نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15
نیاز آموزشی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 16
منابع نیازهای آموزشی …………………………………………………………………………………………………………………. 16
طبقه­بندی نیازهای آموزشی ………………………………………………………………………………………………………….. 17
نیازسنجی آموزشی ………………………………………………………………………………………………………………………. 17
تاریخچه مختصر نیازسنجی آموزشی در دنیا………………………………………………………………………………….. 18
اهداف نیازسنجی ………………………………………………………………………………………………………………………… 19
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ضرورت نیازسنجی ……………………………………………………………………………………………………………………… 20
فنون و ابزارهای نیازسنجی ………………………………………………………………………………………………………….. 21
تاریخچه تکنیک دلفی …………………………………………………………………………………………………………………. 22
روش دلفی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 23
مراحل انجام روش دلفی ……………………………………………………………………………………………………………… 25
موارد استفاده روش دلفی …………………………………………………………………………………………………………….. 27
فوائدو نقاط قوت روش دلفی ………………………………………………………………………………………………………. 27
خروجی روش دلفی ……………………………………………………………………………………………………………………. 27
محدودیت های روش دلفی …………………………………………………………………………………………………………. 28
موانع نیازسنجی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 30
مراحل نیاز سنجی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 30
اصول نیازسنجی ………………………………………………………………………………………………………………………….. 31
طبقه بندی انواع نیازسنجی ………………………………………………………………………………………………………….. 34
تعریف برنامه و برنامه­سازی در صداوسیما …………………………………………………………………………………… 36
برنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………………

… 36
هدف …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
مخاطب برنامه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
موضوع برنامه …………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
ساختار برنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
طبقه برنامه ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
تجهیزات …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
ایده برنامه …………………………………………………………………………………………………………………………………… 38
برنامه­سازان صدا …………………………………………………………………………………………………………………………. 38
تهیه کننده رادیو…………………………………………………………………………………………………………………………… 38

فهرست مطالب
عنوان صفحه
گزارشگر……………………………………………………………………………………………………………………………………… 39
برنامه­سازان سیما …………………………………………………………………………………………………………………………. 39
تهیه کننده……………………………………………………………………………………………………………………………………. 39
کارگردان­ها………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40
کارگردان هنری…………………………………………………………………………………………………………………………… 40
برنامه سازان خبر …………………………………………………………………………………………………………………………. 41
خبرنگار……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 41
دبیر خبر………………………………………………………………………………………………………………………………………. 42
تهیه کننده گفتگوی ویژه خبری……………………………………………………………………………………………………. 42
بخش دوم : پیشینه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 43
الف)تحقیقات انجام شده در داخل کشور …………………………………………………………………………………….. 43
ب)تحقیقات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………………………………… 48
بخش سوم:نتیجه­گیری ………………………………………………………………………………………………………………… 50
فصل سوم: روش­شناسی پژوهش
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53
روش پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………………………………… 54
ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………………………………………………………. 55
روایی وپایایی ابزار……………………………………………………………………………………………………………………….. 55
تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………………………….. 56
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 58
تجزیه و تحلیل توصیفی داده­ها …………………………………………………………………………………………………… 58
تجزیه و تحلیل استنباطی داده ها ………………………………………………………………………………………………… 63
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل پنجم خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادها
خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 73
نتایج …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 74
بحث و تفسیر نتایج …………………………………………………………………………………………………………………….. 78
محدودیتهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………. 80
الف) محدودیت­ها در کنترل محقق………………………………………………………………………………………………. 80
ب) محدودیت­های خارج از کنترل محقق…………………………………………………………………………………….. 80
پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………………… 81
الف) پیشنهادها مبنی بر نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………… 81
ب) پیشنهادها مبنی بر تجارب محقق…………………………………………………………………………………….. 83
ج) پیشنهاد برای محققان دیگر……………………………………………………………………………………………….. 84
پیوستها………………………………………………………………………………………………………………………………………… 86
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 96
منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………. 99
فرم اصالت پایان­نامه……………………………………………………………………………………………………………………… 100
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 101



فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول(3-1): توزیع فراوانی جامعه آماری به تفکیک جنسیت ………………………………………………………………… 54
جدول شماره (3-2 ): حجم نمونه را براساس جدول مورگان بر حسب جنسیت……………………………………… 55
جدول شماره (3-3): جدول تناظر سوالات…………………………………………………………………………………………… 56
جدول شماره(4-1): توزیع فراوانی برنامه­سازان به تفکیک جنسیت…………………………………………………………. 58
جدول شماره(4-2): توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب تحصیلات……………………………………………………….. 59
جدول شماره (4-3): توزیع فراوانی و درصد فراوانی برنامه­سازان برحسب سابقه کار………………………………. 60
جدول شماره(4-4):توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب وضعیت استخدامی……………………………………………. 61
جدول شماره(4-5):توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب گذراندن دوره آموزشی……………………………………… 62
جدول شماره (4-6): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی تهیه کنندگان رادیو و رتبه­بندی نیازها
بر اساس آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………………………………….. 63
جدول شماره(4- 7): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی گزارشگران رادیو و رتبه­بندی نیازها
بر اساس آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………………………………….. 64
جدول شماره(4-8 ): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی تهیه­کنندگان سیما و رتبه­بندی نیازها
بر اساس آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………………………………………. 65
جدول شماره (4-9): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی کارگردان سیما و رتبه­بندی نیازها
بر اساس آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………………………………….. 67
جدول شماره (4-10): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی کارگردان نقاشی متحرک و رتبه­بندی
نیازها بر اساس آزمون فریدمن…………………………………………………………………………………………………………….. 68
جدول شماره (4-11): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی کارگردان ویدئویی و رتبه­بندی نیازها
بر اساس آزمون فریدمن………………………………………………………………………………………………………………………. 69
جدول شماره(4- 12): توزیع فراوانی نیازهای آموزشی تهیه کنندگان گفتگوی ویژه خبری و
رتبه­بندی نیازها بر اساس آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………………… 70
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار شماره (4-1): توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب جنسیت……………………………………………………… 58
نمودار شماره(4-2): توزیع درصد فراوانی برنامه­سازان بر حسب تحصیلات………………………………………. 59
نمودار شماره(4-3): توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب سابقه کار…………………………………………………….. 60
نمودار شماره (4-4): توزیع فراوانی برنامه سازان برحسب وضعیت استخدامی……………………………………. 61
نمودار شماره(4-5): توزیع فراوانی برنامه­سازان برحسب گذراندن دوره آموزشی………………………………… 62
نمودار شماره (4-6):نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی تهیه کنندگان رادیو……………………………… 63
نمودار شماره(4- 7): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی گزارشگران رادیو………………………………. 64
نمودار شماره(4- 8): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی تهیه کنندگان سیما……………………………… 66
نمودار شماره(4-9): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی کارگردان فیلم…………………………………….. 67
نمودار شماره(4-10): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی کارگردان نقاشی متحرک………………….. 68
نمودار شماره(4-11): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی کارگردان ویدئویی…………………………… 69
نمودار شماره(4- 12): نمایش میانگین رتبه­های نیازهای آموزشی تهیه کنندگی ویژه خبری………………… 70


چکیده
این پژوهش با هدف مطالعه نیازسنجی آموزشی برنامه­سازان صداوسیمای مرکز مازندران انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش 75نفر از برنامه سازان صدا وسیمای مرکز مازندران که 60 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای می باشد.،روش پژوهش توصیفی کتابخانه­ای و پیمایشی و ابزار جمع­آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته که شامل 6 سوال می­باشد. در بخش آماری از جداول و نمودارها جهت توصیف، در بخش آمار استنباطی از آزمون فریدمن و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزارspss استفاده شده است پایایی پرسشنامه با انتخاب 30 پرسشنامه و با استفاده از آزمون آلفای کرانباخ محاسبه و ضریب آلفا084/0 تعیین شد.روایی پرسشنامه با بررسی که استاد راهنما و مشاور و کارشناسان تحقیق کردند مورد تایید قرارگرفت نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بیشترین نیاز آموزشی برنامه­سازان صدا، آموزش تکنیک­های جدید برنامه سازی رادیویی و شناخت نرم افزارهای آن است. گزارشگران رادیو هم نحوه برقراری ارتباط با مردم را اصلی­ترین نیاز آموزشی خود دانسته­اند. در بخش سیما نیز به تفکیک، تهیه­کنندگان، یادگیری تکنیک­های ساخت مستند، کارگردانی ویدئو، برنامه­ریزی و دوره­های استودیو مجازی، کارگردانها، تمام دوره­های معرفی شده در تحقیق و کارگردانهای نقاشی متحرک، دوره­های انیمه استودیو و تردی مکس را به عنوان مهمترین نیازهای آموزشی خود مطرح کردند. در بخش خبر هم به ترتیب، تحلیل اخبار، کار با رایانه و خبرشناسی و شناخت ارزش خبری از نیازهای آموزشی کارکنان این بخش عنوان شده است .










فصل اول
کـلیـــات پـــژوهش








مقدمه
در دنیایی که مدیران وکارکنان شاهد تغییرات زودگذر هستند کاراصلی به گونه ای اجرا در
می آید که کارکنان همواره باید نوآوری های روزمره داشته باشند. بنابراین کارکنان واعضای سازمان باید پیوسته چیزهای تازه ای فراگیرند، مهارتهای جدید بیاموزند وپیوسته بازآموزی شوند. امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی بعنوان یکی از استراتژی های اصلی دستیابی به سرمایه انسانی وسازگاری مثبت با شرایط تغییر بعنوان دو مزیت رقابتی سازمانها قلمداد می شوند و از اینرو جایگاه و اهمیت راهبردی آن در بقاء وتوسعه سازمان نمایان شده است. ارائه آموزش اثر بخش دریک سازمان مدرن مستلزم تفکر جدید ، مدلهای جدید، رویکرد جدید وابزار ومکانیزم های جدید است. از اینرو شناخت و تحلیل اثر بخش نیازهای آموزشی پیش نیاز یک سیستم آموزشی موفق است.
تعیین نیازهای آموزشی اولین گام برنامه ریزی آموزشی کارکنان ودر واقع نخستین عامل ایجاد تضمین اثر بخش کارکرد آموزش وبهسازی است. که اگر بدرستی انجام شود مبنای عینی تری برای برنامه ریزان بعنوان نقشه اثر بخشی وطبعاً سایر فعالیتها ، فراهم خواهد شد واحتمال تطابق آن با نیازهای سازمان ، حوزه های شغلی وکارکنان ودر نهایت اثر بخشی آن افزایش خواهد یافت.
نیازسنجی با شناسایی نیازهای مهم، مبنایی برای تعیین اهداف و طبعاً بستر مناسبی برای سازماندهی سایر عناصر مهم حول محور نیازهای اولویت یافته فراهم می سازد. بنابراین کلیه تصمیمات در خصوص تدارک اهداف خاص ، محتوی آموزشی مناسب واستفاده موثر ومناسب از سایر منابع و امکانات محدود (انسانی، مالی، مادی) تابعی از مطالعات نیازسنجی است .پس تشخیص نیاز اولین قدم در آموزش است. تشخیص نیاز باید متکی بر اصول صحیح وعلمی باشد تا برنامه ریزان با اطمینان کامل نسبت به تامین نیاز اقدام نمایند .نیاز آموزشی پدیده ای است مربوط به تحولات بنیانی جامعه ودر ارتباط با مسائل اقتصادی آن ونیازی که هر جامعه به تعداد معینی افراد تحصیل کرده با معلومات تخصصی ویژه وبه میزان های مختلف ودر سطح مختلف وبه مقیاس آرمانهای آینده دارد. آنچه در آموزش مدیران مهم است در نظر گرفتن نیازهای آموزشی است که مطابق آن نیازها ، برنامه ریزان آموزشی باید جهت رفع آن نیازها اقدام به تهیه وتدوین برنامه های آموزشی مطلوب کنند. نیازسنجی آموزشی فعالیتی حیاتی ومهم برای آموزش وبهسازی عملکرد مدیران وکارکنان است. نتیجه اینکه تعیین نیازهای آموزشی نقطه آغاز هر نوع آموزشی است ، که نقش وتاثیر فراوان در اثر بخشی ونیز فراهم آوردن مبنایی برای ارزیابی وتصمیم گیری در زمینه های آموزشی دارد(عباس زادگان و ترک زاده ،1381، ص،56).
بیان مساله
اولین و اساسی ترین گام درتدوین و اجرای برنامه آموزشی ،اجرای صحیح و مبتنی برواقعیت فرایند نیازسنجـی است .نیازسنجی درحقیقت، سنگ زیرین ساختمان آموزش است و هر قدر این