پایان نامه حقوق دریاها/:نماینده‌ی ثابت دریانوردی نزد آیمو
نماینده‌ی ثابت سازمان بنادر و دریانوردی نزد آیمو

همان‌گونه که بیان گردید، جمهوری اسلامی ایران جزو آن دسته از دولت‌های عضو آیمو می‌باشد که سفیر خود در کشور انگلیس را هم‌زمان و با حفظ سمت به‌عنوان نماینده‌ی دائم و ثابت نزد آیمو معرفی نمود. این جایگاه فی‌الواقع یک جایگاه دیپلماتیکی و تشریفاتی است که از ظرفیت‌های آن معمولاً در موارد خاص و بسیار مهم استفاده می‌شود. سفرایی که هم‌زمان به‌عنوان نماینده‌ی کشورشان در آیمو معرفی می‌شوند، معمولاً در نشست‌های کمیته‌های اصلی، فرعی و کارگروه‌ها شرکت نمی‌نمایند. نقش سفرا به‌عنوان نمایندگان دائم بیش‌تر در نشست‌های مجمع آیمو و تا حدی شورا قابل‌لمس می‌باشد. در برگزاری مراسم‌های ویژه و مهم آیمو نظیر گرامی داشت روز جهانی دریانوردی نیز معمولاً از سفرای دولت‌ها دعوت به عمل می‌آید. مکاتبات رسمی آیمو با دولت‌های عضو، آنجا که به‌عنوان یک عضو آیمو صورت می‌گیرد، از قبیل ارسال بخشنامه‌ها، اعلام کاندیداتوری دولت‌ها برای عضویت در شورا و یا پرداخت حق عضویت اصولاً با نماینده‌ی دائم صورت می‌گیرد. با توجه به واقعیات فوق‌الذکر، بسیاری از دولت‌های عضو اقدام به معرفی نمایندگانی تحت عنوان معاون و جانشین نماینده‌ی دائم می‌نمایند. این افراد عمدتاً از مراجع دریایی دولت‌های عضو می‌باشند. حضور مستمر در نشست‌های آیمو جهت دفاع از منافع ملی، برقراری رابطه میان مرجع دریایی و آیمو و انجام هماهنگی‌های لازمه، پیگیری کلیۀ مکاتبات اداری فی‌مابین و استفاده از ظرفیت‌های فنی و آموزشی آیمو از مهم‌ترین وظایف نمایندگان مذکور می‌باشد. همان‌طور که در چارت پیشین ملاحظه می‌شود، حلقۀ اصلی ارتباطی میان آیمو و دولت جمهوری اسلامی ایران را نماینده‌ی ثابت سازمان بنادر و دریانوردی تشکیل می‌دهد که به‌عنوان معاون نماینده‌ی دائم کشور معرفی گردید.1

این نماینده با نماینده‌ی دائم به‌عنوان معاون ایشان از یک‌سو و با سازمان بنادر و دریانوردی به‌عنوان نماینده‌ی مستقیم مدیرعامل این سازمان از سوی دیگر ارتباط تنگاتنگی دارد. ارتباط ایشان با وزارت امور خارجه و وزارت راه و شهرسازی به‌طور غیرمستقیم و از طریق سفارت و یا سازمان بنادر و دریانوردی حسب مورد صورت می‌گیرد. نماینده‌ی ثابت سازمان با توجه به شرح وظایف و مأموریتش دارای دو جایگاه فنی – تخصصی و دیپلماتیکی می‌باشد. این نماینده به اعتبار اینکه از کارمندان سازمان بنادر و دریانوردی می‌باشد و از مدیرعامل این سازمان حکم انتصاب دریافت می‌کند، دارای یک جایگاه فنی و تخصصی است. از سوی دیگر به اعتبار اینکه از سوی وزارت امور خارجه به سمت نمایندگی سازمان بنادر و دریانوردی نزد آیمو منصوب و از سوی سفیر کشورمان در انگلیس به‌عنوان معاون نماینده‌ی دائم به آیمو معرفی گردید، واجد جایگاه دیپلماتیکی می‌باشد و به‌عنوان نماینده‌ی دولت جمهوری اسلامی ایران انجام‌وظیفه می‌کند. به همین دلیل نماینده موردنظر می‌بایست کلیۀ شئون دیپلماتیکی را در ارتباطاتش با مقامات آیمو، دولت انگلیس و نمایندگان سایر دولت‌های عضو رعایت نماید. نماینده‌ی ثابت می‌بایست هماهنگ با سفیر کشورمان در انگلیس عمل نماید و در موارد مهم که با امنیت و سیاست‌های کلی نظام و کشور مرتبط است، با ایشان مشورت کند و سپس اقدام لازم را به عمل آورد و درنهایت گزارش‌های لازم را تهیه و تسلیم ایشان نماید.

نتیجتاً باید گفت، سفیر جمهوری اسلامی ایران که نماینده‌ی ثابت و دائم کشور نزد آیمو می‌باشد، نماینده‌ی وزارت امور خارجه و تضمین‌کننده‌ی منافع ملی در بعد سیاست خارجی و دیپلماسی محسوب می‌گردد و نماینده‌ی ثابت سازمان بنادر و دریانوردی که به‌عنوان معاون ایشان نقش‌آفرینی می‌نماید، نماینده‌ی این سازمان و از طریق آن، وزارت راه و شهرسازی و تضمین‌کننده‌ی منافع ملی در بعد فنی و تخصصی قلمداد می‌شود؛ بنابراین در تمامی موارد می‌بایست به منافع دریایی کشور از دو بعد فنی و دیپلماتیکی نگریست. در اغلب موارد منافع ملی دیپلماتیکی و سیاست‌های کلی هر کشوری بر منافع فنی و تخصصی ارجحیت وبرتری پیدا می‌کند.

به همین خاطر نماینده‌ی ثابت سازمان و اعضای هیئت‌های اعزامی برای اجلاس‌ها که عمدتاً از بدنۀ تخصصی سازمان و یا جامعۀ دریایی کشور می‌باشند، همواره لازم است ملاحظات سیاسی وزارت امور خارجه و سفیر کشورمان در انگلیس را هنگام اعلام مواضع خود در نشست‌های آیمو موردتوجه قرار دهند و در مواقع لزوم با این وزارت خانه و یا سفارت مشورت و هماهنگی به عمل‌آورند. وظایف اصلی نماینده‌ی ثابت سازمان بنادر و دریانوردی و معاون نماینده‌ی دائم جمهوری اسلامی ایران را می‌توان به شرح ذیل احصاء نمود:

مطالعه و بررسی مستمر قوانین و مقررات آیمو و اسناد و مدارک اجلاس‌های نهادهای آن و شرکت مستمر در نشست‌ها به‌عنوان نماینده‌ی جمهوری اسلامی ایران جهت دفاع از منافع ملی دریایی و انعکاس دیدگاه‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در خصوص موضوعات دریایی در دستور کار؛
برقراری ارتباط و تعامل مستمر و سازنده با بخش‌های مختلف دبیرخانه‌ی آیمو جهت استفاده از ظرفیت‌های آموزشی و مشاوره‌ای این سازمان برای کشور؛
پیگیری کلیۀ امور اداری و تخصصی فی‌مابین دولت جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه سازمان بنادر و دریانوردی و ایفای نقش پل ارتباطی و نقطۀ تماس میان دو طرف و هم‌چنین دیگر سازمان‌های مرتبط داخلی در صورت لزوم؛
1 “Deputy Permanent Representative of the Islamic Republic of Iran to IMO (DPR).

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه: