استاد راهنما:

حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد دیلمی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : فهرست مطالب مقدمه……………………………………………………………………………………………………2 الف – بیان مسأله……………………………………………………………………………………….2 ب – ضرورت و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………….3 ج – سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………..5 ه- فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………….5 و – اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………….6 ز – روش تحقیق…………………………………………………………………………………………6 ح – ساختار تحقیق……………………………………………………………………………………..6 فصل نخست: شناسایی بی احتیاطی و مفاهیم مرتبط 1-1- بخش اول: احتیاط………………………………………………………………………………..9 1-1-1- مبحث اول: مفهوم لغوی احتیاط……………………………………………………………..9 1-1-1-1- گفتار اول: احتیاط در ادبیات فارسی………………………………………………………9 2-1-1-1- گفتار دوم: احتیاط در زبان انگلیسی……………………………………………………..10 2-1-1- مبحث دوم: مفهوم حقوقی احتیاط………………………………………………………….11 1-2-1-1- گفتار اول: در ادبیات حقوقی ایران…………………………………………………………11 2-2-1-1- گفتار دوم: در ادبیات حقوقی کامن لا……………………………………………………..12 3-1-1- مبحث سوم: دیگر کاربردهای احتیاط…………………………………………………………13 1-3-1-1- گفتار اول: مفهوم اصل حقوقی احتیاط…………………………………………………….13 2-3-1-1- گفتار دوم: اصل فقهی احتیاط………………………………………………………………15 4-1-1- مبحث چهارم: شخص محتاط………………………………………………………………….16 1-4-1-1- گفتار اول: شخص حقوقی محتاط………………………………………………………….16 2-4-1-1- گفتار دوم: شخص حقیقی محتاط…………………………………………………………18 1-1-4-1-1- بند نخست: معیارهای احتیاط در فقه………………………………………………….19 2-1-4-1-1- بند دوم: معیارهای احتیاط در کامن لا………………………………………………….19 5-1-1- مبحث پنجم: احتیاط به مثابه رفتاری زنانه………………………………………………….23 2-1- بخش دوم: بی احتیاطی………………………………………………………………………..25 1-2-1- مبحث اول: نقش اراده در بی احتیاطی و تفکیک آن از عمد، بی پروایی و بی احتیاطی آشکار…27 2-2-1- مبحث دوم: شرایط و عناصر بی احتیاطی…………………………………………………..35 2-2-2- گفتار دوم: شرایط ایجاد بی احتیاطی………………………………………………………..36 3-2-1- مبحث سوم: عناصر بی احتیاطی…………………………………………………………….43 1-3-2-1- گفتار نخست: عنصر معنوی………………………………………………………………..43 2-3-2-1- گفتار دوم: عنصر مادی……………………………………………………………………..48 4-2-1- مبحث چهارم: نظرات پیرامون بی احتیاطی………………………………………………..51 5-2-1- مبحث پنجم: ضابطه های بی احتیاطی……………………………………………………53 1-5-2-1- گفتار نخست: معیار عینی………………………………………………………………..54 2-5-2-1- گفتار دوم: معیار شخصی…………………………………………………………………56 3-1- بخش سوم: مفاهیم مرتبط با بی احتیاطی………………………………………………….58 فصل دوم: تکلیف عمومی به احتیاط 1-2- بخش اول: مبانی فلسفی و اجتماعی احتیاط……………………………………………….66 1-1-2- مبحث اول: انسان مجبور یا مختار – پیش از مدرنیته………………………………………66 2-1-2- مبحث دوم: انسان مجبور یا مختار – پس از مدرنیته……………………………………….68   2-2- بخش دوم: مبانی فقهی احتیاط………………………………………………………………..73 1-2-2- مبحث اول: اصل احتیاط و تعارض آن با دیگر اصول………………………………………….73 2-2-2- مبحث دوم: احتیاط های روا…………………………………………………………………..78 3-2-2- مبحث سوم: احتیاط های ناروا………………………………………………………………..80 3-2- بخش سوم: مبنای حقوقی تکلیف به احتیاط………………………………………………….84 1-3-2- مبحث اول: ایران………………………………………………………………………………..84 2-3-2- مبحث دوم: انگلیس و آمریکا…………………………………………………………………..85 3-3-2- مبحث سوم: ضرورت وجود تکلیف به احتیاط در قوانین……………………………………..86 فصل سوم: نقش بی احتیاطی در مسئولیت مدنی 1-3- بخش نخست: بی احتیاطی خوانده…………………………………………………………….92 1-1-3- مبحث نخست: عوامل رافع مسئولیت در بی احتیاطی…………………………………….95 2-1-3- مبحث دوم: اثر جبران خسارت بر ترغیب خوانده به رعایت احتیاط…………………………99 2-3- بخش دوم: بی احتیاطی خواهان……………………………………………………………….104 1-2-3- مبحث نخست: تاثیر بی احتیاطی خواهان بر مسئولیت خوانده………………………….104 1-1-2-3- گفتار نخست: در حقوق کامن لا……………………………………………………………104 2-1-2-3- گفتار دوم: در فقه…………………………………………………………………………….107 2-2-3- مبحث دوم: حوادث دوطرفه و نقش آنها در ترغیب طرفین به رعایت احتیاط……………..110 نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………….113 پیشنهاد……………………………………………………………………………………………………114 منابع و مأخذ………………………………………………………………………………………………115 چکیده لاتین……………………………………………………………………………………………….124 چکیده در نظام‌های حقوقی، با توجه به اهداف و مبانی موردنظر، رفتارهای گوناگونی می‌تواند موجد مسئولیت مدنی باشد. مسئولیت ممکن است منوط به ارتکاب تقصیر توسط عامل زیان بوده و یا صرف رابطه سببیت بین زیان وارده و فعل عامل کافی باشد. در نظام حقوقی ما دو مفهوم ضمان قهری و مسئولیت مدنی در قالب الزام‌های خارج از قرارداد مطرح‌شده‌اند. هرچند اتلاف مبنی بر وجود رابطه‌ی سببیت است، اما از م.ق.م مدنی برداشت می‌شود که قانون مسئولیت مدنی بر مبنای تقصیر بناشده است. تقصیر خود وجوه گوناگونی از قبیل بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی، عدم مهارت، مسامحه، غفلت و … دارد. این مفاهیم بارها در قوانین مدنی و کیفری به‌کاربرده شده‌اند؛ بنابراین باید مفهوم هر یک از این وجوه و روش و از مفاهیم دیگر تمییز داده شود. به نظر می‌رسد بی‌احتیاطی در مسئولیت مدنی اعم از مفاهیم مسامحه، غفلت، بی‌مبالاتی و … است، با این‌ وجود، این مفهوم را از سایر مفاهیم مشابه تفکیک خواهیم کرد و به نقش آن در مسئولیت مدنی می پردازیم. بی­احتیاطی ممکن است از جانب خواهان و یا خوانده باشد و الزام به جبران خسارت و یا حکم به بی حقی خواهان، می تواند در ترغیب آنها ب رعایت احتیاط نقش ب سزایی داشته باشد. مسئله‌ی مهم دیگر، مکلف بودن انسان به رعایت احتیاط است. فرد مکلف است، مراقب رفتار خود باشد و با رفتار خود امنیت اجتماع را به خطر نیاندازد. برای این تکلیف می‌توان از دو معیار عینی و شخصی استفاده کرد که در نظام حقوقی ما و کامن لا، پیرامون مبحث بی‌احتیاطی، معیار عینی بیشتر مورد توجه قرارگرفته است. تحقیق پیش رو این امکان را فراهم می‌سازد که ما علاوه بر اثرات بر اهمیت احتیاط، با ضابطه‌های این مفهوم و قضاوت آن با مفاهیم مشابه بیشتر آشنا شویم. مقدمه الف – بیان مسأله اعمالی که منتهی به ورود زیان به دیگران می‌شود، گاهی ناشی از تقصیر مرتکب است و گاهی ناشی از اتلاف توسط وی. و یا با دقت در قوانین موجود کشورمان باید گفت تقصیر یکی از مفاهیمی است که نظام حقوقی مسئولیت مدنی بر پایه‌ی آن بنا شده است. با این ‌وجود مفهوم تقصیر چه در حقوق کیفری و چه در حقوق مدنی دارای ابهامات و پیچیدگی‌های بسیار است. تقصیر در ماده 953 قانون مدنی این‌گونه تعریف‌شده است: «تقصیر اعم است از تفریط و تعدی». و در تعریف تعدی و تفریط آمده است: «تعدی، تجاوز نمودن از حدود اذن یا متعارف است نسبت به مال یاحق دیگری. تفریط عبارت است از ترك عملی كه به‌موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیر لازم است». باید پذیرفت تمام این مفاهیم باید به محک عرف سنجیده شود و قانون ناتوان‌تر از آن است که تمام مفاهیم موجود در عرف را شناسایی و تعریف کند. ماده قانون مجازات اسلامی 145 ق.م.ا نیز مقرر می­دارد: «تقصیر اعم از بی­احتیاطی و بی­مبالاتی است. مسامحه، غفلت، عدم مهارت و عدم رعایت نظامات دولتی و مانند آن‌ها، حسب مورد، از مصادیق بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی محسوب می‌شود». مواردی که به ‌عنوان تقصیر مطرح ‌شده، بعضاً در قوانین متفرقه‌ی دیگر توسط قانون­گزار تعریف گردیده است. دکترین حقوقی نیز نظرات بسیاری راجع به معنی و مفهوم واژه‌هایی از قبیل بی­احتیاطی، بی‌مبالاتی، مسامحه، غفلت و … ارائه کرده­اند اما هیچ‌گاه این مفاهیم در دو شاخه‌ی متفاوت مدنی و کیفری، به‌ صورت جداگانه مورد مداقه قرار نگرفته است. به نظر می­رسد در موارد مربوط به مسئولیت مدنی باید تفکیک این مفاهیم از هم را به فهم عمیق عرف سپرد و با مرزبندی این مفاهیم، در برابر درک عرف موضع نگرفت. شاید به همین دلیل قانون مسئولیت مدنی نیز از واژه‌های مشابهی که معمولاً در قانون برای بیان تقصیر استعمال می‌شود، استفاده نکرده است. در این قانون واژه‌ی بی‌احتیاطی به‌ گونه‌ای مطرح ‌شده است که گویی در دید نویسندگان این قانون با تقصیر مترادف است. در نظام حقوقی کامن لا نیز واژه‌ی بی‌احتیاطی بازه‌ی وسیعی از موارد تقصیر را شامل می‌شود تا آنجا که بسیاری از نویسندگان و مترجمان کشورمان واژه‌ی بی‌احتیاطی (negligence) را تقصیر ترجمه کرده‌اند. در قدم بعد باید دیدگاه عرف، قانون و فقه نسبت به احتیاط روشن شود. احتیاط مفهومی بیشتر از یک توصیه‌ی اخلاقی است و باید آن را تکلیفی مهم برای تک‌تک افراد جامعه دانست. تکلیفی که نقض آن موجب مسئولیت‌های سنگین کیفری و مدنی می‌گردد. اگر ما احتیاط به معنای دور اندیشی را مدنظر قرار دهیم می‌بینیم بسیاری از مواد قانون مجازات اسلامی با مقرر کردن مجازات‌های گوناگون، سعی بر این دارد که افراد را به رعایت احتیاط مکلف کند. امید است این تحقیق بتواند مفهوم و جایگاه بی‌احتیاطی در عرف و قانون را بیش ‌از پیش روشن و نقش آن در مسئولیت مدنی را آشکار کند. ب – ضرورت تحقیق در کلیّه نظام‌های حقوقی موضوع زیان و نحوه جبران آن مدّ نظر بوده است و این مسئله در قوانین مدنی و جزایی آن‌ها نمود پیدا کرده است. در حقوق ایران نیز که پیشینه فقهی دارد و منابع حقوقی آن عبارت‌اند از کتاب، سنّت، اجماع و عقل، به مسئولیت اشاره‌ شده است همانند قواعدی که در قرآن در مورد مسئولیت انسان در برابر خود، خدا و خلق وجود دارد. قواعد اخلاقی بر پایه ایمان و بر اساس آزادی توأم با تکلیف در قرآن فراوان است، به ‌نحوی ‌که با قاطعیّت می‌توان گفت، جبران زیان دیگری موافق با روح قرآن است. رعایت احتیاط و دوراندیش بودن نیز از مواردی است که بارها در کتاب و سنت بر اهمیت آن تأکید شده است. با این ‌وجود در کتب حقوقی سر فصلی تحت عنوان بی‌احتیاطی وجود ندارد و نویسندگان حقوقی که در رابطه با تقصیر و موارد آن کار کرده‌اند، مسائل مربوط به بی‌احتیاطی را به ‌اجمال مورد مطالعه و کنکاش قرار داده‌اند. حال ‌آنکه بی‌احتیاطی بارها در قوانین تکرار شده است و به نظر می‌رسد، در قانون مسئولیت مدنی از اهمیتی برابر با تقصیر برخوردار است. در حقوق کامن لا بی‌احتیاطی (negligence) بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است و سعی زیادی در تفکیک این مفهوم مدنی از مفاهیم مشابه کیفری صورت گرفته است. امیدواریم با بررسی مفهوم بی‌احتیاطی در حقوق کامن لا بتوانیم از دست آورده‌های این نظام حقوقی در زمینه­ مسئولیت مدنی بهره لازم را ببریم. با این‌ وجود پشتوانه‌ی این تحقیق همچنان منبع عظیم و گران‌سنگ فقه است که در موارد بسیاری، بسیار پیش‌تر از سایر نظام‌های حقوقی است. ج – پیشینه تحقیق پیشینه‌ی تحقیق پیش رو در نوشته‌های حقوقی ایران چندان دیرپا نیست و کتابی با این موضوع منتشر نشده است. برخی کتب اما به ‌صورت اجمالی موضوع مورد بحث را مطرح کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به کتاب الزام‌های خارج از قرارداد دکتر ناصر کاتوزیان، مبانی مسئولیت مدنی مرتضی قاسم‌زاده و فلسفه‌ی مسئولیت مدنی دکتر حسن بادینی اشاره کرد که در این تحقیق نیز چراغ راه بوده‌اند. از میان مقالات نیز می‌توان مقاله‌ی احتیاط‌های روا و ناروا نوشته­ی سید احمد حسینی عنوان کرد. در بین کتب و مقالات خارجی، پیشینه­ این موضوع به چندین دهه­ی قبل می­رسد و در برخی موارد نزدیک به دو قرن از به کار گرفتن مفهوم بی­احتیاطی می­گذرد. د – سوالات تحقیق برای نیل به هدف فوق، این تحقیق به دنبال پاسخگویی به مسائل زیر است: 1- مفهوم بی احتیاطی در مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری چیست؟ 2- بی­ احتیاطی با مفاهیم مشابه خود چه تفاوت­هایی دارد؟ 3- آیا رعایت احتیاط از دیدگاه فقه، قانون و جامعه یک تکلیف عمومی است؟ 4- نقش بی­احتیاطی در نظام مسئولیت مدنی چیست و جایگاه این مفهوم کجاست؟

