پیشینه نظری تحقیق                               13

فصل سوم : روش تحقیق                                 29

روش تحقیق                                       30

جامعه                                           31

حجم نمونه                                       31

ابزار جمع آوری اطلاعات                               31

روش گردآوری اطلاعات                                  32

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها                        34

فصل پنجم : نتیجه گیری                               40

نتیجه گیری                                      41

مشكلات و محدودیت ها                                  43

پیشنهادات                                       45

منابع و ماخذ                                    47

ضمائم و پیوست ها                                48

 

چكیده

تحقیق رابطه حمایت اجتماعی با سلامت روانی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر كه در این تحقیق به ابعاد مختلف آن پرداخته شده است.

دارای ابعاد و میدان گسترده و وسیعی است. زیرا حمایت های اجتماعی  دارای ابعاد و زیر مجموعه های گوناگون است.آیا حمایت اقتصادی والدین و نهادها و حتی خود دانشگاه (در قالب وام دانشجویی) حمایت اجتماعی بحساب نمی آید؟

آیا حمایت های اجتماعی مثل احترام به نقد و نظر و انتظارات آنها و علایق آنها حمایت اجتماعی نبست؟

پس حمایت های اجتماعی شامل حمایت های اقتصادی ، علمی و آموزشی ، اجتماعی ، عاطفی و ارتباطی و همه گونه پشتیبانی و حمایت از دانشجویان را شامل می گردد و سلامت روانی هم در واقع شاخص و میزانی است كه در این تحقیق GHQ است. كه در 28 سئوال با سه گزینه بلی – خیر و تا حدی آمده است و شامل شاخص ها و برآوردهای متنوعی از اوضاع و احوال فردی و ذهنی و عصبی و غیره است كه در 28 سئوال ذكر شده است و در فصل چهارم داده های بدست آمده نیز تحلیل شده است.

در فصل اول این تحقیق به بیان مساله در همین موارد و نیز اهمیت و ضرورت تحقیق و اینكه چه ضرورتی برای ارتباط دادن حمایت های اجتماعی و سلامت روانی وجود دارد چه نتایج و تبعاتی از این ارتباط حاصل می شود ، آمده است.

در تعیین و ارائه اهداف به حمایت های اجتماعی منطقه ای و حمایت های ملی و سلامت روانی در اثر حمایت های اجتماعی آمده است .

با تعیین فرضیه سلامت روانی و حمایت های اجتماعی به متغیرهای مختلف تحقیق اشاره شده است و به تعریف مفاهیم و اصطلاحات اشاره شده است.

در فصل دوم به مبانی نظری و تئوری از جمله مناسبات اجتماعی و آموزش در خانواده و تحركات اجتماعی و نیاز به موقعیت و حمایت های اجتماعی و كاركردهای اجتماعی و انگیزه نیاز به موفقیت و ضرورت های خارجی و دگرگونی های اجتماعی اشاره شده است و به مفاهیم كهتری و مهتری و تاثیر آنها در سلامت روانی اشاره شده است.

در ادامه به تحقیقات مرتبط با موضوع در كشور و استان اشاره شده است.

در فصل سوم به روش تحقیق و جامعه و حجم نمونه و روش نمونه گیری توام با ابزار گردآوری اطلاعات و روش گرد آوری اطلاعات آمده است.

و در فصل چهارم با تجزیه تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها پرداخته شده است و رابطه معنی داری یافته ها و همبستگی آنها اشاره شده است.

و در فصل پنجم با ذكر و بیان نتیجه گیری و ذكر محدودیت ها و مشكلات و پیشنهادات تحقیق حاظر به پایان برده شده است.

 

فصل اول :

کلیات تحقیق

 

مقدمه :

 از ویژگی ها و خصوصیات دائمی و فطری بشر نیازمند بودن موجود انسانی است، از ابتدای توّلد، نیاز به مراقبت، نیاز بهداشت، نیاز به امنیت و در کودکی و نوجوانی، نیاز به آموزش و نیاز به تربیت و نیاز به تغذیه نیاز به ورزش و حرکات و در جوانی نیاز به ازدواج، استقلال، شغل از جمله از مهمترین نیازهای ذکر شده تا اواخر دوره جوانی است. امّا آنچه امروزه بخصوص در نظام های سیستمی و سازمانی و متمرکز ضرورت دارد. حمایت های اجتماعی و سیاسی و … است. که جوانان و افراد سخت به آن نیاز دارند.

