سازمانی از عدالت توزیعی و عدالت توزیعی ازعدالت رویه ای بتای بزرگتری دارد و پیش‌بین قوی‌تری برای ساز گاری شغلی می‌باشد.
كلید واژه‌ها : سازگاری شغلی ، عدالت سازمانی ، عزت نفس سازمانی
1-1 مقدمه
یكی از مهمترین منابع هر سازمانی، نیروی انسانی آن است . عوامل تشكیل دهنده این نیرو، افرادی با احساس هستند كه اگر انگیزش كافی داشته باشند، استعداد و مهارت خود را در خدمت سازمان به كار می برند. داشتن روحیه و رضایتمندی شغلی در رسیدن به بهره‌وری بالای سازمانها بسیار مهم است. همچنین یكی از عوامل مهم در بالا بردن انرژی روانی كاركنان یك سازمان، بهبود رضایت شغلی آن ها است ( شهرابی فراهانی ، 1391 ،ص 163) .
نتایج تحقیقات علوم رفتاری به طور اعم و رفتار سازمانی به طور اخص نشان می دهد كه استفادة مطلوب از منابع انسانی، متكی به اقداماتی است كه در پرتو آن ها جو و فضا یی در سازمان ایجاد شود تا هر یك از كاركنان با رضایت كامل و احساس امنیت خاطر، حداكثر تلاش را در جهت مطلوب وظایف شغلی به كار برند (صادقیان ، 1388 ، ص 50).
سازگاری شغلی از مفاهیم اساسی در نظریه های رشد شغلی در رابطه با رفتار حرفه ای می باشد و از انجا كه مهمترین عامل در نیل به اهداف هر سازمان،نیروی انسانی است و بی شک موفقیت و پیشرفت هر سازمان به نیروی انسانی آن بستگی دارد.از زمانی که کار،جایگاه مهمی را در زندگی افراد به خود اختصاص داده است نه تنها وضعیت

 

جسمانی افراد بلکه روان آنها را متاثر می سازد. اگر سازمان ها دغدغه توسعه منابع انسانی و دستیابی به مزیت رقابتی پایدار در بازار را دارند،برآوردن نیازهای کارمندان امری ضروری و مهم است( حسینی ،1392 ) .
در واقع محیط کار خانه دوم انسان است. پیداست که این محیط همچون محیط خانه باید برآورنده حداقلی از نیاز های روحی و روانی افراد باشد تا ضمن کسب درآمد به ارتقای دانش حرفه ای خود پرداخته و صادقانه کار کنند. احتمالا قسمت عمده ای از زندگی هر کس صرف شغلش می شود که می تواند به صورت دلخواه یا به اجبار باشد. پژوهش ها نشان می دهد که خشنودی شغلی با بهداشت روانی،امید به زندگی طولانی تر ارتباط دارد ( حسینی ،1392 ) .
سازگاری ( سازش )شغلی برای ادامه اشتغال موفقیت آمیز عامل مهمی به شمار می رود . سازگاری شغلی یعنی حالت سازگار ومساعد روانی فرد نسبت به شغل مورد نظر پس از اشتغال ( احیا كننده ، شفیع آبادی ، سودانی ، 1387 ، ص4) .
اما در شرایط متحول و متغیر کنونی، سازمان ها برای دست یابی به کارآیی و اثربخشی بیش تر و در نهایت دست یابی به اهداف تعیین شده شان ناگزیرند که توجه کافی را به منابع انسانی خود مبذول بدارند. نگرش افراد متأثر از ادراکات آنان نسبت به میزان رعایت عدالت در سازمان می باشد ( حقیقی ، احمدی ، رامین مهر ، 1388 ، ص 80) .
این باور در فرهنگ ما رایج است كه پیامدهای هر كاری باید با عدالت همراه باشد عدالت اغلب در سازمان نیز مفهوم می یابد و با عنوان عدالت سازمانی از آن یاد می شود . عدالت یک مفهوم آمیخته با جامعه است و در بیشتر جنبه های زندگی حضور دارد. عدالت سازمانی ممکن است به گونه ای بالقوه، بسیاری از متغیرهای پیامدی رفتار سازمانی را تبیین کنند. عدالت سازمانی درجه ای است که کارکنان احساس می کنند قوانین، رویه ها و سیاست های سازمانی مربوط به کار آنها، منصفانه است .
از انجا كه منابع انسانی امروزه یکی از مهمترین دارایی های سازمانها به شمار می روند . انسانها در سازمانهای دانش محور به عنوان کلیدی ترین مساله مدیران مطرح هستند . افراد در طول زندگی ، چندین تصور مختلف از خود پیدا می كنند. عزت نفس یك خودآگاهی مهم و یك عامل قوی در ترغیب شخص به كار، تعیین ظرفیت، خودهدایت گری، خودكنترلی و تمایل به رفتارهای كاری سودمند است .
عزت نفس کارمندان و حفظ و ارتقای آن یکی از مهمترین راههای بالابردن انگیزه و به تبع آن ارزش و کارایی آنان خواهد بود .
2-1 بیان مسئله

1-4- اهداف تحقیق…………………………….. 6

1-5- فرضیه های تحقیق…………………………. 6

1-6- متغیرهای تحقیق………………………….. 7

1-7- قلمرو تحقیق…………………………….. 8

1 -7-1 –  قلمرو موضوعی……………………….. 8

1-7-2 –  قلمرو مکانی…………………………. 8

1-7-3-قلمرو زمانی …………………………… 8

1-8-تعریف واژگان کلیدی تحقیق………………….. 9

1-9-مدل مفهومی تحقیق…………………………. 12

فصل دوم : ادبیات تحقیق

2-1-مقدمه…………………………………… 14

2-2- استرس شغلی……………………………… 15

2-2-1- مفهوم استرس…………………………… 16

2-2-2- تعاریف استرس………………………….. 19

2-2-3- تعریف استرس شغلی………………………. 19

2-2-4- عوامل ایجاد کننده استرس شغلی……………. 22

2-2-5-  عوامل استرس­زای برون سازمانی……………. 24

2-2-5-1- تغییرات اقتصادی……………………… 26

2-2-5-2- تغییرات سیاسی- اجتماعی……………….. 26

2-2- 5-3- تغییرات تکنولوژیکی………………….. 27

2-2- 5-4- مسائل خانوادگی……………………… 30

2-2-6- عوامل استرس­زا درون سازمانی……………… 31

2-2-6-1- سیاستها و خط مشی­های سازمان……………. 33

2-2-6-2-  ارزیابی (ارزشیابی) عملکرد……………. 33

2-2-6-3-شرایط فیزیکی کار……………………… 35

2-2-6-4-  فرایندها…………………………… 36

2-2-7- عوامل استرس­زای گروهی…………………… 37

2-2-7-1- فقدان یکپارچگی گروهی…………………. 37

2-2-7-2- تضاد درون اعضای گروه و یا تضاد بین گروه­های سازمانی  37

2-2-7-3-  فقدان حمایت اجتماعی…………………. 38

2-2-7-4- عوامل استرس­زای فردی………………….. 40

 

