(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

در رقابت جهانی عصر حاضر ، باید محصولات با کیفیت را با توجه به درخواست مشتری و در کمترین زمان، در دسترس وی قرار داد.بر این اساس مدیریت زنجیره تأمین SCM)) اهمیت پیدا کرد ،زیرا ارضای نیاز ها وعلایق مشتریان نه فقط توسط آخرین موجودیت چسبیده به مشتری ،یعنی محصول نهایی است ، بلکه توسط تأمین کنندگان بالادست صورت می گیرد.در تحقیق حاضر ، به توسعه یک برنامه ریزی  سه سطحی پرداخته شده است که به دنبال بهینه کردن دو هدف متناقض ودارای تعارض مسأله  شامل: 1-مینیمم سازی هزینه ها و2- ماکزیمم سازی ارزش کل تولید که به عنوان تابع هدف کیفی در مدل پیشنهادی، در نظرگرفته شده و به معنی ماکزیمم کردن کیفیت است، می باشد.فرمول بندی مسئله، مدلهای ارائه شده در پیشینه پژوهش را به منظور ارائه مدلی واقع بینانه تر توسعه می دهد. به همین منظور در تحقیق پیش رو کیفیت نه تنها به مواد اولیه بلکه به تجربه وکارائی اپراتور نیز وابسته است .همچنین برای حل مدل مذکور از دو رویکرد مختلف دقیق وفراابتکاری استفاده شده ونتایج آنها مورد مقایسه قرار می گیرد.روش دقیق اتخاذ شده روش آرمانی فازی می باشد که با مطرح کردن مفهومی به نام تابع عضویت یا تابع مطلوبیت برای هر یک از توابع و سپس با ماکزیمم کردن آن برای تک تک اهداف به دنبال نزدیک کردن هر یک از اهداف به مقدار بهینه خود است. الگوریتم های بهینه سازی تکاملی چندهدفه بکار برده شده منجر به جبهه پارتوی نزدیک به بهینه یا اصطلاحا بهینه کارا می شوند ولی در زمان بسیار کم.الگوریتم های NSGAII وNRGA از جمله الگوریتم های بهینه سازی تکاملی چند هدفه بکار رفته هستند که نتایج محاسباتی حاکی از برتری الگوریتم NSGAII نسبت به الگوریتمNRGA است ودر نتیجه می توان به این الگوریتم در یافتن جبهه های پارتوی کارآمد در مدت زمان منطقی وکوتاه اعتماد کرد.

 

واژه های كلیدی :زنجیره تامین، کیفیت ، بهینه سازی چند هدفه، NSGAII ، NRGA

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                           صفحه   

فصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق.. 1

1-1-مقدمه. 2

1-2-ضرورت انجام تحقیق.. 3

1-4-فرضیات مسأله. 5

1-5-پرسش تحقیق.. 6

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق.. 7

2-1-مقدمه. 8

2-11-2- مفهوم تسلط(چیرگی) 26

2-11-4-6-الگوریتم های بهینه سازی تکاملی چند هدفه. 31

2-12-روش های اندازه گیری عملکرد الگوریتم های چند هدفه. 32

فصل سوم : ارائه مدل ریاضی مساله وروش تحقیق.. 39

3-1-مقدمه. 40

3-3-2- پارامترها 43

3-3-3- متغیرها 43

3-3-5- محدودیت های مدل. 45

3-4-اعتبار سنجی مدل. 48

3-5- ساختار کلی الگوریتم مرتبسازی نامغلوب ژنتیک (NSGA-II) 57

3-6-تشریح مراحل الگوریتم (NRGA) 65

فصل چهارم : ارائه روش حل و تجزیه و تحلیل محاسباتی.. 68

4-1- مقدمه. 69

4-2-2- نحوه تولید جمعیت اولیه. 72

4-2-5-1- عملگرهای تقاطعی.. 74

4-5-مقایسه وتحلیل نتایج.. 78

فصل پنجم : نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات آتی.. 79

5-1-نتیجه گیری.. 80

مراجع. 82

پیوست… 87

پیوست .بخشی از کد لینگو. 88

Abstract(چکیده انگلیسی) 91

 

 

فهرست جداول

جدول3-1- هزینه خرید یک واحد مواد اولیه از تأمین کننده s با سطح کیفی L  48

جدول3-2- هزینه تولیدمحصول با سطح کیفیq در کارخانه j  48

جدول3-3- هزینه حمل مواد اولیه ار تأمین کننده S به تولید کننده j… 49

جدول3-4- هزینه حمل مواد اولیه ار تأمین کننده S به تولید کننده j 49

جدول3-5-هزینه نگهداری یک واحد محصول در کارخانه j ……………………………………………..  49

جدول3-6-هزینه اپراتور با سطح مهارت k  در دوره t درکارخانه  j 49

جدول3-7-هزینه اخراج اپراتور سطح k از کارخانه j در دوره t   50

 

جدول3-8-هزینه استخدام اپراتور سطح k در کارخانه j در دوره t …………………………………….  50

جدول3-9-هزینه آموزش اپراتور سطح k’ به سطح k در کارخانه j در دوره t 50

جدول3-10-امکان پذیر بودن آموزش…………………………………………………………………………. 51

جدول3-11-تقاضای مشتریc در دوره  t……………………………………………………………………. 51

جدول3-12-ماکزیمم  ظرفیت فراهم کردن مواد اولیه نوع r با کیفیت L ……………………………… 51

جدول3-13-تعداد کارگر مورد نیاز سطحk  در صورت کار…. 52

جدول3-14-میزان تولید محصول با کیفیت q .  53

جدول 3-15-میزان مواد خام حمل شده با کیفیت L در دوره اول . 54

جدول 3-16-میزان مواد خام حمل شده با کیفیت L در دوره دوم. 54

جدول 3-17-میزان محصول تولید شده با اپراتور سطحkومواد اولیه سطحLدر دوره دوم………….. 55

جدول 3-18-میزان محصول تولید شده با اپراتور سطحkومواد اولیه سطحLدر دوره دوم………….. 55

جدول 3-19-میزان محصول ارسالی به مشتری در دوره اول. 56

جدول 3-20-میزان محصول ارسالی به مشتری در دوره دوم. 56

جدول 3-21- برنامه نیروی انسانی به دست آمده از حل مدل. 57

جدول4-1- مقادیر متغیر  .. 70

جدول 4-2- ماتریس اولویتها 71

جدول 4-3- قیمت خرید ماده نوع L از تأمین کننده s. 71

جدول 4-4- بخش دوم کروموزوم……………………………………………………………………………… 71

جدول 4-5-ماتریس اولویتها بخش دوم. 72

جدول4-6-مقایسه عملکرد الگوریتم های NSGAII وNRGA.. 77

 

فهرست شکل ها

شکل 1-1– یک شبکه زنجیره تأمین سه مرحلهای.. 5

شکل 2-1- نمایی از یک زنجیره تامین.. 9

شکل 2-2- شبکه سری.. 16

شکل2-3- شبکه زنجیره تأمین واگرا 17

شکل2-4-شبکه زنجیره تأمین همگرا 17

شکل2-5- شبکه زنجیره تأمین مختلط.. 18

شکل 2-5.مثالی از نگاشت بین فضای جواب وفضای توابع هدف… 25

شکل2-6. بیان تصویری بهینگی پارتو در فضای هدف (الف) و 26

شکل 2-7-نمایش حل های مناسب… 35

شکل 3-1- نحوه مرتب سازی جواب های نامغلوب یک جمعیت… 59

شکل3-2. شبه کد رویه مرتبسازی نامغلوب سریع. 60

شکل3-2. فاصله تراکمی.. 61

شکل3-3. شبه کد محاسبه فاصله تراکمی.. 62

شکل3-5. شبه کد رویه تولید نسل بعد. 64

شکل3-4 . نمایشی از عملکرد NSGA-II 64

شکل3-6. فلوچارت الگوریتم NSGA-II 65

شکل 4-6- عملگر تقاطع. 74

شکل3-8- نخبه گرایی.. 75

مقدمه
در سالیان نه چندان دور، رقابت بین سازمانها وجود داشته ولی در طی سالیان اخیر رقابت بین سازمانی جای خود را به رقابت بین زنجیره تأمین آنها داده است.در رقابتهای جهانی عصر حاضر، باید محصولات با کیفیت را با توجه به درخواست مشتری ودرکمترین زمان دردسترس وی قرار داد.خواست مشتری بر کیفیت بالاوخدمت رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلا وجود نداشته است، درنتیجه سازمانها قادر نیستند به تنهایی از عهده ی برآوردنیازهای مشتریان خود برآیند. دربازار رقابتی امروز، بنگاه های اقتصادی وتولیدی علاوه بر توجه به سازمان ومنابع داخلی، خودرابه مدیریت ونظارت برمنابع وارکان مرتبط خارج ازسازمان نیازمندیافته اند. علت این امردرواقع دستیابی به مزیت یامزایای رقابتی باهدف کسب سهم بیشتری از بازار است. براین اساس، فعالیتهایی نظیر برنامه ریزی عرضه وتقاضا، تهیه ی مواد، تولیدوبرنامه ریزی محصول، نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع، تحویل وخدمت به مشتری که قبلا همگی در سطح شرکت انجام می شداینک به سطح زنجیره تأمین انتقال پیداکرده است. تأثیرگذاری وتأثیرپذیری تولیدکنندگان، تأمین کنندگان ومشتریان بریکدیگرونیزنتیجه این آثارکه درهزینه ها، کیفیت، زمان تولیدوتحویل نمایان می شوند، موجب شده است تازنجیره تأمین به عنوان یک نظام یکپارچه وهمبسته مطرح گردد.]4[

