.

• عوامل سیاسی - نظامی

به تجربه ثابت شده که یکی از ویژگی های بورس، تأثیر فوری مسایل سیاسی روی معاملات است، به عنوان مثال احتمال به قدرت رسیدن یک جناح سیاسی تندرو که با دیدگاه های حاکم بر شرایط اقتصادی فعلی مخالف است و یا فوت ناگهانی یکی از مقامات بلندپایه یک کشور و یا ملی کردن تمام یا بخشی از دارائی های خاص، همگی می توانند جزو عوامل سیاسی موثر قرار بگیرند. هم چنین قطع رابطه سیاسی و اقتصادی با کشورها نیز می توانند بر قیمت سهام موثر باشند به خصوص اگر آن کشور روابط اقتصادی تنگاتنگی با کشور موردنظر داشته باشد.

مسایلی مثل جنگ و صلح روی قیمت های سهام تأثیر بسزایی دارند. . نمونه بارز آن بحران ۱۱ سپتامبر است که آثار آن را بر بازارهای مالی می توان مشاهده کرد (خسروآبادی،۱۳۸۴،ص۱۸۷)^۲. نمونه دیگر آن که چنانچه در کشوری جنگ باشد به علت اینکه مردم آن کشور بیشتر به دنبال حفاظت از جان ومال خود هستند معمولاً پس اندازهای خود را به صورت نقد و طلا و یا ارزهای معتبر نگهداری می کنند و دنبال سرمایه گذاری نیستند ولی برعکس در زمان صلح به دنبال سرمایه گذاری های مختلف و افزودن به سرمایه های خود می باشند.

• عوامل فرهنگی- رفتاری

منظور از عوامل فرهنگی همان فرهنگ سرمایه گذاری حاکم برافراد جامعه است. چنانچه در کشوری که بیشتر افراد در فکر سفته بازی باشند خوب طبیعتاً فرهنگ سرمایه گذاری ضعیف است.

چنانچه فرهنگ سرمایه گذاری ضعیف باشد طبیعتاً بازار سهام رونقی نخواهد داشت چون همه به فکر یک شبه پولدارش هستند ولی اگر فرهنگ سرمایه گذاری قوی باشد ومردم از طبیعت بازار سهام اگاهی داشته باشند به سازمان ها وشرکت ها وموسسات مالی آشنایی داشته باشند، بازار سهام در آن کشور رونق خواهد داشت (گلریز،۱۳۷۴،ص۷۶)^۱. هم چنین رفتارها وانتظارات سرمایه گذاران در قیمت سهام موثر است. قیمت های سهام معمولاً تجلی کننده ی انتظارات سهامداران و سرمایه گذاری در بازارهای اوراق بهادار می باشد به طوری که هر تصمیم و واقعه ای در مورد شرکت ها روی دهد که با انتظارات سرمایه گذاران مغایر باشد روی قیمت های سهام اثر می گذارد. به عبارت دیگر اگر این خلاف انتظار جنبه مثبت داشته باشد قیمت های سهام افزایش می یابد. مثلاً اگر سرمایه گذاران انتظار رشد ۵% در سود سهم را داشته باشند ولی اطلاعاتی دریافت کنند که بیشتر از ۵% رشد سود خواهند داشت همین مسأله موجب افزایش قیمت آن سهام می شود و اگر خلاف انتظار جنبه منفی داشته باشد قیمت ها کاهش پیدا می کند .به همین دلیل یک مدل شناخته شده ارزشیابی قیمت سهام به تنزیل سودهای آینده  استوار است. هم چنین تئوری انتظار عقلایی بر این نظر استوار است که مردم رفتار عقلایی دارند و بهترین عمل ممکن را انجام می دهند. به موجب این نظریه تصور مردم از آینده با توجه به همه اطلاعات در دسترس و هم چنین استنباط آن ها از کارکرد اقتصاد شکل می گیرد .براساس نظریه انتظارات عقلایی، قیمت های سهام تجلی اطلاعات حال و انتظارات مربوط به آینده است. عامل مهمی که موجب تغییر قیمت ها می شود اطلاعات جدید است .در این بخش منظور ما از اطلاعات یعنی اطلاعاتی که کاملاً جدید است و خارج از حوزه شرکت است، مثل اطلاع از وضعیت سیاسی و تغییر قوانین بانک ها و … .

عوامل درونی

منظور از عوامل درونی یعنی عواملی که در داخل شرکت بر قیمت سهام تأثیر می گذارد و یا تصمیماتی که در داخل یک شرکت اتخاذ می شود و بر قیمت  تأثیر می گذارد. این عوامل عبارتند از :

۱- عایدی هر سهم (درآمد و سود) یا بازده هر سهم : عایدات هر سهم باعث تأثیر روی قیمت سهام می شود.

سوالات یا اهداف پایان نامه :

-  اهداف تحقیق

بررسی و شناخت بازارهای سرمایه و حساسیت این بازارها نسبت به مسائل پیرامونی به سبب اینکه بازار بورس اوراق بهادار به عنوان نمادی پویا و تکامل یافته در بازار سرمایه هر کشور مطرح است و نیز به سبب اهمیت، نقش و تأثیر آن در اقتصاد ملی، همواره انگیزه ی مناسبی برای انتخاب موضوع و انجام تحقیقات در زمینه های امور مالی عموماً و سرمایه گذاری و ارزیابی بورس اوراق بهادار به طور اخص بوده است. این شناخت بی شک از یکسو بر تصمیمات سرمایه گذاران و تأمین امنیت مبادلات سهام و سرمایه و از سوی دیگر بر درک مسئولین و گردانندگان بازار به منظور بهبود نحوه ی عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی موثر خواهد بود (خسروآبادی، ۱۳۸۴، ص۹۹)^۱.

تحقیق حاضر بر آن است که با بهره گرفتن از اصول و روش های علمی، و بر اساس آزمون بازار و تجزیه و تحلیل آن، شناخت قابل قبولی از میزان حساسیت و درجه تأثیر پذیری آن بدست آورده و از یافته های تحقیق در جهت توسعه ی مکانیزم های موثر بر بورس استفاده نماید. بهرحال این پژوهش برای بررسی علمی ارتباط بین حجم مبادلات سهام و تغییرات قیمت سهام در چارچوب قلمرو تحقیق می باشد.

بطور خلاصه می توان از اهداف اساسی زیر برای انجام پژوهش حاضر نام برد:

• اهداف علمی
• بررسی رابطه بین حجم معاملات و قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
• اهداف کاربردی
• کمک به سرمایه گذاران بازار سرمایه در فرایند تصمیم گیری و نیز تأمین امنیت مبادلات سهام
• کمک به مسئولین و گردانندگان بازار به منظور درک نحوه عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی
• بررسی روند تغییر قیمت در بورس اوراق بهادار تهران
• شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه و تقاضای زیاد و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود
• درک بیشتر روحیات حاکم بر بازار بورس تهران به منظور کمک به گردانندگان، معامله گران و عرضه کنندگان بازار بورس در تصمیم گیری های آینده

با تغییراتی که در رویکرد سرمایه گذاری سهامداران در طی سال های اخیر در بازار بورس تهران به وجود آمده است و با توجه به علمی تر شدن روند معاملات، نتایج این تحقیق می تواند راهنمایی برای سهامداران در انجام معاملاتشان باشد و زمینه را برای انجام تحقیقات آینده در بازار سرمایه فراهم نماید.

.

۲- اهمیت رابطه حجم معاملات و قیمت سهام

دو ضرب المثل مهم در بازار بورس وال استریت وجود دارد :

• حجم معاملات است که تغییرات قیمت ها را به وجود می آورد.
• حجم معاملات در بازارهای پررونق[۱]  نسبتاً سنگین و در بازارهای راکد[۲] نسبتاً سبک است.

مطالعات انجام شده در این حوزه به خوبی توانسته اند این دو ضرب المثل را مورد آزمون قرار دهند. نتایج تعداد زیادی از مطالعات تجربی تاییدهای زیادی را بر رابطه حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت بدست آورده (ضرب المثل اول) و ارتباط مثبت بین حجم معاملات و تغییر قیمت نیز تایید شده است (ضرب المثل دوم).

حداقل چهار دلیل برای اهمیت ارتباط حجم معاملات و قیمت سهام از دیدگاه کارپوف ،۱۹۸۷، وجود دارد (زیوداری،۱۳۸۴،ص۱۸۹)^۲ .