اگر دانشجو درس می خواند، اگر دانشجو صاحب فکر و ایده ای است یا اگر دانشجویی درصدد انتقاد سازنده است، اگر دانشجویی از سبک و شیوه درسی اسنادی به هر؟ دلیل گریزان است اگر دانشجویی به سیستم آموزشی انتقاد دارد و اگر دانشجویی در نوع روابط سازمانی اشکال می گیرد، باید مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد. تا ضمن ابراز عقیده و همراه ساختن دیگران فضای مسموم را پاک و دیگران را حداقل نجات دهد و گمراهان و موارد خلاف و حتّی روش های غلط اصلاح گردند. و روز به روز شاهد برطرف برطرف شدن ابرهای ظلم و تبعیض و ناکارآمدی و تجلّی عدالت و شایسته سالاری و صداقت باشیم.

در غیر این صورت دانشجو اگر حمایت نشود و یا حتی خدای ناکرده تهدید شود سلامت روانی و بهداشت روانی فرد از هم گسیخته و مختل می گردد.

با این مقدمه در این تحقیق قصد بررسی تأثیرات و کارکردهای حمایت های اجتماعی اعم از حمایت مالی، حمایت آموزشی، حمایت اداری، حمایت گروهی در تشکیل انجمن ها و جمعیت ها و گروه ها حمایت های سیاسی از جمله آزادی گفتمان و ابراز عقیده و نظر، آزادی روزنامه و جراید و

 

نشرّیه و بولتن، آزادی متینگ و جلسه، آزادیهای فردی در نحوۀ استفاده از کتاب و فکر و عقیده و باور و نگرش و گرایش تا آنجا که به آرمان ها و ایدئولوژی و قانون اساسی پذیرفته شده قریب به اتفاق مردم لطمه وارد نشود.

در غیر اینصورت دانشجو اگر حمایت نشود و یا حتّی خدای ناکرده تهدید شود سلامت روانی و بهداشت روانی فرد از هم گسیخته و مختل می گردد.

با این مقدمه در این تحقیق قصد بررسی تأثیرات و کارکردهای حمایت های اجتماعی اعم از حمایت مالی، حمایت آموزشی، حمایت اداری، حمایت گروهی در تشکیل انجمن ها و جمعیّت ها و گروه ها حمایت های سیاسی از جمله آزادی گفتمان و ابراز عقیده و نظر، آزادی روزنامه جراید و نشریّه و بولتن، آزادی متینگ و جلسه، آزادیهای فردی در نحوۀ استفاده از کتاب و فکر و عقیده و باور و نگرش و گرایش تا آنجا که به آرمان ها و ایدئولوژی و قانون اساسی پذیرفته شده  قریب به اتفاق مردم وارد نشود. در این تحقیق ضمن بررسی دقیق و همه جانبه حمایت های اجتماعی در عصر حاضر به نقش حمایت ها در تأمین بهداشت روانی دانشجویان پرداخته ایم. و بدیهی است، در مقابل عدم حمایت و یا تهدید و تحدید باعث انباشت خواسته ها و انتظارات و نظرات و ایده ها و آراء و نگرش ها در ذهن افراد شده که گاهاً به صورت انتقادهای خصمانه و ایرادگیری های شدید و خصمانه و دشمن و خصومت ریشه ای با نظام خوران می کند.

و در این تحقیق تکیه و دامنه عمده تحقیق تأثیر حمایت های مختلف اجتماعی بر سلامت روانی دانشجویان تبیین شده است.

بیان مسئله :

در اجتماعات و جوامع امروزی بهداشت و سلامت روانی از ارجحیّت و اولّویت خاصّی برخوردار است. چرا که در گذشته بسته بودن زندگی مردم و محدودیت های شکل زندگی قومی و قبیله ای و گروهی بصورت پراکنده و عدم نیاز اقوام و گروه های دیگر به یکدیگر مگر فقط در مبادلات اقتصادی محدود، و نیز زندگی ایستا و تکراری کشاورزی و دامداری و یا حداکثر حرفه ای محدود و ابتدایی آنها باعث روابطی ساده و کم زنگ و در عین حال صمیمی و محبت آمیز و شناخته شده و آرام بود[1].

امّا امروزه رشد و توسعه و تنوع مؤسسات گوناگون که هر روز شاهد تولّد و خودنمایی آنها سیستم و نیز پیچیدگی کارهای مختلف و گرفتاری انسانها در قوانین و مقررات پیچیده که محصول همین روابط متعدّد است، همواره احساس کمبود وقت و فشار روانی و عدم موفقیت و عدم حمایت از طرف دیگران و انواع اختلالات ناشی از آن مثل افسردگی، اضطراب، عصیّیت و تنش و غیره می نمائیم. که شهر تهران با حجم جمعیت و ترافیک و پیچیدگی کارها و آلودگی های صوتی و هوا و … تا حدّی مبین این ادّعاست.