مساله زنجیره تامین در دنیای امروز به عنوان یک مزیت رقابتی عمده در راستای کاهش قیمت تمام شده مطرح است. زنجیره تامین شامل خرید و تامین، لجستیک و حمل و نقل، بازاریابی، رفتار سازمانی، شبکه، مدیریت استراتژیک، مدیریت سیستم های اطلاعاتی و مدیریت عملیات می باشد. ]5[  با وجود این مطلب، تصمیم گیری در مراحل مختلف این روند و هماهنگی این مراحل، مساله اصلی در زنجیره تامین می باشد با توجه به رقابت شدیدی که بین تولید کنندگان وجود دارد، در صورتی که هر کدام از حلقه های این زنجیره ضعیف عمل کند، کل مجموعه موفق نخواهد بود و در سطح مورد انتظار عمل نخواهد کرد. بنابراین مدیریت موثر این زنجیره در صنعت یک چالش مدیریتی عمده به حساب می آید. در سالهای اخیر، شرکت ها و سازمان های کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان، توجه ویژه ای به مدیریت زنجیره تامین داشته اند و از این رهگذر به موفقیت های قابل توجهی نیز دست یافته اند که گواه این امر، حجم بالایی از مبادلات تجاری انجام شده و درآمد و سود آوری بالای زنجیره تامین موفق و کارآمد است که در بازارهای به شدت رقابتی امروز، موفق به پیشی گرفتن از رقبا شده اند.]6[

1-2-ضرورت انجام تحقیق
امروزه رویکردسیستمی ومباحث زنجیره تأمین به عنوان موضوعات شناخته شده ای در مهندسی صنایع مطرح هستند. حجم گسترده وتنوع تحقیقات صورت گرفته درزمینه مدیریت زنجیره تأمین، حاکی ازاهمیت وجذابیت موضوع است.

هندفیلدونیکولز]7[ معتقدندکه سه عامل اصلی باعث شده اندتاشرکتها بحث مدیریت زنجیره تأمین رابه صورت جدی دنبال کنند. این عوامل عبارتند از:

-انقلاب اطلاعات

-افزایش سطح انتظارات مشتریان درهنگام خریدمحصولات

-ضرورت ایجادساختاری جدیددرروابط بین سازمانی

مجموعه این عوامل بیان کننده این مطلب است که درشرایط جدید برای رضایت مشتریان وکسب سهم مؤثردربازارهای جهانی ومنطقه ای بایدحداکثرانعطاف پذیری تولید وکیفیت ودر عین حال حداقل هزینه هاوزمان انتظارباهم وجودداشته باشند.هرچند درنگاه اول جمع این عوامل با یکدیگرغیر ممکن جلوه می نماید، اما شرکتهای تولیدی وخدماتی چندراه را برای دستیابی به قابلیتهای مذکوردر دستور کارخود قرار داده اند، یکی از آنها تشکیل زنجیره تأمین ومدیریت آن بود. به طورخلاصه ویژگی ها وعواملی که موجب حرکت سازمانها درعصرحاضر برای تشکیل و توسعه زنجیره تأمین ومدیریت آن شده اند را می توان به صورت زیر عنوان نمود:

1-وجودامکان ارتباط سریع در بین شرکتهای مختلف و دستیابی به اطلاعات کلی باسرعت بسیار بالاومحیطهای بازرگانی برپایه شبکه های اینترنتی

2-افزایش قابلیت اطمینان بنگاه های حمل کالا برای حمل ونقلهای درون مرزی وبرون مرزی

3-به وجود آمدن سازمانهایی که می توانند وظیفه مدیریت کلی وهماهنگ کردن تمامی زنجیره تأمین را برعهده گیرند.

4-امکان توسعه و ارتقاء سیستمهای کامپیوتری تجاری که امکان یکپارچگی در زنجیره تأمین را افزایش می دهد.

5-وجود ابزارهایی چون مهندسی سیستمهاوروش های یکپارچه برای مدیریت زنجیره تأمین وروش های دقیق تر هزینه یابی وکنترل جریان فعالیتهای کار.