• اول : روشن شدن نحوه ی ارتباط حجم معاملات و قیمت سهام، دیدگاه ها را نسبت به بازارهای مالی شفاف می کند. مدل هایی که در این موضوع مورد بحث و بررسی قرار می گیرد روابط مختلفی بین حجم معاملات و قیمت سهام پیش بینی می کند که به نرخ ورود اطلاعات به بازار، چگونگی انتشار اطلاعات، اندازه بازار و وجود قیدهای معاملات کوتاه مدت، بستگی دارند و لذا روابط تجربی بین قیمت سهام و حجم معاملات می تواند به تشخیص (تمایز) فرضیه های مختلف در مورد ساختار بازار کمک کند.
• دوم : آگاهی از نحوه ی ارتباط حجم معاملات و قیمت سهام برای مطالعاتی که از ترکیبی از داده های حجم معاملات و قیمت سهام جهت تفاسیر خود استفاده می کنند اهمیت دارد. اگر قیمت تغییر کند و حجم مبادلات نیز به تبع آن تغییر کند بنابراین مشارکت حجم مبادلات و قیمت می تواند ضریب اطمینان این آزمون ها را افزایش دهد. به عنوان مثال ریچاردسون[۳]، سفیک[۴] و تامپسون[۵] از قیمت و حجم مبادلات برای آزمون دیدگاه سهامداران در مورد تقسیم سود استفاده کردند و در آزمون دیگری نیز تغییر قیمت به عنوان ارزیابی بازار از اطلاعات جدید تعبیر شده است، زمانی که حجم مبادلات مربوطه نیز به عنوان یک شاخص از میزان توافق سرمایه گذاران بر سر معنی اطلاعات وارده تلقی گردد ساختار اینگونه آزمون ها و میزان اعتبار آنها منوط به رابطه ی حجم مبادلات و تغییر قیمت است.

[۱] .Bullish Market

[۲] .Bearish Market

[۳] .Richardson

[۴] .sefcik

[۵] .Thompson

سوالات یا اهداف پایان نامه :

-  اهداف تحقیق

بررسی و شناخت بازارهای سرمایه و حساسیت این بازارها نسبت به مسائل پیرامونی به سبب اینکه بازار بورس اوراق بهادار به عنوان نمادی پویا و تکامل یافته در بازار سرمایه هر کشور مطرح است و نیز به سبب اهمیت، نقش و تأثیر آن در اقتصاد ملی، همواره انگیزه ی مناسبی برای انتخاب موضوع و انجام تحقیقات در زمینه های امور مالی عموماً و سرمایه گذاری و ارزیابی بورس اوراق بهادار به طور اخص بوده است. این شناخت بی شک از یکسو بر تصمیمات سرمایه گذاران و تأمین امنیت مبادلات سهام و سرمایه و از سوی دیگر بر درک مسئولین و گردانندگان بازار به منظور بهبود نحوه ی عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی موثر خواهد بود (خسروآبادی، ۱۳۸۴، ص۹۹)^۱.

تحقیق حاضر بر آن است که با بهره گرفتن از اصول و روش های علمی، و بر اساس آزمون بازار و تجزیه و تحلیل آن، شناخت قابل قبولی از میزان حساسیت و درجه تأثیر پذیری آن بدست آورده و از یافته های تحقیق در جهت توسعه ی مکانیزم های موثر بر بورس استفاده نماید. بهرحال این پژوهش برای بررسی علمی ارتباط بین حجم مبادلات سهام و تغییرات قیمت سهام در چارچوب قلمرو تحقیق می باشد.

بطور خلاصه می توان از اهداف اساسی زیر برای انجام پژوهش حاضر نام برد:

• • اهداف علمی
  • بررسی رابطه بین حجم معاملات و قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

• اهداف کاربردی
• کمک به سرمایه گذاران بازار سرمایه در فرایند تصمیم گیری و نیز تأمین امنیت مبادلات سهام
• کمک به مسئولین و گردانندگان بازار به منظور درک نحوه عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی
• بررسی روند تغییر قیمت در بورس اوراق بهادار تهران
• شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه و تقاضای زیاد و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود
• درک بیشتر روحیات حاکم بر بازار بورس تهران به منظور کمک به گردانندگان، معامله گران و عرضه کنندگان بازار بورس در تصمیم گیری های آینده

با تغییراتی که در رویکرد سرمایه گذاری سهامداران در طی سال های اخیر در بازار بورس تهران به وجود آمده است و با توجه به علمی تر شدن روند معاملات، نتایج این تحقیق می تواند راهنمایی برای سهامداران در انجام معاملاتشان باشد و زمینه را برای انجام تحقیقات آینده در بازار سرمایه فراهم نماید.

.

نوسانات قیمت سهام ناشی از انتشار اطلاعات

کلارک[۱] (۱۹۷۳) فرض کرد که تغییرات قیمت روزانه، عبارت است از مجموع تغییرات تصادفی قیمت در طول روز. تغییرات در قیمت روزانه یک متغیر تصادفی است که به میانگینی که به تعداد معاملات بازار در طول روز صورت می گیرد، وابسته است. وی در ادامه بیان می کند که حجم معاملات به طور مثبتی با تعداد معاملات در روز وابسته است. بنابراین حجم معاملات ارتباط مثبتی با تغییرات قیمت دارا می باشد.

