کلمات کلیدی: ارزشیابی، معلم، دانش آموز، رفتار معلم، امتحان فهرست………………………………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه فصل اول:کلیات پژوهش 1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2 2-1بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….3 3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق 1-3-1اهمیت نظری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………5 2-3-1اهمیت عملی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 5 4-1هدفهای تحقیق 1-4-1هدف کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6 2-4-1اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………6 5-1فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7 6-1تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 1-6-1تعریف مفهومی متغیرها……………………………………………………………………………………………………………………………………..8 2-6-1تعریف عملیاتی متغیرها……………………………………………………………………………………………………………………………………..9 فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق بخش اول:ارزشیابی 1-2مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12 2-2تعاریف ارزشیابی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..12 3-2تاریخچه ارزشیابی………………………………………………………………………………………………………………………………………………14 4-2اهمیت و ضرورت ارزشیابی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 17 5-2هدف ارزشیابی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..19 6-2نقش ارزشیابی در آموزش و یادگیری…………………………………………………………………………………………………………………….21 7-2جایگاه عنصر ارزشیابی و ارتباط آن با فرآیند آموزش………………………………………………………………………………………………22 1-7-2مرحله ی پیش از آموزش………………………………………………………………………………………………………………………………..22 2-7-2مرحله ی آموزش……………………………………………………………………………………………………………………………………………23 3-7-2مرحله ی پس از آموزش………………………………………………………………………………………………………………………………….23 8-2جایگاه و نقش ارزشیابی در برنامه آموزش و یادگیری نتیجه مدار……………………………………………………………………………..23 9-2جایگاه و نقش ارزشیابی در برنامه آموزش و یادگیری فرآیند مدار…………………………………………………………………………….24 10-2مراحل ارزشیابی آموزشی………………………………………………………………………………………………………………………………….25 1-10-2مرحله ی طراحی………………………………………………………………………………………………………………………………………….25 2-10-2مرحله ی فرآیندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………25 3-10-2مرحله ی فرآورده ای…………………………………………………………………………………………………………………………………….26 11-2استانداردهای ارزشیابی………………………………………………………………………………………………………………………………………26 1-11-2استانداردهای اخلاقی و قانونی……………………………………………………………………………………………………………………….26 2-11-2استانداردهای کارآوری و سودبخشی……………………………………………………………………………………………………………….26 3-11-2استانداردهای قابلیت اجرا………………………………………………………………………………………………………………………………27 4-11-2استانداردهای صحت و دقت………………………………………………………………………………………………………………………….27 12-2استانداردهای توانایی های حرفه ای معلمان………………………………………………………………………………………………………….27 13-2انواع ارزشیابی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….28 1-13-2دسته بندی ارزشیابی آموزشی با توجه به زمان و اهداف استفاده از آنها………………………………………………………………..28 1-1-13-2ارزشیابی آغازین یا سنجش آغازین……………………………………………………………………………………………………………..28 2-1-13-2ارزشیابی تکوینی………………………………………………………………………………………………………………………………………30 3-1-13-2ارزشیابی پایانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………33 2-13-2دسته بندی ارزشیابی آموشی با توجه به ملاک مورد استفاده………………………………………………………………………………..35 1-2-13-2ارزشیابی وابسته به ملاک…………………………………………………………………………………………………………………………..35 2-2-13-2ارزشیابی وابسته به هنجار………………………………………………………………………………………………………………………….36 3-13-2دسته بندی ارزشیابی آموزشی با توجه به موضوع ارزشیابی………………………………………………………………………………..36 1-3-13-2ارزشیابی از دانش آموزان و دانشجویان………………………………………………………………………………………………………..37 2-3-13-2ارزشیابی از برنامه درسی و مواد آموزشی…………………………………………………………………………………………………….37 