حجت الاسلام والمسلمین دکتر احمد عابدی

استاد مشاور

دکتر سعیده غروی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) چکیده پژوهش حاضربه موضوع عبرت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه می‏پردازد که هدف آن پی بردن به ارتباط بین عبرت و تربیت بوده ودر آن با توجه به فرمایشات گهربار قرآن و نهج البلاغه از منابع دست اول تفسیری و روایی استفاده شده است این موضوع در سه فصل تبیین شده است: در فصل اول به مفهوم شناسی عبرت و مبانی آن پرداخته شده است و در فصل دوم مکانیزم کسب عبرت ومکانیزم فعلیت عبرت توضیح داده شده است و در فصل سوم ارتباط عبرت و تربیت وآثار تربیتی عبرت بیان شده ‏است. بنابر آن‏چه در این فصول بیان شده می‏توان به این نتایج دست یافت که انسان‏ها می‏توانند با توجه به آثار گذشتگان و تفکر بر روی آن‏ها، از آن امور عبور کرده و به حقایقی ثابت ماوراء محسوسات متغیّر دست یابند، با عبور مکرر از تجارب اعم از تجارب گذشته خود فرد یا دیگران، ملکه بصیرت در انسان فعلیّت یافته و با فعلیّت این قوه شاهد ایجاد مراتب حرکت در عالم ماده می‏باشیم که از این مراحلِ حرکت قوه بصیرت به سوی کمالش با نام تربیت تعبیر آورده شده است، شخص بصیر با تحلیل تجارب گذشته خود و دیگران، به معرفتی نسبت به آن وقایع دست می‏یابد که به واسطه این معرفت است که مورد خطاب بیان نشانه‏هایی قرار می‏گیرد، با دیدن نشانه‏ها است که فرد عبرت گیرنده متذکّر شده و با توجّه به عاقبت پیشینیان، تصمیم‏گیری صحیحی را برای آینده خویش می‏نماید. کلید واژه : قرآن، نهج البلاغه، عبرت، بصیرت، تذکّر، تربیت، آثار تربیتی.               فهرست مطالب مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………1 1- بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………..1 2- اهمیت موضوع………………………………………………………………………………………………………..1 3- پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………1 4- سؤالات پژوهش……………………………………………………………………………………………………….2 5- فرضیه تحقیق………………………………………………………………………………………………………….2 6- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………….2 فصل اول (کلیات و مفاهیم)………………………………………………………………………………………………..3 1-1- مفهوم شناسی عبرت…………………………………………………………………………………………………4 1-1-1-معنای لغوی عبرت…………………………………………………………………………………………………4 1-1-2- معنای اصطلاحی عبرت……………………………………………………………………………………………6 1-2- مبانی عبرت………………………………………………………………………………………………………….9 1-2-1- ملکه بصیرت …………………………………………………………………………………………………….10 1-2-2- اسباب ثابت عالم و اختیار انسان‏ها…………………………………………………………………………………12 فصل دوم (تحلیل عبرت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه)………………………………………………………………………15 2-1- مکانیزم کسب عبرت…………………………………………………………………………………………………16 2-1-1- ویژگی‏های عبرت گیرندگان ( شرایط لازم جهت نگاه عبرت آموز)…………………………………………………..16 2-1-1-1- توجه و عدم غفلت (اولوا الابصار)………………………………………………………………………………17 2-1-1-2- تحلیل صحیح و تفکر (اولوا الباب)……………………………………………………………………………..18 2-1-1-3- نگاه داشتن در ذهن و دل و عقل(خاشعین)………………………………………………………………….22 2-1-2- اقسام عبرت………………………………………………………………………………………………….25 2-1-2-1- عبرت از افراد …………………………………………………………………………………………….26 الف- حضرت ایوب…………………………………………………………………………………………………..29 ب- بلعم باعوراء ……………………………………………………………………………………………………..31   ج – قارون……………………………………………………………………………………………………………33 2-1-2-2-عبرت از سرنوشت اقوام و جوامع…………………………………………………………………………..36 الف – قوم سباء………………………………………………………………………………………………………36 ب- اصحاب سبت……………………………………………………………………………………………………39 ج- اصحاب رسّ……………………………………………………………………………………………………..43 2-1-2-3- عبرت از وقایع و حوادث ………………………………………………………………………………..45 الف- عبرت از جنگ بدر…………………………………………………………………………………………….45 ب- عبرت از جنگ اُحد……………………………………………………………………………………………..47 ج- خوارج………………………………………………………………………………………………………….49 2-2- مکانیزم فعلیّت عبرت………………………………………………………………………………………….51 2-2-1- نقش آیات (نشانه‏ها) در فعلیّت عبرت……………………………………………………………………….52 2-2-1-1-ارتباط عبرت و نشانه‏ها……………………………………………………………………………………52 2-2-1-2- مخاطبین بیان نشانه‏ها…………………………………………………………………………………….53 الف – کسانی که گوش فرا می‏دهند…………………………………………………………………………………..55 ب- اهل تفکر……………………………………………………………………………………………………….55 ج- صاحبان عقل ………………………………………………………………………………………………….56 د- صاحبان علم …………………………………………………………………………………………………..58 ه – مؤمنین………………………………………………………………………………………………………..58 و – متّقین…………………………………………………………………………………………………………59 ز- صابران…………………………………………………………………………………………………………60 ح – اهل فراست و هوش…………………………………………………………………………………………..60 ط – اهل یقین……………………………………………………………………………………………………..61 2-2-2- تذکّر و یادآوری ناشی از فعلیّت عبرت……………………………………………………………………..61 2-2-2-1-عامل تذکّر………………………………………………………………………………………………63 2-2-2-2- متعلّق تذکّر……………………………………………………………………………………………..65 فصل سوّم(آثار تربیتی عبرت از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه…………………………………………………………….67 3-1- ارتباط عبرت و تربیت………………………………………………………………………………………….68 3-1-1- مبانی و مفهوم شناسی تربیت…………………………………………………………………………………68 3-1-1-1- مبانی تکوینی تربیت (قابلیّت تربیت)……………………………………………………………………….69 3-1-1-2- مبانی تشریعی تربیت (نقش مربی)………………………………………………………………………….70 الف – روش تربیتی رسولان……………………………………………………………………………………………72 ب- روش تربیتی کتاب‏های آسمانی…………………………………………………………………………………….74 3-1-2- نسبت عبرت و تربیت…………………………………………………………………………………………77 3-2- آثار تربیتی عبرت………………………………………………………………………………………………..77 3-2-1- شناخت دنیا…………………………………………………………………………………………………..78 3-2-2- بازداری از گناه ……………………………………………………………………………………………….82 3-2-3- کشف سنت‏های ثابت الهی…………………………………………………………………………………….88 3-2-3-1- ارسال پیامبران………………………………………………………………………………………………88 3-2-3-2- هلاک ساختن امت‏ها پس از اتمام حجت الهی ………………………………………………………………89 3-2-3-3- هلاکت امت‏ها پس بر اثر ستم و ناسپاسی……………………………………………………………………91 3-2-3-4- ازدیاد نعمت در اثر سپاس گزاری……………………………………………………………………………93 3-2-3-5- تغییر سرنوشت امت‏ها بر اثر عملکرد خود……………………………………………………………………94 3-2-3-6- سنت پیروزی حق بر باطل…………………………………………………………………………………..99 3-2-3-7- سنت امتحان و آزمایش…………………………………………………………………………………….102 3-2-3-8- سنت استدراج……………………………………………………………………………………………..107