یک ضرب المثل قدیمی در وال استریت ژورنال آمده است که : «این حجم معاملات است که قیمت ها را حرکت می دهد». مطالعات زیادی نیز بیانگر رابطه مثبت بین قدر مطلق تغییر قیمت سهم و حجم معاملات هستند و آن را تأیید کرده اند که یکی از آن ها مطالعه لی و اولیور در سال ۲۰۰۲ است که رابطه بین حجم معاملات و بازدهی سهام بین بازار نیویورک با بورس توکیو و لندن را با بهره گرفتن از اطلاعات روزانه در سه بازار مورد آزمون قرار داده اند. نتایج مطالعه آن ها نشان دهنده این است که :

• حجم معاملات باعث ایجاد بازده سهام در هیچ کدام از این سه بازار نمی شود.
• یک رابطه بازخوردی مثبت بین حجم معاملات و ناپایداری بازده در هر سه بازار وجود دارد.

۳- تجزیه و تحلیل داده ها شواهدی مبنی بر افزایش قابل توجه حجم معاملات در بازارهای نیویورک و توکیو را نشان می دهد و بیان می کنند که : «گر چه برخی از مطالعات قبلی ممکن است رابطه پویا در بازده بازارهای مختلف و بین حجم معاملات و بازدهی سهام در یک بازار داخلی را انجام داده باشند، اما مطالعاتی که به بررسی رابطه بین حجم معاملات و بازده در سطح چند بازار بین المللی صورت گرفته باشد خیلی محدود است.»

در بورس‌های اوراق بهادار کشورهای توسعه یافته جهت جلوگیری از نوسانات زیاد قیمت سهام، معاملات متوقف می‌شود. به عنوان مثال بورس اوراق بهادار نیویورک به منظور محافظت از سرمایه‌گذاران در مقابل نوسانات شدید قیمت از توقف معاملات استفاده می‌کند. بر اساس قانون ۸۰B که در آوریل ۱۹۹۸ به تصویب رسید، بورس در شرایطی از توقف معاملات استفاده می‌کند که یک اخبار جدید و غیر منتظره درباره فعالیت شرکت منتشر شود و یا اینکه عدم تعادل در عرضه و تقاضای سهام یک شرکت به وجود آید. تدوین مقررات توسط نهادهای رسمی باعث تسهیل وظایف بازار در امر ارزشیابی شده و توانایی مدیریت در تحریف ارقام و اعداد گزارش شده را محدود می سازد.

استانداردهای حسابداری ارائه دهنده رهنمودهایی برای مدیران پیرامون چگونگی تهیه وتنظیم اطلاعات می باشد.این استانداردها در زمینه برقراری ارتباط با گروه های خارج از سازمان نارساست.

به کارگیری مطالعات مربوط به بررسی وقایع برای آزمون فرضیه بازار کارا[۴] در طی چند دهه ی گذشته، رشد فزآینده ای داشته است. این مطالعات به این امر می پردازند که چگونه نرخ های بازده یا قیمت، به اطلاعات اقتصادی مهم واکنش نشان می دهند.

[۱] .Klark,1973

[۲]. Newyork Stock Exchange

[۳]. B80 Rule

[۴].EMH

سوالات یا اهداف پایان نامه :

-  اهداف تحقیق

بررسی و شناخت بازارهای سرمایه و حساسیت این بازارها نسبت به مسائل پیرامونی به سبب اینکه بازار بورس اوراق بهادار به عنوان نمادی پویا و تکامل یافته در بازار سرمایه هر کشور مطرح است و نیز به سبب اهمیت، نقش و تأثیر آن در اقتصاد ملی، همواره انگیزه ی مناسبی برای انتخاب موضوع و انجام تحقیقات در زمینه های امور مالی عموماً و سرمایه گذاری و ارزیابی بورس اوراق بهادار به طور اخص بوده است. این شناخت بی شک از یکسو بر تصمیمات سرمایه گذاران و تأمین امنیت مبادلات سهام و سرمایه و از سوی دیگر بر درک مسئولین و گردانندگان بازار به منظور بهبود نحوه ی عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی موثر خواهد بود (خسروآبادی، ۱۳۸۴، ص۹۹)^۱.

تحقیق حاضر بر آن است که با بهره گرفتن از اصول و روش های علمی، و بر اساس آزمون بازار و تجزیه و تحلیل آن، شناخت قابل قبولی از میزان حساسیت و درجه تأثیر پذیری آن بدست آورده و از یافته های تحقیق در جهت توسعه ی مکانیزم های موثر بر بورس استفاده نماید. بهرحال این پژوهش برای بررسی علمی ارتباط بین حجم مبادلات سهام و تغییرات قیمت سهام در چارچوب قلمرو تحقیق می باشد.

بطور خلاصه می توان از اهداف اساسی زیر برای انجام پژوهش حاضر نام برد:

• اهداف علمی
• بررسی رابطه بین حجم معاملات و قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
• اهداف کاربردی
• کمک به سرمایه گذاران بازار سرمایه در فرایند تصمیم گیری و نیز تأمین امنیت مبادلات سهام
• کمک به مسئولین و گردانندگان بازار به منظور درک نحوه عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی
• بررسی روند تغییر قیمت در بورس اوراق بهادار تهران
• شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه و تقاضای زیاد و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود
• درک بیشتر روحیات حاکم بر بازار بورس تهران به منظور کمک به گردانندگان، معامله گران و عرضه کنندگان بازار بورس در تصمیم گیری های آینده

با تغییراتی که در رویکرد سرمایه گذاری سهامداران در طی سال های اخیر در بازار بورس تهران به وجود آمده است و با توجه به علمی تر شدن روند معاملات، نتایج این تحقیق می تواند راهنمایی برای سهامداران در انجام معاملاتشان باشد و زمینه را برای انجام تحقیقات آینده در بازار سرمایه فراهم نماید.

.

- ادبیات موضوعی حجم معاملات

فرنچ و رول ادعا کرند که حجم معاملات و نوسان پذیری بطور مثبت با هم مرتبط هستند وآن هم به خاطر وجود معامله گران مطلع می باشد (فرنچ و رول ،۱۹۸۶،ص۷۹)۲ .

گیوکا بیان می دارد که خود همبستگی مثبت مرتبط با حجم اطلاعات واندازه شرکت در بازده پرتفوی حتی پس از در نظرگرفتن همبستگی خود پرتفوی نیز وجود دارد (گیوکا،۲۰۰۵،ص۷۸)۳.

کرامر اعتقاد دارد که حجم معاملات بر روی هزینه نهایی معاملات اثر می گذارد و بنابراین حجم معامله یک منبع ریسک می باشد(کرامر،۱۹۹۹،ص۸۹)۴.

ادین بیان می دارد که مطالعات روان شناسی همواره ثابت کرده اند که افراد معمولاً دچار اطمینان بیش از حد درتصمیم گیری خود هستند و به طور سیستماتیک به بعضی از اطلاعات، اهمیت بیشتر و به بعضی دیگر اهمیت کمتری می دهند. این اطمینان بیش از اندازه، حجم معاملات مورد انتظار را افزایش می دهد و مطلوبیت مورد انتظار را برای این افراد کاهش می دهد. حجم معاملات ارتباط مستقیمی با نقدشوندگی سهام دارد که بر ریسک اوراق بهادار اثر می گذارد، به این صورت که افزایش حجم معاملات می تواند منجر به افزایش نقدشوندگی و در نتیجه کاهش ریسک نقدشوندگی اوراق شود که متعاقب آن حجم معاملات افزایش می یابد. هم چنین مطالعات نشان داده است که بین حجم معاملات و تغییر قیمت سهام ارتباط وجود دارد و نیز در زمان افزایش قیمت ها، حجم معاملات بیشتر می باشد )ادین ،۱۹۹۸،ص۱۵۸)۵.

کارپف۶ بیان می دارد که حجم غیرعادی معاملات با قدر مطلق بازده های غیرعادی سهام ارتباط دارد

گراویس، کافیل و سینگل کرین  نشان دادند که سهامی که در یک روز هفته حجم غیرعادی بالا و پایین را تجربه می کند گرایش دارد که در ماه آتی، بازده آن بالا رود (پایین بیاید).

این موضوع را صرف بازدهی حجم بالا [۱] نامیدند و استدلال کردند که ایجاد شوک در حجم فعالیت یک سهام بر شفافیت آن اثر می گذارد و به نوبه ی  خود بر تقاضای بعدی برای آن موثر بوده و در نهایت قیمت آن را تحت تأثیر قرار می دهد .