3-3-13-2ارزشیابی از آموزشگاه……………………………………………………………………………………………………………………………….38 4-3-13-2ارزشیابی از کارکنان آموزشگاه……………………………………………………………………………………………………………………38 14-2انواع آزمون ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………….39 1-14-2آزمونهای تشریحی یا انشایی………………………………………………………………………………………………………………………….39 1-1-14-2محاسن و معایب آزمونهای تشریحی…………………………………………………………………………………………………………..40 2-1-14-2قواعد تهیه سوالهای تشریحی……………………………………………………………………………………………………………………..40 2-14-2آزمونهای کوته پاسخ……………………………………………………………………………………………………………………………………..41 1-2-14-2محاسن و معایب سوالهای کوته پاسخ………………………………………………………………………………………………………….41 2-2-14-2قواعد تهیه سوالهای کوته پاسخ………………………………………………………………………………………………………………… 42 3-14-2آزمونهای صحیح-غلط…………………………………………………………………………………………………………………………………..43 1-3-14-2محاسن و معایب آزمونهای صحیح-غلط……………………………………………………………………………………………………..43 2-3-14-2قواعد تهیه سوالات صحیح-غلط………………………………………………………………………………………………………………..44 4-14-2آزمونهای چند گزینه ای………………………………………………………………………………………………………………………………..45 1-4-14-2محاسن و معایب آزمونهای چند گزینه ای……………………………………………………………………………………………………45 15-2روشهای مختلف ارزشیابی…………………………………………………………………………………………………………………………………46 1-15-2ارزشیابی از طریق مشاهده……………………………………………………………………………………………………………………………. 46 2-15-2ارزشیابی از طریق انجام کار……………………………………………………………………………………………………………………………47 3-15-2ارزشیابی از طریق آزمون شفاهی…………………………………………………………………………………………………………………….47 14-15-2ارزشیابی از طریق آزمون کتبی……………………………………………………………………………………………………………………. 47 16-2الگوهای ارزشیابی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….48 1-16-2رویکرد مبتنی بر هدف………………………………………………………………………………………………………………………………….48 2-16-2رویکرد مبتنی بر مدیریت……………………………………………………………………………………………………………………………….49 3-16-2رویکرد مبتنی بر مصرف کننده………………………………………………………………………………………………………………………..49 4-16-2رویکرد مبتنی بر نظر متخصصان……………………………………………………………………………………………………………………..50 5-16-2رویکرد مبتنی بر اختلاف نظر متخصصان…………………………………………………………………………………………………………50 6-16-2رویکرد طبیعت گرایانه و مبتنی بر مشارکت کنندگان…………………………………………………………………………………………51 بخش دوم:معلم 1-2مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..51 2-2صلاحیت های معلمی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52 1-2-2صلاحیتهای شناختی………………………………………………………………………………………………………………………………………..52 2-2-2صلاحیت های عاطفی…………………………………………………………………………………………………………………………………….52 3-2-2صلاحیتهای مهارتی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53 3-2ارتباط متقابل معلم و دانش آموز…………………………………………………………………………………………………………………………..55 4-2نقش معلم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56 5-2وظایف و مسئولیت های معلم………………………………………………………………………………………………………………………………57 6-2خصوصیات ذاتی معلم…………………………………………………………………………………………………………………………………………58 بخش سوم:پیشینه تحقیق الف)تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 61 ب)تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………64 ج)جمع بندی مبانی نظری و پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..66 د)چهارچوب مفهومی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………68 فصل سوم:روش شناسی تحقیق 1-3مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..70 2-3روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71 3-3قلمرو پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………71 4-3جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………71 5-3نمونه نحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72 6-3ابزارهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….72 7-3روایی ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………….73 8-3پایایی ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………….73 