2-2-7-4-1- شرایط فیزیکی………………………. 40

2-2-7-4-2- طرح شغل…………………………… 40

2-2-7-4-3- حجم زیاد کار………………………. 41

2-2-7-4-4- فشار کاری بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم 41

2-2-7-4-5-پیچیدگی نقش………………………… 41

2-1-5-4-6 ابهام در نقش……………………….. 41

2-2-8- تفاوتهای فردی…………………………. 41

2-2-9- عوامل موثر بر استرس شغلی معلمان در این پژوهش 42

2-2-9-1- عدم علاقه دانش آموزان به یادگیری……….. 42

2-2-9-2- حقوق و مزایای دریافتی معلمان………….. 42

2-2-9-3- ارزشیابی نامناسب عملکرد معلمان………… 42

2-2-9-4- فقدان رابطه همکاری صمیمانه بین مدیر و معلمان    43

2-2-9-5- احساس عدم امنیت شغلی…………………. 43

2-3- کیفیت تدریس…………………………….. 43

2-3-1- مفهوم کیفیت…………………………… 44

2-3-2- کیفیت آموزش…………………………… 44

2-3-3- اثربخشی آموزشی………………………… 46

2-3-4- مفهوم و تعریف ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺪرﻳﺲ………………. 47

2-3-5- ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺪرﻳﺲ………………. 48

2-4- پیشینه تحقیق……………………………. 49

2-4-1-تحقیقات داخلی …………………………. 49

2-4-2-تحقیقات خارجی …………………………. 51

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه………………………………….. 54

3-2- روش تحقیق………………………………. 55

3-3- متغیرهای تحقیق………………………….. 56

3-4- جامعه آماری…………………………….. 56

3- 5-  نمونه آماری و روش نمونه گیری……………. 57

3-6 – ابزارهای گرداوری داده ها………………… 57

3-6-1- پرسشنامه استرس شغلی……………………. 58

3-6-2- پرسشنامه کیفیت تدریس…………………… 58

3-7- نحوه امتیاز بندی پرسشنامه………………… 58

3-8- روایی و پایایی پرسشنامه………………….. 59

3-9 روش تجریه و تحلیل داده ها…………………. 59

3-9-1- آمار توصیفی…………………………… 59

3-9-2- آمار استنباطی…………………………. 60

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-  مقدمه…………………………………. 63

4-2- آمار توصیفی  …………………………… 64

4-2-1- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر جنسیت………. 64

4-2-2- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر میزان تحصیلات… 65

4-2-3- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سابقه کار…… 66

4-2-4- متغیرهای تحقیق………………………… 67

4-3- آمار استنباطی…………………………… 68

4-3-1- آزمون پیرسون………………………….. 68

4-3-2- آزمونANOVA……………………………. 68

4-3-3- آزمون دوربین – واتسون………………….. 70

4-3-4- آزمون هم­خطی  …………………………. 71

4-3-5- آزمون فرضیه های تحقیق………………….. 72

4-3-5-1- فرضیه فرعی اول………………………. 73

4-3-5-2- فرضیه فرعی دوم………………………. 74

4-3-5-3- فرضیه فرعی سوم………………………. 75

4-3-5-4- فرضیه فرعی چهارم…………………….. 76

4- 3-5-5- فرضیه فرعی پنجم…………………….. 77

4-3-5-6- فرضیه اصلی………………………….. 78

4-3-6- سنجش وضعیت موجود متغیرهای تحقیق…………. 79

4-3-7-آزمون T دو جامعه مستقل …………………. 82

4-3-8- آزمونANOVA…………………………… 84

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1-مقدمه…………………………………… 87

5-2- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل توصیفی………… 88

5-3- نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل استنباطی………. 89

5-3-1- آزمون پیرسون………………………….. 89

5-3-2- آزمون ANOVA………………………….. 89

5-3-3- آزمون فرضیه های تحقیق………………….. 90

5-3-4- وضعیت موجود متغیرهای تحقیق……………… 91

5-3-5- نتایج آزمون Tدو جامعه مستقل و آزمون ANOVA.. 92

5-3-6 – بحث و نتیجه گیری……………………… 92

5-4-  پیشنهادها……………………………… 94

5-4- 1- پیشنهادهای مبتی بر نتایج تحقیق…………. 94

5-4-2-  ارائه پیشنهادهای برای تحقیقات آتی………. 96

5-5-  محدودیت های تحقیق………………………. 96

منابع………………………………………. 98

پیوست الف : پرسشنامه ها ……………………………………………………………………………………………………105

چکیده:

   تحقیق حاضر با تاثیر استرس شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استرس شغلی که 27 سئوال را تشکیل می دهد استفاده شده که در پژوهش باغبانی(1387)آمده است. همچنین از پرسشنامه کیفیت تدریس سراج (2003) شامل 20 سوال استفاده شد. روایی پرسشنامه توسط استاد راهنما و دیگر کارشناسان و پایایی از طریق الفای کرونباخ تایید شد.  روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از شاخه همبستگی است و به روش پیمایشی انجام شده است. درپژوهش حاضر ، روش نمونه گیری روش تصادفی ساده است که ازمیان معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک انتخاب شده و در نهایت 200 پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج نشان می دهد میان تمامی متغیرهای مستقل با متغیر وابسته همبستگی وجود دارد. آزمون رگرسیون نشان داد که تنها شاخص­های «فقدان ارتباط وهمکاری صمیمانه بین مدیر و  معلمان» و « ارزشیابی نامناسب عملکرد معلمان » از میان شاخص­های استرس شغلی بر کیفیت تدریس تاثیر دارد .  بنابراین می­توان چنین نتیجه گیری کرد که استرس شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک تاثیر ندارد. نتایج نشان داد که در هیچ کدام از متغیرها میان گروه زنان و مردان اختلافی وجود نداشته یعنی عامل جنسیت عاملی تاثیرگذار نیست. همچنین نتایج نشان داد که در هیچ کدام از  متغیرها غیر از کیفیت تدریس میان سابقه کار های مختلف اختلافی وجود نداشته است.