ونگ کشف کرد که حجم معاملات نه تنها بطور مثبت بر نوسانات سال جاری بازدهی اثرگذار است بلکه به طور منفی بر نوسانات آتی بازدهی نیز تأثیر می گذارد، او ادعا کرد که این الگوی رابطه بین حجم معاملات و نوسان پذیری می تواند از تئوری معامله براساس اطلاعات [۲] در توضیح فعالیت های معامله در بازار سهام حمایت کند (به جای تئوری معامله براساس نقدینگی)[۳]. یافته ی دیگر وی چنین بود که نقدشوندگی و درجه عدم تقارن اطلاعاتی بر روابط بین حجم معاملات و نوسانات بعدی اثر می گذارد (ونگ ،۲۰۰۴،ص۹۸)[۴] .

ونگر و مارش به بررسی وابستگی بین حجم معاملات و بازدهی سهام در آمریکا و چند بورس بین المللی پرداختند. آن ها اعلام کردند که حجم غیرمنتظره ی معاملات به عنوان یک منبع جریان اطلاعات خصوصی می باشد و تئوری حجم معامله فراوان را برای مطالعه وابستگی بین حجم و بازدهی تحت شرایط مختلف به کار بردند، نتایج استفاده از مدلGARCH  نشان می دهد که حجم غیرمنتظره در توضیح واریانس شرطی بسیار مناسب است و صرف ریسک مثبت بازار را مشخص می نماید که این رابطه در شرایط مختلف بازار معنی دار می باشد. این تحقیق شواهدی را مبنی بر وجود رابطه بین بازدهی و حجم معاملات ارائه می کند، این نتایج نشان می دهد که حجم معامله یک متغیر مهم برای کشف و درک بازدهی مورد انتظار نوسان پذیری بازدهی و حرکات بزرگ و عمده درقیمت ها می باشد. آن ها هم چنین روابط معنی داری را بین حجم معاملات و نوسان پذیری بازدهی کشف نمودند( ونگر و مارش،۲۰۰۳،ص۸۹).[۵]

بیدگلی و باطانی نشان دادند که با بهره گرفتن از قواعد فیلتر حجم ، تعداد دفعات و تعداد خریدار و حالت قبل از کسر هزینه های معاملاتی، می توان بازدهی اضافی حاصل کرد (بیدگلی و باطانی ، ۱۳۸۳، ص۹۸)^۶.

اوماتی و پلیدرو و فاستر و ویسواناتان مدل هایی را برای بررسی الگوی وابسته به زمان در معاملات اوراق بهادار با رسیدن اطلاعات خصوصی طراحی و آزمون کردند.

2. ۲. French & Rull, 1986,p79
3. ۳. Giuka, 2005,p78
4. ۴. Cramer, 1999,p89
5. ۵. Edin,1998,p158
6. Karpoff

[۱].High Volume Return Premium

[۲].IDT

[۳].LDT

[۴].Weng,2004,p98

[۵].Venger & Marsh,2003,p89

سوالات یا اهداف پایان نامه :

-  اهداف تحقیق

بررسی و شناخت بازارهای سرمایه و حساسیت این بازارها نسبت به مسائل پیرامونی به سبب اینکه بازار بورس اوراق بهادار به عنوان نمادی پویا و تکامل یافته در بازار سرمایه هر کشور مطرح است و نیز به سبب اهمیت، نقش و تأثیر آن در اقتصاد ملی، همواره انگیزه ی مناسبی برای انتخاب موضوع و انجام تحقیقات در زمینه های امور مالی عموماً و سرمایه گذاری و ارزیابی بورس اوراق بهادار به طور اخص بوده است. این شناخت بی شک از یکسو بر تصمیمات سرمایه گذاران و تأمین امنیت مبادلات سهام و سرمایه و از سوی دیگر بر درک مسئولین و گردانندگان بازار به منظور بهبود نحوه ی عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی موثر خواهد بود (خسروآبادی، ۱۳۸۴، ص۹۹)^۱.

تحقیق حاضر بر آن است که با بهره گرفتن از اصول و روش های علمی، و بر اساس آزمون بازار و تجزیه و تحلیل آن، شناخت قابل قبولی از میزان حساسیت و درجه تأثیر پذیری آن بدست آورده و از یافته های تحقیق در جهت توسعه ی مکانیزم های موثر بر بورس استفاده نماید. بهرحال این پژوهش برای بررسی علمی ارتباط بین حجم مبادلات سهام و تغییرات قیمت سهام در چارچوب قلمرو تحقیق می باشد.

