فصل اول:کلیات…………………………………………………………………………………….. 11

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………… 12

1-2-بیان مسئله……………………………………………………………………………………. 14

1-3-سوالات تحقیق……………………………………………………………………………….. 17

1-3-1-سوال اصلی تحقیق……………………………………………………………………… 17

1-3-2-سوالات فرعی تحقیق…………………………………………………………………… 18

1-4-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………….. 18

1-5-اهداف تحقیق………………………………………………………………………………… 19

1-5-1-هدف اصلی تحقیق……………………………………………………………………… 19

1-5-2-اهداف فرعی تحیق……………………………………………………………………… 20

1-6-چارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………….. 20

1-7-فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………………………….. 21

1-7-1-فرضیه اصلی تحقیق…………………………………………………………………….. 21

1-7-2-فرضیات فرعی تحقیق…………………………………………………………………… 21

1-8-تعریف نظری و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………. 22

1-8-1-ارتباطات نام تجاری…………………………………………………………………….. 22

1-8-2-کیفیت خدمات………………………………………………………………………….. 23

1-8-3- اعتماد به نام تجاری……………………………………………………………………. 24

1-8-4-وفاداری به نام تجاری…………………………………………………………………… 25

1-9-قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………. 27

1-9-1-قلمرو موضوعی تحقیق…………………………………………………………………. 27

1-9-2-قلمرو مكانی تحقیق(جامعه آماری )…………………………………………………….. 27

1-9-3-قلمرو زمانی تحقیق……………………………………………………………………… 27

فصل دوم :ادبیات و پیشینه تحقیق…………………………………………………………………… 28

2-1-مقدمه………………………………………………………………………………………… 29

2-2-تعریف بیمه…………………………………………………………………………………… 32

2-3-نام تجاری……………………………………………………………………………………. 33

2-4-ارتباطات نام تجاری………………………………………………………………………….. 34

2-4-1-ارتباطات……………………………………………………………………………….. 35

2-4-2-تاثیر ارتباطات بر سازمان بیمه…………………………………………………………… 37

2-4-3-ارتباطات در سازمان‌ها (که به دو دسته ارتباطات داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند)………. 38

2-4-4-فرایند ارتباط……………………………………………………………………………. 40

2-4-5-تعاریف بازاریابی رابطه مند……………………………………………………………… 42

2-4-6-تاریخچه بازاریابی رابطه مند…………………………………………………………….. 43

2-4-7-مزایای بازاریابی رابطه‌مند……………………………………………………………….. 46

2-4-8-اجزا و عوامل بازاریابی رابطه‌مند………………………………………………………… 47

2-4-9-مدل‌‌های بازار یابی رابطه مند……………………………………………………………. 50

2-5-کیفیت خدمات……………………………………………………………………………….. 54

2-5-1-کیفیت……………………………………………………………………………………………………………. … 56

2-5-2-خدمات…………………………………………………………………………………. 57

2-5-3-مشتری…………………………………………………………………………………. 58

2-5-4-مدل‌‌های کیفیت خدمات………………………………………………………………… 58

2-6-اعتماد نام تجاری……………………………………………………………………………… 64

2-6-1-اعتماد……………………………………………………………………………………… 67

2-6-2-مدل‌‌های اعتماد به نام تجاری……………………………………………………………. 68

2-7-وفاداری به نام تجاری………………………………………………………………………… 70

2-7-1-مزایای وفاداری به نام تجاری……………………………………………………………. 74

2-7-2-وفاداری مشتریان……………………………………………………………………….. 75

2-7-3-تاریخچه وفاداری مشتری……………………………………………………………….. 79

2-7-4-مدل‌‌های وفاداری……………………………………………………………………….. 80

2-8-سوابق و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………… 86

2-8-1-پیشینه داخلی……………………………………………………………………………. 86

2-8-2-پیشینه خارجی………………………………………………………………………….. 89

فصل سوم:روش اجرای تحقیق………………………………………………………………………. 94

3-1-ﻣﻘﺪﻣﻪ………………………………………………………………………………………… 95

3-2-روش ﺗﺤﻘﻴﻖ………………………………………………………………………………….. 95

3-3-جامعهی آماری……………………………………………………………………………….. 96

3-4-نمونه آماری………………………………………………………………………………….. 96

3-5-روش و ابزار جمع آوری داده‌ها………………………………………………………………. 99

3-5-1-روش جمعآوری اطلاعات………………………………………………………………. 99

3-5-2-ابزار جمعآوری اطلاعات………………………………………………………………… 99

3-6-روایی (اعتبار ابزار تحقیق)………………………………………………………………….. 100

3-7-پایایی (اعتماد به ابزار اندازه گیری)………………………………………………………….. 100

3-8-روش تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق……………………………………………………….. 103

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل آماری تحقیق………………………………………………………… 104

4-1-مقدمه………………………………………………………………………………………. 105

4-2-آمارتوصیفی متغیرها…………………………………………………………………………. 105

4-2-1-فراوانی جنسیت پاسخگویان…………………………………………………………… 106

4-2-2-فراوانی سن پاسخگویان……………………………………………………………….. 107

 

4-2-3-فراوانی میزان تحصیلات پاسخگویان………………………………………………….. 108

4-2-4-فراوانی وضعیت تاهل پاسخگویان…………………………………………………….. 110

4-2-5-فراوانی سابقه ارتباط پاسخگویان با بیمه ایران………………………………………….. 111

4-2-6-خلاصه وضعیت آمار توصیفی متغیرهای تحقیق……………………………………….. 113

4-2-7-بررسی وضعیت توزیع متغیرهای تحقیق……………………………………………….. 114

4-3-آمار استنباطی……………………………………………………………………………….. 118

4-3-1-آزمون مدل اندازه گیری……………………………………………………………….. 119

4-3-2- آزمون مدل ساختاری…………………………………………………………………. 124

4-4-بررسی فرضیات…………………………………………………………………………….. 128

4-4-1-فرضیه اول……………………………………………………………………………. 128

4-4-2-فرضیه دوم……………………………………………………………………………. 128

4-4-3-فرضیه سوم…………………………………………………………………………… 129

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات……………………………………………………………… 130

5-1-مقدمه………………………………………………………………………………………. 131

5-2-نتایج آمار توصیفی………………………………………………………………………….. 131

5-2-1-یافته های توصیفی…………………………………………………………………….. 132

5-3-نتایج آمار استنباطی………………………………………………………………………….. 133

5-4-پیشنهادات………………………………………………………………………………….. 135

5-4-1-پیشنهادات مبتنی بر نتایج تحقیق………………………………………………………. 135

5-5-محدودیت‌های پژوهش……………………………………………………………………… 136

5-6-پیشنهادات برای محققین آتی………………………………………………………………… 137

ضمائم منابع و پیوستها…………………………………………………………………………….. 138

 

فهرست جداول:

جدول ‏2‑1 تعاریف متخصصین علوم تجاری از اعتماد(جوانمرد و سلطان زاده،1388) 68

جدول ‏3‑1 شهر های مهم استان گیلان. 97

جدول ‏3‑2 شهر های منتخب برای نمونه گیری در استان گیلان. 97

جدول ‏3‑3  برآورد حجم یا اندازه نمونه از جامعه. 98

جدول ‏3‑4 مقیاس لیکرت.. 99

جدول ‏3‑5 تعداد و شماره سوالات پرسشنامه. 100

جدول ‏3‑6 پایایی پرسشنامه تحقیق (ضریب آلفای کرانباخ) 102

جدول ‏4‑1 توزیع فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان. 106

جدول ‏4‑2 توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان. 107

جدول ‏4‑3 توزیع فراوانی تحصیلات پاسخ دهندگان. 108

جدول ‏4‑4  توزیع فراوانی وضعیت تاهل پاسخ دهندگان. 110

جدول ‏4‑5  توزیع فراوانی سابقه ارتباط پاسخ دهندگان با بیمه ایران. 111

جدول ‏4‑6 تجزیه و تحلیل توصیفی متغیرها 113

جدول ‏4‑7 توصیف متغیر ارتباطات.. 114

جدول ‏4‑8 توصیف متغیر کیفیت خدمات.. 115

جدول ‏4‑9 توصیف متغیر اعتماد به نام تجاری.. 116

جدول ‏4‑10 توصیف متغیر وفاداری به نام تجاری.. 118

جدول ‏4‑11 بارعاملی و آماره t متغیر ارتباطات نام تجاری.. 119

جدول ‏4‑12 بارعاملی و آماره t متغیر کیفیت خدمات.. 120

جدول ‏4‑13 بارعاملی و آماره t متغیر اعتماد نام تجاری.. 121

جدول ‏4‑14 بارعاملی و آماره t متغیر وفاداری نام تجاری.. 121

جدول ‏4‑15 مقادیر پایایی سازه های تحقیق.. 123

جدول ‏4‑16 بررسی روایی سازه‌های تحقیق.. 124

جدول ‏4‑17 ضرایب مسیر سازه های تحقیق.. 125

جدول ‏4‑18 واریانس تبیین شده 125

جدول ‏4‑19 آزمون معنی‌داری مسیرها 126

جدول ‏4‑20 آزمون فرضیه اول. 128

جدول ‏4‑21 آزمون فرضیه دوم. 128

جدول ‏4‑22 آزمون فرضیه سوم. 129

 

فهرست نمودارها :

نمودار ‏1‑1 چهارچوب تحقیق.. 21

نمودار ‏2‑1 فرایند ارتباط.. 40

نمودار ‏2‑2 فرایند ارتباط.. 41

نمودار ‏2‑3 مدل بازاریابی رابطه‌مند. 50

نمودار ‏2‑4  مدل تحقیق.. 62

نمودار ‏2‑5  ضرورت توجه به كیفیت خدمات.. 63

نمودار ‏2‑6  مدل دهدشتی شاهرخ و همکاران. 69

نمودار ‏2‑7  مدل اهمیت اعتماد به نام تجاری در ارزش ویژه آن. 70

نمودار ‏2‑8  تعاریف وفاداری.. 73

نمودار ‏2‑9  تاثیر وفاداری نگرشی بر افزایش وفاداری رفتاری.. 79

نمودار ‏2‑10 سیر تکاملی ساختار وفاداری.. 80

نمودار ‏2‑11 مدل جامع وفاداری.. 81

نمودار ‏2‑12 نظریه جان الستر. 82

نمودار ‏2‑13 مدل وفاداری مشتریان. 83

نمودار ‏2‑14 چهار حالت وفاداری.. 84

نمودار ‏2‑15 رابطه بین رضایت و وفاداری مشتری.. 86

نمودار ‏4‑1 نمودار توزیع درصد فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان. 107

نمودار ‏4‑2 نمودار توزیع درصد فراوانی وضعیت سن پاسخ دهندگان. 108

نمودار ‏4‑3  نمودار توزیع درصد فراوانی وضعیت تحصیلات پاسخ دهندگان. 109

نمودار ‏4‑4 نمودار توزیع درصد فراوانی وضعیت تاهل پاسخ دهندگان. 111

نمودار ‏4‑5  نمودار توزیع درصد فراوانی سابقه ارتباط پاسخ دهندگان با بیمه ایران. 112

نمودار ‏4‑6 نمودار هستوگرام میزان تطابق متغیر ارتباطات نام تجاری با توزیع نرمال. 115

نمودار ‏4‑7 نمودار هیستوگرام میزان تطابق متغیر کیفیت خدمات با توزیع نرمال. 116

نمودار ‏4‑8 نمودار هیستوگرام میزان تطابق متغیر اعتماد به نام تجاری با توزیع نرمال. 117

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

فصل اول (کلیات تحقیق) …………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-1 بیان مساله تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-2 سوال تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

1-3 فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

 1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-5 اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-6 جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق ……………………………………………………………………………………………………. 8

1-7 روش شناسی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… 9

 1-8 محدودیتهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………… 9

1-9 سازماندهی تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………. 10

فصل دوم (مبانی نظری تحقیق) …………………………………………………………………………………………………………………….. 11

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-1 دیدگاه های مهم ژئوپلیتیک ……………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-1-1  الفرد تایر ماهان و نظریه قدرت دریایی …………………………………………………………………………………………….. 12

2-1-1-1 عوامل موثر بر قدرت دریایی از نظر آلفرد تایر ماهان ……………………………………………………………………… 13

2-1-2  هالفورد مكیندر و نظریه هارتلند ……………………………………………………………………………………………………….. 15

2-1-3  اسپایكمن و نظریه ریملند ………………………………………………………………………………………………………………… 16

2-2 جایگاه ژئوپلیتیک ایران در نظریات مذكور …………………………………………………………………………………………….. 17

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

2-3 پیشینه تحقیق ( دیدگاه ها و نظریات ) …………………………………………………………………………………………………….. 18

2-4 تعاریف و مفاهیم ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

2-4-1 استراتژی ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 27

2-4-2 مفهوم لغوی استراتژی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-4-3 مفهوم اصطلاحی استراتژی   ………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-4-4 مفهوم استراتژی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 28

2-4-5 انواع استراتژی ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 29

2-4-6 مفهوم امنیت ملی و کاربرد آن در استراتژی امنیت ملی ……………………………………………………………………….. 30

2-4-6-1 امنیت …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 31

2-4-6-2 امنیتملی ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-4-6-3 ابعاد امنیت ملی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-4-6-3-1 امنیت اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

2-4-6-3-2 امنیت نظامی …………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-4-6-3-3 امنیت اطلاعاتی………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

2-4-6-3-4 امنیت سیاسی، فرهنگی ……………………………………………………………………………………………………………… 35

2-4-6-3-5 امنیت اجتماعی، فرهنگی……………………………………………………………………………………………………………. 36

2-4-6-3-6 امنیت محیط زیست ………………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-5 مفهوم شناسی تحریم………………………………………………………………………………………………………………………………. 37

2-5-1 تحریم های اقتصادی آمریکا علیه جهان……………………………………………………………………………………………….. 38

2-5-2 تاریخچه تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران……………………………………………………………………….. 39

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

2-6 روش ماتریس تحلیل …………………………………………………………………………………………………………………………….. 43

فصل سوم (بررسی جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا ) ………………………………………………. 48

3-1  کلیاتی درباره ایران ………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

3-1-1 پرچم جمهوری اسلامی ایران …………………………………………………………………………………………………………….. 51

3-1-2موقعیت جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران ………………………………………………………………………………………….. 51

3-1-2-1 موقعیت ریاضی……………………………………………………………………………………………………………………………… 51

3-1-2-2 موقعیت نسبی………………………………………………………………………………………………………………………………… 51

3-2 وسعت جمهوری اسلامی ایران………………………………………………………………………………………………………………… 52

3-3 شکل کشور جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………………………………………….. 52

3-3-1 توپوگرافی ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 52

3-3-2 جمعیت ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 53

3-3-3 دین و مذهب ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 54

3-3-4 منابع کشور ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 54

3-3-5 حوضه های رودهای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………………………….. 55

3-3-5-1 رودخانه های حوضه دریای خزر ……………………………………………………………………………………………………. 55

3-3-5-2 حوضه خلیج فارس و دریای عمان …………………………………………………………………………………………………. 56

3-3-5-3 حوضه دریاچه ارومیه…………………………………………………………………………………………………………………….. 56

3-3-5-4 حوضه مركزی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 56

3-3-5-5 حوضه خاوری……………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

3-4  خلیج فارس …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 56

3-4-1 جزایرایرانیخلیجفارس ……………………………………………………………………………………………………………………….. 57

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

3-4-2 خطرنیروهاینظامیبیگانهبرایخلیجفارس ………………………………………………………………………………………………… 58

3-5 نکتهجغرافیایی ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 58

3-6سرزمینایالات متحده آمریکا…………………………………………………………………………………………………………………….. 60

3-6-1 پرچم و نشان ملی ایالات آمریکا ……………………………………………………………………………………………………….. 61

3-6-2 نشان ایالات متحده آمریکا ………………………………………………………………………………………………………………… 61

3-6-3 جمعیت ایالات متحده آمریکا ……………………………………………………………………………………………………………. 61

3-6-4جغرافیای طبیعی ایالات متحده آمریکا………………………………………………………………………………………………….. 62

3-7اقتصاد ایالات متحده آمریکا…………………………………………………………………………………………………………………….. 63

3-8 آب و هوای ایالت های آمریکا………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-9 اهدافاستقرارنیروهاینظامیآمریکادرمنطقه ………………………………………………………………………………………………….. 65

3-9-1 نیروهاوپایگاه هاینظامیایالات متحده آمریکا …………………………………………………………………………………………. 66

3-9-2 نیروهایآمریکاییدراطرافمرزهایایران ……………………………………………………………………………………………………. 69

فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق) ………………………………………………………………………………. 70

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

4-1 ژئوپلیتیكایرانونظامامنیتمنطقهای ……………………………………………………………………………………………………………… 72

4-2 نقش منطقه خلیج فارس و جمهوری اسلامی ایران در چشم انداز ژئوپلیتیک انرژی……………………………………. 72

4-3 جمهوری اسلامی ایرانیكبازیگرتعادلبخشوسازنده……………………………………………………………………………………… 73

4-4 سابقهینقشآفرینیسازنده‌یایران ………………………………………………………………………………………………………………….. 73

4-5 منطق تلاش ایران برای كسب نقش بیشتر ………………………………………………………………………………………………. 74

4-5-1  امنیت سازی …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

4-5-2  فرصت سازی در سطح منطقه ای ………………………………………………………………………………………………………. 75

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

4-6 آثار علائق ژئوپلیتیک در رفتار ایالات متحده امریكا نسبت به ایران ………………………………………………………….. 76

4-7خاستگاهواهدافایالات متحده آمریکا از تقابل با جمهوری اسلامی ایران………………………………………………………. 78

4-7-1 امپریالیسم قدرت مسلط……………………………………………………………………………………………………………………… 78

4-7-2 پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر ساختار قدرت…………………………………………………………………………………….. 79

4-8 اهداف آمریكا در جلوگیری از افزایش نقش ایران …………………………………………………………………………………… 80

4-8-1  مقابله با برنامه ی هسته ای ایران ……………………………………………………………………………………………………….. 80

4-8-2  مسئله ی تروریسم…………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

4-8-3  مقابله با حضور و نفوذ ایران در كشورهای منطقه ………………………………………………………………………………. 82

4-9 تأثیرات تقابل میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بر امنیت ملی (ج ا ا ) ………………………… 83

4-9-1  چالش‌های امنیتی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 83

4-9-1-1  چالش‌های نظامی …………………………………………………………………………………………………………………………. 83

4-9-1-2  چالش‌های سیاسی ………………………………………………………………………………………………………………………… 84

4-9-1-3  چالش‌های اقتصادی ……………………………………………………………………………………………………………………… 85

4-9-1-4  چالش‌های هویتی …………………………………………………………………………………………………………………………. 86

4-9-2  فرصت‌های امنیتی ……………………………………………………………………………………………………………………………. 87

4-9-2-1  فرصت‌های ملی …………………………………………………………………………………………………………………………… 87

4-9-2-2  فرصت‌های منطقه‌ای …………………………………………………………………………………………………………………….. 88

فصل پنجم ( بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات ) ……………………………………………………………………………………………… 96

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 97

5-1 جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 97

5-2 آزمون فرضیات …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 99

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

5-3 نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 104

5-4 پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 107

 

 

 

 

فهرست جدولها

عنوان                                                                                                                                        صفحه

 

جدول 2-1 تاریخ، دلایل و دامنه ی مهم ترین تحریم های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی ایران………………………………… 41

جدول 2-2 ماتریس زمان هشدار و توان آسیب رسانی تهدید …………………………………………………………………………. 44

جدول  2-3 ماتریس ارزیابی احتمال خطر  ……………………………………………………………………………………………………. 45

جدول  2-4 احتمالات تهدیدات امنیت ملی ………………………………………………………………………………………………….. 46

جدول 2-5 احتمال استراتژیک تهدیدات………………………………………………………………………………………………………… 46

جدول 4-1 ماتریس تحلیل زمان هشدار و توان آسیب رسانی تهدیدات ………………………………………………………….. 90

جدول 4-2 ماتریس ارزیابی احتمال خطر ……………………………………………………………………………………………………… 90

جدول 4-3 رویکرد محاسبه احتمال تهدیدات ……………………………………………………………………………………………….. 91

جدول 4-4 تعیین احتمال استراتژیک تهدیدات ……………………………………………………………………………………………… 91

جدول 5-1 ماتریس تحلیل زمان هشدار و توان آسیب رسانی تهدیدات ………………………………………………………….. 100

جدول 5-2 ماتریس ارزیابی احتمال خطر ……………………………………………………………………………………………………… 100

جدول 5-3 رویکرد محاسبه احتمال تهدیدات ……………………………………………………………………………………………….. 101

جدول 5-4 تعیین احتمال استراتژیک تهدیدات ……………………………………………………………………………………………… 101

 

 

فهرست شکلها

عنوان                                                                                                                                        صفحه

شکل 3-1 نقشهجمهوریاسلامیایران…………………………………………………………………………………………………………………. 50

شکل 3-2پرچمجمهوریاسلامیایران…………………………………………………………………………………………………………………. 51

شکل 3-3پرچم ایالات متحده آمریکا ……………………………………………………………………………………………………………. 61

شکل 3-4نشان ملی ایالات متحده آمریکا ………………………………………………………………………………………………………. 61

                                              

 

چکیده

خلیج فارس یکی از نقاط استراتژیک و حیاتی از نقطه نظر سیاست بین الملل می باشد. علاوه بر اهمیت کشتی رانی، کشف و استخراج منابع عظیم نفت، گاز و وابستگی شدید کشورها به این مواد به عنوان مواد حیاتی برای صنعت، اهمیت ژئوپلیتیک این منطقه را بیشتر نموده است. به گونه ای که در هیچ برهه ای از مطامع قدرتهای بزرگ خالی نبوده است. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و قطع شدن منافع ایالات متحده در این کشور و تلاش روز افزون این کشور جهت مقابله با ایران از طریق حضور نظامی و یا ایجاد پایگاه های نظامی و تحریک کشورهای منطقه و نفاق افکنی، موجبات تقابل بیشتر ایران و ایالات متحده آمریکا را فراهم ساخته است. ادامه این روند منافع حیاتی دو طرف را می تواند تهدید کند و یا حداقل بسیاری از ظرفیت های موجود جهت توسعه و ترقی را از بین ببرد. در این پژوهش ضمن تبیین موقعیت ممتاز جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس به مباحث مربوط به امنیت ملی این کشور پرداخته شده است. و این موضوع مورد توجه بوده که جمهوری اسلامی ایران جهت تامین امنیت ملی خود با چه چالشهایی مواجه بوده و منافع متضاد این کشور با ایالات متحده آمریکا تا چه اندازه می تواند برای کشور تهدید آمیز باشد و یا چگونه می توان این تهدیدها را به فرصت تبدیل نمود.

این مطالعه از نوع توصیفی و کتابخانه ای می باشد، که با بهره گرفتن از روش ماتریس تحلیل بررسی شد. نتایج نشان داد که تقابل ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار است.

کلید واژگان: امنیت ملی، جمهوری اسلامی ایران، ایالات متحده آمریکا، تقابل ژئوپلیتیک

 

مقدمه

یكی از اساسی ترین مفاهیم و و اژه های مطرح در چگونگیبرقراری روابط میانکشورها، «امنیت ملی[1]» می باشد. تعاریف مختلف و متنوعی از این واژه ارائه شده است، اندیشمندان تلاش زیادی برای ارائه تعاریف جامع و مانع از امنیت ملی و خارج ساختن آن از ابعاد نظامی و تعمیم آن به سایر ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی، مصروف داشته اند كه نتیجه آن، رویكردهای نوین به مفهوم «امنیت ملی» است.

«زبیگنوبرژینسكی[2]» در مورد امنیت ملی گفته است : منظور من از امنیت ملی یعنی جنبه ی محدود آن، امنیت نظامی صرف نیست. گرچه قدرت نظامی یكی از ابعاد مهم …….، در عوض معتقدم كه امنیت ملی ملاحظات بیشتری را در بر می گیرد. از جمله زمامداری سیاسی، قدرت اقتصادی، نوآوری فناوری، حیات ایدئولوژیكی[3] و غیره، تلاش برای نیل به امنیت ملی، بدون عنایت به چنین ملاحظاتی چندان موثر نخواهدبود و احتمالاً به شكست می انجامد(خلیلی،1369:ص3).

در مفهوم كلاسیك، «امنیت ملی» به معنای صیانت از مردم و سرزمین یك كشور در مواجهه با تهاجمات نظامی بیگانگان بوده است لیكن، رویكرد نوین به این واژه، حفاظت و صیانت از منافع و مصالح حیاتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و فقدان تهدید ارزشهای بنیادین و حیاتی نسبت به یك واحد سیاسی و ملت متبوع آن، «امنیت ملی» آن كشور تلقی می گردد.

بسیاری از اندیشمندان سیاسی، فقدان تهدید نسبت به منافع و ارزشهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را در كنار فقدان تهدید نظامی، از عوامل و عناصر مقوم امنیت ملی میدانند، لیكن در تبیین و تفسیر مفهوم امنیت ملی، شرایط، فضای عمومی، شرایط جغرافیایی و …هركشورراتعیینكنندهمیدانند .

جنگ جهانی دوم یک جنگ فراگیر بین سپتامبر ۱۹۳۹ تا اوت ۱۹۴۵ بود. این جنگ بسیاری از کشورهای جهان را درگیر کرد تا جایی که دو دسته از کشورهای مختلف به نام‌های متّحدین و متّفقین به وجود آمد.

ایالات متحده آمریکا در فاصله بین دو جنگ جهانی یعنی ۱۹۱۸ تا ۱۹۳۹ در یک بحران فزاینده اقتصادی به سر می‌برد، اما دولت آمریکا و صاحبان صنایع این کشور چرخ صنایع خود را در مسیر تولید صنایع نظامی به حرکت درآوردند، به طوری که درطول جنگ دوم جهانی در اروپا، مصرف سلاح‌های آمریکایی مانند هواپیما، کشتی جنگی و تجارتی، توپ و تانک درجنگ باعث رونق صنایع و اقتصاد آمریکا شد.

با پایان جنگ جهانی دوم و معرفی ایالات متحده آمریکا به عنوان قدرت برتر در سطح جهانی و تضعیف بریتانیا که موجب از دست دادن مناطق تحت نفوذ در سطح جهان و خروج از خلیج فارس به دلیل پر هزینه بودن یک نوع خلاء قدرت در منطقه ایجاد شد، ایالات متحده آمریکا به یمن شکوفایی اقتصادیش در صدد برطرف نمودن این خلاء بر آمده و حد نهایت سعی می کند به نوعی با رژیم های منطقه مناسبات متقابلی برقرار نماید. یکی از کشورهایی که تحت نفوذ ایالات متحده آمریکا قرار گرفته بود ایران بود که تحت حکومت رژیم پهلوی به حافظ منافع و حیات خلوت ایالات متحده آمریکا تبدیل شده بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای و باشعار صدور انقلاب اسلامی نوعی تهدید نسبت به منافع ایالات متحده آمریکا  در جهان عموما ودر سطح خاورمیانه خصوصا تبدیل گردید و جهان شاهد به قدرت رسیدن قدرت نو ظهوری بود که متاثر از دیدگاه های اسلامی و اتخاذ سیاست نه شرقی، نه غربی منافع قدرتهای سلطه گر را تهدید می نماید و تا حدود بسیار زیادی دست این ایلات متحده آمریکا را از منابع بسیار غنی نفت و گاز منطقه کوتاه نموده و بازار بسیار مهم محصولات صادراتی آن را در منطقه با مخاطره روبرو نموده است.

به زعم ایالات متحده آمریکا، جمهوری اسلامی ایران به دلایل زیر منشاء و خاستگاه اسلام انقلابی یا به تعبیر آنان بنیادگرایی و افراط گرایی اسلامی است. و به نوعی، به تقابل ایدئولوژیک با ایالات متحده برخاسته، و هژمونی جدیدی را در منطقه رقم زده است.

یک-آینه‌های ساده

در این مدل‌ها معمولاً یک آینه تراش‌خورده است که در قسمت پشت برای نصب آینه آویزی تعبیه‌شده است گاهی اوقات در طراحی‌های مینیمال این نوع آینه‌ها سرویس بهداشتی به شدت موردتوجه قرار می‌گیرند این نوع مدل معمولاً ارزان‌ترین مدلی هست که می‌توان انتخاب نمود این نوع از آینه‌های دستشویی معمولاً درسرویس بهداشتی‌های عمومی استفاده می‌شود

 

دو-آینه‌های ساده با قاب

یک-آینه‌های ساده

در این مدل‌ها معمولاً یک آینه تراش‌خورده است که در قسمت پشت برای نصب آینه آویزی تعبیه‌شده است گاهی اوقات در طراحی‌های مینیمال این نوع آینه‌ها سرویس بهداشتی به شدت موردتوجه قرار می‌گیرند این نوع مدل معمولاً ارزان‌ترین مدلی هست که می‌توان انتخاب نمود این نوع از آینه‌های دستشویی معمولاً درسرویس بهداشتی‌های عمومی استفاده می‌شود

 

دو-آینه‌های ساده با قاب

 
 
 
تفاوت این مدل‌ها با مدل قبل در قاب آن هست که معمولاً این قاب در مدل‌های قدیمی از جنس پلاستیک می‌باشد و مدل‌های جدید با قاب پی‌وی‌سی می‌باشد درمدل‌های با قاب پی‌وی‌سی معمولاً یک زیر آینه (اتاژور) هم وجود دارد این مدل‌ها بیشتر در سرویس حمام استفاده قرار می‌گیرد

 

سه- مدل‌های باکس آینه‌ای

 
 
 
این نوع از آینه دستشویی معمولاً باکسی هست (کمد و یا کابینت) که بر روی درب آن آینه وجود دارد در این مدل چون در پشت آینه باکس تعبیه‌شده هم آینه و هم باکس بزرگ می‌باشد. معمولاً این مدل‌ها در دو جنس پلاستیکی و هم پی‌وی‌سی در بازار موجود می‌باشد اگر وجود آینه بزگ و باکس نظم‌دهنده بزرگاز ضرورت های سرویس بهداشتی می‌باشد و از در سرویس بهداشتی فضای کافی برای آینه و باکس بزرگ ندارید این مدل بهترین انتخاب می‌باشد.

