(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)       چکیده   مطالعه الگوی فضایی شیوع ازدواج در بین زنان کمتر  از 20 سال و فرزندآوری آنان   به کوشش اسماء زارع   ازدواج مبنای تشکیل خانواده به عنوان اولین و مهمترین واحد اجتماعی است. زمان وقوع ازدواج (سنی که در آن ازدواج اتفاق می­افتد)، تأثیر بلافصل و بدون واسطه­ای را بر باروری اعمال می­کند. معمولاً ازدواج­های زودرس یا سنین پایین شروع ازدواج، با میزان باروری ارتباط مستقیم دارد. مطالعه حاضر به مسئله شیوع ازدواج در بین زنان کمتر از 20 سال و فرزندآوری آنان در سطح شهرستانی از بُعد فضایی نظر افکنده است. این مطالعه با استفاده از داده­های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 انجام گرفته است. جهت بررسی رابطه معناداری بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T مستقل، تحلیل مسیر و تحلیل رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. سپس از شاخص خودهمبستگی فضایی (موران) و شاخص محلی پیوند فضایی (لیسا) برای نشان دادن تغییرات و گرایش و عدم گرایش شهرستان­ها به تشکیل خوشه­های هم­جوار، استفاده شده است. نتایج آزمون T نشان می­دهد که نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان در مناطق روستایی بالاتر از مناطق شهری است و شاهد گرایش شهرستان­ها به تشکیل خوشه­های هم­جوار در زمینه نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان در مناطق روستایی هستیم. بین سطح توسعه یافتگی اقتصادی- اجتماعی شهرستان­ها و نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان رابطه و همبستگی منفی وجود دارد و شاهد گرایش شهرستان­ها به همگن شدن در زمینه نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان هستیم. بین درصد شهرنشینی و نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان رابطه و همبستگی منفی وجود دارد و توزیع فضایی آن­ها در سطح کشور یک توزیع نیمه یکنواخت است. نتایج ضریب همبستگی نشانگر آن است که با افزایش درصد سطح تحصیلات و اشتغال زنان از نرخ ازدواج دختران نوجوان و فرزندآوری آنان کاسته می­شود. بین نرخ ازدواج دختران نوجوان و میزان فرزندآوری آنان در مناطق مختلف کشور رابطه و همبستگی مثبت وجود دارد و شاهد گرایش شهرستان­ها ­به تشکیل خوشه­های هم­جوار در زمینه این دو متغیر هستیم. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می­دهد که متغیرهای نرخ ازدواج دختران نوجوان و سطح تحصیلات دیپلم زنان نوجوان مجموعا 59 درصد از تغییرات میزان فرزندآوری زنان نوجوان را تبیین می­کند.   واژگان کلیدی: ازدواج دختران نوجوان، فرزندآوری، توسعه یافتگی، شهرنشینی، تحصیلات، اشتغال، توزیع فضایی         فهرست مطالب     عنوان                                                                             صفحه         فصل اول: مقدمه 1-1- کلیات……………………………………………………………………………………………………………………………. 2 1-2- بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………….. 3 1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 6 1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 6 1-4-1 هدف کلی……………………………………………………………………………………………………………………. 6 1-4-2- اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………….. 7   فصل دوم: پیشینه تحقیق 2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 9 2-2- مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی……………………………………………………………………………… 9 2-2-1- تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………………….. 9 2-2-2- تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………………………… 17   فصل سوم: مبانی نظری تحقیق 3-1- مروری بر نظریات موجود……………………………………………………………………………………………….. 27   3-1-1- نظریات مرتبط با سن ازدواج……………………………………………………………………………….. 27 3-1-1-1- نظریه­های اقتصادی…………………………………………………………………………………. 27 3-1-1-2- نظریه­های جامعه­شناختی………………………………………………………………………… 28 3-1-1-3- نظریه­های جمعیت­شناختی……………………………………………………………………… 28 3-1-1-4- نظریه نوسازی…………………………………………………………………………………………. 