امّا طیفی از گروه های ذکر شده در ایران دانشجویان هستند، دانشجویان با توجه به احساسات تند و انتظارات آنی، توقّعات فراوان و انرژی فوق العاده از طرفی و نیز حسّ استقلال و صداقت و یکرنگی در اظهارات و بیانات و نگران از آینده تحصیلی و شغلی و ازدواح و تهیه مسکن و اتومبیل و امکانات دیگر در صدد تحلیل مسایل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، اداری و … جامعه هستند[2].

اوّلین نمود اعتراض و انتقادی دانشجویان در خود دانشگاه از نحوۀ آموزش ها نحوۀ اداره کلاسها، نحوۀ سرویس دهی اداری، نحوۀ ارائه خدمات غذایی، نحوۀ برخورد مسئولان با دانشجویان، نحوۀ اجرای مصوبات دانشگاه و اعتراض به کیفیّت ها و کمیت ها و حتّی گاهی اعتراض به مغایرت برنامه ها و سازماندهی ها و نظارت ها با اصول و مبانی قانون اساسی و منوّیات مقام عظمی رهبری و یا احکام اولیه و ثانویه اصول و فروع دینی و یا اعتقادات و باورهای دینی شکل می گیرد. و در برابر این قبیل افکار و رفتارها و بینش ها و نگرش ها و گرایش ها دو نوع برخورد می توان اتخاذ کرد.

الف ) ایجاد بسترهای پاسخگویی و جلب مشارکت خود آنها در نحوۀ اداره دانشگاه.

ب ) عدم توجّه به مباحث ذکر شده و تهدید دانشجویان به اخراج و انفصال و …

مسلّم است. در صورت نخست دانشجویان با اطمینان از اعتماد گروه مسئولین و اساتید و کارکنان قضایی نوعی احساس یگانگی و خودمانی در خود می بینند و با کمک به برنامه ها و کاستی ها و حتّی مشارکت های مختلف عمومی و اجتماعی و سیاسی کمک دست مسئولین قرار می گیرند.

توافق و همکاری نسل جوان و مسئولان نهادها و ادارت مختلف اجتماعی و اداری و سیاسی از دو جهت باعث سرعت کارها و امور در نهادها و سازمان ها شده و نیز از طرف دیگر رضایت و خوش بینی و خشنودی جوانان را بدنبال دارد. در مقابل در صورت دوّم، اگر تهدید و تحدید از طرف سازمان ها و مسئولین علیه جوانان و دانشجویان بیشتر گردد.

جوانان و دانشجویان علیه اقدامات و کارهای مسئولین اظهار نارضایتی می کنند و حتّی به برنامه ریزی ها و خط مشی ها و سیاست های آنان اعتراض می کنند. و در مقابل همۀ کارهای آنها موضوع می گیرند. و جوانان و دانشجویان هم با امور و کارهایی مثل بدحجابی و بی حجابی و عدم همکاری با فعّلیات های عمومی نهادها و سازمان ها و کارشکنی در برابر آنها با قیافه و شکل ناهنجار علیه این اقدامات بر می آیند در این تحقیق نیز با طرح مسایلی از حمایت های اجتماعی در دانشگاه آزاد اسلامی قصد پیدا کردن و کشف ارتباط آن با سلامت روانی هستیم. پس

آیا بین حمایت های اجتماعی و سلامت روانی دانشجویان رابطه وجود دارد؟

 

اهمیت و ضرورت تحقیق :

شاید در بنای امروزی هیچ مسئله و موضوعی به اندازه حمایت های اجتماعی و سلامت روانی جوانان و دانشجویان وجود نداشته باشد.

علّت این ادّعا این است که حمایت های اجتماعی در واقع تحقق همان خواسته ها و علایق و انتظارات دانشجویان و جوانان هستند که همۀ انتظارات و خواسته های آنان در زمینۀ تحصیل، اشتغال و ازدواج و خواسته های مختلف اجتماعی و سیاسی است.

اگر انتظارات و خواسته های جوانان در زمینه تحصیل و رشته های مختلف تحصیلی و ادامه تحصیل فراهم گردد.

اگر خواسته های جونان و دانشجویان در امر اشتغال و آینده شغلی پس از درس و دانشگاه تأمین  تضمین گردد.