بررسی میزان وعوامل بهره مندی کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزرگراه­ های اطلاعاتی با تاكید بر نقش اینترنت

استاد راهنما:

دكترعبدالرضا شاه محمدی

استاد مشاور:

دكتر حسن درزیان رستمی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب: فصل اول:  کلیات تحقیق……………………………………… 1 بیان مساله(تعریف موضوعی تحقیق)……………………… 2 قلمرو زمانی تحقیق…………………………………………….3 قلمرو تحقیق ……………………………………………………3 اهمیت، ضرورت مساله تحقیق………………………………. 3 اهداف تحقیق………………………………………………….. 4 اهداف فرعی…………………………………………………….. 4 تعریف مفاهیم و واژه ها………………………………………… 6 فصل دوم: ادبیات نظری تحقیق……………………………….. 7 مقدمه……………………………………………………………. 8 پیشینه تحقیق………………………………………………….. 8 تاریخچه سازمان صنایع هوایی و شرکتها تابعه…………….. 10 تاریخچه  رایانه …………………………………………………..12 مزایای رایانه……………………………………………………. 13 تاریخچه اینترنت……………………………………………….. 14 اینترنت در ایران…………………………………………………17 بزرگراههای اطلاعاتی…………………………………………. 18 تاثیرات بزرگراههای اطلاعاتی………………………………… 22 جامعه اطلاعاتی……………………………………………….. 23 تعاریف و نظرات برخی دانشمندان در خصوص جامعه اطلاعاتی….24 مهمترین و رایج ترین معیارهای جامعه اطلاعاتی………….. 25 نظرات فریتزماکلوپ(ماچلاپ)…………………………………. 29 نظرات کاستلز در خصوص جامعه اطلاعاتی………………… 29 عوامل موثر در تغییرات ارتباطی و ویژگی های آن……………32 مروری بر مطالعات نظری مربوط به سازمان………………… 32 هدف های سازمان……………………………………………..33 تعریف هدف از دیدگاه نظریه پردازان………………………….. 34 فصل  سوم: روش شناسی…………………………………. 35 روش تحقیق…………………………………………………… 36 ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………. 37 مشخصات پرسشنامه و نحوه اجرای آن…………………….. 37 متغیرهای تحقیق………………………………………………. 37 جامعه آماری( جامعه نمونه و حجم نمونه)…………………… 37 روش نمونه گیری……………………………………………….. 38   روش استخراج و پردازش داده ها……………………………… 38 روش تجزیه و تحلیل و توصیف داده ها………………………… 39 فصل چهارم: یافته های تحقیق………………………………. 40 فصل پنچم: نتیجه گیری و پیشنهادات……………………….. 86 الف) یافته های توصیفی………………………………………. 87 ب) یافته های مربوط به آزمون فرضیه ها……………………. 92 پیشنهادات پژوهش……………………………………………. 99 محدودیت های تحقیق……………………………………….. 100 منابع و مآخذ……………………………………………………101 چکیده: هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان و عوامل بهره مندی كاركنان سازمان صنایع هوایی از بزرگراههای اطلاعاتی با تاكیدبرنقش اینترنت می باشد.  روش تحقیق در این بررسی پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل كلیه مدیران، كارشناسان وكاركنان سازمان صنایع هوایی را تشكیل می دهد. روش نمونه گیری این بررسی نمونه گیری تصادفی طبقه ای است. ابزاراندازه گیری نیز با توجه به روش تحقیق(پیمایشی)، ازپرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس استفاده گردیده است. یافته های تحقیق بیانگر این مساله است كه سه عنصر و متغیر مهم جنسیت، سن و تحصیلات در میزان استفاده از اینترنت موثر نبوده و داشتن رایانه در منزل ، اینترنت خانگی، سابقه كار و مطالعه درمورد اینترنت، نیز تاثیری در میزان استفاده از اینترنت نداشته است. اما در میزان ارتباط با اینترنت وعواملی همچون تسلط به زبان انگلیسی،ارتباط با مراجع تخصصی علمی داخل و خارج ازكشور، ارتقاء دانش عمومی وتخصصی كاركنان رابطه معناداری وجود دارد. وضعیت اجتماعی و اقتصادی نیز درمیزان استفاده از اینترنت موثر قلمداد شده است. فصل اول: کلیات تحقیق بیان مساله (تعریف موضوعی تحقیق): ابزارهای نوین ارتباطی ترکیبی از چندین فناوری شامل وسایل ارتباط جمعی، انفورماتیک و ارتباطات دور است. این مثلث فناوری، انسان ها را در ضبط، ذخیره سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات در هر زمان و مکانی یاری می نماید. فناوری های نوین ارتباطی تکمیل کننده امکاناتی است که وسایل ارتباطی گذشته ارائه کرده اند. این فناوری ها ویژگی های منحصر به فردی دارند که آنان را از وسایل ارتباطی قدیمی متمایز ساخته است. با توجه به پیشرفت علوم مختلف، از جمله علوم رایانه ای و نیز ضرورت شناخت و آشنایی هرچه بیشتر با علوم جدید و استفاده و بهره مندی از تجربیات و توانمندی های دیگران در نقاط مختلف جهان، لزوم استفاده از وسایل ارتباطی را بیش از پیش نموده و نقش غیر قابل انکاری را برای آن می توان قائل شد. در دنیای امروز و در دهکده جهانی ” مک لوهان ” همه چیز با کلیک و جستجویی ساده در دسترس بوده و سازمان ها، نهادها، ارگان ها وافراد حقیقی و حقوقی گوناگون می توانند با بهره مندی از طریق وسایل ارتباط جمعی، نیازمندیهای خود را برطرف نمایند. سازمان صنایع هوایی یکی از صنت هایی است که از فناوری های نو و روز دنیا استفاده می کند و در زمینه  علوم و فنون هوایی و نیز ترابری هوایی و… فعال بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون هوایی فعالیت دارد. این سازمان به لحاظ نیاز به استفاده از فناوری های نوین ارتباطی می تواند با کسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی گامهای موثر و مهمی را در رفع نیازمندیها و حتی بازاریابی برای محصولات خود بردارد. دراین تحقیق برآنیم تا به میزان و عوامل بهره مندی کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزگراههای اطلاعاتی بخصوص اینترنت که یکی از ابزارهای بسیار مهم و تاثیر گذار در این خصوص می باشد، بپردازیم وبا تطبیق نظرات جامعه آماری(جامعه نمونه) به بررسی این موضوع از جهات مختلف بپردازیم. قلمرو زمانی تحقیق: این تحقیق با توجه به زمان انجام پژوهش در اواخر سال 92 و اوایل سال 93 مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. قلمرو تحقیق: قلمرو مکانی این تحقیق شامل سازمان صنایع هوایی و سه صنعت مهم و تاثیر گذار آن  به شرح زیرمی باشد: ستاد سازمان هوایی به عنوان مغز متفکر صنعت هوایی کشور و سیاست گذار در صنعت هوایی شرکت صنایع هوایی(صها) به عنوان مرکز اصلی تعمیرات و اورهال ناوگان هوایی کشور شرکت هلیکوپترسازی ایران (پنها) به عنوان بزرگترین مرکز تعمیر و نگهداری بالگردی ایران و خاورمیانه. شرکت قدس به عنوان مرکز تخصصی طراحی، ساخت و تولید پهپاد (هواپیمای بدون سرنشین) اهمیت، ضرورت مسأله تحقیق: سازمان صنایع هوایی یکی از صنایع بسیار مهم و پیچیده و فعال در زمینه تعمیر و نگهداری انواع هواپیماهای مسافربری، ترابری، پشتیبانی و … بوده و در شاخه ها و بخش های گوناگون دیگری نیز فعالیت دارد، لذا استفاده از بزر گراههای اطلاعاتی وکسب اطلاعات لازم و بعضا نادر از طریق وسایل ارتباط جمعی می تواند علاوه بر رفع نیازهای این صنعت مهم،گامهای موثر و مهمی را در امر فروش و بازاریابی برداشته و کمک شایانی به ارتقاء محصولات این صنعت از نظر کیفی و کمی نماید. بدون استفاده از بزرگراههای اطلاعاتی، اموری چون تجارت جهانی، فعالیت بازارهای صنایع فرهنگی، گسترش رسانه ها و شركتهای اطلاعاتی، حركت میلیونها سرباز، مسافر و توریست در دنیا، نفوذ و تسلط اطلاعاتی و علمی و بانكی و …. ممكن نیست. در جهانی سازی جامعه اطلاعاتی و پیروی از سیاست‌های اقتصادی، فناوری‌های اطلاعات نقشی كلیدی ایفا كردند. بزرگراههای اطلاعاتی در سه حوزه بسیار مهم و حساس رایانه ها، ماهواره ها و صنایع فضایی و هوایی  تاثیر فراوان گذاشته و به این جهت بررسی میزان و استفاده کارکنان از این بزرگراهها اهمیت پیدا نموده است. علی رغم این که سازمان صنایع هوایی دارای صنعتی بسیار پیچیده و حساس می باشد، لکن اهمیت و نقش نیروی انسانی در آن غیر قابل انکار بوده و وابستگی بسیار زیادی به آن دارد. به همین دلیل بهره مندی و استفاده کارکنان آن از بزرگراههای اطلاعاتی، به خصوص اینترنت می تواند تاثیر مستقیم و به سزایی در ارتقاء توانمندی های این صنعت داشته باشد. اهداف تحقیق: اهداف این تحقیق را می توان به دو دسته هدف اصلی و اهداف فرعی طبقه بندی کرد: اهدف اصلی این تحقیق بررسی میزان و عوامل استفاده کارکنان سازمان صنایع هوایی از بزرگراههای اطلاعاتی با تاكید بر نقش اینترنت می  باشد. اهداف فرعی: کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراههای اطلاعاتی به منظور ارتقاء سطح کیفی حرفه ای خود استفاده می کنند. کارکنان این سازمان تا چه اندازه از بزرگراههای اطلاعاتی به منظور ارتقاء معلومات عمومی خود استفاده می کنند. سوالات و فرضیه های تحقیق(بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه): * بین میزان استفاده کارکنان از اینترنت و سطح کیفی امکانات دسترسی به آن در سازمان/ شرکت رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و كیفیت آن در سازمان/شرکت رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و تسلط آنان بر رایانه رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء توانمندی سازمانی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش عمومی  كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده از اینترنت به عنوان یك منبع اطلاعاتی و ارتقاء دانش تخصصی كاركنان رابطه معنا داری وجود دارد. * بین شركت در دوره های آموزشی تخصصی و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد. * بین سابقه كار و میزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده كاركنان از منابع الکترونیکی(کتب و مجلات و…) و ارتقاء سطح حوزه های تخصصی کاری رابطه معنا داری وجود دارد. * بین میزان استفاده كاركنان از اینترنت و ارتباط با مراجع تخصصی داخلی و خارجی  رابطه مستقیمی وجود دارد. * بین وضعیت اجتماعی كاركنان ومیزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد. * بین وضعیت اقتصادی كاركنان ومیزان استفاده از اینترنت رابطه معنا داری وجود دارد. * در اختیار داشتن رایانه خانگی بر میزان کاربرد اینترنت موثر است.

