چکیده : هدف این پژوهش بررسی نقش مشاوران مدارس در موفقیت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان میاندوآب در سال تحصیلی90 – 89 بوده است . جامعه آماری پژوهش ، کلیه دانش آموزان مدارس مقطع متوسطه شهرستان میاندوآب می باشد . نمونه پژوهش 368 نفر می باشد که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند ، در این پژوهش از پرسشنامه بعنران ابزار اندازه گیری استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل فرضیه های این پژوهش در بخش توصیفی از جداول و نمودار فراوانی ، انحراف معیار ، درصد فراوانی ، فراوانی تراکمی و درصد فراوانی تراکمی و در بخش استنباطی از آزمون T استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین نقش مثبت مشاوران با موفقیت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد . بین نقش مثبت مشاوران با کشف استعدادهای دانش آموزان رابطه معنی‌داری وجود دارد . بین نقش مثبت مشاوران باکشف علایق دانش آموزان رابطه معنی‌داری وجود دارد. بین نقش مثبت مشاوران با انتخاب مناسب رشته تحصیلی رابطه معنی‌داری وجود دارد. بین نقش مثبت مشاوران با کاهش اضطراب دانش آموزان رابطه معنی‌داری وجود دارد. بین آموزش مهارتهای زندگی مشاوران با افزایش توانمندیهای روانی- عاطفی دانش آموزان رابطه معنی‌داری وجود دارد و همچنین نتایج به دست آمده از فرضیه های فرعی نشان داد که  تفاوت معناداری بین موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر وجودندارد و بین موفقیت تحصیلی دانش آموزان در سه گروه از نظر  رشته تحصیلی دانش آموزان تفاوت معنادار وجود ندارد فهرست مطالب فصل اول(کلیات تحقیق) مقدمه: 2 بیان  مسئله : 4 ضرورت و اهمیت تحقیق : 7 اهداف تحقیق : 9 اهداف کلی : 9 اهداف جزئی : 9 سؤالات تحقیق : 10 فرضیه ها: 11 فرضیه های اصلی : 11 فرضیه های فرعی : 11 متغیرها : 12 تعاریف عملیاتی واژه ها : 13 محدودیتهای تحقیق : 15 فصل دوم(ادبیات و پیشینه تحقیق) تاریخچه راهنمایی ومشاوره در جهان : 17 تاریخچه راهنمایی ومشاوره در ایران: 19 انواع راهنمایی و مشاوره : 21 راهنمایی و هدایت تحصیلی در نظام آموزشی فعلی: 22 خصوصیات دانش آموزان دبیرستانی : 22 فعالیت های مربوط به راهنمایی حرفه ای در دبیرستان : 23 روشهای مشاوره با توجه به زیر بنای فلسفی : 24 هدفهای مشاوره : 26 خدمات چهارگانه راهنمایی در مدارس : 27 مشاوره و راهنمایی در اسلام : 29 اهداف مشاوره ازدیدگاه اسلام: 29 موارد شور در قوانین اسلامی : 30 موارد شور درمدارس : 30 مشکلات دانش آموزان در مدارس امروز در جریان تحصیل : 31 مفهوم مشاوره و پیشرفت تحصیلی : 31 خصوصیات مشاور: 33 اصول اساسی راهنمایی ومشاوره : 34 پیشینه داخلی مورد استفاده اول : 37 پیشینه مورد استفاده دوم : 37 پیشینه داخلی مورد استفاده سوم : 38 پیشینه مورد استفاده چهارم : 38 پیشینه مورد استفاده پنجم : 39 پیشینه خارجی مورد استفاده اول : 40   پیشینه مورد استفاده دوم : 41 پیشینه مورد استفاده سوم : 41 فصل سوم(روش تحقیق) مقدمه : 43 روش پژوهش: 44 جامعه آماری: 44 روش نمونه گیری و حجم نمونه: 46 ابزار اندازه گیری: 48 پایایی و روایی پرسشنامه ها: 50 روش جمع آوری داده ها: 50 روشهای تجزیه و تحلیل داده ها : 51 فصل چهارم(تجزیه و تحلیل داده ها) مقدمه. 53 آزمون فرضیه اصلی اول. 65 آزمون فرضیه اصلی دوم 67 آزمون فرضیه اصلی سوم 69 آزمون فرضیه  اصلی چهارم 71 آزمون فرضیه اصلی پنجم 73 آزمون فرضیه اصلی ششم 75 آزمون فرضیة  فرعی اول. 77 فرضیه فرعی دوم: 78 فصل پنجم(نتیجه گیری و خلاصه) خلاصه : 81 نتایج : 83 پیشنهادات : 85 خاتمه : 86 فهرست منابع : 87 ضمایم   89 مقدمه: در همه کشورهای دنیا ، آموزش و پرورش متولی هدایت دانش آموزان در مسیر رشد عقلی         اجتماعی ، اخلاقی ، روانی و  حرفه ای دانش آموزان  است . نظام آموزش پرورش با   فراهم آوردن تجربه های متعدد برای دانش آموزان  ، تلاش دارد آنها را به  شهروندانی خوب تبدیل کند .  به عبارتی می توان  گفت  هدف تعلیم و تربیت تعالی بخشیدن به انسانهاست ، رسیدن به این هدف ، رشد همه جانبه دانش آموزان را می  طلبد .  بدین منظور ، مجموعه ای از برنامه ها و فعالیت ها در قالب نظام آموزش و پرورش شکل گرفته اند  که یکی از آنها برنامه های  مشاوره و راهنمایی  است . برنامه های مشاوره در مدرسه  به منظور هدایت رشد  متعادل و همه جانبه دانش آموزان  طراحی شده اند . مشاور مدرسه با  ایجاد هماهنگی در فعالیت های مختلف  مدرسه زمینه رشد سالم دانش آموزان را فراهم  میکند  (سینک ، 86  ، ص 1) . راهنمایی هر چند به صورت ساده و ابتدایی ، از آغاز تمدن آدمی وجود داشته و با پیچیده  شدن زندگی و تحول  تدریجی جامعه ، از حالتی سنتی به صنعتی پیشرفته است و ضرورت  و اهمیت آن افزایش یافته است . ایجاد و گسترش مکتب خانه ها و  مدرسه ها  در واقع نوعی زمینه سازی  و  ایجاد فرصت برای راهنمایی بودند ، چرا که در این مکانها  معلم با دلسوزی تمام  شاگردان را در خواندن و  نوشتن و یادگیری درسهای مختلف  کمک و راهنمایی می کرد  ( وکیلیان  ، 81  ،   ص4) . با  صنعتی  شدن جامعه ها و پیشرفت روز افزون  آنها و  افزایش  چشمگیر حرفه ها  و  شغلها و به دنبا ل آن دشواری  مسئله انتخاب صحیح و مناسب ، توجه  به  امر هدایت و ارشاد و راهنمایی  به  معنای خاص آن زیاد شد و  ضمن ظهور و گسترش مرکز های بسیار راهنمایی و مشاوره  به  منظور یاری و کمک  به افراد ، صاحب نظران  و متخصصان نیز به روشن کردن  هدفها ، تعریف و راهنمایی اقدام کرده و انبوهی  از  ادبیات  راهنمایی و ارشاد را  در زمینه ها  به ویژه  تعلیم و تربیت بوجود آوردند .  به علاوه  ، تحولات و دگرگونیهای  زیادی  که هر روزه  اتفاق می افتد ، ضرورت توجه  به  امر راهنمایی و مشاوره را  بیشتر می کند ( همان منبع  ، ص 5) .