9-3شیوه ی انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 73 10-3 شیوه تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………………………………………….75 فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها 1-4مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..77 2-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر مقطع ابتدایی در گروه کنترل………………………………………………….79 3-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر مقطع ابتدایی در گروه آزمایش………………………………………………80 4-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر مقطع ابتدایی در گروه کنترل…………………………………………………81 5-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر مقطع ابتدایی در گروه آزمایش………………………………………………82 6-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر دوره متوسطه اول در گروه کنترل……………………………………………83 7-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر دوره متوسطه اول در گروه آزمایش…………………………………………84 8-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر دوره متوسطه اول در گروه کنترل…………………………………………..85 9-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر دوره متوسطه اول در گروه آزمایش……………………………………….86 10-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر دوره متوسطه دوم در گروه کنترل………………………………………….87 11-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران پسر دوره متوسطه دوم در گروه آزمایش……………………………………….88 12-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر دوره متوسطه دوم در گروه کنترل………………………………………. 89 13-4تحلیل به دست آمده از میانگین نمره دانش آموران دختر دوره متوسطه دوم در گروه آزمایش……………………………………..90 14-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل در برابر گروه آزمایش دوره ابتدایی……………………………………91 15-4 تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل بر حسب جنسیت در میان دانش آموزان دوره ابتدایی………….92 16-4 تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه آزمایش بر حسب جنسیت در میان دانش آموزان دوره ابتدایی………93 17-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل در برابر گروه آزمایش دوره متوسطه اول……………………………94 18-4 تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل بر حسب جنسیت در میان دانش آموزان دوره متوسطه اول….95 19-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه آزمایش برحسب جنسیت در میان دانش آموزان دوره متوسطه اول….96 20-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل در برابر گروه آزمایش دوره متوسطه دوم……………………………97 21-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه کنترل بر حسب جنسیت در میان دانش آموزان دوره متوسطه دوم…..98 22-4تحلیل به دست آمده از نمرات جمعیت نمونه گروه آزمایش برحسب جنسیت درمیان دانش آموزان دوره متوسطه دوم…..99 23-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه اول پژوهش……………………………………………………………………………………………100 24-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه دوم پژوهش……………………………………………………………………………………………101 25-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه سوم پژوهش…………………………………………………………………………………………..102 26-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه چهارم پژوهش……………………………………………………………………………………….103 27-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه پنجم پژوهش………………………………………………………………………………………….104 28-4 نتایج به دست آمده در رابطه با فرضیه ششم پژوهش………………………………………………………………………………………….105 29-4 نتایج به دست آمده از مقایسه نمرات دانش آموزان پسر دوره ابتدایی با نمرات دانش آموزان دختر دوره ابتدایی…………106 30-4 نتایج به دست آمده از مقایسه نمرات دانش آموزان پسر دوره متوسطه اول با نمرات دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….107 31-4 نتایج به دست آمده از مقایسه نمرات دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم با نمرات دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….108 32-4جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….109 فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری 1-5 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….111 2-5جمع بندی نتایج بررسی فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………………………112 1-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره یک پژوهش……………………………………………………………………………………………………..112 2-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره دو پژوهش………………………………………………………………………………………………………113 3-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره سه پژوهش……………………………………………………………………………………………………..114 4-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره چهار پژوهش…………………………………………………………………………………………………..115 5-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره پنج پژوهش…………………………………………………………………………………………………….117 6-2-5 نتایج بررسی فرضیه ی شماره شش پژوهش…………………………………………………………………………………………………..118 3-5 نتیجه گیری نهایی از پژوهش حاضر با توجه به نتایج به دست آمده از شش فرضیه ی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..120 4-5 پیشنهادهای کاربردی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………122 5-5 پیشنهاد عناوین جهت پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………………………………….123 6-5 محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..124 فهرست منابع الف)منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………125 ب)منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………128 ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..130 مقدمه از یک جنبه باید گفت فعالیت‌های آموزشی هر کشور را می‌توان سرمایه‌گذاری یک نسل برای نسل دیگر دانست. هدف اصلی این سرمایه‌گذاری، توسعه‌ی انسانی است. بر این اساس نظام آموزشی را می‌توان یکی از پیچیده‌ترین زیر نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی منظور داشت. ازنظر تماس با افراد جامعه نظام آموزشی از بالاترین میزان تماس و ارتباط برخوردار است. به‌طوری‌که نظام آموزش‌وپرورش ازنظر نیروی انسانی بالاترین تعداد افراد شاغل را در میان دستگاه‌های دولتی در بردارد؛ بنابراین با توجه به گستردگی و پوشش وسیع فعالیت‌های نظام آموزشی، ارزشیابی از نیروی انسانی، ارزشیابی از برنامه‌ها، ارزشیابی کارکنان، ارزشیابی خدمات آن‌ها و ارزشیابی از عملکرد دانش‌آموزان می‌تواند نقش مؤثری در فراهم آوردن کیفیت آموزشی داشته باشد. پس با توجه به این‌که نظام آموزشی وظیفه‌ی سنگینی را بر عهده دارد، لازم است در طراحی و اجرای فعالیت‌های آن، از مطلوب‌ترین شیوه‌ها استفاده شود (بازرگان،12:1391-11). اما از جنبه‌ی دیگر باید تأکید شود که موفقیت تحصیلی و فردی دانش‌آموزان درگرو فرآیند تعاملات بین فردی با معلمان هست. هنگامی‌که سبک‌های تعاملی معلم با دانش‌آموز سازنده و مؤثر باشد، معلم هم فراهم‌کننده فرصت‌های یادگیری، هم عاملی اساسی در ارضاء دل‌بستگی‌ها و نیازها و هم پرورش‌دهنده‌ی مهارت‌های اساسی و مهم در دانش‌آموزان است. در این موارد، معلم به نیازها، ترجیحات و دل‌بستگی‌های دانش‌آموزان اهمیت می‌دهد و در رابطه‌ی گرم و صمیمانه و منطقی با شیوه‌ای غیر کنترلی و تهدیدکننده به آموزش می‌پردازد. در این زمینه تحقیقات متعددی در ارتباط با تأثیر ویژگی‌های رفتاری و نوع تعامل معلم بر رفتار، شناخت و عواطف دانش‌آموزان انجام‌گرفته است. در گروهی از تحقیقات بر سبک‌های تعاملی معلم و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی و فعالیت‌های کلاسی دانش‌آموزان تأکید شده است. نتایج این گروه از تحقیقات حاکی از آن است که سبک تعاملی دانش‌آموز محوری تأثیر مثبت و بسزایی در پیشرفت تحصیلی آنان دارد (البرزی و همکاران،1390: 2). به همین خاطر می‌توان اذعان کرد رفتار و چگونگی برخورد معلم در ارزشیابی و پیشرفت دانش‌آموزان نقش بسزایی دارد. در همین راستا برای رسیدن به این امر در این پژوهش تصمیم گرفته شد تأثیر نوع رفتار معلم در ارزشیابی از دانش‌آموزان فقط در حین برگزاری امتحان سنجیده شود. 2-1 بیان مسئله سنجش[1] و ارزشیابی[2] دانش‌آموزان به‌عنوان یک عنصر کلیدی و مهم برای اصلاح مدارس، بهبود آموزش و یادگیری به شمار می‌آید (استیگینز،2004). همچنین خلخالی (1381) اظهار می‌کند: ارزشیابی و امتحانات از دیرباز نقش مهمی در جامعه‌ی انسانی بازکرده است و به علت نقش مهم و حساس آن، موردنقد و بررسی و مطالعه فراوانی قرارگرفته است. در اهمیت ارزشیابی همین بس که با مراجعه به ادبیات و پیشینه موضوع با حجم انبوهی از متون و منابع در خصوص آزمون و ارزیابی مواجه می‌شویم که به‌نقد و بررسی و اصلاح روش‌های اندازه‌گیری تربیتی پرداخته است. درزمینه ی نقش معلم در فرآیند یادگیری دانش‌آموزان، محققان تربیتی در طی ده‌ها کار تحقیقی نشان دادند که معلمان می‌توانند انگیزش دانش‌آموزان را از طریق ساختار پاداش کلاسی، انضباط کلاسی و برنامه درسی تحت تأثیر قرار دهند. تحقیقات جدیدتری درزمینه ی نقش معلم در عملکردهای شناختی، انگیزشی و تحصیلی دانش‌آموزان در حال انجام است (میر و ترنر،2006؛ شو تز و دی کیور،2002؛ ساکیز،2007). در همین راستا شعبانی (1387) می‌گوید علت ترس و اضطراب از ارزشیابی، بیشتر ناشی از عملکردهای غلط معلمان و روش‌های نادرست ارزشیابی است. سبحانی نژاد و زمانی منش (1391) در تحقیقی که انجام دادند اولویت‌بندی معلم اثربخش را به ترتیب شامل الف) ابعاد شخصیتی؛ ب)، ارزشیابی؛ ج) تدریس؛ د) مدیریت کلاس درس می‌دانند. لوی[3] و مینگ[4] (2009) مطالعه‌ای کیفی در مورد معلمان اثربخش در کشور چین انجام دادند و طبق تحقیقات و مطالعات انجام داده دراین‌باره به این نتیجه رسیدند که ابعاد معلمان اثربخش عبارت از چهار مؤلفه هست:1) اخلاق معلم؛2) مهارت‌های حرفه‌ای معلم؛3) پیشرفت حرفه‌ای معلم؛4) تأثیر معلم در نمره امتحانات دانش‌آموزان. ساوا[5] (2002) در پژوهشی با عنوان علل بروز تعارض در رفتار معلم و تأثیر آن بر عملکرد تحصیلی و ویژگی‌های روان‌تنی دانش‌آموزان الگویی را ارائه داده است و نشان داده است که متغیرهای پیش‌بین تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر متغیرهای ملاک دارند. در پژوهشی که مهاجری و همکاران (1391) باهدف رابطه‌ی بین قابلیت‌های حرفه‌ای معلمان دوره ابتدایی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان انجام دادند به این نتیجه رسیدند که رابطه‌ی معنی‌داری بین قابلیت‌های حرفه‌ای معلمان با عملکرد دانش‌آموزان وجود دارد. در تحقیقی که فانی و خلیفه (1388) تحت عنوان بررسی ادراک از رفتار معلم با خود پنداره تحصیلی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره راهنمایی شهر شیراز انجام دادند به این نتیجه رسیدند که بین ادراک از رفتار معلم و خود پنداره تحصیلی و عملکرد تحصیلی به‌طورکلی و به تفکیک جنسیت و پایه، درمجموع رابطه‌ای معنادار وجود دارد. بنابراین با توجه به مطالبی که بیان شد می‌توان گفت در توسعه‌ی آموزش‌وپرورش ملاک‌ها و برگ خریدهای بسیاری نقش دارند، یکی از مهم‌ترین این ملاک‌ها نظام ارزشیابی در آموزش‌وپرورش است. در درون نظام ارزشیابی نیز عوامل زیادی قرار دارند؛ یکی از این عوامل دانش‌آموز است که نقش مؤثری در نظام آموزشی دارد. پس اگر ما شرایط مناسب را برای عملکرد این دانش‌آموزان در درون نظام آموزشی و نظام ارزشیابی فراهم کنیم تا آن‌ها بتوانند استعدادها و توانایی‌ها و عملکرد خودشان را به بهترین نحو به نمایش بگذارند این باعث بهبود و پیشرفت نظام آموزشی و رسیدن به بهترین نتیجه می‌شود. عامل دیگر معلم است و ازاین‌جهت معلم نقش انکارناپذیری در ارتقا و پیشرفت دانش‌آموزان و بخصوص تأثیر زیادی در سیستم ارزشیابی از دانش‌آموزان دارد. پس در اینجا با توجه به این امر که شخص معلم است که همیشه در ارتباط و تعامل بادانش‌آموزان است و ازهرجهت بر عملکرد و نگرش آن‌ها تأثیر می‌گذارد پس باید به طریقه برخورد و نوع رفتار معلم بادانش‌آموزان همیشه توجه کافی داشته باشیم. لذا با توجه به این گفته‌ها باید نوع رفتار معلم به‌عنوان یک مؤلفه یا متغیر و تأثیر آن بر عملکرد دانش‌آموزان (ارزشیابی از دانش‌آموزان) بیش‌ازپیش در درون نظام آموزشی موردتوجه قرار بگیرد. همچنین با توجه به این امر که درس ریاضی یک از درس‌های پایه و مهم در همه‌ی مقاطع تحصیلی هست و معمولاً دانش‌آموزان بیشتر در این درس مشکل‌دارند لذا امتحان از درس ریاضی به‌عنوان ملاک انتخاب‌شده است. به همین خاطر در این پژوهش نقش و تأثیر نوع رفتار معلم در ارزشیابی از دانش‌آموزان در درس ریاضی موردبررسی قرارگرفته است. درهرصورت سؤال اصلی تحقیق حاضر به این صورت است: