جناب آقای دکتر علیرضا انتظاری

تابستان 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : فهرست مطالب عنوان                                                                                                                                      صفحه مقدمه………………………………..……..……….…………………………………………1      فصل نخست: کلیات…………………………………………………………………………………………………………………….…6 مبحث نخست :مفهوم منفعت ، افراز دیون و مفهوم ماهیت مالکیت مشاعی و چگونگی تصرف در آن …..………..……8 گفتار نخست :مفهوم منفعت وچگونگی تصرف در آن………………………………….……..….……8 بند نخست : مفهوم منفعت ……………..……….…..……………………………………..…….9 بند دوم : مفهوم افراز دیون……………………………………………………………………………………………………………………………11 بند سوم : مفهوم تصرف …………………………………………………………………..……14 گفتار دوم: مفهوم مالکیت مشاعی و ماهیت آن ……….…………………………..…………….…………21 بند نخست : مفهوم مالکیت مشاعی………..………………….….………………………………………….22 بند دوم: ماهیت فقهی و حقوقی مالکیت مشاع…… ……………..………….……..………… ……23 مبحث دوم : مفهوم تقسیم و افراز  و بررسی عناوین همسو……………………………………………………..………….25 گفتار نخست: مفهوم تقسیم…………………………………..……..………………..……………..26 بند نخست :تعریف تقسیم……..…..…….……………………..….………………….………26 بند دوم :انواع تقسیم……..……….…………….………..……………..……..…………….27 بند سوم:روش تقسیم………..……………….…………….……………………..………….27 بند چهارم :شرائط اساسی تقسیم………..…..……..…….………………………………..…………..29 گفتار دوم:مفهوم افراز منافع و مهایات…………………………………………………………..……………………………………….35 بند نخست :مفهوم افراز و تفکیک….………..……………………………………………………………………………………………….35 الف- مفهوم تفکیک ……..…………………………..…………………..…..………………….35 ب- مفهوم افراز …………………………………………….…………..…….……………….36 عنوان                                                                                                                             صفحه ج-تفاوت افراز وتفکیک……..……………………………..………………………………………………………………..38 د- چگونگی افراز و تفکیک…….……..………….……………………………………………..……39 بند دوم : مفهوم و اقسام مهایات………………………………………………………………………………………………………………………………40 الف- مفهوم مهایات..…..…………..…………… ………….…………………………………………………………..…40 ب- اقسام مهایات….………………….… ………………………………………………………..……….42     فصل دوم: ماهیت حقوقی افراز و انطباق آن ­بر سایر نهادهای حقوقی مشابه ………………………..44 مبحث نخست: ماهیت افراز در حقوق و فقه امامیه ………….………………………………………….46 گفتار نخست: ماهیت افراز در فقه امامیه…..…………………..…………….…………….………..46 گفتار دوم: ماهیت افراز در حقوق ایران ……………………………………………………………………………………..54 بند نخست: افراز منافع در حقوق……………….……..…………….……………………….56 بند دوم: بررسی آرا حقوقدانان در مورد افراز منافع  ….…………………….……………..…….. 58 مبحث دوم: افراز منافع و انطباق آن با نهادهای حقوقی مشابه……………..………………………………….60 گفتار نخست: انطباق افراز با مالکیت زمانی ………………………………………………….…………………60 بند نخست : مفهوم مالکیت زمانی…………………….…….…………….…………..……………61 بند دوم : تاریخچه مالکیت زمانی ……………………………….………….……………………..62 بند سوم : ماهیت مالکیت زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………64 گفتار دوم: انطباق افراز با اجاره و سایر نهادهای حقوقی……………………………………….……………….67 بند نخست: انطباق افراز با اجاره ……………………………………………………………………………………68 بند دوم: انطباق افراز منافع با نهادهای حقوقی مشابه ………..…………………………………………………………….80   الف  -افراز منافع وحق انتفاع…………………….……………………………………………………………………………81 ب- افراز منافع و مهایات  …………………..………………………………………………………………………….85 ج- افراز منافع با عقد بیع……………….….………..……………………………………………………….87     عنوان                                                                                                                                        صفحه د- افراز منافع با عقد صلح……………………………………………………………………………………………………..89 بند سوم : افراز دیون……………………………………………………………………………………………………………………………91 فصل سوم : احکام و آثار افراز منافع …………………………………………………………………………………………………..94 مبحث نخست: آثار و شرایط……………………………………………………………………………………………………………………………………95 گفتار نخست :شرائط  انعقاد قرارداد افراز منافع………………………………………………………………………………………………………………………….95 بند نخست :شرائط عمومی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….95 بند دوم :شرایط اختصاصی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….96 گفتار دوم : آثار قرارداد افراز منافع…………………………………………………………………………………………………………………………………………….98 بند نخست: اثر عقد نسبت به طرفین………………………………………………………………………………………………………………………………….99 بند دوم :اثر عقد نسبت به اشخاص ثالث ………………………………………………………………………………………………………………………..101 گفتار سوم :انحلال قرار داد افراز منافع……………………………………………………………………………………………………………………………………..102 بند نخست :اسباب انحلال…………………………………………………………………………………………………………………………………………………102 بند دوم :اقاله …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….103 بند سوم :انحلال ارادی یا فسخ قرارداد……………………………………………………………………………………………………………………………..103 مبحث دوم :احکام ، دعاوی و آیین دادرسی افراز منافع…………………………………………………………………………………………………………….104 گفتار نخست: دعاوی افراز اعیان ……………………………………………………………………………………………………………………105 بند نخست : افراز اعیان در مراجع اداری……………………………………………………………………………………………105 بند دوم : افراز اعیان در مراجع قضایی………………………………………………………………………………………………106 گفتار دوم : دعاوی افراز منافع ………………………………………………………………………………………………………………………108 بند نخست : نمونه ی کاربردی افراز منافع در قالب بیع زمانی………………………………………………………………………109 الف- نظریات اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه…………………………………………………………………………110 ب – نمونه پرونده قضائی:………… ………………………………………………………………………………………………………..111   عنوان                                                                                                                                   صفحه ج – رای دادگاه:…………………………………………………………………………………………………………………………………113 د- تحلیل رای دادگاه:………………………………….………………………………………………………………………………………..114 بند دوم: نمونه کاربردی افراز منافع در قالب اجاره زمانی ………………………………………………………………………………………..115 الف – نظریه اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضائیه……………………………………………………………………………117 ب- نمونه پرونده قضائی………………………………………………………………………………………………………………………………….119 ج- رای دادگاه:…………………………………………… ………………………………………………………………………………………..119 بند سوم : نمونه کاربردی افراز منافع در قالب صلح زمانی منافع:……… ………………………………………………………………………120 الف– نمونه کاربردی……………………………………………………………….……………………………………………………121 ب- نمونه پرونده قضائی:………….……………………………………………………………………………………………..123 ج–رای دادگاه.….….………………………………………………………..………………………………………………………124 نتیجه…….………………………………………………………………………………………………………..125 نظر پیشنهادی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….126 منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….127 چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..131 چکیده   افراز منافع شکلی از تسهیم منافع مال مشاع است که در آن مالکین مشاعی ، مالک منافع مفروز در بازه های زمانی می گردند. رویه معمول افراز مالکیت مالکین مشاعی افراز عین و منافع با رویه متداول قانونی است. اما در افراز منافع با حفظ مالکیت مشاعی در اعیان منافع آن به صورت مفروزی در بازه های زمانی یا مکانی در مالکیت موضوعی احد از مالکین مشاعی یا شخص ثالث قرار می گیرد. موجد چنین مالکیتی توافق شرکا در قالب عقود معین یا غیر معین و در صورت عدم توافق با اجبار قضایی است که نتیجه آن حق استعمال یا انتفاع از منافع مال مشاعی برای شرکا بطور مستقیم یا غیر مستقیم در بازه زمانی است. فقدان عنصر قانونی برای این نهاد حقوقی نوین، تحقیقات زیادی را  می طلبد تا نهادهای حقوقی مشابه در فقه تحت عنوان مهایات و سایر کشورهای که نهاد حقوقی قانونی به نام تایم شر یا مالکیت زمانی دارند را  بررسی و مفاهیم افراز منافع، مهایات و مالکیت زمانی و انطباق آن با یکدیگر و نظریات حقوقدانان، فقها و مقالات را به عنوان مستند موضوع ذکر و پس از ذکر نظرات موافق و مخالف به دفاع حقوقی در تثبیت آن برداشته شود. بروز اختلافات و تشکیل پرونده های قضایی و آرا صادره به عنوان نمونه کاربردی این نهاد حقوقی نوین است که بخشی از این پایان نامه به آن پرداخته است.

رقابت‌های سیاسی زمانی می‌تواند ارزشمند تلقی شود كه به پراكندگی و تفرق سیاسی منجر نگردد، از این رو وجود رقابت در جامعه به تنهایی نمی‌تواند راه حل اساسی تلقی شود. رقابت خود نیازمند بسترها و شرایطی از جمله فرهنگ سیاسی، وجود روحیه انتقادپذیری دگرپذیری و پای‌بندی به مقررات، وجود نهادهای مدنی و عدالت اجتماعی است كه به همگرایی و وفاق ملی منجر گردد. از این رو برای اینكه رقابت‌های سیاسی بتواند در درون نظام سیاسی كشور بصورت منطقی و سالم جریان یابد ضرروی است اقدامات زیر صورت پذیرد: الف) كشور ایران از آنجا كه از حكومت دینی برخوردار است، در سطح مدیریت راهبردی با سه دسته از منفعت‌های عمده مواجه است: 1ـ منفعت‌های عام و ملی. 2ـ مصلحت‌های شرعی و دینی. 3ـ منفعت‌ها، مصلحت‌ها و علاقه‌های فردی، شخصی، خانوادگی‌ و گروهی. بدیهی است هر سه دسته از منفعت‌های یاد شده جزو ماهیت تصمیم‌گیری و مدیریت راهبردی كشور محسوب می‌شوند كه بی‌توجهی به هر یك از این سه بُعد می‌تواند موجب نارضایتی شده، به بروز خشونت بینجامد. مدیریت راهبردی كشور بایستی در سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های كلان كشور با ایجاد آمیزه‌ای كارآمد از سه مؤلفه منافع ملی، مصالح شرعی و  علایق و منافع فرد فردِ جامعه، باز شناسی چهارگانه زیر انجام دهد: 1ـ بازشناسی دینی و تبیین مصالح شرعی و دینی و التزام به آنها. 2ـ بازشناسی ملی و تبیین منافع عام و ملی و تعقیب آنها. 3ـ بازشناسی سیاسی در سطوح فردی و گروهی، دریافت مقتضیات انسان، به رسمیت شناختن حقوق شهروندی و فراهم آوردن بستر و زمینه‌های تحقق آنها. 4ـ بازشناسی حوزه‌های رقابت و تبیین مرزها و نمادین سیاسی كشور و طراحی ساز و كارهای اجرایی برای رعایت و التزام به آنها. ب) همانگونه كه گفته شد یكی از مشكلات اساسی در فرایند رقابت‌های سیاسی، جامعه‌ناپذیری سیاسی و در نتیجه نداشتن فرهنگ رقابت است. یكی از راههای اساسی رفع این معضل، تحول در نظام آموزشی كشور است به گونه‌ای كه بتوان در تحقق فرآیند جامعه‌پذیری سیاسی كه رقابت پذیری سالم، تحمل‌پذیری غیر و رقیب، حقوق شهروندی پرهیز از مطلق‌انگاری خود، برخی از شاخص‌های آنست گام برداشت؛ همچنین در این فرایند باید رعایت قاعده بازی سیاسی، قانون‌های موضوعه، میثاق‌های ملی و هم‌زیستی مسالمت آمیز در صدد برنامه‌های آموزشی قرار گیرد. رسانه‌های جمعی، مطبوعات، خانواده و دین از جمله مجاری عمده و اساسی فرهنگ‌پذیری سیاسی بشمار می‌آید كه بایستی در برنامه‌ریزی بصورت جدی مدنظر قرار گیرد. ج) گسترش فرهنگ مشاركتی: یكی دیگر از راه‌كارهایی كه تحلیل‌گران برای رهایی از بن‌بست خشونت‌های رقابتی پیشنهاد می‌كنند آغاز تمرین رقابت در حوزه‌های كوچك‌تر و تعمیم آن در سطح اجتماعی ملی است. این گروه معتقدند قبل از آن كه حقوق سیاسی افراد جامعه به رسمیت شناخته شود و حتی پیش از آن كه توده مردم بتوانند فعالیت‌ سیاسی بكنند ضروری است اعضای جناح‌ها به فعالیت بازی سیاسی روی آورند و حقوق سیاسی اعضای جناح‌های سیاسی را به رسمیت بشناسند. لازم است افراد در جامعه نخست فعالیت‌های سیاسی خود را در یك حوزه كوچك‌تر به آزمون گذاشته تا پس از آن كه به شكل عرف و عادت درآمد و به تجربه در سطح رفتار فردی كشیده شد بتدریج و گام بگام به حوزه‌های بزرگتر جامعه انتقال داده شود تا از این طریق فرهنگ مشاركتی در جامعه رواج یافته و شهروندان بدان خو گیرند. این شیوه ضمن آنكه قاعده‌های بازی سیاسی را به افراد واكنش‌گران می‌شناساند، روحیه تعامل و هم‌زیستی با رقبا را در آنها تقویت و جمع‌گرایی را در جامعه افزایش می‌دهد. تشكیل گروه‌های دوستی، تشكل‌های عام المنفعه خیریه‌ای و اتحادیه‌های صنفی از جمله گروه‌های كوچكی هستند كه می‌توانند تمرین مشاركت و رقابت از طریق آنها آغاز شود. د) یكی دیگر از راهبردهایی كه برای خروج از بحران‌های سیاسی ناشی از رقابت‌های سیاسی پیشنهاد میشود تدوین چارچوب مناسب برای تحقق فراشدهای رقابتی است این چارچوب باید بگونه‌ای باشد كه: اولا: خطوط قرمز و مرزهای نمادین اجتماع ملی به گونه‌ای شفاف تعریف و تعیین شده باشند تا حزب‌ها به سادگی بتوانند این خطوط را تشخیص داده و از آنها پیروی نمایند. ثانیاً: قاعده‌ها و چارچوب یاد شده از فراخی لازم برخوردار باشند، به نحوی كه افراد و گروه‌ها به سادگی خودی و غیرخودی تلقی نشوند. ثالثاً: در تنظیم قاعده‌ها و چارچوب یاد شده شرایط زمانی، مكانی، قومی، فرهنگی و دینی لحاظ گردد، به نحوی كه تمامی گروههای قومی، سیاسی و   دینی كه كلیت و اصل نظام و بنیادهای سیاسی ـ دینی آن را پذیرفته‌اند بتوانند در آن فعالیت و رقابت كنند. رابعاً: این خطوط قرمز و مرزهای نمادین نباید به گونه‌ای متعدد و متراكم ترسیم شوند كه با گسترش دامنة این خطوط، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های زیادی برای گروهها، افراد و نخبگان ایجاد شود زیرا در  حالت تراكم و تكثر خطوط قرمز و ممنوعه، حیطه فعالیت افراد و گروهها تنگ و محدود شده و آنها در جریان فعالیت‌ها به سادگی با این خطوط برخورد و آنرا نقض خواهند كرد. بنابراین در طراحی مرزهای نمادین و  خطوط ممنوعه در نظام سیاسی بر دو اصل باید تاكید كرد. 1ـ محدود بودن این خطوط 2ـ تكیه بر برائت افراد و گروه‌های سیاسی خامساً: ساز و كارهای تضمینی طراحی شود به گونه‌ای كه سرپیچی و رعایت نكردن افراد و گروه‌های سیاسی از خطوط قرمز با هزینه‌های سنگین همراه باشد. هـ) گفتمان رقابت در ایران باید به گونه‌ای در برنامه‌های كلان كشور، طراحی و تنظیم گردد كه رقابت‌های سیاسی از مرحله «محدودسازی» آغاز و پس از طی كردن مرحله «تثبیت» به مرحله «تكثر» ختم گردد. در مرحله محدودسازی؛ هدف، جلوگیری از بروز و ظهور حزب‌ها و گروه‌هایی است كه با كلیت نظام و بنیادهای دینی آن مخالف بوده، درصددند فضای رقابتی جامعه را آلوده، با فرصت طلبی، قدرت سیاسی را  تصاحب كنند. در مرحله دوم؛ هدف، فراهم‌سازی شرایطی است كه حزب‌ها و گروه‌های سیاسی و انقلابی و مورد تأیید، امكان حضور یافته و با ایجاد آگاهی سیاسی در اعضا و توده‌ها و نخبگان سیاسی بتوانند به تدریج وارد عرصه فعالیت‌های سیاسی و رقابت‌های صحیح گردند. و در مرحله تكثر؛ به رقابت به عنوان عامل تثبیت سیاسی و افزایش وفاق، نگریسته شود. در این مرحله بایستی شرایط مناسب برای گسترش فعالیت‌های حزبی و رقابتهای سیاسی فراهم گردد. حزب‌ها و گروههای موجود مورد حمایت قرار گیرند و امكانات برای تأسیس نهادهای جدید و تازه فراهم شود. بدیهی است هدف از مرحله بسط و گسترش؛ رقابت‌های سیاسی سالم است. پیشینة تحقیق در پژوهش حاضر مفروض گرفتن رقابت به عنوان یكی از مكانیزمهای مهم تكامل و پیشرفت جامعه سیاسی و كارآمد كردن نظام سیاسی با نگرش‌ حفظ مصالح نظام در چارچوب امنیت و حفظ آن كه یكی از اساسی‌ترین دغدغه‌های اندیشه‌گران ایرانی بوده و هست. با توجه به قومیت‌های مختلف و متعدد در حوزه سرزمینی ایران پرداختن به رقابت‌های مثبت و تحول‌آور آن كه امنیت ایران به ثبات می‌رساند یكی از وظایف ملی و مهینی و تعهد اسلامی هر ایرانی است لذا بنظر می‌رسد در دهة قبل به صورت گسترده به این امور پرداخته نشده است و یا اگر هم كاری انجام شده محدود و در خود نظام جمهوری اسلامی در حال حاضر قابل بهره‌مندی كافی نیست لذا پژوهش حاضر در عین حال كه یك مبحث از تاریخ رقابت‌های ایران اسلامی را بررسی می‌كند و امیدوار هستیم با نگاه نقادانه و پژوهشگرانه بتوانیم نتایج علمی و مستدلی را ارائه نمائیم.     هدف پژوهش این پژوهش بررسی علل رقابت‌های مثبت و منفی و تأثیر آن بر امنیت ملی كشور ایران را دنبال می‌كند كه رشد و آگاهی سیاسی ملت ایران و مشاركت سیاسی آنان در عرصه‌های مختلف سیاسی بعد از انقلاب می‌باشد كه با بررسی جوانب، آن منافع این رقابت كه باعث تصمیم‌سازیهای آگاهانه و ایجاد اقتدار بین‌المللی و پذیرش نظام بین‌الملل و ثبات سیاسی چند برابر میكند و باعث وفاق اجتماعی و تسریع در بدست آوردن هدفهای بزرگ و بلند را كه خواسته هر ملت در عرصه‌های اجتماعی ـ سیاسی ـ اقتصادی و … را بدنبال دارد خواهد شد.

وقتی خداوند یا قانون الهی که توسط پیامبران تشریح می گرددانام کاری را اجازه داده یا آن را منع نکرده باشد، کودک یا نوجوان حق دارد از آن بهره مند شده و ان را انجام دهد مثل حق زندگی ، حق تفکر، واین مباحث و مباحثی همچون حمایت از حقوق کودکان منحصر به دین اسلام نیست بلکه همه ی ادیان الهی به ان تأکید دارند ، اسلام نیز با گستردگی آن را بیان نموده است.درکنواسیونحقوق کودک مبنای رفتار با کودک ، حقوقی وجنبه ی حمایتی از او دارد ولی در اسلام مبنای رفتار تربیت حقوقی است چون کودک باید برای آینده تربیت شود و حقوق او حفظ گردد و آینده جامعه بدست کودکان امروز می باشد . آیا ما ابزارها و سازوکارهایی  را که در شکل گیری شخصیت کودک ودر جهت حمایت از حقوق آن ها مؤثر است  می شناسیم ؟ آیا ابزارها و سازوکارهایی  را که قبل از تولد کودک در سرنوشت و بهداشت روح وروان وی تأثیر دارد می شناسیم و به کار می گیریم ؟ آیا هنگام انتخاب همسر لحظه ای به کودک آینده مان اندیشیده ایم ؟و آیا از میان معیارهای انتخاب همسر هیچ گاه داشتن کودکی با شخصیت سالم را هم در نظر گرفته ایم؟ (که یکی از حق های کودک داشتن پد رومادری  است که در جهت حمایت از حقوق او باشند ) و آیا هنگام مشاجرات خانوادگی د رمقابل کودکان به روحیه ی پاک ولطیف آنها توجهی داشته ایم ؟آیا محیط مدرسه ، دوستان ،برنامه های رادیو و تلویزیون ،کتابها، مطبوعات و…که فرزند دلبند ما با آنها سرو کار دارد برای ما مهم هستند ؟ این تحقیق ضمن پاسخ به این گونه سؤالها ،رهنمونی است برای کسانی که به دنبال ابزارها و سازو کارهای مناسب درجهت حمایت ازحقوق کودک و سرنوشت کودک که آرزوی کودکی سالم وشاداب و موفق را در دل می پرورند . وراهنمایی است برای پدران ومادرانی که طالب خانه ای سبز و خانوادهای سالم و موفق هستند و دستمایه ای است برای  معلمان ومربیان دلسوز و کلاً کسانی که دلشان برای حمایت و سعادت کودکان می تپد.     : کودکان آسیب پذیرترین گروه جامعه انسانى، نخستین کسانى هستند که در معرض هجوم مستقیم انواع ناگوارى ها، فشارها و مشکلات ناشى از زندگى بزرگ ترها قرار مى گیرند و آن را تحمل مى کنند. امروزه میلیون ها کودک در سراسر جهان به خاطر بى سرپرستى، آواره گى هاى ناشى از جنگ و بلاهاى طبیعى، تغذیه نامناسب، آلودگى به انواع بیمارى هاى خطرناک، اعتیاد والدین و مشکلات ناشى از طلاق، یا در شرایط دشوارى به سر مى برند یا در چنگال افراد پلید به انواع سوءاستفاده هاى انسانى مانند توزیع مواد مخدر، خودفروشى و کار اجبارى تن مى دهند و به تعبیرى بهتر، حقوق آنها نقض مى شود. البته چگونگى نقض حقوق کودکان، در نقاط مختلف جهان متفاوت است. در کشورهاى در حال توسعه، کودکان، بیشتر با فقر و پى آمدهاى ناشى از آن مانند سوءتغذیه، کمبود امکانات بهداشتى، درمانى و تحصیلى درگیرند. در حالى که در کشورهاى توسعه یافته، مشکلات اخلاقى و ضعف بنیاد خانواده گریبان گیر کودکان است. خوشبختانه در کشورهاى مسلمان، به سبب وجود استحکام در بنیاد خانواده و گرایش هاى دینى و اعتقادى و آشنایى بیشتر با احکام اسلامى، وضعیت حقوقى کودکان جایگاه نسبى مناسب ترى دارد. بنابراین، بهتر است دیدگاه دین اسلام درباره حقوق کودک را بررسى کنیم و دستورهاى پیشرفته آن را در این زمینه در نظر بگیریم و البته هیچ مکتب و آیینى به اندازه دین مقدس اسلام، به حقوق کودکان توجه نکرده و سفارش‌هاى لازم را نداده است. والدین، مسئول اصلى رعایت حقوق کودک: در کنوانسیون حقوق کودک، بیشترین مسئولیت در رعایت حقوق کودک بر دوش والدین نهاده شده است، چنان که در ماده 18 کشورهاى طرف کنوانسیون متعهد شده اند: «بیشترین تلاش خود را براى تضمین به رسمیت شناختن این اصل که پدر و مادر کودک، مسئولیت مشترکى در زمینه رشد و پیشرفت کودک دارند، به عمل آورند. والدین یا قیم قانونى، مسئولیت عمده را در رشد و پیشرفت کودک به عهده دارند و اساسى ترین مسئله آنان، (حفظ) منافع عالیه کودک است».در آموزه هاى آسمانى اسلام نیز بیشترین مسئولیت در قبال کودک، بر دوش والدین است که به آن «حق الوَلَدِ عَلَى الوالِد» مى گویند؛ زیرا کودک، برکت خانه و نعمت و حسنه اى است که خداوند به پدر و مادر ارزانى کرده است. آموختن سواد به کودکان، به آنها کرامت ببخشیم و کلید گشایش بسیارى از مشکلات زندگى را در اختیار آنان قرار دهیم.کودکان مانند هر انسان دیگرى دوست دارند، محبوب واقع شوند و به شخصیت آنها احترام گذارده شود. ازاین رو، رسول خدا صلى الله علیه و آله سفارش مى کند: «دوست بدارید کودکان خود را و به آنها ترحم و به وعده خود به آنان وفا کنید.» همچنین مى فرماید: «وقتى نام فرزندتان را مى برید، او را گرامى دارید و جاى نشستن را براى وى باز کنید و با او ترش رو نباشید».باز مى فرماید: «اگر کسى فرزند خود را ببوسد، حسنه اى براى او نوشته مى شود».در واقع، همه این موارد، از نشانه هاى احترام گذارى درست و کامل به کودکان است که والدین مى توانند، با رعایت کردن آن، به مقام کودک خود ارزش قائل شوند و نیازهاى روانى او را برآورده کنند. حقوق کودک واژه‌ای مرکب از دو کلمه حقوق و کودک فراهم آمده است. بررسی این واژه به ما کمک می‌کند که با شناخت مفهوم اصطلاحی آن بتوانیم با تعریفی جامع و مانع مصادیق اعتباری و عینی این واژه مرکب را دریابیم. ماهیت این موضوع از این جهت است که کودکان دارای حقوق مخصوص به خود هستند، به گونه ای که با صداق عنوان کودکی، آن حقوق برای آن ها ثابت می شود مانند حق حضانت، حق رضاع، یا مصونت کودکان در مقابل احکام کیفری همچون حدود، قصاص و … که امام باقر(ع) می‌فرمایند: دختر هنگامی که نه ساله شد یتیم و کودکی او پایان می‌پذیرد و ازدواج می‌کند و حدود عمومی علیه او به نفع او جاری می‌شود. از مفهوم مخالف این روایت مصونیت جزائی اطفال استنباط می‌شود. (وسائل الشیعه ج1/31، باب4) کودکان از برخی حقوقی که افراد بالغ از آن‌ها برخوردارند محرومند و شروع مقدس و قانون در مواردی از اطفال سلب اختیار کرده است از جمله این موارد به ممنوع‌التصرف بودن کودک در مال خودش اشاره کرد. همین مطلب در ماده 1207 قانون مدنی آمده است. و افرادی که در یک جامعه معین زندگی می‌کنند به عنوان سرمایه و منابع انسانی آن جامعه محسوب می‌گردند. پیشرفت یک جامعه علاوه بر منابع مناسب مالی، به طور تنگاتنگی بستگی به کیفیت منابع موجود انسانی دارد و اطفال و نوجوانان به عنوان اصلی‌ترین و مهمترین بخش این منابع، نقش بسزایی را در این زمینه ایفا می‌نمایند. در عصر حاضر، کودکان قربانیان مستقیم تزلزل در بنیاد خانواده‌ها افزایش آمار طلاق، اعتیاد، فقر و بیکاری هستند که نمودهای آن به صورت کودک آزاری، کودکان خیابانی، کودکان فراری، فروش اعضای بدن کودکان استثمار کودکان کار، سوء استفاده‌های جنسی از کودکان بروز کرده است. کودکان به عنوان افراد بالقوه آسیب‌پذیر در معرض بزه‌دیدگی قرار دارند. روانشناسان معتقدند افرادی که در کودکی در معرض اذیت و آزار قرار گرفته‌اند، نمی‌توانند در آینده تعامل سالم و منطقی با دیگر اعضای جامعه برقرار کنند و کودکان آزاردیده امروز بزهکاران فردا خواهند بود و این دور باطل هم‌چنان ادامه خواهد داشت. کودکان به عنوان اعضای جامعه بشری در سطح بین‌المللی موردتوجه قرار گرفته‌اند و در اسناد مختلفی به حقوق و لزوم حمایت‌های ویژه از آنان پرداخته شده است. اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده 25 و 26) میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (مواد 23 و 24) میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ماده 10) از این جمله‌اند. و پرداختی به ابزارها و سازوکارهایی برای حمایت از کودکان لازم و ضروری به نظر می‌رسد در حقوق بویژه در سطح بین‌المللی روشهائی همچون ضرورت   گزارش‌هایی از عملکرد دولتها، وجود گزارشگرهای متعدد نظر به عملکرد دولتها، تصویب قوانین لازم برای حمایت از حقوق کودک و مجازات کردن ناقصین این حقوق به عنوان راهکار حمایتی تعریف شده است در فقه چگونه این موضوع دیده شده است. در این تحقیق فقه بر آن است که این راهکارها را مورد بحث و بررسی قرار گیرد. 8) پیشینه و تاریخچه موضوع : ( مطالعات و تحقیقاتی كه در باره موضوع در داخل و خارج کشور صورت گرفته و نتایج حاصل از آن) در مورد حقوق کودک و حمایت از کودک ده‌ها مقاله و کتاب به زبانهای مختلف نگارش یافته و تحقیقات زیادی انجام شده است و همچنین پایان‌نامه‌هایی در مورد حقوق کودک در اسلام و قانون مدنی نوشته شده است و مقالاتی در مورد کودک ابزار نیست، کودکان و رسانه‌های تصویری که در انجمن حمایت از حقوق کودکان نوشته شد، و عامل بسیاری از بزه‌دیدگی کودکان را رسانه‌های تصویری دانسته است و همچنین مقاله‌ای در مورد نگاهی به حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون جهانی از حسین بافکار که در سایت پایگاه حوزه وجود دارد نوشته شده است و مقاله‌ای در مورد حمایت از کودکان بی‌سرپرست از ایراندخت نظری و مقاله‌های مختلف دیگر پیرامون موضوعات مختلف حقوق کودک کار شده است ولی هیچ مقاله‌ای در مورد ابزارها و سازوکارهای حمایت از حقوق کودک انجام نشده است. و از جمله کتبی که در این مورد نوشته شده است کنوانسیون حقوق کودک و بهره‌برداری از آن در حقوق داخلی ایران که مجری این طرح نسرین مصفا هستند و همچنین حقوق کیفری اطفال تألیف مریم عباچی، بزهکاری اطفال و نووجوانان از دکتر هوشنگ شامبیانی و همچنین کتاب حفوف فرزند از نظر قرآن و سنت از فریبا لباف، تربیت کودک در اسلام از مائده رضائی، حقوق کودک شیرین عبادی و بررسی خلاء‌های قانونی حقوق کودک از شهربانو محلاتی و همچنین در مجله فلسفه و کلام و عرفان مطلبی با عنوان اسلام و حقوق کودک حمایت و امداد کودک از احمد بهشتی نوشته شده. و همچنین پایان‌نامه‌هایی در بررسی تطبیقی حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون جهانی از ابوالفضل موحدی‌نیا در دانشگاه آزاد و بررسی حمایت‌های کیفری از اطفال در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی از طاهره زارع در دانشگاه تهران و در مورد حمایت از کودک در معرض خطر بهره‌کشی جسنی در دانشگاه تهران و در مورد حمایت بین‌المللی از کودکان گرفتار در مخاصمات مسلحانه دردانشگاه مفید از فریبا جعفری گجور کار شده است. ولی هیچ ‌پایان‌نامه و کتابی در رابطه با این موضوع نوشته نشده است و خلاء زیادی در مورد بررسی این موضوع در فقه و همچنین حقوق احساس می‌شود و ابزارها و سازوکارهای حمایت از حقوق کودک جای زیادی برای بحث دارد که امید است بتوانم از عهده آن برآیم.

مدیریت آبیاری با مدل CROPWAT 8.0 و ارزیابی اقتصادی سه رقم توتون در منطقه رشت

استاد راهنما

دكتر محمدحسن بیگلویی

تابستان1393

  برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فصل اول: کلیات تحقیق 2 1-1-  مقدمه. 3 1-2-  بیان مسئله. 4 1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5 1-4- فرضیه ها 5 1-5- اهداف تحقیق.. 6 1-6- محدوده تحقیق.. 6 1-6-1- محدوده تحقیق از نظر موضوعی.. 6 1-6-2-  محدوده تحقیق از نظر مکانی.. 6 1-6-3- محدوده تحقیق از نظر زمانی.. 6 1-7- توتون و اهمیت آن دراقتصاد کشورها 6 فصل دوم: مروری بر منابع. 8 2-1- تاریخچه کشت توتون در جهان.. 9 2-2- تاریخچه کشت توتون در ایران.. 9 2-3- جایگاه كشت توتون درگیلان.. 10 2-4- سطح زیر کشت و تولد توتون در ایران و جهان.. 10 2-5- گیاهشناسی توتون.. 11 2-6- نیازهای اقلیمی توتون.. 12 2-7-  نیازهای زراعی توتون.. 12 2-8-  سیستم کشت توتون.. 14 2-9-آبیاری توتون.. 16 2-10- روشهای مدیریت آبیاری در سیستم کشت توتون و اثرات آن بر عملکرد. 19 2-11-کارایی مصرف آب توسط گیاه. 20 2-12- ارقام توتون.. 23 2-13- اثرات مدیریت آبیاری بر عملکرد توتون.. 23   2- 14- اثرات مدیریت آبیاری و ارقام مورد آزمایش بر اجزای عملکرد توتون.. 24 2- 15- مدل CROPWAT. 25 2-16- توابع تولید محصول نسبت به آب… 26 فصل سوم: مواد و روش ها 28 3-1- خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک محل انجام آزمایش…. 29 3-2- اطلاعات هواشناسی منطقه مورد آزمایش…. 30 3-3- مشخصات طرح آزمایشی.. 30 3-4- آبیاری توتون.. 30 3-5- مواد آزمایشی.. 30   3-5-1- معرفی ارقام. 30 3-5-2- معرفی مدل CROPWAT 8.0. 31 3-6- مراحل اجرای طرح.. 31 3-6-1- تهیه خزانه. 31 3-6-2- آماده سازی زمین و اعمال تیمارها 32 3-6-3- مراحل داشت توتون در زمین اصلی.. 33 3-7- صفات اندازه گیری شده. 35 3-7-1- طول برگ… 35 3-7-2- عرض برگ… 35 3-7-3- تعداد برگ… 35 3-7-4- ارتفاع گیاه. 35 3-7-5- قطر ساقه. 36 3-7-6- سطح برگ… 36 3-7-7- تعیین وزن تر و خشک برگ… 36 3-7-8- تعیین مقدار قند برگ… 36 3-7-9- تعیین مقدارنیکوتین برگ… 37 3-8- توابع تولید ارقام توتون نسبت به آب… 37 3-9- محاسبات آماری.. 37 فصـل چهارم: تجـزیه و تحلیل داده ها 38 4-1- اثر آبیاری بر عملکرد کمی.. 39 4-2- اثر آبیاری بر قیمت برگ خشک توتون.. 40 4-3- اثر آبیاری بر درآمد ناخالص در واحد سطح.. 40 4-4- اثر آبیاری  بر طول و عرض برگ توتون.. 45 4-5- اثر آبیاری  بر ارتفاع بوته. 45 4-6- اثر آبیاری بر تعداد برگ… 46 4-7- اثر آبیاری  بر  قطر ساقه. 46 4-8- اثر آبیاری  بر سطح برگ… 47 4-9- توابع تولید ارقام توتون نسبت به آب… 51 4-10- اثر آبیاری  بر میزان قند برگ توتون.. 52 4-11- اثر آبیاری بر میزان نیکوتین برگ توتون.. 54 فصـل پنجم: نتیجه گیری و بحث.. 60 5-1- نتیجه گیری.. 61 5-2-نتیجه گیری نهایی.. 66 5-3- پیشنهادات… 66 منابع و مآخذ. 68 چکیده انگلیسی.. 73   فهرست جداول­   عنوان                                                                                                                                     صفحه   جدول 2-1 سطح زیر کشت و تولید توتون در کشورهای مختلف جهان بر اساس آمار. 11 جدول 3-1 برخی خصوصیات شیمیایی خاک محل انجام آزمایش…. 29 جدول 3-2 برخی خصوصیات فیزیکی خاک محل انجام آزمایش…. 29 جدول 3-3 آمار هواشناسی ایستگاه تحقیقات توتون گیلان در سال انجام آزمایش…. 34 جدول 3-4 تعداد دور آبیاری و میزان آب مصرفی در هر دور و در کل دوره رشد گیاه. 35 جدول 4-1 تجزیه واریانس صفات عملکرد برگ تر و خشک، قیمت وزن واحد و قیمت در واحد سطح ارقام توتون در سطوح مختلف نیاز آبی   42 جدول 4-2 مقایسه میانگین عملکرد برگ تر و خشک، قیمت وزن واحد، قیمت در واحد سطح در سطوح مختلف نیاز آبی گیاه 43 جدول 4-3 مقایسه میانگین عملکرد برگ تر، عملکرد برگ خشک، قیمت وزن واحد و درآمد هکتاری در ارقام توتون.. 43 جدول 4-4 مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری در ارقام توتون بر عملکرد برگ تر و خشک، قیمت وزن واحد وقیمت در واحد سطح.. 44 جدول 4- 5 تجزیه واریانس صفات طول برگ، عرض برگ، ارتفاع بوته، تعداد برگ، قطر ساقه و سطح برگ ارقام توتون در سطوح مختلف نیاز آبی.. 48 جدول 4-6 مقایسه میانگین طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه و سطح برگ در سطوحمختلف نیاز آبی.. 49 جدول 4-7 مقایسه میانگین طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه و سطح برگ در ارقام توتون.. 49 جدول 4-8 مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری در ارقام توتون بر طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ، قطر ساقه، سطح برگ… 50 جدول 4-9 تجزیه واریانس صفات نیکوتین پابرگ، کمربرگ، لچه برگ و قند پابرگ، کمربرگ و لچه برگ ارقام توتون در سطوح مختلف نیاز آبی   58 جدول 4-10 مقایسه میانگین صفات نیکوتین پابرگ، کمربرگ، لچه برگ و قند پابرگ، کمربرگ و لچه برگ در ارقام توتون.. 58 جدول 4-11 مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری در ارقام توتون بر نیکوتین و قند پابرگ، کمربرگ و لچه برگ… 59   فهرست شکل­ها   عنوان                                                                                                                                     صفحه   شکل 4- 1 منحنی تابع تولید رقم Coker347. 51 شکل 4- 2 منحنی تابع تولید رقم PVH19. 51 شکل 4- 3 منحنی تابع تولید رقم ULT138. 52 شکل 4- 4  درصد قند برگ در سطوح نیاز آبی در پابرگ، کمربرگ و لچه برگ… 56 شکل 4- 5 درصد نیکوتین برگ در سطوح مختلف نیاز آبی در پابرگ، کمربرگ و لچه برگ… 57     چکیده به منظور بررسی مدیریت آبیاری توتون که یکی از محصولات با ارزش کشاورزی و صنعتی است و در شرایط مختلف آب و هوایی کشت می­شود، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده بر پایه بلوک­های کامل تصادفی با در نظر گرفتن 50 (I1) ، 75 (I2) و 100(I3) درصد نیاز آبی گیاه در کرت­های اصلی و ارقام توتون Coker347 (V1) ، PVH19 (V2) و ULT138 (V3) در کرت­های فرعی در سه تکرار به اجرا درآمد. این طرح در سال 1389 در مرکز تحقیقات توتون رشت انجام گرفت و مدیریت آبیاری سه رقم توتون با استفاده از داده­های هواشناسی منطقه با بکارگیری برنامه کامپیوتری CROPWAT8.0 برنامه­ریزی شد. بر اساس نتایج بدست آمده از نظر وزن تر محصول، ارقام نر عقیم نسبت به رقم کوکر آبدوست تر بوده و پتانسیل پذیرش آب بیشتری را از خود نشان دادند. از نظر این صفت رقم PVH19 (V2) با آبیاری 100درصد با 15710 کیلوگرم بیشترین و رقم کوکر347 (V1) با آبیاری 50 درصد با 8786 کیلوگرم کمترین عملکرد برگ تر را داشتند. از نظر تولید برگ خشک نیز ارقام نر عقیم نسبت به رقم کوکر دارای عملکرد بیشتری بودند. از نظر این صفت رقم PVH19 (V2) با نیازآبی 75 درصد و تولید 1761کیلو محصول برتر از سایر ارقام بوده و رقم کوکر347 با 50 درصد نیاز آبی با 912 کیلو کمترین مقدار محصول برگ خشک را داشت. نتایج طرح نشان داد که تیمار رقم PVH19 (V2) با 100 درصد نیاز آبی از نظر درآمد هکتاری با29010000 ریال بیشترین و تیمار، رقم Coker347 (V1) با50 درصد نیاز آبی با 9514700ریال کمترین درآمد را به خود اختصاص داد. نتایج حاصله نشان داد که با صرفه­جویی 25 درصدی در مصرف آب نه تنها از میزان محصول و درآمد کشاورز کم نمی­شود بلکه در هزینه­های مصرف آب و کارگری نیز صرفه­جویی قابل توجهی به عمل می­آید. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه­ها و درآمد حاصل از اجرای طرح، تیمار (I2V2) ( PVH19 با نیازآبی 75 درصد) به عنوان تیمار برتر انتخاب و معرفی گردید.   واژگان کلیدی : توتون، منابع آب، كراپ وات، بهره وری آب کشاورزی، مدیریت آبیاری   فصـل اول کلیات تحقیق

1-    1- مقدمه

نگرش فراگیر و همه­جانبه به مدیریت مصرف آب در بخشهای مختلف تنها راه برای حل بحران آب است، تا در پرتو درک اهمیت این ماده حیاتی، بتوان با مدیریت علمی و دقیق، بهره­وری آن را بیش از پیش ارتقاء داد. زیرا بیش از 97 درصد از آبهای کره زمین بصورت آب شور است که در اقیانوس­ها جای گرفته و 15/2 درصد از 5/2 درصد آب شیرین باقیمانده بصورت یخ قطبی است در نتیجه فقط 65/0 درصد از آب شیرین قابل استفاده می­باشد که 16/0 درصد از آن به شکل بخار در جو موجود است و آب باقیمانده که 49/0 درصد کل آب شیرین کره زمین را تشکیل می­دهد بصورت آبهای زیرزمینی یا سطحی در دریاچه­ها، رودخانه­ها، نهرها موجود می­باشد اما تمامی این منابع آب الزاماً از لحاظ اقتصادی قابل مدیریت و بهره­برداری نیستند (هاشمی­نیا، 1383). استان گیلان با برخورداری از حدود 600 هکتار سطح زیر کشت توتون و با متوسط عملکرد 1500 کیلوگرم در هکتار بعد از استان های مازندران و گلستان سهم مهمی در تولید توتون کشور و از نظر صنعت ساخت سیگار مقام اول را در خاورمیانه دارد (بی­نام، 1392). سطح زیر کشت توتون در دنیا 69/3 میلیون هکتار و تولید سالانه آن 88/6 میلیون تن و عملکرد آن در کشور­های در حال توسعه حدود 6/1 و در کشورهای توسعه یافته حدود 2/2 تن در هکتار است (جدول 1- 1). سازمان خوار­و­بار­جهانی ((FAO, 2009 . همچنین سطح زیر کشت توتون در ایران حدود 5 هزار هکتار با تولید سالانه 14700 تن برآورد گردیده است (FAO, 2009) .توتون در استان­های شمالی کشور بیشتر بدون آبیاری (دیم) و در استان­های آذربایجان غربی و کردستان به صورت آبی کشت می شود. تغییرات عوامل اقلیمی در سال­های اخیر از جمله افزایش درجه حرارت هوا، کاهش میزان بارش و پراکنش نامنظم آن در طول مرحله رشد موجب ایجاد تنش خشکی در مراحل مختلف رشد گیاه شده و میزان عملکرد را در شرایط دیم به طور قابل ملاحظه­ای کاهش داده است )بیگلویی و همکاران، 1385). آبیاری گزینه با ارزشی برای افزایش بهره­وری آب در اراضی کشت دیم است و بدون توجه به آن دستیابی به عملکرد مطلوب در شرایط دیم امکان پذیر نمی­باشد. کم آبی همانند آب بیش از حد نیاز به طور معنی­داری موجب کاهش عملکرد و کیفیت توتون می­شود. از این رو آبیاری به مقدار کافی و در زمان مناسب در عملکرد توتون نقش بسزایی دارد. بارش باران ملایم همراه با هوای ابری پس از نشاءکاری، بارش سبک در اوایل مرحله رشد و باران ملایم همراه با هوای روشن و آفتابی در مرحله رشد سریع و عدم بارش در مرحله برگ چینی (بارش در این مرحله از رشد موجب شسته شدن صمغ سطح برگ­ها و کاهش کیفیت برگ می شود) بهترین شرایط برای رشد در مزرعه می­باشد. توتون گیاهی است که بر اساس نحوه خشکانیدن در چهار گروه گرمخانه­ای[1]، هواخشک[2]، آفتاب­خشک[3] و آتش­خشک[4] طبقه­بندی می­شود و کشت اصلی توتون­کاران گیلانی، توتون­های تیپ غربی مانند رقم COKER347 (V1) که عموما” برگ­درشت بوده و در گرم­خانه خشک می­شوند، می­باشد. بنابراین بکارگیری برنامه کامپیوتری کراپ­وات در قالب طرح تحقیقاتی می­تواند جهت تعیین زمان و مقدار آب مورد نیاز (مدیریت آبیاری) در عملکرد کمی و کیفی توتون­های ارقام تجاری PVH19 (V2) ، ULT138 (V3)  و رقم محلی COKER347 (V1) که از توتون­های گرمخانه­ای محسوب می شوند نقش بسزایی داشته باشد.

1-2-  بیان مسئله

توتون یکی از محصولات با ارزش کشاورزی و صنعتی است که در شرایط مختلف آب هوایی در بیش از صد کشور دنیا کشت می شود و در اقتصاد بعضی از آنها تاثیر بسزایی دارد . با توجه به اینكه بزرگترین کارخانه سیگارت سازی خاور میانه در استان گیلان قرار دارد و در سال­های اخیر به دلیل رقابت شدید كشت­های رقیب در منطقه و كم شدن چشم­گیر سطح زیر كشت توتون از یك ­سو و كاهش نزولات آسمانی و پراكنش نامنظم آن در طول فصل رشد از سوی دیگر موجب پایین آمدن عملكرد در واحد سطح گردیده و هر ساله ارز زیادی صرف واردات توتون می­شود بنابراین برای تامین توتون كارخانه­های سیگارت سازی، نیاز به افزایش عملکرد در واحد سطح با اعمال مدیریت آبیاری می­باشد. با توجه به تحقیقات انجام گرفته، نیاز آبی توتون از نظر ارقام و مراحل رشد گیاه بسیار متفاوت است به گونه ای که آبیاری بلافاصله بعد از عمل نشاکاری غیر از مواقع خشکی و گرمای شدید توصیه نمی­شود زیرا حداکثر نیاز آبی آن 50 الی 70 روز بعد از نشاکاری (Ananymous, 1998) است وکمبود آب در اواسط مرحلة توسعه موجب کاهش رشد و کوچکتر ماندن برگ­ها می­شود و کمبود شدید آن در طول مرحله گل­دهی و رسیدگی، موجب تأخیر در مرحله برداشت محصول و در نتیجه کاهش وزن برگ و ترکیبات شیمیایی آن می­شود (Doorenbos and Kassam, 1986). در توتون کم آبی همانند آب بیش حد نیاز بطور معنی­داری موجب کاهش عملکرد كمی و كیفی آن می­شود، از این رو آبیاری به مقدار کافی و در زمان مناسب (مدیریت آبیاری) در عملکرد توتون نقش به سزایی دارد. بنابراین افزایش عملکرد کمی و کیفی توتون بدون توجه به  ارقام  و اعمال مدیریت آبیاری امکان پذیر نمی­باشد. در این آزمایش ارقام توتون Coker347 , ULT138  و PVH19  با سه سطح 50،  75 و100 درصد نیاز آبی با استفاده از مدل CROPWAT بر اساس شرایط آب و هوایی سال 1389 منطقه در مرکز تحقیقات توتون رشت جهت مقایسه عملکرد كمی و كیفی با رویکرد صرفه اقتصادی مورد آزمایش قرار گرفت.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

در استان گیلان توتون طی سالیان گذشته عمدتاً بدون آبیاری کشت می­شد و معمولاً بجز آب نشاءکاری آب دیگری در طول دوره داشت به آن داده نمی­شد. و این در شرایطی بود که میزان بارندگی استان بیش از 1500 میلی­متر در سال بود. در سال­های اخیر به دلیل کاهش میزان بارندگی و نامنظمی پراکنش آن بویژه در طول دوره رشد، توتونکاران ناگزیر به انجام آبیاری تکمیلی گردیده­اند. اما بعلت بی­اطلاعی از نیاز آبی توتون، در بسیاری از مناطق بیشتر و کمتر از نیاز واقعی گیاه آبیاری انجام می­گیرد. در حال حاضر جمعیت کشور بیش از 70 میلیون نفر است و برای تولید 65 میلیون تن محصول حدود 85 میلیارد متر مکعب آب ( با کارایی 62/0 کیلوگرم با مصرف 1000 لیتر) مصرف می شود. با توجه به پیش­بینی­های انجام شده در 50 سال آینده جمعیت ایران به حدود 120 میلیون نفر خواهد رسید. مسئله مهم پیش روی کشاورزی کشور این است که با افزایش جمعیت چگونه می­توان تولیدات کشاورزی را به دو برابر مقدار کنونی یعنی 130 میلیون تن رساند؟ بنابر­این با نگرش به منابع آبی به این واقعیت تلخ پی می­بریم که هر چند زمین کشاورزی به قدر کافی داشته باشیم، منابع آبی اجازه استفاده دو برابر فعلی یعنی 170 میلیارد متر مکعب را نمی­دهد. و این امر با توجه به قرار گرفتن ایران در گروه کشورهای « کمبود مطلق آب » مدیریت علمی و دقیق بهره­وری آب را بیش از پیش می طلبد.

1-4- فرضیه­ها

– مدیریت آبیاری با استفاده از برنامه CROPWAT  می­تواند در صرفه­جویی مصرف آب مؤثر باشد. –  مدیریت آبیاری مناسب می­تواند بر افزایش عملکرد کمی و کیفی توتون و اقتصادی بودن آن مؤثر باشد. – افزایش سود اقتصادی محصول به ازاء هر واحد آبیاری در شرایط محدودیت آب با اعمال مدیریت صحیح آبیاری می­تواند موجب گسترش تولید گیاه توتون در بین کشاورزان منطقه گردد.    

1-5- اهداف تحقیق

• با استفاده از برنامه کامپیوتری CROPWAT مدیریت آبیاری برای کشت ارقام مختلف توتون در منطقه رشت موجب صرفه جویی در مصرف آب و افزایش عملکرد کمی و کیفی آن خواهد شد.
• با توجه به شرایط اقلیمی منطقه با اعمال مدیریت صحیح آبیاری می­توان تولید ارقام مناسب گیاه توتون را در منطقه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمود.
• نتایج حاصل از این تحقیق می­تواند کاربرد چندگانه در مدیریت و برنامه­ریزی آبیاری از نظر افزایش بهره­وری آب جهت مقابله با بحران آن در مناطق تحت کشت توتون داشته باشد.

 1-6- محدوده تحقیق

1-6-1- محدوده تحقیق از نظر موضوعی

با توجه به قرار گرفتن ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک و اختصاص دادن درصد بالایی از آب مصرفی به بخش کشاورزی نیاز به بالا بردن راندمان کاربرد آب احساس می­شود. و یکی از راه­های بالابردن راندمان و جلوگیری از هدر رفت آب توجه به مسأله نیاز آبی گیاهان می­باشد. در این تحقیق با توجه به موقعیت جغرافیایی محل آزمایش علاوه بر اندازه­گیری خواص مرفولوژیکی و خواص کیفی توتون، پارامترهای اقتصادی کشت سه رقم توتون مدیریت و محاسبه گردید.

1-6-2-  محدوده تحقیق از نظر مکانی