 و آقایان: کربلایی، رضایی، هداوند و احمدی­منش چکیده فعالیت ورزشی محرک فیزیولوژیکی قوی ای است که می­تواند تعدادی از مسیر­های انتقال پیام درون و بیرون سلولی را تحت تاثیر قرار دهد. آپوپتوزیس نوعی از مرگ سلولی است که نقش مهمی در هموستاز عضله اسکلتی بازی می­کند. عوامل زیادی در تحریک آپوپتوزیس نقش دارند. یکی از این عوامل ژن FoxO1 از خانواده Forkhead box O  است که از طریق دو مسیر درون و برون سلولی باعث تحریک آپوپتوزیس می­شود. بعلاوه ژن FOXO1 باعث تحریک تغییر فنوتیپ تار عضلانی نیز می­شود. پژوهش­های اندکی پیرامون تاثیر تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک بر بیان ژن FOXO1 به عنوان عامل موثر بر آپوپتوزیس و تغییر فنوتیپ تار عضلانی انجام گرفته است. این پژوهش اثر 9 هفته تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک را بیان ژن FOXO1 و ایزوفرم­های ژن MHC در عضلات سولئوس و SVL مورد بررسی قرار داد. به این منظور 24 سر موش صحرایی نر نژاد اسپراگ داولی تهیه شده از موسسه رازی به گروه­های کنترل (8 موش)،گروه تمرین تناوبی سرعتی (8 موش) و گروه تمرین اکسنتریک (8 موش) تقسیم شدند. تمرین تناوبی سرعتی، به مدت 1 دقیقه با حداکثر سرعت دویدن بر روی تردمیل حیوان با استراحت های 2-4 دقیقه ای، 6-10 ست در یک جلسه و 5-6 روز در هفته و تمرین اکسنتریک دویدن در سراشیبی، دویدن در سراشیبی (16- درجه) روی تردمیل حیوان با سرعت 16 متر بر دقیقه برای 90 دقیقه، که در هر دو تمرین شدت تمرین در طی 9 هفته بصورت تدریجی افزایش می­یافت. سنجش بیان ژن­ها با روش Real time PCR انجام شد. با توجه به کم بودن تعداد نمونه­ها (8= n) و نیز رد شدن فرض نرمال بودن داده­ها توسط آزمون شپیرو-ویلک، با استفاده از روش آماری ویلکاکسون-مان-ویتنی، اختلاف بین گروه­های تمرینی و گروه کنترل اندازه­گیری شد. بیان ژن FOXO1 در تمام گروه­ها افزایش یافت به جز در عضله سولئوس گروه تمرین اکسنتریک، و نیز تمام این اختلافات معنی دار نبود. بیان ایزوفرم­های ژن MHC در عضله سولئوس و تحت هر دو تمرین بیانگر تبدیل نوع تار از کند به تند (I به IIb) و در عضله SVL و تحت دو تمرین نیز بیانگر تبدیل نوع تار از کند به تند (I به IIx) بودند. حال با توجه به تغییرات دیده شده در این پژوهش شاید بتوان اینگونه نتیجه گرفت که 9 هفته تمرین ورزشی منظم منجر به افزایش کمی در میزان بیان ژن FOXO1 به عنوان عامل موثر آپوپتوزیس شد و همچنین باعث تبدیل نوع تار از کند به تند شد. و نیز باید اضافه کرد که نوع تمرین و نوع عضله روی میزان بیان ژن­ها تاثیر دارند. لغات کلیدی: آپوپتوزیس، تمرین تناوبی سرعتی، تمرین اکسنتریک، تغییر فنوتیپ تار عضلانی   فهرست مطالب عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه   فصل اول : طرح پژوهش

• مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2
• بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3
• اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………6
• اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7
• فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8
• قلمرو پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………9
• تعریف مفاهیم و اصلاحات…………………………………………………………………………………………………………………………………….9