 

چهار-آینه باکس

در این مدل‌ها معمولاً از سه قسمت آینه قسمت تزئینی و باکس تشکیل‌شده تنوع در این نوع از آینه باکس‌ها زیاد می‌باشد این نوع آینه‌ها در سایزهای مختلف تولیدمی‌شود و 

 
 
 
تفاوت این مدل‌ها با مدل قبل در قاب آن هست که معمولاً این قاب در مدل‌های قدیمی از جنس پلاستیک می‌باشد و مدل‌های جدید با قاب پی‌وی‌سی می‌باشد درمدل‌های با قاب پی‌وی‌سی معمولاً یک زیر آینه (اتاژور) هم وجود دارد   این مدل‌ها بیشتر در سرویس حمام استفاده قرار می‌گیرد

 

سه- مدل‌های باکس آینه‌ای

 

 

<a href="http://40y.ir/%d8%ae%d8%b1%db%8c%d8%af-%d8%a2%db%8c%d9%86%d9%87-%d8%af%d8%b3%d8%aa%d8%b4%d9%88%db%8c%db%8c-%d9%88-%d8%ad%d9%85%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af-%d9%87%d8%a7-%d9%88-%d9%86%d8%a8%d8%a7%db%8c/"><img class="alignnone wp-image-170859″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/ddsd_001-268x300-268x300.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="171″ height="191″ /></a>

 
 
این نوع از آینه دستشویی معمولاً باکسی هست (کمد و یا کابینت) که بر روی درب آن آینه وجود دارد در این مدل چون در پشت آینه باکس تعبیه‌شده هم آینه و هم باکس بزرگ می‌باشد. معمولاً این مدل‌ها در دو جنس پلاستیکی و هم پی‌وی‌سی در بازار موجود می‌باشد اگر وجود آینه بزگ و باکس نظم‌دهنده بزرگاز ضرورت های سرویس بهداشتی می‌باشد و از در سرویس بهداشتی فضای کافی برای آینه و باکس بزرگ ندارید این مدل بهترین انتخاب می‌باشد.

 

چهار-آینه باکس

در این مدل‌ها معمولاً از سه قسمت آینه قسمت تزئینی و باکس تشکیل‌شده تنوع در این نوع از آینه باکس‌ها زیاد می‌باشد این نوع آینه‌ها در سایزهای مختلف تولیدمی‌شود و 

میشود. در واقع ما در این نوع جرم شناسی به دنبال این موصوف هستیم که چرا در یک محل، عدهای مرتکب جرم میشوند، چرا افراد این مکان مرتکب جرم خاصی میشوند، در یک جمله در این جرم شناسی، فرآیند تصمیم گیری و ارتکاب جرم با توجه به عوامل خرد شخصی و فردی مورد توجه قرار میگیرد. به عبارتی دیگر در این شاخه از جرم شناسی این امر مورد توجه است که به چه علت یا سببی فرد مرتکب انجام جرم میشود و همچنین محدوده مورد بررسی در این شاخه از جرم شناسی محدود و مشخص هست.
ب: جرم شناسی کلان
برخلاف جرم شناسی خرد، جرم شناسی کلان دیدگاه های کلی را بررسی و ارزیابی میکند، به عبارت دیگر، مجموعه جرائمی که بدون در نظر گرفتن زمان، مکان و یا سازمان جوامع رخ میدهند و نیز جرائمی که به دولت، نظام اقتصادی، نظام ساختاری و شرایط جغرافیایی مربوطاند در این بخش مطالعه میشوند. جرم شناسی کلان در واقع، توده جرائم را صرف نظر از نوع جرم، یعنی مجموعه جرائم در زمان و مکان – تبهکاری بررسی میکند. در این شاخه از جرم شناسی، مجموعه جرائم را درباره سازمان جامعه، دولت و رژیم اقتصادی، سیاسی، ساختاری، و… بر نوسانات منحنی بزهکاری بررسی میشود.

