ـ مفاﻫﻴﻢ کلی

 فصل دوم : مبانی نظری ﺗﺤﻘﻴق

ـ نتاﻳﺞ ﭘﮋﻭﻫﺶ های مربوط به روش آموزش به کمک راﻳﺎﻧﻪ

ـ برخی از نتایج تحقیق بین المللی توسعه ICT در آموزش و پرورش

ـ استراتژی آموزش الکترونیکی در کشورهای اروپایی

ـ مفهوم خلاﻗﻴﺖ از دﻳﺪﮔﺎه صاحبنظران

ـ رابطه خلاﻗﻴﺖ ، هوش و پیشرفت تحصیلی

ـ رابطه خلاقیت و نبوغ با بیماریهای روانی

ـ خلاقیت در سطح اجتماعی

ـ دانش

 فصل سوم : مزایا و محدودیت های سیستم های رایانه

ـ رایانه ماشین دلهره آور

ـ محدودیت های رایانه

ـ آموزش برنامه ای

ـ انواع برنامه های آموزش برنامه ای

ـ نتایج پژوهش های مربوط به روش آموزش برنامه ای

ـ ماشین آموزشی

ـ آموزش به کمک رایانه

ـ مزایای آموزش رایانه ای

ـ زمینه های تسهیل کننده توسعه ICT در آموزش و پرورش  

ـ یادگیری راهی به سوی پرکردن شکاف دیجیتالی

 فصل چهارم : داده های آماری

ـ ابزار جمع آوری  

ـ روش جمع آوری اطلاعات

ـ یافته های تحقیق

ـ تجزیه و تحلیل یافته ها و تتیجه گیری

 فصل پنجم : اراﺋﻪ پیشنهادها و راهکارها

ـ فیلتر کردن راهی برای ایجاد محیط سالم در اینترنت

ـ اثر بخش کردن استفاده از فناوری اطلاعات و اینترنت

ـ راهکارهای گسترش کارآمد و بهینه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش

ـ آموزش الکترونیکی برای معلمان

ـ دیدگاه آرمانی

ـ توصیه ها

ـ موانع و مشکلات اصلی در اجرای برنامه آموزش رایانه ای

ـ شرایط اجرایی

٭ پرسشنامه

٭ منابع

 چکیده:

در عصر حاضر که دوره پیشرفت فناوری به خصوص فناوری اطلاعاتی و ارتباطی است کمتر حرفه ای را می بینیم که دستخوش تغییر و تحول قرار نگرفته باشد. تولید اطلاعات، سازماندهی و اشاعه اطلاعات در سایه وجود رایانه و اینترنت شکل تازه ای به خود گرفته است به طوری که نمی توان از تأثیر این ابزار بر انسان چشم پوشید و ابعاد مثبت آن را در بروز استعدادها و خلاقیت ها نادیده گرفت.

با توجه به تأثیر بسیار زیاد این ابزار بر دانش آموزان و کم توجهی معلمین و مسؤولین به این امر مهم، می بایست کارهای تحقیقی و پژوهشی زیادی انجام گیرد تا همگان به اهمیت این تغییر و تحول پی ببرند.

بررسی آثار رایانه بر رشد خلاقیت دانش آموزان و معرفی شیوه های مؤثر و مفید کاربرد آن در بروز خلاقیت تحقیقات گسترده ای را می طلبد که با یک برنامه محدود امکان نتیجه گیری درست و دقیق محال می نماید و لازم است شاخص های گوناگونی مورد توجه قرار گیرند.

در این پژوهش ابتدا به تعریف واژه خلاقیت از دیدگاه صاحبنظران پرداخته شده است. سپس عوامل مؤثر در بروز خلاقیت، رایانه به عنوان ابزار آموزشی، فواید و اهمیت استفاده از رایانه، علت عدم

 

کاربرد چشمگیر رایانه در آموزش و پرورش، ضرورت توسعه فناوری اطلاعات و استفاده از اینترنت و مهمتر از همه روش های مؤثر کاربرد رایانه در بروز خلاقیت و… مورد بررسی قرار گرفته است.

بر مبنای موضوع پژوهش به ارائه و اجرای پرسشنامه ای کوتاه مبادرت ورزیده شده است.

در پایان توصیه ها، موانع و مشکلات و شرایط اجرایی کاربرد رایانه در آموزش و پرورش مورد بررسی قرار گرفته است.

امید است که در آینده ای بسیار نزدیک به نقش این ابزار مهم بیشتر از حال توجه گردد و تحقیقات گسترده ای توسط طالبان علم و پیشرفت انجام گیرد.