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه پژوهش 2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12 2-2 مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12 2-2-1 عضله اسکلتی، فعالیت ورزشی و پاسخ سلولی……………………………………………………………………………………………………12 2-2-2 فعالیت ورزشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….13 2-2-2-1 فعالیت ورزشی تناوبی سرعتی………………………………………………………………………………………………………………………13 2-2-2-2 فعالیت ورزشی اکسنتریک……………………………………………………………………………………………………………………………14 2-2-3 پاسخ سلولی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..15 2-2-3-1 آپوپتوزیس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………16 2-2-3-2 تغییر فنوتیپ عضله اسکلتی………………………………………………………………………………………………………………………….18 2-3 پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………21 2-3-1 تمرین اکسنتریک و آپوپتوزیس…………………………………………………………………………………………………………………………21 2-3-2 فعالیت ورزشی تناوبی با شدت بالا و آپوپتوزیس………………………………………………………………………………………………..22 2-3-3 فعالیت ورزشی اکسنتریک و تغییر نوع تار عضلانی……………………………………………………………………………………………..23 2-3-4 تمرین تناوبی با شدت بالا و تغییر نوع تار عضلانی……………………………………………………………………………………………..23 فعالیت ورزشی و FOXO1 …………………………………………………………………………………………………………………………………………24 2-4 جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..24 فصل سوم : روش­شناسی پژوهش 3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..27 3-2 روش و طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………….27 3-3 متغیر­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………….27 3-4 جامعه و نمونه­های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..28 3-5 اخلاق کار با حیوانات آزمایشگاهی……………………………………………………………………………………………………………………….29 3-6 شرایط نگهداری آزمودنی­ها………………………………………………………………………………………………………………………………….30 3-7 خوراک حیوانات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………30 3-8 آشناسازی با نوار گردان………………………………………………………………………………………………………………………………………..31 3-9 پروتکل فعالیت ورزشی……………………………………………………………………………………………………………………………………….32   3-9-1 تمرین تناوبی سرعتی……………………………………………………………………………………………………………………………………….32 3-9-2 تمرین اکسنتریک…………………………………………………………………………………………………………………………………………….33 3-10 نحوه نمونه­گیری و نگهداری نمونه­ها…………………………………………………………………………………………………………………..34 3-11 نحوه سنجش متغیر­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………34 3-11-1 سنجش میزان تغییرات بیان ژن­ها……………………………………………………………………………………………………………………..35 3-11-2 استخراج RNA ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..35 3-11-3 واکنش رونویسی معکوس برای سنتز cDNA …………………………………………………………………………………………………36 3-11-4 Real time PCR ………………………………………………………………………………………………………………………………………..37 3-12 وسایل و ابزار اندازه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………..40 3-12-1 وسایل و ابزار اندازه­گیری کار با حیوانات…………………………………………………………………………………………………………40 3-12-2 وسایل و ابزار اندازه­گیری آزمایش­های سلولی…………………………………………………………………………………………………..40 3-13 روش آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41 3-13-1 روش ΔΔCT …………………………………………………………………………………………………………………………………………….42 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته­های پژوهش 4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..44 4-2 تجزیه و تحلیل توصیفی یافته­ها…………………………………………………………………………………………………………………………….44 4-2-1 وزن بدن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45 4-2-2 وزن عضله سولئوس و SVL ………………………………………………………………………………………………………………………….46 4-2-3 تغییرات بیان ژن………………………………………………………………………………………………………………………………………………48 4-3 آزمون فرضیه­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………51 4-3-1 آزمون فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………51 4-3-2 آزمون فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………………………………………………………..52 4-3-3 آزمون فرضیه سوم ………………………………………………………………………………………………………………………………………….53 4-3-4 آزمون فرضیه چهارم ……………………………………………………………………………………………………………………………………….54 4-3-5 آزمون فرضیه پنجم …………………………………………………………………………………………………………………………………………55 4-3-6 آزمون فرضیه ششم ………………………………………………………………………………………………………………………………………..56 4-3-7 آزمون فرضیه هفتم …………………………………………………………………………………………………………………………………………57 4-3-8 آزمون فرضیه هشتم ………………………………………………………………………………………………………………………………………..58 فصل پنجم : بحث و نتیجه­گیری 5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60 5-2 خلاصه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………………………60 5-3 بحث و بررسی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..62 5-3-1 تمرین ورزشی و بیان FOXO1 در عضلات کند و تند انقباض ……………………………………………………………………………63 5-3-2 تمرین ورزشی و بیان ایزوفرم­های ژن MHC در عضلات کند و تند انقباض ………………………………………………………..65 5-3-3 تمرین ورزشی، بیان FOXO1 و ایزوفرم­های MHC ……………………………………………………………………………………………69 5-4 نتیجه­گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………69 5-6 پیشنهاد­های پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………………………………………70 5-7 پیشنهادهای کاربردی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….70 منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..71 فهرست جدول­ها عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه   جدول 3-1 پرایمر­های ژن­های مورد نظر ………………………………………………………………………………………………………………………………………38 جدول 3-2 میزان مواد مورد نیاز برای یک واکنش Real time PCR در حجم 15 میکرولیتر ……………………………………………………………39 جدول 3-3 تنظیمات دستگاه برای انجام واکنش Real time PCR ……………………………………………………………………………………………….39 جدول 4-1 میانگین و انحراف معیار (M±SD) وزن بدن (گرم) گروه­های تمرینی و کنترل ………………………………………………………………..45 جدول 4-2 میانگین و انحراف معیار (M±SD) وزن عضلات سولئوس و SVL (میلی گرم) گروه­های تمرین اکسنتریک و تناوبی سرعتی و کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46 جدول 4-3 میانگین و انحراف معیار (M±SD) وزن عضلات سولئوس و SVL نسبت به وزن بدن در گروه­های تمرین اکسنتریک و تناوبی سرعتی و کنترل …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………46 جدول 4-4 میانه و انحراف معیار بیان ژن FOXO1 (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ……………………………..48 جدول 4-5 میانه و انحراف معیار بیان ژن MHC I (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ……………………………….48 جدول 4-6 میانه و انحراف معیار بیان ژن MHC IIa (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ……………………………49 جدول 4-7 میانه و انحراف معیار بیان ژن MHC IIx (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ………………………………49 جدول 4-8 میانه و انحراف معیار بیان ژن MHC IIb (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ………………………………49 جدول 4-9 نتایج حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ژن FOXO1 در عضله سولئوس………….51 جدول 4-10 نتایج حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ژن FOXO1 در عضله سولئوس………..52 جدول 4-11 نتایج حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ژن FOXO1 در عضله SVL …………..53 جدول 4-12 نتایج حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ژن FOXO1 در عضله SVL …………..54 جدول 4-13 Ratio حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ایزوفرم­های ژن MHC در عضله سولئوس  تحت تمرین اکسنتریک ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….55 جدول 4-14 Ratio حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ایزوفرم­های ژن MHC در عضله سولئوس تحت تمرین تناوبی سرعتی …………………………………………………………………………………………………………………………………………….56 جدول 4-15 Ratio حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ایزوفرم­های ژن MHC در عضله SVL تحت تمرین اکسنتریک ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..57 جدول 4-16 Ratio حاصل از روش ΔΔCT و سطح معنی داری آزمون ویلکاکسون-مان-ویتنی برای ایزوفرم­های ژن MHC در عضله SVL تحت تمرین تناوبی سرعتی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58               فهرست شکل­ها عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه   شکل 3-1 محل زندگی موش­های صحرایی در قفس ……………………………………………………………………………………………………….31 شکل 3-2 موش­های صحرایی در حین انجام پروتکل تمرین ورزشی …………………………………………………………………………………33 شکل 3-3 عضلات سولئوس و SVL موش صحرایی ……………………………………………………………………………………………………….34 شکل 4-1 تغییرات وزن بدن اولیه و نهایی گروه­های تمرینی و کنترل ………………………………………………………………………………….45 شکل 4-2- تغییرات وزن عضلات سولئوس و SVL در گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین …………………………………….47 شکل 4-3- تغییرات وزن عضلات سولئوس و SVL به نسبت وزن بدن در گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین ……………47 شکل 4-4- میانه و انحراف معیار بیان ژن FOXO1، MHC I، MHC IIa، MHC IIx و MHC IIb (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین در عضله سولئوس ……………………………………………………………………………………………………………….50 شکل 4-5- میانه و انحراف معیار بیان ژن FOXO1، MHC I، MHC IIa، MHC IIx و MHC IIb (ΔCT±SD) گروه­های تمرینی و کنترل پس از دوره تمرین در عضله SVL …………………………………………………………………………………………………………………….50 شکل 4-5- مقایسه میزان Ratio ژن FOXO1 عضله سولئوس بین گروه­های تمرینی و گروه کنترل ………………………………………….52 شکل 4-6- مقایسه میزان Ratio ژن FOXO1 عضله SVL بین گروه­های تمرینی و گروه کنترل ………………………………………………54 شکل 4-7- مقایسه Ratio ایزوفرم­های ژن MHC در عضله سولئوس گروه تمرین اکسنتریک با گروه کنترل ………………………….55 شکل 4-8- مقایسه Ratio ایزوفرم­های ژن MHC در عضله سولئوس گروه تمرین تناوبی سرعتی با گروه کنترل …………………….56 شکل 4-9- مقایسه Ratio ایزوفرم­های ژن MHC در عضله SVL گروه تمرین اکسنتریک با گروه کنترل ……………………………..57 شکل 4-10- مقایسه Ratio ایزوفرم­های ژن MHC در عضله SVL گروه تمرین تناوبی سرعتی با گروه کنترل ………………………58     فصل  اول طرح پژوهش          

•  مقدمه

استفاده از لغت فعالیت ورزشی در پژوهش های علمی اغلب شامل متغیر های تغییر پذیر است. این متغیر ها شامل : ماهیت ( استقامتی در مقابل مقاومتی )، تکرار، شدت و مدت جلسه تمرینی است(1). از طرفی فعالیت ورزشی به طور بالقوه بوسیله انقباض عضله اسکلتی، هومئوستاز را بر هم می ریزد. فعالیت عضله اسکلتی در ترکیبی از انقباضات کانسنتریک[1] ، ایزومتریک[2] یا اکسنتریک صورت می گیرد(1). برای شرکت در رشته های ورزشی، تمرین عضوی جدایی ناپذیر است. افرادی که در رشته های ورزشی سازمان یافته یا در فعالیت های ورزشی تفریحی شرکت می کنند، برای بهبود عملکرد خود از تمرین های سازماندهی شده استفاده می کنند(2). با نگاه به متغیر های ذکر شده در بالا، می توان چنین نتیجه گیری کرد که، با اصلاح و تعدیل متغیر ها می توان به شیوه ای از تمرین ورزشی دست یافت که برطرف کننده نیاز های ما در هر رشته ورزشی باشد. اخیرا به کارگیری تلاش های با حداکثر سرعت دویدن[3] و همچنین با شدت تمام[4] ، هم در رشته های عملی و هم آزمایشگاهی پدیدار شده است. تمرین تناوبی سرعتی ( SIT ) یکی از انواع تمرین تناوبی با شدت بالا ( HIT ) به حساب می آید(3). تمرین تناوبی سرعتی ( SIT ) شامل جلساتی با تناوب های  بیشتر از 20-30 ثانیه  است که با تمام شدت  صورت می گیرد و توسط دوره های استراحت غیر فعال 2-4 دقیقه از هم جدا می شوند(4). تمرین اکسنتریک، تمرینی است با درصد بالایی از انقباضات اکسنتریکی. انقباضی که در آن گشتاور تولیدی عضله کمتر از گشتاور مقاومت بیرونی است(5). برای مثال یکی از انواع مرسوم فعالیت ورزشی اکسنتریک، دویدن در سراشیبی است(6). سازگاری های ناشی از تمرین بوسیله ی تغییرات در : پروتئین های انقباضی و عملکردشان،  عملکرد میتوکندریایی، تنظیم متابولیکی، سیگنالینگ درون سلولی و پاسخ های رونویسی منعکس می شوند(1). تاکنون مکانیزم های مولکولی گسترده ای که متاثر از سازگاری به تمرین ورزشی هستند شناخته شده اند، این مکانیزم ها شامل تغییرات تدریجی در میزان بیان پروتئین ها و فعالیت آنزیم های سلولی می باشند(1). یکی از ژن های موثر بر تنظیم تکثیر سلولی و تنظیم تار عضلانی FOXO می باشد(7). محصول این ژن پروتئین های FOXO1 ، FOXO3 ، FOXO4 و FOXO6 است که در پستانداران بیان می شود(8). FOXO1 بر تنظیم مرگ برنامه ریزی شده سلول و همچنین تنظیم نوع تار عضلانی اثر می گذارد(7). پژوهش های اخیر نشان داده اند که FOXO1 در سازگاری عضله اسکلتی به فعالیت ورزشی شرکت می کند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مزمن تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک بر میزان بیان ژن FOXO1 می پردازد، تا مشخص شود کدامیک از انواع تمرین نقش موثرتری بر مرگ برنامه ریزی شده سلول و تغییر نوع تار عضلانی دارد.  