کشورماوصنایع تولیدی وخدماتی آن درآستانه ی ورود به یک رقابت همه جانبه بارقبای جهانی هستند.بدین خاطرتلاش برای گسترش علم وفرهنگ مدیریت زنجیره تأمین نیازحال وآینده کشوراست.دانشگاه هاومراکز علمی به همراه دیگرسازمانها لازم است باهمکاری یکدیگرزیرساختهای لازم برای این منظور را فراهم آورند.

با توجه به نیازهای دنیای امروز، در این پایان نامه ،ارائه و بررسی مدلی کارا برای طراحی شبکه زنجیره تامین چندهدفه وچندمرحله ای مد نظر بوده است.امید است در این تحقیق تلاشی جهت گسترش دانش در مبحث مدیریت زنجیره تأمین انجام گیرد.

مقدمه
در سالیان نه چندان دور، رقابت بین سازمانها وجود داشته ولی در طی سالیان اخیر رقابت بین سازمانی جای خود را به رقابت بین زنجیره تأمین آنها داده است.در رقابتهای جهانی عصر حاضر، باید محصولات با کیفیت را با توجه به درخواست مشتری ودرکمترین زمان دردسترس وی قرار داد.خواست مشتری بر کیفیت بالاوخدمت رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلا وجود نداشته است، درنتیجه سازمانها قادر نیستند به تنهایی از عهده ی برآوردنیازهای مشتریان خود برآیند. دربازار رقابتی امروز، بنگاه های اقتصادی وتولیدی علاوه بر توجه به سازمان ومنابع داخلی، خودرابه مدیریت ونظارت برمنابع وارکان مرتبط خارج ازسازمان نیازمندیافته اند. علت این امردرواقع دستیابی به مزیت یامزایای رقابتی باهدف کسب سهم بیشتری از بازار است. براین اساس، فعالیتهایی نظیر برنامه ریزی عرضه وتقاضا، تهیه ی مواد، تولیدوبرنامه ریزی محصول، نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع، تحویل وخدمت به مشتری که قبلا همگی در سطح شرکت انجام می شداینک به سطح زنجیره تأمین انتقال پیداکرده است. تأثیرگذاری وتأثیرپذیری تولیدکنندگان، تأمین کنندگان ومشتریان بریکدیگرونیزنتیجه این آثارکه درهزینه ها، کیفیت، زمان تولیدوتحویل نمایان می شوند، موجب شده است تازنجیره تأمین به عنوان یک نظام یکپارچه وهمبسته مطرح گردد.]4[

مساله زنجیره تامین در دنیای امروز به عنوان یک مزیت رقابتی عمده در راستای کاهش قیمت تمام شده مطرح است. زنجیره تامین شامل خرید و تامین، لجستیک و حمل و نقل، بازاریابی، رفتار سازمانی، شبکه، مدیریت استراتژیک، مدیریت سیستم های اطلاعاتی و مدیریت عملیات می باشد. ]5[  با وجود این مطلب، تصمیم گیری در مراحل مختلف این روند و هماهنگی این مراحل، مساله اصلی در زنجیره تامین می باشد با توجه به رقابت شدیدی که بین تولید کنندگان وجود دارد، در صورتی که هر کدام از حلقه های این زنجیره ضعیف عمل کند، کل مجموعه موفق نخواهد بود و در سطح مورد انتظار عمل نخواهد کرد. بنابراین مدیریت موثر این زنجیره در صنعت یک چالش مدیریتی عمده به حساب می آید. در سالهای اخیر، شرکت ها و سازمان های کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان، توجه ویژه ای به مدیریت زنجیره تامین داشته اند و از این رهگذر به موفقیت های قابل توجهی نیز دست یافته اند که گواه این امر، حجم بالایی از مبادلات تجاری انجام شده و درآمد و سود آوری بالای زنجیره تامین موفق و کارآمد است که در بازارهای به شدت رقابتی امروز، موفق به پیشی گرفتن از رقبا شده اند.]6[

1-2-ضرورت انجام تحقیق
امروزه رویکردسیستمی ومباحث زنجیره تأمین به عنوان موضوعات شناخته شده ای در مهندسی صنایع مطرح هستند. حجم گسترده وتنوع تحقیقات صورت گرفته درزمینه مدیریت زنجیره تأمین، حاکی ازاهمیت وجذابیت موضوع است.

هندفیلدونیکولز]7[ معتقدندکه سه عامل اصلی باعث شده اندتاشرکتها بحث مدیریت زنجیره تأمین رابه صورت جدی دنبال کنند. این عوامل عبارتند از:

-انقلاب اطلاعات

-افزایش سطح انتظارات مشتریان درهنگام خریدمحصولات