

2-2-3-2 انتقال از طریق تماس با خون و ترشحات.. 21

2-2-3-3 انتقال از مادر به كودك.. 21

2-2-4 سیر طبیعی عفونت: 22

2-2-5 سندرم حاد HIV.. 23

2-2-6 دورهی بدون علامت (نهفتگی). 24

2-2-7 بیماری آشکار بالینی.. 25

2-2-8 وضعیت HIV/AIDS در جهان.. 25

2-2-9 وضعیت همه‌گیر HIV/AIDS در ایران.. 26

2-2-10 درمان بالینی.. 28

2-2-11 انواع مشاوره HIV. 28

2-2-11-1 مشاوره‌ی پیشگیری از عفونت HIV. 28

2-2-11-2 مشاورهی پیش از آزمایش… 29

2-2-11-3 مشاوره بعد از آزمایش… 29

2-2-11-4 مشاوره‌ی مستمر برای افراد دچار HIV. 30

2-2-11-5 مشاوره برای پایبندی به درمان.. 30

2-2-12 سلامت روان و عفونت HIV.. 30

2-2-12-1 افسردگی.. 33

2-2-12-2 اضطراب.. 33

 

2-3 مبانی نظری نشانگان افت روحیه. 34

2-3-1 اضطرابهای وجودی.. 34

2-3-2 آزردگی‌های وجودی و مظاهر آن.. 36

2-3-3 معرفی و تاریخچه نشانگان افت روحیه. 38

2-4 تحریفات شناختی.. 42

2-5 رویکردهای روان‌شناختی در درمان نشانگان افت روحیه. 43

2-5-1 نظریهی درمان بک: 43

2-5-2 رویکرد وجودی: 45

2-5-2-1- درمان وجودی: 47

2-5-3 شباهت و تفاوت دیدگاه شناخت درمانی بک با رویکرد وجودی: 49

2-5-4 درمان‌های تلفیقی.. 51

2-5-4-1 شناخت درمانیهای تلفیقی.. 52

2-5-5 شناخت درمانی هستی نگر. 52

2-5-6 ساختار و اهداف شناخت درمانی هستی نگر(بهمنی و همکاران، 1389). 54

2-6 نتایج تحقیقات انجام‌شده در داخل و خارج از کشور. 55

2-6-1 تحقیقات انجام‌شده در داخل کشور: 55

2-6-2 تحقیقات انجام‌شده در خارج از کشور: 58

فصل سوم: روش تحقیق

3-1 مقدمه. 61

3-2 روش مطالعه. 61

3-3 جامعه آماری و گروه نمونه. 63

3-3-1 ملاک‌های شمول: 63

3-3-2 ملاک‌های عدم شمول: 64

3-4 روش نمونه‌گیری و حجم نمونه. 64

3-4-1 شرکت‌کننده اول: 64

3-4-2 شرکت‌کننده دوم: 65

3-4-3 شرکت‌کننده سوم: 65

3-5 مکان و زمان انجام تحقیق.. 66

3-6 متغیرها و شیوه سنجش آن‌ها 66

3-7 ابزار جمع‌آوری داده‌ها 66

3-7-1 فرم اطلاعات جمعیت نگاری(بیوگرافی). 66

3-7-2 مقیاس نشانگان افت روحیه (DS). 67

3-7-3 مقیاس سنجش تحریفات شناختی.. 67

3-7-4 پرسشنامه افسردگی بک (II-BDI). 68

3-8 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 69

3-9 شیوه انجام کار. 70

3-10 محتوای طرح درمان.. 71

3-11 ملاحظات اخلاقی.. 73

فصل چهارم: توصیف و تحلیل داده‌ها

4-1- مقدمه. 75

4-2- بیوگرافی زنان مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان.. 75

4-2-1- آزمودنی اول. 75

4-2-2- آزمودنی دوم. 80

4-2-3- آزمودنی سوم. 84

4-3 تجزیه و تحلیل یافتهها 87

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه. 96

5-2 بحث.. 96

5-3 نتیجهگیری.. 113

5-4 محدودیتها 113

5-5 پیشنهاد‌ها 114

5-5-1 پیشنهاد‌های کاربردی.. 114

5-5-2 پیشنهاد‌های پژوهشی.. 115

منابع…………..116

منابع فارسی ……..117

منابع انگلیسی…………………..120

پیوست………………………………125

فرم رضایتنامه زنان مبتلا به HIV برای شرکت در جلسات مداخلهای رویکرد شناختدرمانی هستینگر. 126

شیوه نامه(پروتکل)شناخت درمانی هستی نگر: 127

فرم اطلاعات جمعیت شناختی.. 132

پرسشنامه نشانگان افت روحیه. 133

پرسشنامه تحریفات شناختی.. 135

پرسشنامه افسردگی بک… 137

Abstract 14

فهرست جداول و نمودار

جدول 4-1 ویژگی‌های جمعیت شناختی آزمودنی‌ها 87

جدول و نمودار 4-2 نمرات خام نشانگان افت روحیه و نمودار روند تغییرات نمرات خام. 88

جدول 4-3- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس نشانگان افت روحیه. 89

