دیار نیز نتوانسته اند منکر اثر ورزش بر روح و روان در کنار جسم باشند . آنچه بشر را با جامعه پیوند می دهد تنها جسم نیست ، بلکه علائق ، خواسته ها ، آرزوها ، طرز تلقی و تمامی رفتارهایی است که از سیستم عصبی فرد نشات می گیرد (رحمانی نیا ، 1377 ) . تربیت بدنی یکی از نظام های تربیتی و علمی است که از طریق حرکات و ورزش جریان رشد را در تمام ابعاد وجودی انسان تسهیل و هماهنگ کرده ، و به شکوفایی و تکوین استعدادهای مطلوب کمک می کند . به طور کلی مدارکی دال بر این مطلب وجود دارد که فعالیت های بدنی منظم مزایای زیادی از جمله : حفظ سلامتی و جلوگیری از بیماری ها و بهبود حالت خلق وخو و افزایش خود پنداره دارد ( استرس ، 1975 )[1] . تربیت بدنی به عنوان یک پدیده اجتماعی و یکی از نظام های علمی و دانشگاهی دارای ارزش های فراوانی است که بر اساس مطالعات علمی و مشاهدات عینی ، شناخت و بکارگیری دقیق آن شکوفایی استعدادها و تبلور عینی محسنات اخلاقی را امکان پذیر می سازد (کوزه چیان ، 1374) . تربیت بدنی بخش جدایی ناپذیر تعلیم و تربیت است . تردیدی نیست که بدون توجه به تربیت جسمانی ، امر تعلیم و تربیت ناقص خواهد ماند ، برای توجه و رسیدگی به فعالیت های بدنی ، چه به صورت وجود دانشکده های تربیت بدنی و تربیت کاردان ، کارشناس ، کارشناسی ارشد و دکتری و چه به صورت ، واحدهای عمومی تربیت بدنی برای دانشجویان سایر رشته ها و چه به صورت امکان برگزاری برنامه های فوق برنامه ورزشی دانشگاه ها ( مسابقات ورزشی ، آموزشی آزاد و استفاده از اماکن ورزشی ) لازم است به امکانات و تاسیسات ، نیروی انسانی متخصص ، بودجه و برنامه توجه داشت (تندنویس ، 1387) . فعالیت های ورزشی و تربیت بدنی از گذشته های دور وجود داشته و همیشه در پر کردن اوقات فراغت و دادن کیفیت به زندگی انسان ها نقش سازنده ای ایفا کرده است . اساس فعالیت های ورزشی امروزه نتیجه تجربیات گذشته می باشد . فعالیت های ورزشی آنقدر دارای اهمیت است که از دیدگاه مکاتب مختلف فلسفی و اسلام مورد تبیین قرار گرفته است  ( احسانی و عرب دفتران ، 1379 ) . قابل ذکر است که تربیت بدنی و ورزش در جامعه امروزی تنها محدود به رشد جسمانی نمی شود بلکه پرورش تمام ابعاد و جنبه های وجودی انسان و بهبود سطح کیفی زندگی فردی و اجتماعی را در بر می گیرد (دبورا آ و  چالز ، 1376 )[2] .