واژگان کلیدی :

استرس شغلی، عدم علاقه دانش آموزان به یادگیری، فقدان ارتباط وهمکاری صمیمانه بین مدیر معلمان، احساس عدم امنیت شغلی معلمان، ارزشیابی نامناسب عملکرد، کیفیت تدریس

مقدمه
     کارکنانی که دچار فشار روانی شده­اند اغلب دارای نرخ بالاتر تاخیر، غیبت وترک خدمت هستند، کارایی آنها هم از نظر کمّی و هم از نظر کیفی کاهش یافته و تعداد حوادث وشکایات افزایش می­یابد.         بدیهی است که اینگونه کارکنان دارای روحیه­ای پایین، انگیزش کم و رضایت شغلی بسیار پایین هستند (گیوینگ، 2007، 624). شاید بزرگترین هزینه­ای که بر اثر استرس شغلی بوجود می­آید و محاسبه آن نیز از همه دشوارتر است، خسارت­هایی است که در نتیجه اشتباهات کارکنانی رخ می­دهد که به کارهای حساسی اشتغال دارند(فروزش،1385، 24).

  استرس می تواند تاثیرات مثبت یا منفی ایجاد کند، به عنوان تاثیر مثبت، استرس می­تواند ما را ملزم به انجام کاری سازد و یا موجب آگاهی­های جدید و برانگیختگی برای ایجاد چشم اندازهای نوین گردد. تحقیقات نشان می­دهد که سطوح پایین تا متوسط استرس به عنوان یک عامل نیروبخش، عملکرد را بهبود می­بخشد. در این سطوح استرس می­تواند تلاش را افزایش دهد، خلاقیت را تحریک و پشتکار را تشویق کند(شرمرهون و همکاران،1380، 411).

   از طرف دیگراسترس شدید می‌تواند عواقب شومی در تدریس به بار آورد. استرس شدید، روحیه معلم را ضعیف می‌کند و توانایی او را در انتقال اشتیاق که به تدریس دارد، کاهش می‌دهد. استرس معلم می‌تواند به دو طریق اساسی از کیفیت تدریس او بکاهد. اول این که اگر شما مدتی طولانی حرفه تدریس را استرس‌زا بیابید، ممکن است رضایت شما از اشتغال در این حرفه کاهش یابد و این مساله موجب دلسردی شما شود .دوم این که استرس شدید ممکن است از کیفیت تعامل شما با دانش‌آموزان در کلاس بکاهد. (صابر محمدی ،روزنامه جام جم، اردیبهشت 1387).

  در فصل یک  به بیان مسئله ، اهمیت و ضرورت تحقیق ، اهداف ( هدف اصلی و اهداف فرعی ) ، فرضیه های تحقیق ( فرضیه اصلی و فرضیه های فرعی ) ، متغییر های تحقیق ، قلمرو تحقیق ( قلمرو مکانی و زمانی ) و همچنین به تعاریف واژگان کلیدی و مدل مفهومی تحقیق می پردازد .

1-2- بیان مسأله

   استرس و فشار روانی، امروزه به یکی از عارضه­های اجتناب ناپذیر سازمان و اجتماع تبدیل شده است. کارکنان و شاغلین از 24 ساعت شبانه روز حداقل 8 ساعت را مشغول کار هستند، یعنی یک سوم زندگی شاغلین در محیط کار صرف می­شود و در خارج از زمان اداری نیز به مشکلات کاری خود فکر می کنند. 

   استرس در زندگی همه افرادی که در یکی از مشاغل مختلف جامعه کار می کنند وجود دارد و به گونه های مختلف بر آنها فشار وارد می آورد . تحولات شغلی نظیر تغییرات سازمانی ، تغییر حقوق و دستمزد ، ترفیع های شغلی ،کاهش یا افزایش نیروی انسانی و دگرگونی های اجتماعی به خوبی بر فرد فشار می- آورند و وی را دچار آشفتگی ، نگرانی ، تشویش و اضطراب می کنند .( رابینز 1378) .

   در روانشناسی ، استرس به معنی تحت فشار روانی قرار گرفتن تعریف شده است . استرس واکنش بدنی ، ذهنی و شیمیایی بدن در برابر رویدادهایی است که موجب ترس ، هیجان ، دستپاچگی ، احساس خطر و خشم می شود . استرس هر نوع محرک یا تغییر در محیط داخلی و خارجی است که ممکن است باعث اختلال در تعادل حیاتی گردد و در شرایط خاص ، بیماری زا باشد ( سلطانی و همکاران , 1387) .

   استرس­ می­تواند باعث بوجود آمدن پیامدهایی مانند دردهای موضعی کمر، گردن، سر، حمله قلبی و زخم معده شود. نتیجه طبیعی فشارهای روانی- فردی برای سازمان کاهش کارایی است.

    معلمان به عنوان اساس پیشرفت و توسعه جوامع که با تربیت دانش آموزان برای آینده جامعه سر و کار دارند، جزء افرادی هستند که سلامت جسمی و روانی آنها تاثیر مستقیم بر دانش آموزان دارد. بدون شک وجود معلمان سالم چه از نظر روانی یا جسمی موجب می­شود تا تعلیم وتربیت افراد بهتر صورت گیرد و زمینه برای شکوفایی استعدادهای افراد جامعه و به تبع آن توسعه جامعه فراهم گردد(ستاری و همکاران،1384، 168).

مطالعات انجام شده در مورد معلمان بیان می­کند که تدریس ممکن است یکی از پر استرس­ترین مشاغل باشد، همانند کنترل ترافیک و جراحی. کاکس و بروچ[1] در مقایسه معلمان با غیر معلمان دریافتند که 67 درصد معلمان  مدعی بودند که کار، اصلی ترین منبع استرس برای آنها است، در مقابل 35 درصد از غیر معلمان کار را عامل اصلی استرس بیان کرده­اند. این مطالعه همچنین نشان داد که 30 درصد غیر معلمان  مدعی بودند که استرس ندارند در حالی که 11 درصد معلمان مدعی بودند که استرس ندارند (هو[2] ، 1996، 41) .

   کیفیت در حوزه تدریس چنان که در بسیاری از تعاریف تدریس آمده است ، به درجه انطباق و سازگاری هر یک از شاخص ها و ویژگی های اصلی کیفیت تدریس با استانداردها و خصوصیات مطلوب و متعالی که در نظریه های گوناگون بدان اشاره شده است، تعریف می شود(ویدوویچ[3] ، 2000).