• بیان مسئله

عضله اسکلتی با توجه به فرایندهای آپوپتوتیک[5] ، ساختار چند هسته ای هایش و همچنین محتوای میتوکندریایی، منحصربفرد است. تفاوت های همراه با آپوپتوزیس به عضله و یا نوع تار وابسته است(9). آپوپتوزیس، شکل بسیار کنترل شده مرگ سلولی است که بوسیله ی رخداد های مولکولی، بیوشیمیایی و ریخت شناسی ویژه مشخص می شود، همچنین برای توسعه نرمال ارگانیسم های چند سلولی ضروری است و در انتقال سلولی بافت های افراد سالم بزرگسال شرکت می کند(10). پاسخ های سلولی وابسته به FOXO شامل گلوکونئوژنز[6] ، ترشح نوروپپتید ها[7] ، آتروفی[8] ، آتوفاژی[9] و آپوپتوزیس می باشد. ژن های هدف بی شماری  برای اینکه نقش فاکتورهای FOXO را در فرایند های سلولی گوناگونی وساطت کنند شناخته شده اند(11). شناخته شده ترین ژن های هدف وابسته به FOXO که در آپوپتوزیس نقش دارند عبارت اند از فاکتور های پیش برنده آپوپتوتیک که شامل پروتئین های BH3-only ( Bim [10] ، BNIP3 [11] ) و لیگاند های گیرنده های مرگ ( TRAIL [12] ، FasL ) است(11, 12). با نگاه به شواهد می توان چنین نتیجه گرفت که فاکتور های رونویسی FOXO بعنوان تنظیم کننده کلیدی رشد سلول ( آپوپتوزیس ) ضروری اند(12). شرکت در جلسات تمرین ورزشی سبب سازگاری های سیستم فیزیولوژیکی و افزایش کارایی و ظرفیت بدن می شود. این تغییرات تا حد زیادی به شدت و مدت جلسات تمرینی، نیرو یا بار کار تمرینی و یا سطوح پایه آمادگی بستگی دارد(13). عضله اسکلتی بافتی است فعال که به شدت و نوع فعالیت – هر دو – پاسخ می دهد(14). در فعالیت عضلانی اکسنتریک عضله در حال انقباض کشیده می شود(15). اکثر عضلات پا هنگام راه رفتن به منظور تعدیل جاذبه و شُک های وارده بصورت اکسنتریکی عمل می کنند. هنگام دویدن در سراشیبی اکسنتریکی عمل کردن عضلات ضد جاذبه واضح تر می شود(15). امروزه موجی از تحقیقات علاقه مند  به آزمایش اثرات دویدن با حداکثر سرعت دویدن و تلاش های با تمام شدت هم در محیط میدانی و هم در محیط آزمایشگاهی هستند. تمرین تناوبی سرعتی ( SIT ) عبارت است از تناوب هایی با مدت بیشتر از 20-30 ثانیه که با تمام شدت صورت می گیرد و توسط دوره های 2-4 دقیقه ای استراحت غیر فعال جدا می شود(3, 4). اخیرا، آپوپتوزیس علاقه ی بسیاری از دانشمندان ورزشی را به خود جلب کرده است، علاوه بر مرگ سلولی نکروتیک، به دلیل اینکه شواهدی نشان دادند که مرگ سلولی آپوپتوتیک با ورزش نیز رخ می دهد. چندین فاکتور که ممکن است آپوپتوزیس را در بافت های مختلف تغییر دهد، با ورزش کردن شدید، تعدیل می شوند(10). ورزش محرک فیزیولوژیکی قوی ای است که می تواند تعدادی از مسیرهای سیگنالینگ بیرون سلولی و درون سلولی را تحت تاثیر قرار دهد(9). فعالیت ورزشی شدید کوتاه مدت و اکسنتریک، با فنوتایپ های پیش برنده آپوپتوز و افزایش تکه تکه شدن DNA [13] ( نشان آپوپتوزیس ) همراه می شوند در حالی که تمرین ورزشی منظم یا فعالیت ورزشی منظم با محیط آنتی آپوپتوتیک و کاهش تکه تکه شدن DNA در عضله اسکلتی همراه است(9). آپوپتوزیس در عضلات موش بعد از ورزش نیز رخ داد(10). همانطور که  اشاره شد FOXOs در تنظیم آپوپتوزیس ضروری اند، از این رو در تحقیقی دیگر نشان داده شد، ژن های آپوپتوتیک Bim و BNIP3 در طی آتروفی عضلانی توسط FOXO1 تحریک شدند(16). FOXOs در بدن تعدادی از ژن ها را که در فرایند های سلولی مختلف ( همچون متابولیسم، چرخه سلولی، آپوپتوزیس، مقاومت در برابر استرس، بازسازی DNA آسیب دیده و سیستم ایمنی ) شرکت می کنند، هدف قرار می دهند(12). فاکتور های رونویسی خانواده FOXO، دامنه وسیعی از فرایند های فیزیولوژیکی سلولی را تنظیم می کنند، از جمله می توان به سازگاری متابولیکی و تمایز میوژنیکی اشاره کرد(17). تار های عضلات، دارای استعداد بالایی در پاسخ گویی به سیگنال های گوناگون هستند. این کار را را بوسیله ی تغییر در نیمرخ فنوتیپیشان انجام می دهند(18). میوزین[14] ، بزرگترین پروتئین با فیلامنت ضخیم است که در حال حاضر مناسب ترین نشانگر تنوع تار عضلانی است. چهار ایزوفرم عمده ی زنجیره سنگین میوزین (MHC) که در عضله اسکلتی تعدادی از پستانداران بالغ کوچک یافت شده است عبارت است از : میوزین زنجیره سنگین کُند I? ( MHC-I? )[15] ، میوزین زنجیره سنگین تند IIA ( MHC-IIA )[16] ، میوزین زنجیره سنگین تند  IIX یا IID ( MHC-IIX یا MHC-IID )[17] و میوزین زنجیره سنگین تند IIB ( MHC-IIB )[18] (18). نتایج اکثر پژوهش ها نشان دهنده تغییر فیبرهای تند به کند است. پیرامون تنظیم نوع تار عضلانی دیده شده است که : بیش بیانی FOXO1 از توسعه تار های نوع I اکسیداتیو در داخل بدن جلوگیری کرد(17). همچنین قابل ذکر است که پژوهش های اندکی پیرامون تاثیر فعالیت ورزشی بر بیان FOXOs صورت گرفته است. در این ارتباط دیده شده است که : ژن FOXO3 بعد از ماراتن افزایش پیدا کرد(19). با توجه به پژوهش های اندکی که پیرامون تاثیر تمرینات سرعتی و اکسنتریک بر مرگ برنامه ریزی شده سلول صورت گرفته است و نیز نبودن اطلاعاتی راجع به تاثیر تمرینات فوق بر میزان بیان ژن FOXO1 به عنوان معیاری برای آپوپتوزیس و همچنین به عنوان عامل موثر بر ژن های دخیل در تغییر نوع تار عضلانی و نیز کم بودن پژوهش ها پیرامون تاثیر تمرین تناوبی سرعتی بر تغییر نوع تار عضلانی ، لذا به نظر می رسد که بررسی تاثیر تمرینات فوق بر مرگ برنامه ریزی شده سلول و تغییر نوع تار عضلانی ضروری است. با توجه به مستندات موجود تا امروز، فرض بر این است که اثر مزمن تمرینات فوق باعث کاهش آپوپتوزیس می شود. همچنین هر دو نوع تمرین باعث افزایش بیان FOXO1 می شوند و اثر مثبتی بر تغییر نوع تار عضلانی بر جای خواهند گذاشت. حال این سوال مطرح می شود که آیا تمرینات تناوبی سرعتی و اکسنتریک باعث تاثیر بر میزان ژن FOXO1 در مسیر مرگ برنامه ریزی شده سلول و تغییر نوع تار می شوند؟      

