فرضیه­ها………………………………………………………………………………………………………………………………………4 پیشینه­ی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….4 فصل اول: کلیات و مفاهیم 1-1-تعزیر از دیدگاه لغت­شناسان …………………………………………………………………………………………………6 1-2- تعزیر در اصطلاح فقهای امامیه ………………………………………………………………………………………….9 1-3- تعزیر در اصطلاح حقوقدانان …………………………………………………………………………………………..12 1-4- تفاوت تعزیر با سایر مجازاتها …………………………………………………………………………………………..15 1-4-1- تفاوت تعزیر با حد ……………………………………………………………………. ……………………………16 الف) از جهت موضوع ………………………………………………………………………………………………………………16 ب) از جهت نوع عقوبت ……………………………………………………………….. ……………………………………..17 ج) از جهت میزان مجازات ………………………………………………………………………………………………………..17 1-4-2-تفاوت تعزیر با قصاص…………………………………………………………………………………………………..20 1-4-3-تفاوت تعزیر با دیه………………………………………………………………………………………………………..21 فصل دوم: مبانی مشروعیت تعزیر در فقه امامیه و حقوق جزای ایران 2-1-مبانی مشروعیت تعزیر در فقه امامیه ………………………………………………………………………25 2-1-1-آیات ……………………………………………………………………………………………………………………………25 2-1-2- روایات…………………………………………………………………………………………………………………………29 2-1-3- دلیل عقلی……………………………………………………………………………………………………………………36 2-1-4- سیره­ی عقلاء………………………………………………………………………………………………………………..38 2-2- مبانی مشروعیت تعزیر در حقوق جزا…………………………………………………………………………………39 2-2-1- آغاز پیدایش کیفر و مجازات…………………………………………………………………………………………39 2-3- مبانی ………………………………………………………………………………………………………………………………42 2-3-1- تعریف مبانی……………………………………………………………………………………………………………….42 2-3-2- بررسی سایر عناوین مشابه با مبانی………………………………………………………………………………..34 الف) منابع………………………………………………………………………………………………………………………………..44 ب) قواعد (اصول)……………………………………………………………………………………………………………………..44 2-4- مبانی جرم­انگاری …………………………………………………………………………………………………………….47 2-4-1- مبانی عمومی……………………………………………………………………………………………………………….47 2-4-2- اصل ضرر……………………………………………………………………………………………………………………48 2-4-2-1- تعریف و مبانی اصل ضرر ……………………………………………………………………………………….48 2-4-2-2- اقسام ضرر ……………………………………………………………………………………………………………..49 2-4-2-2-1- ضرر مادی ………………………………………………………………………………………………………….49 2-4-2-2-2- ضرر معنوی ……………………………………………………………………………………………………….50 2-4-3- نقش مصلحت در نظام جزایی اسلام……………………………………………………………………………..51 2-5- مبانی جرم­انگاری جرایم مستوجب تعزیر…………………………………………………………………………..53 2-5-1- مبانی جرم­انگاری مصرف و قاچاق مواد مخدر……………………………………………………………….53 2-5-2- مبانی جرم­انگاری جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور…………………………………………..55 2-5-2-1- تعریف امنیت…………………………………………………………………………………………………………..55 2-5-2-2- جرایم علیه امنیت…………………………………………………………………………………………………….56 فصل سوم: ادله وجوب تعزیر 3-1- ادله وجوب تعزیر ……………………………………………………………………………………………………………60 3-1-1- روایات دال بر وجوب تعزیر………………………………………………………………………………………. 60 3-1-2- اثبات وجوب تعزیر به وسیله وحدت ملاک……………………………………………………………………61 3-1-3- امر به معروف و نهی از منکر………………………………………………………………………………………..62 3-1-3-1- مراتب امر به معروف و نهی از منکر …………………………………………………………………………64 الف) مرحله درونی و انکار باطنی ………………………………………………………………………………………………64 ب) مرحله برونی و اعتراض گفتاری …………………………………………………………………………………………..64 ج) مرحله عملی و فعلی ………………………………………………………………………………………………………….65 3-1-4- استقرای نصوص خاصه ………………………………………………………………………………………………66 فصل چهارم: قلمرو تعزیر 4-1- قلمرو تعزیر …………………………………………………………………………………………………………………..70 4-1-1- مطلق معاصی………………………………………………………………………………………………………………70 – معاصی کبیره …………………………………………………………………………………………………………..72 -تعزیر در موارد منصوص……………………………………………………………………………………………….76 4-1-4- تعزیرات حکومتی………………………………………………………………………………………………………..80 4-1-5- تعزیر در تخلف از احکام حکومتی…………………………………………………………………………………82 1) ا ادله حکومت و ولایت فقیه(حکومت انتصابی) ………………………………………………………………………83 2) ا ادله حکومت انتخابی………………………………………………………………………………………………………….88 4-1-6- تعزیر در ایجاد مفسده …………………………………………………………………………………………………90 4-1-6-1- وجوب دفع مفسده…………………………………………………………………………………………………..90 4-1-7- تعزیر در انجام امورخلاف مصالح عمومی ……………………………………………………………………..91 فصل پنجم: کیفیت مجازات­های تعزیری و نحوه­ی تعیین آن ها 5-1- کیفیت مجازات­های تعزیری………………………………………………………………………………………………..95 5-1-1-دیدگاه انحصار تعزیر……………………………………………………………………………………………………….96 5-1-1- 1-ادله قائلین به انحصار تعزیر و نقد دلایل آنها ………………………………………………………………..97 الف) استصحاب و اجرای اصل اولی……………………………………………………………………………………………..97 ب) دوران امر بین تعیین و تخییر………………………………………………………………………………………………….98 ج) تمسک به عبارت «التعزیر دون الحد» ……………………………………………………………………………………..99 5-1-1-1-2- نظر نهایی در مورد انحصار تعزیر در تازیانه …………………………………………………………..101 5-1-2- دیدگاه تنوع تعزیر………………………………………………………………………………………………………..102 5-1-2-1- ادله قائلین تنوع تعزیر………………………………………………………………………………………………103 الف) کلمات فقها……………………………………………………………………………………………………………………..103 ب) اطلاقات باب تعزیر…………………………………………………………………………………………………………….105 ج) روایات …………………………………………………………………………………………………………………………….107 5-1-2-1-2. ملاک عقوبت های تعزیری ……………………………………………………………………………………108 5-1-2-1-3. وجوب ایجاد نظم طبق ضوابط شرعی ……………………………………………………………………109 5-1-2-1-4.رعایت تناسب بین جرایم و مجازات ها …………………………………………………………………..110 5-2- نظریه انتخابی ………………………………………………………………………………………………………………..116 5-3- نحوه­ی تعیین مجازات­های تعزیری …………………………………………………………………………………..118 5-3-1- مجری تعزیر مطلقا حاکم است …………………………………………………………………………………….119 5-3-2- قاضی در تعیین مجازات­های مطلقا مخیر نیست …………………………………………………………….119 5-4- قاضی و اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها……………………………………………………………………12 فصل ششم: کارکرد تعزیر در حکومت اسلامی 6-1- کارکرد تعزیر در حکومت اسلامی…………………………………………………………………………………….128 6-1-1- کارآمد در لغت…………………………………………………………………………………………………………..128 6-1-2- کارکرد در لغت…………………………………………………………………………………………………………..131 6-1-3- کارکرد تعزیر در زمینه جرایم اقتصادی………………………………………………………………………….137