چنانچه فعالیت های انسان ها را در 24 ساعت مورد ارزشیابی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که در یک شبانه روز فعالیت های ما دارای سه بخش است : بخش اول ، کار وتلاش و مشغله شغلی و حرفه ای است . تلاش این قسمت بیشتر می تواند معطوف به تامین معاش و برآورده شدن نیازهای مادی فرد و خانواده او می باشد .بخش دوم ، از زندگی ما استراحت و خواب است که منجر به تجدید قوا شده ، ما را برای فعالیت روز بعد آماده می نماید . و اما بخش سوم را اوقات فراغت تشکیل می دهد که در این بخش فرد نه در فعالیت برای امرار معاش است و نه در خواب و استراحت برای تجدید قوا ( اصفهانی ، 1380 )  . کاهش ساعات کار هفتگی و افزایش اوقات فراغت می تواند مشکلات عدیده ای را به دنبال داشته باشد . بیماری های جسمی و روانی ناشی از کم تحرکی ، ضعف های جسمانی و معضلات اجتماعی مانند: جنایت ، فساد و انحطاط اخلاقی می تواند ناشی از نداشتن برنامه در اوقات فراغت باشد . اما اگر این ساعات جهت دار وهدفمند باشد دلپذیرترین لحظه ها را بوجود می آورد . ضمن اینکه می تواند سازنده آینده اثربخش برای

فرد باشد ( خداداد کاشی ، 1384 )  . امروزه اهمیت تربیت بدنی و ورزش برای تمام اقشار جامعه بالاخص دانشجویان که آینده ساز جامعه می باشند و مدام درگیر فعالیت های ذهنی و فکری می باشند کاملا” روشن است . گذشته از آن تحقیقات نشان داده اند که تربیت بدنی و ورزش نقش مهمی در بهتر استفاده کردن از اوقات فراغت دانشجویان ، کاهش اضطراب و افسردگی و ایجاد روحیه شادابی و نشاط و حذف یکنواختی از زندگی آنان دارد ( اسدی ، 1382 ) . در هزاره سوم ، نیروی انسانی متخصص از جایگاه کاملا” متمایز و ویژه ای برخوردار بوده و باعث برتری و قدرت هر کشوری خواهد بود ، دانشگاه ها مهد حضور استعدادها و سرمایه های انسانی یک کشور هستند و شایسته است کلیه امکانات مادی و معنوی کشور برای پرورش این استعدادها و تربیت نیروی متخصص به کار گرفته شود . یکی از ابزارهای موثر در پرورش نسل جوان و پرانرژی استفاده از برنامه های تربیت بدنی و ورزشی می باشد . ورزش نه تنها در زمان کسب علم و تجربه حین دوره تحصیلی دانشگاهی موثر بوده و حضور بانشاط ایشان را در زندگی دانشجویی تسهیل می نماید ، بلکه با پرورش قوای روحی و جسمی امکان برخورداری وی از سلامت کامل روحی و جسمی را فراهم
می آورد و مآلا” موجب توسعه کارآیی وی علاوه بر دوره تحصیلی در زندگی اجتماعی و شغلی فرد نیز می گردد . اعتماد به نفس ، برداشت مثبت از خویشتن ، جامعه پذیری ، نوع دوستی ، وحدت گرایی ، توان تحمل مشکلات و سختی ها ، تبعیت از قوانین ، گذشت و فداکاری ، روحیه جوانمردی و فتوت ، از طریق ورزش و فعالیت های تربیت بدنی به نحو شایسته ای تقویت می گردد . کشور ما در این برهه بیش از هر زمان نیازمند سازندگی و پیشرفت با آهنگی سریع می باشد . این توسعه در تمام جوانب مرهون حضور نیروهای سازنده ، شاداب ، پویا ، خلاق و پرنشاط می باشد . مدیران و مسئولین تربیت بدنی دانشگاه ها با استفاده از ابزار کارآمدی که در اختیار دارند باید در جهت نیل به هدف فوق تمام تلاش و مساعی خود را به کار بندند . در کشور ما به جهت ویژگی های فرهنگی و ایدئولوژیک همه روش های متداول در خارج از کشور مورد پذیرش نمی باشد ولی جایگاه ورزش همواره به عنوان کارآمدترین ابزار قابل ذکر است ، بسیاری از رشته های ورزشی اصولا” ماهیتی دانشگاهی دارند و میعادگاه بسیاری