مقدمه:

بررسی اهداف آموزش و پرورش در سطح جهان و ایران، به خصوص در طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که هدف اساسی، تربیت افرادی است که با اتکاء به نیروی اراده و تعقل خویش منطقی و خلاق بیاندیشند و به جای وابستگی و استفاده از دستاوردهای اقتصادی و فرهنگی دیگران، مولد دانش، تکنولوژی و فرهنگ مناسب برای زندگی مستقل، فعال و خلاق در «عصر دانایی» باشند.

این موضوع اخیرا” توجه بسیاری از اندیشمندان و مسئولان کشورهای مختلف و به ویژه ممالک در حال توسعه را به خود جلب کرده است به نحوی که تغییر نظام آموزش و پرورش از نظری صرف به نظری توأم با عمل (کاربردی) و پرورش افراد پویا و خلاق به جای افراد ایستا مورد توجه خاصی قرار گرفته است. درضمن، خلاقیت و نوآوری به عنوان یک شاخص در گزینش افراد در مشاغل مختلف و از جمله صنایع نیز مطرح گردیده است.

درباره مفهوم خلاقیت تعریف های متعدد و گاه متضادی ارائه شده است ولی در مورد تعریف زیر یک اتفاق کلی مشاهده شده است.

«خلاقیت توانایی فرد برای تولید ایده ها، نظریه ها، بینش ها یا اشیاء جدید و بدیع و بازسازی مجدد درعلوم و سایر زمینه ها است که توسط متخصصان، اصیل و از نظر علمی، زیباشناسی، تکنولوژی و اجتماعی با ارزش تلقی گردد.»

یکی از سؤالاتی که در چهار دهه گذشته، ذهن بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان تعلیم و تربیت را به خود مشغول کرده و تحقیقات بسیاری را به وجود آورده این است که «آیا می توان خلاقیت را پرورش داد؟»

بررسی پیشینه های تحقیقات (مک کین ۱٩٦٨) و (مانسفید و باس ۱٩٨۱) و (کتل و بوچر ۱٩٦٨) نشان می دهد که پیروان اصالت ذات، خلاقیت را یک توانایی و صفت بالقوه تلقی می کردند ولی حتی متفکران پیشرو (ترمن ۱٩٢٥)، (کاکس ۱٩٢٦) و (گالتن ۱٨٦٩) نیز بر این باور بودند که هر چند خلاقیت نیز مانند هوش بعد ارثی دارد، باز هم عوامل محیطی می توانند بر این توانایی اثر بگذارند.

در رابطه با پرورش خلاقیت، پژوهش ها (آلبیرخ ۱٩٨٧)، (محمدی ۱٣٧٠) نشان داده اند که افراد خلاق به مراتب بیش از افراد غیر خلاق، توانایی پرورش خلاقیت را در دیگران دارند.

وانگ (۱٩٩٠ به نقل از ولف و همکاران ۱٩٨٧) در یک مطالعه نتیجه می گیرد که در میان ٢٢٨ عاملی که بر یادگیری تأثیر می گذارد، فراشناخت دارای تأثیر بسیار مثبتی است. مطالعات نشان می دهد که دانشجویان دارای فراشناخت بالا، پیشرفت تحصیلی بیشتری داشته اند. سرعت فوق العاده تحول در همه ابعاد زندگی بشر به ویژه در حوزه تولید، ارتباط و اطلاعات از یکسو و نزدیک شدن و به هم پیوستن سرنوشت کشورها از سوی دیگر، نوعی انگیزه اجتماعی پدید آورده است که می توان آن را نوجوﺋﻲ و نوآوری نامید. این انگیزه و ناخشنودی ها و ناخرسندی های همراه آن در بسیاری از اجتماعات، به خصوص کشورهای در حال پیشرفت، زمینه را برای اصلاحات و گاه انقلاب های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و ازجمله نوسازی نظام آموزش و پرورش فراهم کرده است و مردم این اجتماعات درباره وضع خود و چگونگی تعلیم و تربیت فرزندان خویش به چون و چرا می پردازند.

آنها گاه چنان شیفته نو و نوآوری می شوند که سنتهای سنجیده برآمده از میراث فرهنگی خود و امکانات و شرایط نوسازی و نوآوری را از یاد می برند و در میان کهنه و نو سردرگم می مانند.

رایانه با قابلیت های فراوانی که دارد، قادر است دانش آموزان را به سوی خودآموزی، خود فعالی، تعمیق درک و فهم و پرورش استعداد و خلاقیت رهنمون سازد، به علاوه امکان تداوم و خارج ساختن آموزش از حصار مدارس به ویژه هدایت آن به داخل منازل را میسر می سازد. اما به لحاظ برخی محدودیت ها از جمله عدم شناخت معلمان از