29 عنوان                                                                             صفحه         3-1-1-5- نظریه مبادله……………………………………………………………………………………………. 30 3-1-1-6- نظریه برابری جنسیتی…………………………………………………………………………….. 31 3-1-2- نظریات مرتبط با باروری……………………………………………………………………………………… 32 3-1-2-1- نظریه­های اقتصادی…………………………………………………………………………………. 32 3-1-2-2- نظریه­های اجتماعی و فرهنگی…………………………………………………………………. 33 3-1-2-2-1- نظریه کالدول……………………………………………………………………………………… 34 3-1-2-2-2- نظریه کول………………………………………………………………………………………….. 35 3-1-2-2-3- نظریه دیویس و بلیک…………………………………………………………………………. 36 3-2 چارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 38 3-3- مدل تجربی تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 38 3-4- فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 39   فصل چهارم: روش تحقیق 4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………. 41 4-2- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 41 4-3- ابزار جمع­آوری داده­ها…………………………………………………………………………………………………….. 42 4-4- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………….. 42 4-5- واحد تحلیل…………………………………………………………………………………………………………………… 42 4-6- قلمرو زمانی و مکانی………………………………………………………………………………………………………. 43 4-7- حجم نمونه……………………………………………………………………………………………………………………. 43 4-8- تکنیک­های آماری تحلیل داده­ها…………………………………………………………………………………….. 43 4-8-1- تحلیل مدل خودهمبستگی فضایی و محلی…………………………………………………………. 43 4-8-2- شاخص موران…………………………………………………………………………………………………….. 45 4-8-3- شاخص محلی پیوند فضایی (لیسا)………………………………………………………………………. 46 4-9- تعریف نظری و عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………….. 46 4-9-1- متغیرهای مستقل……………………………………………………………………………………………….. 46 4-9-2- متغیر وابسته………………………………………………………………………………………………………. 48 عنوان                                                                             صفحه         فصل پنجم: یافته­های تحقیق 5-1- آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………….. 50 5-2- آمار استنباطی و مکانی…………………………………………………………………………………………………… 66 5-3- تحلیل مسیر………………………………………………………………………………………………………………….. 90 فصل ششم: بحث و نتیجه گیری 6-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………. 109 6-2- نتایج فرضیات    ……………………………………………………………………………………………………… 111 6-3- پیشنهادات تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 121 6-4- محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………………………. 121   فهرست منابع و مآخذ منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………. 122 منابع انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………. 126                                   فهرست جدول­ها   عنوان                                                                                                    صفحه   جدول 4-1: انواع الگوهای توزیع فضایی پدیده­های زمین مرجع…………………………………….. 45 جدول 4-2 عناوین و وزن شاخص ­ها جهت تعیین درجه توسعه ­یافتگی شهرستان های کشور…………………………………………………………………………………………………………………………….. 47 جدول 5-1 درصد زنان حداقل یکبار ازدواج کرده (کشور به تفکیک استان)………………….. 52 جدول 5-2 درصد ازدواج زنان نوجوان (کشور به تفکیک استان)  ………………………………… 55 جدول 5-3 میزان باروری ویژه گروه سنی 19-10 سال (کشور به تفکیک استان)…………. 58 جدول 5-4 درصد تحصیلات زنان 19-10 ساله کل کشور (به تفکیک استان)……………… 61 جدول 5-5 درصد اشتغال زنان 19-10 ساله در مناطق مختلف کشور………………………….. 64 جدول 5-6 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین سطح توسعه یافتگی اقتصادی – اجتماعی شهرستان­ها و نرخ ازدواج دختران نوجوان……………………………………………………… 66 جدول 5-7 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین درصد تحصیلات دختران نوجوان و نرخ ازدواج دختران نوجوان در مناطق مختلف کشور…………………………………………………………….. 70 جدول 5-8 آزمون رابطه نرخ ازدواج دختران نوجوان در مناطق روستایی و شهری………… 72