از ورزشکاران ممتاز جهان در برخی از رشته ها چون : بسکتبال ، شنا ، دوومیدانی و … همواره محیط های ورزشی دانشگاهی می باشد ( اسدی و اصفهانی ، 1380) . سازمان های مختلفی به نوعی درگیر فعالیت های ورزشی می باشند و از فعالیت های ورزشی در جهت ساختن اجتماع سالم و پویا استفاده می نمایند و دانشگاه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند . هدف اصلی فوق برنامه ورزشی در دانشگاه ها ، افزایش توانایی دانشجویان جهت ارتقای حس مسوولیت پذیری و مشارکت موثر در فعالیت های اجتماعی به عنوان یک شهروند می باشد ( او دونوقیو ، 2004 ) [3] . دانشگاه که محل و مامن حضور فرهیختگان کشور می باشد ، جایگاه و نقش پژوهش به عنوان مبنای برنامه ریزی و اتخاذ تصمیم بر همگان روشن است . رکن اصلی این نهاد را جوانان دانشجو که سرمایه های اصلی و آینده سازان کشور می باشند تشکیل می دهد . بی تردید توفیق در دستیابی به اهداف متعالی و پیشرفت کشور ، مرهون جهد و جهاد و تکاپوی فکری و عملی و تلاش و سازندگی نسل جوان ، به ویژه دانشجویان می باشد ، (اسدی و اصفهانی ، 1380 ) و دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به عنوان سازمان های خدماتی در تربیت نیروی انسانی متخصص و در توسعه و پیشرفت کشور ، نقش مهمی بر عهده دارند . از طرف دیگر ، هدایت و رهبری آینده جامعه به دست دانشجویانی است که امروزه در دانشگاه تحصیل می کنند ، رقم خواهد خورد . از این رو ، برای کارآمد بودن نیروی انسانی باید در کنار فعالیت های آموزشی و پژوهشی از فعالیت های جسمانی و تفریحی کمک گرفت تا دانشجویان بتوانند از کیفیت زندگی سالم بهره مند شوند . بنابراین چگونگی عملکرد و رفتار مدیران و کارکنان ادارات تربیت بدنی دانشگاه ها با جمعیت جوانان دانشجوی کشور از اهمیت خاصی برخوردار است و باید مبتنی بر رفع نیازهای ورزشی و سلیقه ها و علایق آنان باشد و رضایت خاطر آنان را حاصل نماید  ( دارابی ، 1376 ).

و توسعه فوق برنامه ورزشی و تفریحات سالم به رسالت اصلی دانشگاه ، یعنی تربیت و تامین نیروی انسانی متخصص و در عین حال سالم و شاداب کمک می نماید و در جهت بهبود کیفیت زندگی دانشجویی و آماده سازی آنان برای سازندگی آینده کشور ، اهمیت ویژه ای دارد . اجرای برنامه های تفریحات سالم ، باعث می شود که بین تلاش های علمی و سایر ابعاد وجودی زندگی دانشجویان ، توازنی برقرار گردد ( باورساد ، 1385 ) . کیفیت هدف گذاری و برنامه ریزی و اجرای فعالیت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است . و برنامه هایی موفق خواهد بود که متناسب با نیازهای دانشجویان طراحی شده و اصطلاحا” نیاز محور باشند . و استقبال و مشارکت دانشجویان را در برنامه به دنبال خواهد داشت . برنامه ریزی پشت درهای بسته و بدون حضور و نظر افرادی که برای آنها برنامه ریزی می گردد ، خطر ایجاد شکاف بین اهداف ، دیدگاه ها و نظرات برنامه ریزان و نظرات برنامه پذیران را خواهد داشت . ضروری به نظر می رسد در برنامه ریزی ها دیدگاه ، نظرات و میزان رضایت افرادی که برای آنها برنامه اجرا می شود نسبت به وضع موجود فعالیت های فوق برنامه ورزشی و امکانات موجود مورد سنجش و ارزیابی قرار گیرد ، چرا که برنامه برای آنها طراحی گردیده و لزوما” به حضور و رضایت ایشان بستگی دارد  (اسدی و اصفهانی ، 1380 ). با توجه به این که امروزه در مدیریت خدمات ، حرف اول را جلب و جذب مشتری می زند ، لازم است از طریق