   کیفیت تدریس مستلزم استفاده از محتوا و تکنیک های آموزشی مناسب برای ارتقای ظرفیت یادگیری دانش آموزان می باشد . در کیفیت تدریس، تدریس و یادگیری به معنای انتقال و تکرار دانش نیست ، بلکه کیفیت تدریس ایجاد شرایطی است که هم دانش آموزان و دانشجویان و هم معلمان و اساتید فعال هستند و به طور اساسی در ایجاد دانش مشارکت دارند و به عنوان افراد انسانی رشد خواهند کرد

چنین فرایندی باعث تامین نیاز های پیشرفته روحی ، هیجانی ، اجتماعی ، روحانی و …. در دانش آموزان و دانشجویان خواهد شد .( لوات و تومی , 2007) .

   شاخص‌های موثر برکیفیت تدریس را به صورت حیطه هایی کلی شامل اجرای تدریس ( ارائه در کلاس درس، دانش مدرس از موضوع درسی، مهارت در موضوع درس )، طراحی درس(طراحی دوره ، اهداف عینی و مشخص ، روشن بودن مواد آموزشی ، سازماندهی درس، روش تدریس مختلف ) ، ارزشیابی تدریس ( ارزیابی از آموزش، ارزیابی تکوینی و پایانی ، بررسی تکالیف ونمره گذاری ، حجم تکالیف تعیین شده ) ، روابط بین فردی (دانشجویان را آماده نمایید، آن‌ها را تحریک و حساس نمایید، توسعه اجتماعی در آن‌ها ایجاد و تفاوتهای فردی را شناسایی کنید، اشتیاق برای کمک به دانشجویان و کمک به توسعه آنها ، مشارکت دادن دانشجو، ارتباط اثربخش ، انگیزش دانشجو ، اشتیاق برای کمک به دانشجویان و کمک به توسعه) می باشند. (نامی، صفری،1390) .

   تدریس ارتباط بین چیزی که معلم خواهان آموختن به شاگردان است و چیزی که شاگردان یاد می گیرند . تدریس به معنای نظم بخشی سنجیده در شرایط یادگیری برای دستیابی به هدفهای مطلوب تعلیم و تربیت است .(حسین لطف آبادی ،1391) .

   لذا در این تحقیق، این فرض مطرح است که استرس شغلی کیفیت تدریس معلمان را در کلاس های درس تحت تاثیر قرار خواهد داد. محقق در پی این است که بررسی کند استرس شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک چه تاثیری می تواند داشته باشد؟

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

   در قرن اخیر فشار روانی بخش عمده­ای از زندگی افراد را در ابعاد مختلف خصوصاً محیط کاری تحت تاثیر قرار داده است. در دهه اخیر موضوع فشار روانی و آثار آن مورد توجه و التفات زیادی قرار گرفته و یکی از مباحث مهم رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی را به خود اختصاص داده است. بدون شک نیل به اهداف سازمانی گامی مهم برای سازمان خواهد بود که این امر در گرو شناخت عامل یا عواملی است که تاثیرات مثبت یا منفی بر این حرکت دارند. فشار روانی ناشی از کار یکی از بحرانی­ترین مسائل زندگی کاری و تندرستی در جهان پیچیده صنعتی امروز است و در مقایسه با عوامل تهدید کننده نیروی انسانی جزو مخربترین آنها است و منابع زیادی را از بین می­برد و هزینه سنگینی را بر مدیران و سازمان تحمیل می­کند (گریسون و همکاران، 2008، 1350)، تنها تعداد کمی از کارکنان توانایی اجتناب یا مقابله با آن را دارند. مدارک و شواهد زیادی مبنی بر تاثیر مخرب استرس شغلی بر سلامت جسمی و روانی و کارایی کارکنان وجود دارد (ال فودایل و همکاران، 2008، 1104). استرس شغلی معلمان، که به مشکلات استخدام، سلامتی و حفظ معلمان ارتباط داده شده است، در سالهای اخیر مورد توجه قرارگرفته است. برای مثال در هنگ کنگ آمار خود کشی ناشی از استرس شغلی در بین معلمان به یک مشکل عمومی تبدیل شده است (جین و همکاران، 2008، 357).

   معلمان علاوه بر ایفای نقش کارکنان آموزش و پرورش ، وظیفه خطیر تربیت دانش آموزان به عنوان سرمایه­های آتی جامعه را نیز بر عهده دارند. این موضوع اهمیت بررسی عوامل باز دارنده از این امر را دو چندان می­کند.

از آنجایی که آموزش و پرورش وظیفه بسیار سنگین هدایت نسل آینده را به عهده دارد و به واسطه اینکه درصد زیادی از افراد جامعه به عناوین مختلف در امر آموزش و پرورش درگیر هستند ، ‌انجام تحقیقات کاربردی که بتواند مسائل و مشکلات این حوزه را شناسایی و حل کند و بر پیشرفت و بهبود عملکرد این بخش مهم از جامعه تاثیر بگذارد ضروری به نظر می‌رسد، شناسایی عوامل استرس شغلی معلمان نیز یکی از این نوع تحقیقات است که می‌تواند گامی هر چند کوچک در این ورطه عظیم باشد.

   محقق در طول چند سال خدمت در آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک آثار و نشانه­هایی از استرس شغلی در بین معلمان مشاهده نموده است که هم باعث افت تحصیلی دانش آموزان شده و هم باعث نگرانی سازمان از این افت اداری شده است. بنابراین با توجه به نوع مسئولیت و اهمیت خاص جایگاه معلمی در کشور بر خود وظیفه دانستم که در این فرصت ایجاد شده و با مشارکت آموزش و پرورش عوامل اصلی استرس­های شغلی معلمان این شهرستان را شناسایی کنم تا پس از شناخت عوامل استرس­زای شغلی، تاثیر آن بر کیفیت تدریس بررسی شود.

1-4- اهداف تحقیق

هدف اصلی
*تعیین تاثیر استرس شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

اهداف فرعی:
*تعیین تاثیر عدم علاقه دانش آموزان به یادگیری بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

*تعیین تاثیر حقوق و مزایای دریافتی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

*تعیین تاثیر ارزشیابی نامناسب عملکرد بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

*تعیین تاثیر فقدان ارتباط  و همکاری صمیمانه بین مدیر ومعلمان بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

*تعیین تاثیر احساس عدم امنیت و ثبات شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک

1-5- فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی
*استرس شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

 فرضیه های فرعی

*عدم علاقه دانش آموزان به یادگیری بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

*حقوق و مزایای دریافتی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

*ارزشیابی نامناسب عملکرد بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

*فقدان ارتباط و همکاری صمیمانه بین مدیر و معلمان بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

*احساس عدم امنیت و ثبات شغلی بر کیفیت تدریس معلمان ابتدایی اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک موثر است.

1-7- قلمرو تحقیق

1-7-1 –  قلمرو موضوعی

این تحقیق در پی آن است که برخی از عوامل استرس زای شغلی معلمان را مورد بررسی قرار داده و تاثیر آن بر کیفیت تدریس را مورد کنکاش قرار دهد و حتی الامکان راهکارهایی را پیشنهاد دهد.

1-7-2 –  قلمرو مکانی

قلمرو مکانی این تحقیق، اداره آموزش و پرورش شهرستان اندیمشک می باشد.

1-7-3 -قلمرو زمانی

قلمرو زمانی بین اسفند ماه 1392 تا  دی ماه 1393 می باشد.

1-8- تعریف واژگان کلیدی تحقیق

استرس شغلی :

   استرس شغلی یعنی کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگیهای فردی شاغل به گونه­ای است که خواسته­های محیط کار بیش از آن است که فرد بتواند از عهده آنها برآید. بطور کلی استرس­های شغلی «روی هم جمع شدن عوامل استرس­زا و آن گونه وضعیت­های مرتبط با شغل می­باشد که بیشتر افراد نسبت به استرس­زا بودن آن اتفاق نظر دارند»(راس وآلتایمر،1377،ص36).

عدم علاقه دانش آموزان به یادگیری :

   بی تفاوتی دانش آموزان به امر یادگیری به مجموعه رفتارها و علائمی گفته می­شود که نشان دهنده این امر باشد که دانش­آموز نسبت به مطالب کلاس و معلم بی تفاوت است و علاقه­ای به یادگیری مطالب درسی ندارد.

   یکی از شایع ترین منابع استرسی که معلمان گزارش می کنند، درماندگی و خستگی مفرط ناشی از تلاش برای تشویق دانش آموزان بدون انگیزه برای تلاش بیشتر است. مشکل اصلی این دسته از دانش آموزان، بی علاقگی به درس است. آنان هیچ انگیزه ای برای بهتر انجام دادن کارشان ندارند و از هر فرصتی برای تنبلی استفاده می کنند.  معلمان اغلب از تلاش برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان فاقد علاقه صحبت می کنند و این تلاش، خود یکی از دلایل اصلی خستگی روحی و جسمی و استرس معلمان است و از طرف دیگر با توجه به توقع و انتظاراتی که مسئولین و مدیران مدارس و اولیاء دانش آموزان از معلمان جهت تلاش بیشتر به منظور یادگیری بهتر دانش آموزان و ارتقاء به مقاطع تحصیلی بالاتر را دارند و از طرف دیگر چنانچه اینگونه دانش آموزان در پایان سال تحصیلی مردود گردند بر روی نمره ارشیابی معلمان تاثیرگذار است لذا این موضوع خود فشار و استرس بیشتری را به معلمان وارد می کند .

احساس عدم امنیت شغلی :

   در مفهوم امنیت شغلی موضوعاتی چون تغییرات شغلی، از دست دادن شغل، عدم دستیابی به شغل مناسب گنجانده شده است. بنابراعتقاد روان شناسان صنعتی و سازمانی، امنیت شغلی یکی از عوامل بوجود آوردنده رضایت شغلی است. نیازهای تامینی کاملا آشکار و دربین اغلب مردم بسیار متداول‌اند.همه ما میل داریم از آسیب‌های زندگی نظیر تصادف، جنگ‌ها، امراض و بی ثباتی اقتصادی و شغلی در امان باشیم .از این رو افراد وسازمان‌ها علاقه مندندکه تا اندازه‌ای اطمینان فراهم کنندکه از این قبیل فاجعه‌ها حتی الامکان مصون خواهند بود.(سلطانی، 1379، 26) .

   امنیت شغلی عبارتست از تضمین برقراری رابطه استخدامی فرد با سازمان . امنیت شغلى داراى دو بعد عینى و ذهنى است. بعد عینى به عدم وجود عوامل تهدید کننده در سازمان و بعد ذهنى به احساس و ادراک از نبودن موانعى در جهت اشتغال در حال و آینده اشاره مى‌کند. (مجیدى و همکاران ، 1387)

1-1-2-2-  سوالات فرعی………………………………………………………………………………..4

1-1-3- ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………….5

1-1-4-  اهداف و كاربردهای تحقیق…………………………………………………………………..6

1-1-5-  روش انجام تحقیق……………………………………………………………………………….6

1-1-6- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………….7

1-1-7- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………..10

1-1-8-  جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق…………………………………………………………….11

1-2- مفهوم شناسی تحقیق………………………………………………………………………..12

1-2-1- مجالس………………………………………………………………………………………12

1-2-2- مجالس مذهبی……………………………………………………………………………..13

1-2-3- حیات دینی…………………………………………………………………………………..13

1-3- تاریخچه مجالس مذهبی………………………………………………………………………….16

1-3-1- بررسی انواع مجالس مذهبی در زمان پیامبر و ائمه معصومین(علیهم‌السلام)………..16

1-3-1-1- بررسی برگزاری مجالس مذهبی توسط اهل بیت(علیهم السلام)……………………20

1-3-1-2-  جهت‌گیری مجالس مذهبی پس از شهادت امام حسین(علیه‌السلام)………………21

1-3-2-  تاریخچه مجالس مذهبی در ایران…………………………………………………..26

1-3-2-1- هجرت امام رضا‌علیه‌السلام به ایران……………………………………………..27

1-3-2-2- مهاجرت اهل بیت حضرت موسی بن جعفر‌ و امام رضاعلیهم‌السلام به ایران….27

1-3-2-3- استقرار شیعیان مهاجر و شکل گیری شهر مقدس قم………………………..29

1-3-2-4- ورود حضرت فاطمه معصومه‌سلام‌الله‌علیها به قم………………………………29

1-3-2-5- برگزاری مجالس مذهبی بعد از شهادت حضرت امام رضاعلیه‌السلام…………30

1-3-2-6- دوران آل بویه؛ رسمیت یافتن مجالس مذهبی در ایران………………….30

1-3-2-7- دوران سلجوقیان؛ حیات مخفی………………………………………………..32

1-3-2-9- دوران تیموریان؛ پیدایش مجالس مذهبی “روضه”……………………..33

1-3-2-10- دوران صفویه؛ اوج تعظیم شعائر…………………………………………..34

1-3-2-11- دوران افشاریان و زندیان؛ عصر افول و رکود…………………………….34

1-3-2-12- دوران قاجار؛ غلبه ی زواید و حواشی بر اصل……………………………35

1-3-2-13-  دوران پهلوی؛ سیاست دوگانه……………………………………………37

1-3-2-14- نقش مجالس مذهبی در پیروزی انقلاب اسلامی…………………………38

جمع­بندی………………………………………………………………………………………………..39

فصل دوم……………………………………………………………………………………………..40

 

کارکردهای  مجالس مذهبی در احیای دین با استفاده ازآیات و روایات……………………40

2-1- اهمیت جماعت و مجالس در اسلام………………………………………………….41

2-2-  برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه قرآن و روایات…………………………………..44

2-2-1- برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه قرآن…………………………………………….45

2-2-1-1- انواع شعائر با توجه به آیات قرآن کریم…………………………………………50

2-2-2- برپایی مجالس مذهبی از دیدگاه روایات……………………………………………..56

2-3- جایگاه مجالس مذهبی مطلوب در حفظ و تداوم حیات دینی جامعه………………62

2-3-1- کارکرد عبادی:…………………………………………………………………………….62

2-3-1-1- تبیین معارف دینی:…………………………………………………………………….64

2-3-1-2- فراهم سازی زمینه تهذیب نفس:…………………………………………..65

2-3-1-3-  بیان روایات و معارف اهل بیت:……………………………………………67

2-3-2- کارکرد سیاسی……………………………………………………………………….68

2-3-2-1-  مجالس مذهبی ابزار مبارزه سیاسی اهل بیت (علیهم السلام)…………….69

2-3-2-2- رزمایش سیاسی…………………………………………………………….71

2-3-2-3- افزایش روحیه جهاد و شهادت طلبی و ظلم ستیزی در برابر دشمنان……..73

2-3-2-4-  افزایش معرفت و بصیرت در مخاطبان……………………………………75

2-3-2-5- افزایش روحیه تولی و تبری…………………………………………………….77

2-3-3- کارکرد تربیتی………………………………………………………………………81

2-3-3-1- ذکر خدا……………………………………………………………………..82

2–3–3–2- معرفی الگو های برتر و نمونه های ناپسند……………………..84

2-3-3-3- یادآوری نعمت های الهی…………………………………………………86

2–3–3–4– یادآوری مرگ و قیامت…………………………………………………..88

2-3-4- کارکرد فرهنگی………………………………………………………………..90

2-3-4-1- حفظ و استمرار هویت و فرهنگ دینی……………………………..90

2-3-4-2-  تقویت و گسترش ادبیات و هنرهای مذهبی…………………..91

2-3-4-3-  شکل گیری مراکز دینی-فرهنگی………………………………………92

2-3-5- کارکرد اجتماعی……………………………………………………………..94

2-3-5-1- افزایش وحدت و همبستگی اجتماعی…………………………94

2-3-5-2- از میان رفتن طبقات اجتماعی ظاهری………………………………..96

2-3-5-3- تقویت ارتباطات دینی……………………………………………….98

2-3-6- کارکرد روانشناختی……………………………………………………….99

2-3-6-1- برانگیختن عواطف دینی…………………………………………………99

2-3-6-2- تکرار و تلقین……………………………………………………………..101

2-3-6-3- برقراری ارتباط مستقیم و چهره به چهره………………………104

2-3-6-4-  ایجاد آرامش  روحی…………………………………………………………108

جمع بندی…………………………………………………………………………………………..112

فصل سوم: آسیب شناسی مجالس مذهبی…………………………………………………113

3-1- واعظان و ذاکران……………………………………………………………………………114

3- 1-1- عدم تجهیز به اندیشه‌های ناب و مستدل………………………………………117

3- 1-2-  غفلت از تهذیب نفس……………………………………………………………….118

3- 1-3-  غلو………………………………………………………………………………….121

3- 1-5-  خرافات در مجالس مذهبی……………………………………………………..124

3-1-6- تشدید اختلافات فرقه ای در بین مسلمین………………………126

3- 1-7-  افراط و تفریط در طرح مسایل سیاسی…………………………………..127

3- 1-8- برخورد کاسبکارانه…………………………………………………………..128

3- 1-9-  استفاده از آهنگ‌های نامناسب و سبک‌های مبتذل(غنا)…………………129

3-2- آسیب‌های مربوط به متولیان مجالس مذهبی……………………………………..132

3-2-1- اکتفا به مداحی و کاستن از برنامه‌های محتوایی شعورمحوری……………….132

3-2-2- طولانی شدن برنامه مجالس مذهبی……………………………………………135

3-2-3- بی توجهی به نماز اول وقت……………………………………………………….135

3-2-4- اسراف و چشم و هم‏چشمی…………………………………………………….136

3-3-1-  فراهم آوردن زمینه آزار و اذیت برای دیگران……………………………138

3-3-2-  آسیب رساندن به بدن……………………………………………………….139

3-4- آسیب های مشترک در هر سه رکن…………………………………………………..140

3-4-1- ریا و تظاهر………………………………………………………………………….140

3-5- برخی پیشنهادات به منظور رفع آسیب‌ها………………………………………….142

جمع­بندی…………………………………………………………………………………………145

نتیجه‌گیری نهائی……………………………………………………………………………146

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………….148

الف. منابع عربی………………………………………………………………………..148

ب. منابع فارسی……………………………………………………………………..152

ج. مقالات…………………………………………………………………………….158

د. پایان نامه…………………………………………………………………………….160

ه. منابع مجازی……………………………………………………………………………….160

چکیده:

مجالس مذهبی از مردمی­ترین محافل و مجامع است که حول محور قرآن و سنت اهل بیتعلیهم السلام و تعظیم شعائر دینی فعالیت می­کند. با توجه به گستردگی و فراگیری این مجالس و همچنین دارا بودن ویژگی­های منحصربفردی چون حضور گسترده اقشار مختلف مردم، این مجالس، نقش بالایی در زنده و پویا نگه­داشتن دین در جامعه دارند. در قرآن کریم به ویژه در آیات تعظیم شعائر الهی، خداوند مسلمانان را به برگزاری این مجالس ترغیب و تشویق می­نماید. در روایات معصومین علیهم السلام نیز توصیه و سفارشات فراوانی در این زمینه وجود دارد. در این پژوهش، ما با بکارگیری روش کیفی و جمع­آوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه­ای به دنبال آن هستیم تا بتوانیم نقش مجالس مذهبی در حفظ و تداوم حیات دینی جامعه از دیدگاه قرآن و روایات را تبیین کنیم. اگر مجالس مذهبی آن­گونه که مورد نظر خدا و اهل بیتعلیهم السلام بوده برگزار شوند، آثار و برکات فراوانی به همراه خواهند داشت و باعث زنده نگه داشتن دین در جامعه و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر می­شوند. از مهم­ترین کارکردهای این مجالس می­توان به کارکردهای عبادی، سیاسی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی اشاره نمود. البته مجالس مذهبی با آسیب­هائی نیز مواجه است،  که بی­توجهی به این آسیب­ها باعث می­شود که این مجالس از مسیر اصلی خود منحرف شده و حتی باعث کمرنگ شدن دین در جامعه و یا از بین رفتن آن شود. در نتیجه شناخت و توجه به کارکردهای مجالس مذهبی و پیراستن آسیب­ها از آن، باعث می­شود که این مجالس به هدف اصلی خود برسند و دین را در جامعه زنده و پویا نگه دارند و از نسلی به نسل دیگر منتقل کنند.

مقدمه:

در اسلام اساس عبادات بر پایه جمع و جماعت است و هر چند انجام عبادات به صورت فردی هم صحیح می‌باشد، اما عبادات فردی جنبه فرعی و درجه دوم دارد و اساس قرب در عبادات اجتماعی می‌باشد. از جمله عبادات جمعی در دین مبین اسلام، برگزاری مجالس مذهبی است، مجالس مذهبی در اسلام دارای سابقه­ای طولانی است و به زمان پیامبراکرم صلی الله علیه و آله برمی­گردد. نقش و جایگاه و همچنین کارکرد بی­بدیل این مجالس در حراست و حفاظت از مواریث و شعائر دینی، بسیار ممتاز و برجسته است. خداوند، در قرآن کریم نه تنها اصل برگزاری این مجالس را امضا کرده، بلکه مسلمانان را نیز به برگزاری آن تشویق نموده است. همچنین توجه به سیره عملی ائمه اطهار علیهم السلام نیز مارا متوجه اهمیت این موضوع می­کند، زیرا می­بینیم که ایشان در دوران حیات پربرکت خود، بیشترین استفاده را از این مجالس نموده­اند و از طریق همین مجالس، دین را در جامعه زنده و پویا نگه داشته و نسل به نسل منتقل کرده­اند. مجالس مذهبی آثار و برکات فراوانی به همراه دارد و سرمایه­ای عظیم برای مسلمانان به حساب می­آید و قدرت نفوذ و تأثیرگذاری آن تا حدی است که نمی­توان از آن چشم پوشید و به باروری بیشتر آن نیندیشید. البته این مجالس، با همه فواید و برکاتی که دارند، در معرض آفات و آسیب­های بسیاری نیز هستند، که نمی­توان نسبت به آن­ها بی­تفاوت بود، زیرا که غفلت از این آسیب­ها باعث می­شود این مجالس از هدفی که مدنظر خدا و اهل بیت علیهم السلام بوده، که همان حفظ و تداوم حیات دینی در جامعه است دور شود و یا حتی نتیجه عکس داشته باشد و باعث کمرنگ شدن دین در جامعه شود. در نتیجه در این پژوهش پس از مفهوم شناسی و بررسی سیر تاریخی مجالس مذهبی، به تبیین نقش مجالس مذهبی در حفظ و تداوم حیات دینی جامعه در قالب کارکردهای مختلف از جمله کارکردهای عبادی، سیاسی، تربیتی، اجتماعی، فرهنگی و روانشناختی پرداختیم و در نهایت آسیب­های متوجه به این مجالس را بررسی کردیم، تا بتوانیم با شناخت آثار و برکات این مجالس و زدودن آسیب­ها از آن، این مجالس را به هدف اصلی خود برسانیم و دین را در جامعه زنده و پویا نگه داریم.

فصل اول: کلیات تحقیق و مفهوم شناسی

1-1- کلیات تحقیق

در این بخش بررسی تحقیق در ابعاد مختلف مد نظر قرار گرفته و تلاش گردیده است ابعاد مختلفی چون بیان مسئله تحقیق، سوالات تحقیق، ضرورت انجام تحقیق، فرضیات تحقیق، جنبه نوآوری تحقیق و روش انجام تحقیق مورد بررس و کنکاش قرار گیرند که در ادامه به هر یک از آنها اشاره می­گردد.

1-1-1- بیان مسأله تحقیق

مجالس مذهبی از مردمی‌ترین محافل و مجامع است كه حول محور قرآن و سنت اهل بیت عصمت و طهارت و تعظیم شعائر دینی فعالیت می‌كند. نقش و جایگاه و همچنین كاركرد بی‌بدیل این مجالس در حراست و حفاظت از مواریث و شعائر دینی، بسیار ممتاز و برجسته است.

در روایات تأکید بسیاری به برگزاری این مجالس شده است برای مثال در مورد مجالس ذکر، احمد بن فهد در عده­الداعی نقل کرده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله ،روزی بر اصحابشان وارد شدند و فرمودند: ارْتَعُوا فِی‏ رِیاضِ‏ الْجَنَّةِ قَالُوا یا رَسُولَ اللَّهِ- وَ مَا رِیاضُ الْجَنَّةِ قَالَ مَجَالِسُ الذِّکْرِ « ارتعوا ریاض الجنه یعنی از باغ‌های بهشت برداشت کنید. پرسیدند: ریاض الجنه چیست؟ فرمودند: مجالس ذکر»[1]

همچنین امام­صادق علیه السلام در روایتی به فضیل فرمودند: تَجلِسونَ وَ تُحَدِثُونَ؟ فقال نعم فقال اِنَّ تِلکَ المَجالِسَ اُحِبَّها. فَاَحیوُا اَمرَنا فَرَحِمَ اللهَ مَن اَحیا اَمرَنا. «آیا با هم می‌نشینید و روایات ما را بیان می‌کنید؟ عرضه داشت: آری. فرمودند: این جلسه‌ها را دوست می‌دارم، پس امر ما را زنده نگه‌ دارید، خداوند رحمت کند کسی­که امر ما را احیا کند.»[2]

حال اگر این مجالس به گونه‌ای که در روایات مطرح شده و مدنظر اهل بیت علیهم السلام بوده برگزار شود برکات و ثمرات ویژه‌ای از جمله تربیت انسان مطلوب اسلام، ایجاد روحیه مجاهدت، شهادت­طلبی و … دارد که نهایتاً به حفظ و تداوم حیات دینی جامعه منجر می‌شود. البته این مجالس با آسیب‌هائی از جمله غلو، تحریف چهره دین، برداشت اشتباه از ایمنی از مجازات الهی به دلیل حب اهل بیت، تجمل‌گرائی،‌ ایجاد آزار و اذیت برای دیگران و… مواجه است که اگر این آسیب‌ها بررسی و برطرف نشوند این مجالس را از هدف اصلی مدنظر اهل بیت علیهم السلام دور خواهند کرد.

2-1-1- سوالات تحقیق

در این بخش سوالات تحقیق ارائه می­گردند:

1-2-1-1- سوالات اصلی

1- نقش مجالس مذهبی در حفظ و تداوم حیات دینی جامعه از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟

2-2-1-1- سوالات فرعی

1- مؤلفه‌ها و ویژگی‌های مجالس مذهبی مطلوب از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟

2- با توجه به قرآن و روایات، مجالس مذهبی با چه آسیب­هایی مواجه هستند؟

3-1-1- ضرورت انجام تحقیق

مهمترین ارزش­ها در جامعه­ی ما از طریق نهاد دین و عناصر پیوسته به آن چون مراسم و نمودهای وابسته در جامعه جریان دارد. ساختار فرهنگی و اجتماعی مجالس دینی حامل ارزش­های مهم فرهنگی است. بخش اعظمی از ارزش‌ها حول شخصیت‌های الگویی جریان دارد و از سوی دیگر موجب اجتماع عظیم ملی و تقویت پیوندهای ملی در سراسر كشور می‌گردد.

بنابراین اهمیت مراسم و نمودهای دینی وابسته به آن، نه  فقط در گستردگی و تداوم  آن، بلكه در پیوند آن با ارزش­ها و باورهای بنیادین فرهنگی و تعاملات گسترده با افراد و گروه‌های اجتماعی است. به تعبیر استاد مطهری «آن چیزهایی كه به اخلاق و تربیت و دین مردم بستگی دارد»[1]  نقش مهمی در هدایت و انحراف جامعه خواهند داشت. لذا مجالس ذکر و عزاداری سهم عمده‌ای در حفاظت و حراست از ارزش‌های بنیادین فرهنگی و شكل­گیری حیات اجتماعی و دینی به عهده دارد.

علاوه بر موارد مزبور قابلیت و ظرفیت‌های بی‌مانند و تمایزات و قابلیت­های منحصربه فرد مراسم و نمودهای منشعب از آن در مقایسه با سایر عناصر فرهنگی، سبب می شود تا مطالعه و پژوهش

4-1- سؤال اصلی تحقیق
نظر تهیه کنندگان رادیو درباره ویژگی‌ها و مؤلفه‌های برنامه سازی خلاق چیست؟

سؤال های فرعی تحقیق:
1- مهمترین متغیرهای سطح فردی مؤثر در برنامه‌سازی خلاق کدامند؟
2- مهمترین متغیرهای سطح سازمانی مؤثر در برنامه سازی خلاق کدامند؟

5-1- فرضیه‌های تحقیق
در حال حاضر به دلیل اکتشافی بودن پژوهش، فقط به سؤالات پاسخ داده می‌شود و فرضیه‌ها در پایان تحقیق استخراج می­شود.

6-1- تعریف مفاهیم
تعریف نظری:
خلاقیت : هارمون خلاقیت را فرایندی می‌داند كه بوسیله آن چیزی مثل فكر، ایده یا یك شی جدید تولید شود (كینگ واندرسون، 1386،ص17). “خلاقیت شیوه‌ای‌ از تفكراست كه ایده‌های جدید را بوجود می‌آورد.
لوتانز استاد رفتار سازمانی، خلاقیت را به وجود آوردن تلفیقی از اندیشه‌ها و رهیافتهای جدید افراد‌، می‌داند. پالیا خلاقیت را توانایی دیدن چیزها به صورت غیر‌معمولی و دیدن مشكلاتی كه هیچ كس دیگر آنها را نمی‌بیند و سپس ارائه رهیافتهای جدید و اثر‌بخش می‌باشد.
برنامه سازی : به فرایند ساخت برنامه های رادیویی در ساختار های متفاوت مانند : ساده ، تركیبی ساده، تركیبی نمایشی ،نمایش ، مسابقه ، میز گرد اطلاق می شود(برخوردار،1381ص45).
رادیو : در كنار مجموعه گسترده رسانه ها تلویزیون، سینما ،صنعت چاپ، خ

 

برگزاری ها، شبكه های اینترنتی و ماهواره‌ای رادیو یكی از اصلی‌ترین وسایل ارتباط جمعی است. ما نمی‌توانیم پیام های آن را ببینیم. این پیام‌ها تنها شامل صدا و سكوتند و از همین واقعیت منحصر به فرد رادیو است كه دیگر كیفیت‌های متمایز آن – از جمله ماهیت زبان آن طنزهایش و راههایی كه مخاطبانشان از آن استفاده می كنند – حاصل می شود. برای دست یابی به دیدی شفاف تر نسبت به رادیو و ویژگی‌های آن ، می توان آن را با وسایل دیگر برقراری ارتباط مقایسه كرد(كرایسل،1381،ص1).
تعریف عملیاتی :

الكترونیكی، مزایا و ملزومات آن، نقش آن در صنعت بیمه و ضرورت توجه به اجرای موفق آن در جنبه های مختلف بازار بیمه مورد بحث قرار گرفته است.

فهرست مطالب

چکیده    2
مقدمه    5
مفهوم تجارت الکترونیک    6
تاریخچه تجارت الكترونیكی    6
ویژگی‌های تجارت الكترونیكی    7
منافع به‌كارگیری تجارت الكترونیكی برای سازمان‌ها و مشتریان آنها    8
سطوح بلوغ سازمانی در ارتباط با تجارت الكترونیكی    8
‌موانع و محدودیت‌های فراروی تجارت الكترونیكی    9
بیمه    10
بیمه الکترونیک    10
سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته داخلی    11
‏سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته خارجی    12
بیمه و مراحل تجارت الكترونیكی    13
رویكرد شركت‌های بیمه به خدمات بیمه‌ای الكترونیكی    13
اهداف و کاربرد    14
مسائل و مشکلات فراروی صنعت بیمه    15
بررسی بیمه الکترونیکی جهت افزایش کارایی در صنعت بیمه    16
تاثیرات تجارت الكترونیكی بر بیمه    17
ریسك الكترونیكی : فرصتی برای صنعت بیمه    20
تسهیلات شركت‌های بیمه‌گر برای كاربران اینترنتی    23
وضعیت استفاده از تجارت الكترونیكی در بیمه های خارجی    23
وض

 

عیت استفاده از تجارت الكترونیكی در بیمه های ایران    25
راهکارها و پیشنهادات    28
نتیجه گیری    31
منابع و مآخذ    32

مقدمه