بطور خلاصه می توان از اهداف اساسی زیر برای انجام پژوهش حاضر نام برد:

• • اهداف علمی
  • بررسی رابطه بین حجم معاملات و قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

• اهداف کاربردی
• کمک به سرمایه گذاران بازار سرمایه در فرایند تصمیم گیری و نیز تأمین امنیت مبادلات سهام
• کمک به مسئولین و گردانندگان بازار به منظور درک نحوه عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی
• بررسی روند تغییر قیمت در بورس اوراق بهادار تهران
• شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه و تقاضای زیاد و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود
• درک بیشتر روحیات حاکم بر بازار بورس تهران به منظور کمک به گردانندگان، معامله گران و عرضه کنندگان بازار بورس در تصمیم گیری های آینده

با تغییراتی که در رویکرد سرمایه گذاری سهامداران در طی سال های اخیر در بازار بورس تهران به وجود آمده است و با توجه به علمی تر شدن روند معاملات، نتایج این تحقیق می تواند راهنمایی برای سهامداران در انجام معاملاتشان باشد و زمینه را برای انجام تحقیقات آینده در بازار سرمایه فراهم نماید.

.

رابطه ی حجم مبادلات و قیمت با اعلان سود

در تحقیقاتی که در دهه ۱۹۷۰در بازار سهام ایالات متحده انجام شد سه عامل اساسی مورد توجه قرار گرفت :

• • تئوری تقاضا در بازار سهام برای تحلیل روند قیمت در بورس کافی نیست و از پیش بینی یک مکانیسم برای قیمت ناتوان است .
  • حجم مبادلات در بازار کالا یک جاذبه اقتصادی به خصوص دارد و لذا بیشتر توسط اقتصاددانان مورد توجه قرار می گیرد.

• • حجم مبادلات و قیمت سهام دو عامل بهم پیوسته از مکانیسم بازار هستند بنابراین هر مدلی که قیمت را بدون توجه به حجم مبادلات (یا بالعکس) مورد توجه قرار دهد نتایج ناقص و اشتباهی خواهد داشت.

بیور[۱] معتقد است که تغییر قیمت، میانگین تغییر در عقاید مبادله کنندگان نسبت به اعلان سود را منعکس می کند در حالی که حجم مبادلات، اندیشه فردی مبادله کنندگان را منعکس می سازد. به عبارت دیگر در این بخش اختلاف واکنش مبادله کنندگان ناشی از اختلاف دقت در اطلاعات فردی آن هاست. در حال حاضر، اطلاعات مربوط به اعلان سود برای مبادله کنندگانی که اطلاعات شخصی آن ها از دقت کمتری برخوردار است و بدین ترتیب آسیب بیشتری از اطلاعات و اعتقاد شخصی شان می برند، اهمیت زیادی دارد. حجم مبادلات، کل اختلافات در واکنش مبادله کنندگان را منعکس می کند در حالی که تغییر قیمت فقط میانگین واکنش را اندازه گیری می کند. در نتیجه حجم مبادلات با هر دو عامل تغییر قیمت و اختلاف در میزان دقت مربوط می باشد. همچنین این نتیجه با نتایج تجربی تناسب دارد که حجم غیرعادی قطعاً با قدر مطلق بازده غیرعادی در ارتباط است. نتیجه سوم، تعمیم نظریه هولتوژن[۲]  و ورکای[۳]  در سال ۱۹۹۸ است، این دو کسانی هستند که تغییرات قیمت بر اثر اعلان سود را در یک مدل دو دوره ای تحلیل کرده اند، در این دو مدل (دو دوره ای)، سرمایه گذارانی که فاقد اطلاعات ویژه ای باشند عقاید تقریباً یکسانی دارند . آن ها نشان دادند که واکنش قیمت در مقابل اعلان سود روی هم رفته افزایش در دقت و کاهش در میزان اطلاعات قبل از اعلان سود را منعکس می کند، در تحقیقی دیگر کیم و ورکای نشان داده اند که حجم مورد انتظار و انحراف تغییرات قیمت، تابع صعودی از دقت نسبت اعلان سود و تابع نزولی از میزان اطلاعات قبل از اعلان سود یا اطلاعات فردی می باشند. بنابراین نتایج نظریه ورکای و هولتوژن راجع به تعمیم واکنش قیمت نسبت به حجم صحیح است.

بر اساس تحقیقات فلایدر[۴] در سال ۱۹۸۴ و هولتوژن و ورکای در سال ۱۹۹۰ این طرز تلقی وجود دارد که حجم، در مقابل اختلاف در تفسیر اطلاعات ناشی از اعلان سود بین سرمایه گذاران افزایش می یابد. در تحلیل واریان[۵] در سال ۱۹۸۵ فرض شده است که حجم به اختلاف در عقاید قبلی مرتبط است. براون و جنینگز[۶] و کریشمن[۷] نیز درسال ۱۹۸۷ از مدل دو دوره ای استفاده کرده اند. مدل به کار گرفته شده در این تحقیق بنابر پیشنهاد محققان نباید به صورت گسترده تفسیر شود هر چند این مدل بینش محققان را نسبت به اینکه اعلان سود چگونه بر روی تغییر قیمت و حجم از طریق تفاوتی که در دقت نسبت به اطلاعات فردی تأثیری می گذارد، گسترش می دهد.

بیور در مقاله ای در سال ۱۹۸۶ نتایج تحقیق خود را چنین عنوان می کند: تغییر در عکس العمل های قیمت، با میانگین تغییر در عقاید مبادله کنندگان بر اثر اعلان سود همراه است در صورتی که اثر اعلان سود بر حجم مبادلات بیان کننده کل اختلاف در عکس العمل های مبادله کنندگان است. او با سبکی عالی و فرضیه ای قوی تحقیق خود را انجام داد گرچه نتایج حاصل در اغلب موارد به طور کلی واضح است و به نظر نمی رسد که نیازی به ساده کردن و مختصر کردن فرضیات مربوط به آن باشد نتیجه اصلی مقاله او این بود که حجم مبادلات شاخص کم دقت تری برای متغیر اطلاعات می باشد.

این مقاله روشن می کند که تفاوت دقت سرمایه گذاران در سهام همانند یک فاکتور بالقوه مهم روی حجم به نسبت تغییر قیمت اثر می گذارد. این موضوع می تواند در سایر مسائل مالی یا حسابداری که به تفاوت در کیفیت اطلاعات سرمایه گذاران مربوط هستند راهگشا باشد.

[۱] .Beaver

[۲]. Holthausen

[۳].Verrecchia,1998

[۴].fleider

[۵] .Varian

[۶]. Jennings & Brown

[۷] .Crishman

سوالات یا اهداف پایان نامه :

-  اهداف تحقیق

بررسی و شناخت بازارهای سرمایه و حساسیت این بازارها نسبت به مسائل پیرامونی به سبب اینکه بازار بورس اوراق بهادار به عنوان نمادی پویا و تکامل یافته در بازار سرمایه هر کشور مطرح است و نیز به سبب اهمیت، نقش و تأثیر آن در اقتصاد ملی، همواره انگیزه ی مناسبی برای انتخاب موضوع و انجام تحقیقات در زمینه های امور مالی عموماً و سرمایه گذاری و ارزیابی بورس اوراق بهادار به طور اخص بوده است. این شناخت بی شک از یکسو بر تصمیمات سرمایه گذاران و تأمین امنیت مبادلات سهام و سرمایه و از سوی دیگر بر درک مسئولین و گردانندگان بازار به منظور بهبود نحوه ی عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی موثر خواهد بود (خسروآبادی، ۱۳۸۴، ص۹۹)^۱.

تحقیق حاضر بر آن است که با بهره گرفتن از اصول و روش های علمی، و بر اساس آزمون بازار و تجزیه و تحلیل آن، شناخت قابل قبولی از میزان حساسیت و درجه تأثیر پذیری آن بدست آورده و از یافته های تحقیق در جهت توسعه ی مکانیزم های موثر بر بورس استفاده نماید. بهرحال این پژوهش برای بررسی علمی ارتباط بین حجم مبادلات سهام و تغییرات قیمت سهام در چارچوب قلمرو تحقیق می باشد.

بطور خلاصه می توان از اهداف اساسی زیر برای انجام پژوهش حاضر نام برد:

• اهداف علمی
• بررسی رابطه بین حجم معاملات و قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
• اهداف کاربردی
• کمک به سرمایه گذاران بازار سرمایه در فرایند تصمیم گیری و نیز تأمین امنیت مبادلات سهام
• کمک به مسئولین و گردانندگان بازار به منظور درک نحوه عمل بازار و هدایت آن به سوی توسعه یافتگی و قانون مندی
• بررسی روند تغییر قیمت در بورس اوراق بهادار تهران
• شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه و تقاضای زیاد و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود
• درک بیشتر روحیات حاکم بر بازار بورس تهران به منظور کمک به گردانندگان، معامله گران و عرضه کنندگان بازار بورس در تصمیم گیری های آینده

با تغییراتی که در رویکرد سرمایه گذاری سهامداران در طی سال های اخیر در بازار بورس تهران به وجود آمده است و با توجه به علمی تر شدن روند معاملات، نتایج این تحقیق می تواند راهنمایی برای سهامداران در انجام معاملاتشان باشد و زمینه را برای انجام تحقیقات آینده در بازار سرمایه فراهم نماید.