جدول و نمودار روند 4-4، نمرات خام و نمودار روند تغییرات بی‌معنایی.. 90

جدول 4-5- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس بی‌معنایی.. 90

جدول و نمودار روند 4-6 نمرات خام و نمودار روند تغییرات ملالت.. 91

جدول 4-7- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مقیاس ملالت.. 92

جدول و نمودار روند 4-8 نمرات خام و نمودار روند تغییرات یاس… 93

جدول 4-9- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه یاس… 94

جدول و نمودار روند 4-10 نمرات خام و نمودار روند تغییرات مؤلفه شکست.. 94

جدول 4-11- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه شکست.. 95

جدول و نمودار روند 4-12 نمرات خام و نمودار روند تغییرات درماندگی.. 96

جدول 4-13- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در مؤلفه درماندگی.. 96

جدول و نمودار روند 4-14 نمرات خام و نمودار روند تغییرات تحریفات شناختی.. 97

جدول 4-15- شاخص‌های تغییرات روند، شیب و میزان تغییرپذیری آزمودنی‌ها در تحریفات شناختی.. 98

 

چکیده

مقدمه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی شناخت­درمانی هستی­نگر بر کاهش نشانگان افت روحیه بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان بود.

روش: مطالعه از نوع مطالعات تک موردی با استفاده از روش نمونه­گیری مبتنی بر هدف بود. سه نفر از زنان مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسان که برای مشاوره و درمان پزشکی به مرکز شهید سبزه پرور کرج مراجعه  کرده بودند، انتخاب شده و تحت روش مداخله­ای شناخت­درمانی هستی­نگر به مدت ده جلسه فردی نود دقیقه­ای قرار گرفتند، و طی 7 بار (2 بار خط پایه، 3 بار مداخله، 2 بار پیگیری) به وسیله­ی ابزار نشانگان افت روحیه کیسان (2004) و تحریفات شناختی عبدالله زاده و همکاران (1389) ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل چشمی و شاخص‌های تغییرات روند، شیب، اندازه اثر و شاخص کوهن استفاده گردید.

یافته­ها: نتایج حاکی از کاهش قابل ملاحظه نشانگان افت روحیه و افزایش قابل توجه نمرات تحریفات شناختی نسبت به خط پایه بوده و بیش‌ترین میزان تغییر در جلسه پایان درمان مشاهده شد. در دو جلسه پیگیری نمرات نشانگان افت روحیه نسبت به جلسه آخر درمان افزایش داشت، اما نسبت به خط پایه کاهش چشمگیر بود. در دو جلسه پیگیری مقیاس تحریفات شناختی کاهش نسبت به جلسه آخر درمان مشاهده شد اما نسبت به خط پایه افزایش چشمگیر بود.

نتیجه­گیری: شناخت درمانی هستی نگر باعث کاهش نشانگان  افت روحیه  و تحریفات شناختی بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان گردید، در نتیجه این روش مداخله می­تواند در کاهش آلام روان­شناختی بیماران مبتلا به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان  موثر باشد.

1-1 مقدمه
طبق تعریف مرکز بین‌المللی آمارهای بهداشتی آمریکا[1](٢٠11) بیماری مزمن[2] از جمله بیماری‌هایی است که برای مدت طولانی فرد را درگیر کرده و به مدت سه ماه یا بیشتر طول می­کشد. علی‌رغم این­که علم پزشکی پیشرفت‌های چشم‌گیری در توسعه درمان‌های مؤثر برای تبعات جسمانی این بیماری‌ها داشته است، بسیاری از قربانیان همچنان با چالش‌هایی در ارتباط با سلامت روانی و هیجانی دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از بیماری­های ناتوان‌کننده‌ی دستگاه ایمنی بدن، بیماری نشانگان اکتسابی نقص دستگاه ایمنی بدن (AIDS) است. همان طور که از اسم آن پیداست، در اثر نوعی نقص در دستگاه ایمنی بدن به وجود می­آید و یک سندرم محسوب می­شود زیرا در آن علائم متفاوتی وجود دارد که در همه­ی بیماران یکسان و به یک شکل نیستند. همچنین اکتسابی است به علت آن که ایدز یک بیماری عفونی مسری ویروسی است که ویروس آن به طریق مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل می­شود (هابلی[3]، 1948/ 1386). ویروس HIV مثبت به سیستم ایمنی بدن حمله می­کند و به مرور زمان، سیستم ایمنی بدن را به قدری ضعیف می­کند که دیگر نمی­تواند بدن را در برابر آن محافظت کند. این همان عفونت پیشرفته ویروس HIV مثبت، یعنی بیماری کشنده ایدز است (هابلی، 1948/ 1386).

آگاهی از آلوده شدن به ویروس نقص سیستم ایمنی انسان فشارهای روان‌شناختی و مشکلات اجتماعی زیادی از جمله افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی را در پی دارد (ایوانز[4]، 2003). به این ترتیب افراد مبتلا به HIV مثبت با عوامل روان‌شناختی بسیار زیادی روبرو هستند که شامل عدم سازگاری با بیماری HIV مثبت، کاهش سلامت روانی، خود مدیریتی ضعیف، آشفتگی هیجانی، افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی، باورهای پایین خود کارآمدی، حمایت اجتماعی ضعیف و روبرو شدن با مفاهیم وجودی مانند اضطراب مرگ، بی‌معنایی و بی­هدفی در زندگی و بی­مسئولیتی است.