جدول 5-9 شاخص خودهمبستگی فضایی در سرشماری 1385 به تفکیک مناطق

شهری و روستایی………………………………………………………………………………………………………….. 73

جدول 5-10 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین درصد اشتغال زنان نوجوان و نرخ ازدواج دختران نوجوان در مناطق مختلف کشور…………………………………………………………….. 75 جدول 5-11 ضریب همبستگی بین درصد شهرنشینی و نرخ ازدواج دختران نوجوان……. 76 جدول 5-12 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین سطح توسعه یافتگی اقتصادی – اجتماعی شهرستان­ها و فرزندآوری زنان نوجوان …………………………………………………………. 77 جدول 5-13 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین درصد تحصیلات دختران نوجوان و میزان فرزندآوری زنان نوجوان در مناطق مختلف کشور……………………………………………….. 81 عنوان                                                                                                    صفحه   جدول 5-14 آزمون رابطه میزان فرزندآوری زنان نوجوان در مناطق روستایی و شهری…. 84

جدول 5-15 شاخص خودهمبستگی فضایی در سرشماری 1385 به تفکیک مناطق

 شهری و روستایی…………………………………………………………………………………………………………. 85

جدول 5-16 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین درصد پایین اشتغال زنان نوجوان و میزان فرزندآوری زنان نوجوان در مناطق مختلف کشور……………………………………………….. 86 جدول 5-17 ضریب همبستگی بین درصد شهرنشینی و فرزندآوری نوجوان…………………. 87 جدول 5-18 نتایج ضریب همبستگی پیرسون بین نرخ ازدواج دختران نوجوان و میزان فرزندآوری زنان نوجوان در مناطق مختلف کشور…………………………………………………………… 89 جدول 5-19 عناصر متغیرهای زمینه­ای درون معادله برای پیش­بینی متغیر میانی نرخ ازدواج دختران نوجوان در سطح شهرستان­ها……………………………………………………………….. 91 جدول 5-20 عناصر متغیرهای مستقل و زمینه­ای درون معادله برای پیش­بینی فرزندآوری زنان نوجوان در سطح شهرستان­های کشور………………………………………………………………….. 92 جدول 5-21 میزان تأثیر مستقیم، غیر مستقیم و کل متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته فرزندآوری زنان نوجوان……………………………………………………………………………………… 93                               فهرست شکل­ها   عنوان                                                                                                    صفحه   شکل 4-1 انواع الگوهای توزیع فضایی پدیده­های زمین مرجع……………………………………………. 44 شکل 5-1 توزیع فضایی کل زنان ازدواج کرده در کشور بر اساس سرشماری 1385…………… 53 شکل 5-2 توزیع فضایی درصد ازدواج دختران در کشور بر اساس سرشماری 1385………….. 56 شکل 5-3 توزیع فضایی میزان باروری ویژه گروه سنی 19-10 ساله در مناطق مختلف کشور بر اساس سرشماری 1385………………………………………………………………………………………. 59………………………………………………………………………………………………………………………………………….. شکل 5-4 توزیع فضایی سطح تحصیلات زنان 19-10 ساله کل کشور …………………………….. 62 شکل 5-5 توزیع فضایی درصد اشتغال زنان نوجوان 19-10 ساله در مناطق مختلف کشور بر اساس سرشماری 1385……………………………………………………………………………………….. 65 شکل 5-6 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان با سطح توسعه یافتگی اقتصادی – اجتماعی سال 1385…………………………………………………………………………………………………………. 94

شکل 5-7 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان و درصد تحصیلات زیر دیپلم و

 دیپلم کل کشور بر اساس سرشماری 1385……………………………………………………………………… 95

شکل 5-8 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان روستایی و درصد تحصیلات زیر دیپلم و دیپلم زنان نوجوان بر اساس سرشماری 1385………………………………………………………………….. 96 شکل 5-9 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان و درصد تحصیلات عالی زنان نوجوان در مناطق مختلف کشور…………………………………………………………………………………………………….. 97 شکل 5-10 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان در مناطق شهری و روستایی بر اساس سرشماری1385………………………………………………………………………………………………………. 74 شکل 5-11 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان و درصد اشتغال زنان نوجوان در مناطق مختلف کشور بر اساس سرشماری 1385………………………………………………………………. 98   عنوان                                                                                                    صفحه   شکل 5-12 توزیع فضایی نرخ ازدواج دختران نوجوان و درصد شهرنشینی بر اساس