• اهمیت و ضرورت تحقیق  

به طور خاص، سازگاری مولکولی بوسیله ی انقباضات عضلانی مختلف تحریک می شود، که فقط تا حدی توضیح داده شده است(20). اثرات درمانی و متابولیکی فعالیت ورزشی منظم روی شیوه زندگی وابسته به بیماری های حاد، پیشتر معین شده است، اما مبناهای مولکولی برای تغییرات انطباقی در توده عضله اسکلتی و عملکرد متابولیکی به عنوان بخشی که مشتاقانه به دنبال پژوهش است باقی مانده است. اثرات ورزش و پیچیدگی پاسخ ها در هر دو سطح متابولیکی و مولکولی پیشنهاد می کنند که روش منحصربفردی که سازگاری تمرین ورزشی را وساطت کند، وجود ندارد(1). از طرفی توده عضله اسکلتی 40 تا 50 درصد وزن بدن انسان را تشکیل می دهد و آن را به بزرگترین بافت در بدن تبدیل می کند. هومئوستاز عضله برای تمامیت و حفظ بدن ضروری است و اختلالات عضلانی مرتبط با بیماری های مختلف منجر به کیفیت پایین زندگی می شود. عضله اسکلتی قابلیت های تطبیقی قابل توجهی را در پاسخ به چنین محرک هایی نشان می دهد : فاکتورهای محیطی، مداخلات تغذیه ای، شرایط بارگذاری و فعالیت انقباضی. تمام این تحریکات منجر به تغییر در متابولیسم انرژی و توده عضلانی می شود، بخصوص بوسیله ی تغییر در ترکیب تار و تعادل بین سنتز و از بین رفتن پروتئین(7). در این رابطه پروتئین های زیر گروه FOXO ( که در این پژوهش FOXO1 ) بطور گسترده ای در تکامل تدریجی به کار می روند و برای فرایند های متنوع سلولی ضروری هستند، که شامل تنظیم بیان ژن های چرخه سلولی(21, 22)، تمایز، رشد، متابولیسم، مسیرهای سرکوب تومور و آپوپتوزیس(7, 12, 17) می شوند. با توجه به تاثیر FOXOs بر مرگ برنامه ریزی شده سلول و تغییر نوع تار عضلانی و اینکه عوامل فوق مهمترین اجزا در حیطه سلامتی و ورزش حرفه ای به حساب می آیند و از سوی دیگر پژوهش های اندکی که پیرامون تاثیر مزمن تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک بر مرگ برنامه ریزی شده سلول صورت گرفته است و نیز نبودن تحقیقات راجع به تاثیر تمرینات فوق بر بیان ژن FOXO1 و همچنین کم بودن پژوهش ها پیرامون تاثیر تمرین تناوبی سرعتی بر  تغییر نوع تار عضلانی، پژوهشگر را بر این داشت تا تاثیر مزمن تمرینات تناوبی سرعتی و اکسنتریک بر مرگ برنامه ریزی شده سلول و تغییر نوع تار عضلانی را با توجه به بیان ژن FOXO1 مورد بررسی قرار دهد.    

• اهداف پژوهش

1-4-1- هدف کلی تعیین اثر تمرین تناوبی سرعتی و تمرین اکسنتریک بر آپوپتوزیس و نوع تار عضلانی در عضلات تند و کند انقباض موش های نر صحرایی اسپراگ داولی 1-4-2- اهداف اختصاصی

• تعیین تغییر میزان بیان ژن FOXO1 پس از یک دوره تمرین اکسنتریک در عضله سولئوس
• تعیین تغییر میزان بیان ژن FOXO1 پس از یک دوره تمرین تناوبی سرعتی در عضله سولئوس
• تعیین تغییر میزان بیان ژن FOXO1 پس از یک دوره تمرین اکسنتریک در عضله SVL
• تعیین تغییر میزان بیان ژن FOXO1 پس از یک دوره تمرین تناوبی سرعتی در عضله SVL
• تعیین تغییر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC پس از یک دوره تمرین اکسنتریک در عضله سولئوس
• تعیین تغییر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC پس از یک دوره تمرین تناوبی سرعتی در عضله سولئوس
• تعیین تغییر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC پس از یک دوره تمرین اکسنتریک در عضله SVL
• تعیین تغییر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC پس از یک دوره تمرین تناوبی سرعتی در عضله SVL

• فرضیه های پژوهش

• یک دوره تمرین اکسنتریک بر میزان بیان ژن FOXO1 عضله سولئوس موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین تناوبی سرعتی بر میزان بیان ژن FOXO1 عضله سولئوس موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین اکسنتریک بر میزان بیان ژن FOXO1 عضله SVL موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین تناوبی سرعتی بر میزان بیان ژن FOXO1 عضله SVL موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین اکسنتریک بر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC عضله سولئوس موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین تناوبی سرعتی بر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC عضله سولئوس موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین اکسنتریک بر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC عضله SVL موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.
• یک دوره تمرین تناوبی سرعتی بر میزان بیان ایزوفرم­های ژن MHC عضله SVL موش­های صحرایی اثر معنی­داری دارد.

• قلمرو پژوهش

در پژوهش­های تجربی و آزمایشگا­هی با استفاده از مدل­های حیوانی متغیر­های زیر تحت کنترل پژوهشگر بوده است.

ارزیابی کشت مخلوط جو و نخود به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد

 استاد راهنما:

دكتر امین فرنیا

استادان مشاور:

1. دکتر پیام پزشکپور

2. مهندس عزت‌ا… نبات

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب: چكیده ……………………………………………………………………………………… فصل اول : كلیات 1-1. مقدمه ………………………………………………………………………………….. 1 1-2. اهداف تحقیق……………………………………………………………………………. 3 1-3. بیان مسئله ……………………………………………………………………………. 3 1-4. فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………….. 9 1-5. اهمیت تحقیق…………………………………………………………………………. 12 فصل دوم : بررسی منابع 2-1. تراكم گیاهی ………………………………………………………………………… 14 2-2. تراكم و عملكرد ………………………………………………………………………. 18 2-3. اثر تراكم بر عملکرد و اجزای عملكرد ……………………………………………… 24 2-4. اجزای عملکرد ……………………………………………………………………. 35 2-5. عملکرد بیولوژیک ……………………………………………………………………. 38 2-6. وزن هزاردانه ……………………………………………………………………….. 39 2-7. ارتفاع بوته ………………………………………………………………………… 40 2-8. تعداد سنبله ………………………………………………………………………. 41 2-9. تعداد دانه در سنبله ……………………………………………………………….. 42 2-10. شاخص برداشت …………………………………………………………………. 42 2-11. کشت مخلوط ………………………………………………………………….43 فصل سوم : مواد و روش‌ها 3-1. مشخصات اقلیمی و زراعی منطقه اجرای طرح ………………………………. 45 3-2. فیزیوگرافی،زمین شناسی،بافت خاک ………………………………………… 46 3-3. مشخصات آماری طرح آزمایشی ……………………………………………….. 47 3-4. طرح آزمایشی و عملیات زراعی ………………………………………………. 47 3-5. صفات مورد بررسی و نحوه اندازه گیری آنها…………………………………… 50 3-6. روش های تجزیه آماری طرح ……………………………………………………. 54 فصل چهارم : نتایج و بحث 4-1. ارتفاع بوته………………………………………………………………………….. 57 4-2. علوفه تر و خشک مخلوط پایان رشد رویشی……………………………………. 65 4-3. عملکرد بیولوژیک………………………………………………………………….. 71 4-4. غلاف و سنبله در بوته…………………………………………………………….. 81 4-5. وزن هزار دانه……………………………………………………………………….. 93   4-6. عملکرد دانه…………………………………………………………………………. 100 4-7. شاخص برداشت ………………………………………………………………….. 107 4-8 . نسبت برابری زمین………………………………………………………………. 115 4-9. ضرایب همبستگی………………………………………………………………… 124 فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات نتیجه‌گیری کلی ……………………………………………………………………… 131 پیشنهادات ……………………………………………………………………………. 133 پیوست‌ها …………………………………………………………………………… منابع و مأخذ فهرست منابع فارسی …………………………………………………………….. فهرست منابع غیرفارسی ……………………………………………………….. چكیده انگلیسی ………………………………………………………………….. چکیده: این تحقیق در سال زراعی 1388-1389 به ارزیابی کشت مخلوط جو و نخود به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوك‌های كاملا تصادفی  در چهار تكرار به مدت یكسال زراعی در ایستگاه تحقیقات كشاورزی و منابع طبیعی بروجرد اجرا شد. در این بررسی 2 تیمار تراکم با سه سطح: برای نخود 50 کیلوگرم و برای جو 150 گیلوگرم (کم) ،  برای نخود 75 کیلوگرم و برای جو 225 کیلوگرم (متوسط) ، برای نخود 100 کیلو گرم و برای جو 300 کیلوگرم (زیاد)  تیمار اول و تیمار دوم نسبت های مختلف اختلاط دو گیاه در پنج ترکیب کاشت بودند که شامل :M1  = تک کشتی100% جو،   M2= 75% جو+25%نخود،   M3= 50% جو+50% نخود، M4 = 25 % جو+ 75% نخود،  M5 = تک کشتی 100% نخود  بودند. جهت بررسی کمی علوفه در مرحله آغاز سنبله دهی جو اندازه گیری هایی انجام گرفت و عملکرد علوفه نخود، عملکرد علوفه جو، عملکرد علوفه مخلوط اندازه گیری شد . صفات مورفولوژیک شامل ارتفاع بوته، تعداد سنبله در جو، تعداد دانه در سنبله، تعداد شاخه در نخود و اجزای عملکرد نخود شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف پر، وزن هزار دانه ، عملکرد دانه جو ، عملکرد کل ، ماده خشک ، نسبت برابری زمین، شاخص برداشت، محاسبه گردید . این طرح در شرایط دیم به اجرا درآمد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد كه کشت مخلوط دو گیاه عملکرد دانه کمتری نسبت به شاهد یا کشت خالص گیاه دارد. اما مخلوط علوفه عملکرد بیشتری نسبت به شاهد یا تک کشتی رایج دارد. همچنین کشت مخلوط باعث کاهش هزینه های نهاده های مصرفی در کشاورزی می گردد و با محیط زیست سازگاری خوبی دارد. فصل اول: کلیات 1-1- مقدمه امروزه بسیاری از کشورها در مناطق آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی با کمبود مواد غذایی مواجه می باشند. بعضی کشورها در راستای تامین امنیت غذایی تاکید بر نیل به خودکفایی با خوداتکایی خصوصا در زمینه محصولات اصلی دارند و بعضی از کشورها با واردات مواد غذایی تلاش بر تامین امنیت غذایی خود دارند. به طور کلی امنیت غذایی به معنای فعلیت یافتن چهار اصل مهم زیراست: 1- فراهم بودن غذا : یعنی هر کشوری باید قادر باشد غذای کافی برای جمعیت موجود و در حال رشد خود تامین نماید. 2- ثبات و پایداری غذا : یعنی اینکه غذای فراهم شده بطور مداوم تهیه گردد. 3- قابل دسترس بودن غذا : یعنی اینکه غذای فراهم شده در هر زمانی و در هر مکانی در بازار وجود داشته باشد و مردم از نظر اقتصادی و فیزیکی قادر به تهیه آن باشند. 4- سلامت غذا : یعنی غذا به طور سالم و بهداشتی تهیه و در اختیار مردم قرار گیرد (کمالزاده ، 1382). جمعیت جهان از سه میلیارد نفر در سال 1960 به شش میلیارد نفر در سال 2000 افزایش یافته و در حال حاضر نیز سالانه 90 میلیون نفر به جمعیت کره زمین افزوده می شود. در آسیا نسبت اراضی کشاورزی به جمعیت در مقایسه با چهل سال قبل به نصف کاهش یافته است. در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته به کیفیت مواد غذایی اهمیت بیشتری داده می شود زیرا مصرف بیش از حد کودهای ازته در کشت سبزی و صیفی منجر به تجمع نیترات در محصول شده و یا در گوشت مواد هورمونی و آنتی بیوتیکی برای سلامتی انسان مضر تشخیص داده شده است (سماوات ، 1382). بیش از دو سوم جمعیت جهان در كشورهای در حال توسعه زندگی می‌كنند و متجاوز از 50 درصد این جمعیت فقر غذایی دارند. كشاورزی، مواد غذایی را به صورت مستقیم از طریق فرآورده‌های گیاهی كه شامل 80 درصد است یا به صورت غیر مستقیم از طریق فرآورده‌های دامی كه شامل 20 درصد است در اختیار انسان قرار می‌دهد. آن چه علم كشاورزی بخصوص زراعت عهده‌دار آن است عبارت از تولید محصول زیادتر و با كیفیت بهتر كه بتواند جواب‌گوی ازدیاد جمعیت باشد (نور محمدی و همكاران، 1376). یكی از راههایی كه برای افزایش تولید محصولات كشاورزی پیشنهاد شده افزایش عملكرد در واحد سطح است. بنابراین تغییر تراكم بوته و نحوه توزیع گیاهان در واحد سطح می‌تواند در عملكرد موثر باشد (براری ، 1375). تراكم نامناسب گیاهی می‌تواند رطوبت خاك را در اوایل فصل رشد تخلیه و موجب مواجه شدن گیاهان با تنش خشكی در دوران رشد زایشی شود. به همین دلیل استفاده از گونه گیاهی مناسب و شناخت تراكم مطلوب گیاهان و ارقام سازگار با این مناطق از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار می‌باشند. میزان سازگاری و پایداری عملكرد گیاهان زراعی به شرایط محیطی متفاوت است و به ارقامی سازگار اطلاق می‌شود كه در طیف وسیعی از شرایط محیطی، توان ژنتیكی عملكرد بالا و پایداری از خود نشان می‌دهد (كانونی و همكاران ، 1379). 2-1- اهداف تحقیق در دنیای جدید روند کشت و کار محصولات زراعی بتدریج از اصول اکولوژیک خارج شده و به سمت دیدگاه های اقتصادی پیش می رود که این امر منجر به تخریب منابع طبیعی و کاهش کارآیی انرژی می شود (عباسی ، 1383). استفاده نا کافی و غیر متعادل از کودهای شیمیایی در آسیا سبب شده که برخی از مواد غذایی اراضی کشاورزی تخلیه گردد و این عامل سبب کاهش توان تولید و حاصلخیزی خاک شده است. بطوریکه بین سالهای 1945 الی 1990 تخلیه عناصر غذایی از خاک سبب گردیده 6/4 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی به میزان کم و 9 میلیون هکتار به میزان متوسط و یک میلیون هکتار از اراضی شدیدا تخریب گردد. با رشد جمعیت شهری عناصر غذایی به میزان بیشتری از چرخه طبیعت خارج می شود ، بطوریکه در مقیاس جهانی حدود 175 میلیون تن  N+P+K سالانه از خاک توسط محصول خارج می گردد. اگر جمعیت شهر نشینی 5/47 درصد باشد در این حالت 83 میلیون تن  N P K  از چرخه غذایی خارج می گردد. در سال های اخیر در ایران توجه زیادی به مصرف متعادل کودهای شیمیایی شده است (ملکوتی ، 1382). کشاورزی پایدار یک روش تولید مواد غذایی است که از نظر محیطی ، اقتصادی و اجتماعی از ثبات کلی برخوردار است. در چنین سیستمی به انسان و فعالیت های کشاورزی او به عنوان اجزا و اعمالی از یک اکوسیستم طبیعی و یا یک اکوسیستمی که به موازات اکوسیستم طبیعی عمل می کند، مورد توجه قرار می گیرد (بیابانی ، 1378). 3-1- بیان مسأله کشور ایران در حالیکه مساحتی حدود 165 میلیون هکتار دارد ولی برابر اعلام وزارت جهاد کشاورزی 114 میلیون هکتار آن برای کشاورزی مناسب نبوده و مساحتی حدود 51 میلیون هکتار قابل کشت و زرع مناسب برای کشاورزی می باشد. از این مقدار حدود 19 میلیون هکتار در حال حاضر به صورت آبی و دیم کشت می شود و کل سطح زیر کشت سالیانه آبی حدود 25/5 میلیون هکتار و کل اراضی که زیر کشت آبی و دیم می رود بصورت سالیانه و دائمی 14 میلیون هکتار و بقیه آیش می باشد (12 میلیون هکتار زیر کشت محصولات سالانه و 2 میلیون زیر کشت محصولات دائمی است). سطح کشت دیم در ایران بین 10 تا 12 میلیون هکتار برآورد شده که سالیانه حدود نصف آن کشت و بقیه به مدت یک تا سه سال آیش گذاشته می شود. تولیدات کشاورزی ما بسیار کمتر از احتیاجات ماست و برای تولید بیشتر آب کنترل شده کافی نداریم البته باید با بالابردن دانش کشاورزی و اعمال مدیریت صحیح افزایش تولید در واحد سطح داشته باشیم (رستگار ، 1378). 1-3-1گیاه جو و اهمیت آن نام علمی جو Hordeum vulgare l. – انگلیسی Barley . سطح زیر کشت جو در دنیا در سال 1972 معادل 85 میلیون هکتار بوده که به علت افزایش مصرف در صنعت و دامداری بویژه در کشورهای اروپایی افزایش یافته است. تولید متوسط جو از هر هکتار، طی سالهای 1968 تا 1970 در دنیا، برابر 7/1 تن و در کشورهای اروپایی تولید متوسط آن 7/2 تن بوده است. در حال حاضر کشورهای ایرلند و دانمارک با 4 تن و کشور فرانسه و انگلستان با حد متوسط 5 تن در هکتار بیشترین رقم تولید از هر هکتار را دارا می باشند. زراعت جو در اکثر کشورهای تولید کننده آن سابقه بسیار طولانی دارد و از زمانهای خیلی گذشته دانه آن علاوه بر آن که در تغذیه انسان مورد مصرف داشته، در قنادیها نیز از آن استفاده می شده و از مالت آن نیز در صنعت و داروسازی استفاده به عمل می آمده و در کارخانجات نشاسته سازی نیز استفاده می شده است. در حال حاضر در اغلب کشورها از آن نوشابه بدست آورده و نیز در پرورش حیوانات بویژه در تغذیه گاوهای شیری و گوساله های پرواری و حتی پرندگان نیز به مقدار زیاد به کار می رود. این گیاه دارای مقادیر زیادی ویتامین بخصوص از نوع , بوده که علاوه بر آن از نظر مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، مس، سدیم، منگنز، منیزیم و کبالت غنی می باشد. کاه آن نیز در غذای حیوانات و تهیه بستر آنها بکار رفته و حتی علوفه سبز آن نیز غذای مناسبی برای دام ها می باشد. از ساقه آن نیز در کاغذ سازی استفاده می شود. سطح زیر کشت جو ایران در سال زراعی73-74 در کشت آبی و دیم معادل 1751574 هکتار بوده که 1085775 هکتار دیم و 665799 هکتار آبی بوده، که سهم استان لرستان در مجموع 134690 هکتار شامل 124044هکتار کشت دیم و 10626 هکتار کشت آبی می باشد. میزان تولید جو در کشور در همان سال زراعی2952265 تن بوده که از این مقدار در استان لرستان 2147002 تن شامل 189972 تن کشت دیم و 24030تن کشت آبی جو تولید شده است (ناصر خدابنده ، 1382). جو در مقایسه با گندم مقاومت بیشتری به خشکی و بیماریها دارد و شرایط نا مساعد، عملکرد آن بیشتر از گندم است. چون قیمت آن در بازار از گندم کمتر است، به همین دلیل اغلب در مناطقی که از نظر بارندگی و نوع خاک برای گندم مناسب نیست، جو کشت می کنند. حداقل بارندگی مورد نیاز جو 200-250 میلیمتر است. دانه جو برای جوانه زدن به رطوبت کمتری نسبت به دانه گندم دارد و در مواردی که بذر در شرایط نا مساعد خشک شده و رطوبت مجددا تامین شده باشد، رشد خود را زودتر از سر می گیرد (کوچکی ، 1383). جو از قدیمی‌ترین گیاهانی است كه در ایران مورد كشت و تولید بوده است. به نظر می‌رسد كه جو در منطقه‌ای شامل كوههای زاگرس در ایران به طرف آناتولی، فلسطین و آفریقا منشأ یافته باشد. اهمیت اصلی جو در ایران به علت نقش آن در تغذیه دام می‌باشد. بر این اساس جو در مرتبه دوم بعد از گندم ( از نظر سطح زیر كشت و تولید) در بین محصولات كشاورزی كشور قرار دارد (خواجه پور ، 1384). جو یكی از مهمترین غلات در سطح جهان است و به علت مقاومتش در مقابل ناسازگاری‌های محیطی و نیز به دلیل نیاز رطوبت و تطابق با محیط كشت در بسیاری از نقاط جهان كشت می‌شود (بهنیا ، 1373).