جرم شناسی کاربردی شاخه‌ای از جرم شناسی است که موضوع آن بررسی مؤثرترین وسایل علمی مبارزه علیه بزهکاری است.جرم شناسی کاربردی یا عملی عبارت است از مطالعه علمی کارآیی امکانات مبارزه با بزهکاری. در جرم شناسی کاربردی بر این امر تأکید میشود که چگونه میتوان تدابیر جرم شناختی را به کار برد تا جرم را کاهش داد یا بزهکاری را ریشه کن کرد. پس جرم شناسی کاربردی مطالعات نظری را مبنا قرار می‌دهد تا علل و عوامل را شناسایی و راهکارهایی ارائه کند که برای ریشه کنی بزهکاری بدانیم از نظر روانی و اجتماعی باید چه اقداماتی را انجام دهیم.جرم شناسی کاربردی به سه شاخه جرم شناسی بالینی، جرم شناسی حقوقی. جرم شناسی پیشگیرانه تقسیم میشود که به طور مختصر به تعریف و توضیح آن‌ها میپردازیم.
الف: جرم شناسی بالینی
جرم شناسی بالینی رشتهای است که بر اساس مدل معمول در پزشکی شکل گرفته و اعمال میشود، غایت جرم شناسی بالینی جلوگیری از تکرار جرم است. عدهای این شاخه را تنها شاخه کاربردی جرم شناسی کاربردی میدانند. در این جرم شناسی پدیدهی فردی، یعنی شخص مجرم و آنچه مربوط به وی میشود، مورد مطالعه قرار میگیرد، لذا ممکن است از زوایای جامعه شناسی، روان شناسی و روانپزشکی مجرم را مورد توجه قرار دهد. جرم شناسی بالینی چون از پزشکی الهام میگیرد همان شیوه را دنبال میکند. در پزشکی معاینه، تشخیص، تجویز و درمان وجود دارد که در جرم شناسی بالینی هم این چهار مرحله وجود دارد.این شاخه از جرم شناسی با بهره گرفتن از علوم دیگر و به ویژه علوم پزشکی سعی در شناخت هرچه بیشتر مجرم و به کارگیری تدابیر درمانی متناسب با شخصیت او و درنهایت درمان و اصلاح مجرم است.
ب: جرم شناسی حقوقی
جرم شناسی حقوقی شاخهای از جرم شناسی کاربردی است که ارزش علمی محتوای سیاستهای جنائی و تأسیسات کیفری یا بیان حقوقی آن‌ها و اصطلاحاتی را که برای چاره یک وضعیت نامطلوب پیشنهاد شدهاند یا میتوان پیشنهاد کرد را مورد بررسی قرار میدهد.به عبارت دیگر جرم شناسی کار حقوقی که به جرم شناسی انتقادی نیز معروف است، در اصل به مطالعه انتقادی نهادها و ارگانهای نظام کیفری، مانند زندان، نهاد دادسرا، مجازات اعدام، وحدت یا تعدد قاضی و جرم انگاری میپردازد. در تعریف از این رشته از جرم شناسی میتوان گفت: شاخهای از جرم شناسی است که با به نقد کشیدن نهادهای عدالت کیفری درصدد علت یابی پدیده مجرمانه بر میآید. بدین ترتیب جرم شناسی حقوقی برآوردهای انتقادی از حقوق جزاست. در این زمینه تأثیر افزایش اختیارات قاضی در تعیین مجازات بر جرم و میزان مجازات مورد مطالعه قرار میگیرد. پس هدف، اصلاح حقوق جزا و نهادهای کیفری از طریق ارزیابی انتقادی آن‌ها است.به عبارت دیگر آن بخش از جرم شناسی کاربردی را که به انتقاد از نهادهای کیفری و اصلاح آن را میخواهد جرم شناسی حقوق میگویند. رسالت جرم شناسی حقوقی، بدین ترتیب، قضاوت یا داوری ارزش- بنیاد علمی- فنی سیاست جنایی و حقوق کیفری است، یعنی نقد فنی نهادهای سیاست جنایی و حقوق کیفری از منظر نظریه ها و یافتههای جرم شناسی و رشته های تخصصی آن، با هدف علمی و روزآمد کردن آن‌ها است.جرم شناسی حقوقی بر خلاف دیگر شاخه‌های جرم شناسی کاربردی، در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است و به آن پرداخته نشده است لذا در ادامه سعی میگردد که به بررسی جرم شناسی سرقت با تأکید بر جرم شناسی حقوقی پرداخته شود.
ج: جرم شناسی پیشگیرانه
این رشته به مطالعه علمی کارآیی و امکانات پیشگیری از بزهکاری، که ممکن است در سطح یک کشور، شهر یا محله باشد میپردازد. در این جرم شناسی ما به منظور عقیم و متوقف کردن جرم در آستانه ارتکاب یا در شرف ارتکاب جرم اقدام میکنیم. بنابراین، پیشگیری و ارعاب ناشی از اجرای مجازات و استفاده از نظام کیفری مد نظر ما نیست. در این جرم شناسی پیشگیری در کنار نظام کیفری وجود دارد، یعنی پیشگیری غیر کیفری، یا پیشگیری از ارتکاب جرم قبل از وقوع بزهکاری و دقیقاً هدف آن کمک به پیشگیری کیفری است، زیرا حقوق جزا و تهدید به مجازات، علی رغم شداد و غلاظ خود نتوانسته جلو موجب بزهکاری و وقوع آن را بگیرد.پیشگیری دو مفهوم موسع و مضیق دارد که به طور خلاصه تعریف میگردند:
1- مفهوم موسع پیشگیری
به موجب مفهوم موسع از پیشگیری هر آنچه علیه جرم بوده و جرم را کاهش دهد پیشگیری است. لذا مجازات، ترمیم خسارت مجنی علیه، فردی کردن مجازات به وسلیه قاضی پیشگیری هستند. لذا طیف وسیعی از اقدامات کیفری و غیر کیفری را در بر میگیرد.
2- مفهوم مضیق پیشگیری
پیشگیری از بزهکاری در مفهوم مضیق فقط در برگیرندهی مجموع تدابیر و اقدامهای غیر کیفری «کنشی» با هدف مقابله با بزهکاری از رهگذر کاهش یا از بین بردن علل جرم زا و نیز تأثیرگذاری بر فرصت‌های پیش جنایی است به گونهای که بتوان با بهره گرفتن از مبارزه کارهای کنشی «غیر کیفری» بر شخصیت افراد و موقعیتهای پیش از ارتکاب جرم تأثیر گذاشت. پیشگیری اجتماعی و پیشگیری وضعی از جمله پیشگیریهای غیر کیفری میباشند که به اختصار شرح داده میشوند:
2-1-پیشگیری اجتماعی
پیشگیری اجتماعی شامل آن دسته از تدابیر و اقداماتی است که با مداخله در فرآیند رشد افراد، بهبود شرایط زندگی آن‌ها و سالم سازی محیط اجتماعی و محیط طبیعی به دنبال حذف یا کاهش علل جرم زا و در نتیجه پیشگیری از بزهکاری است. پیشگیری اجتماعی به دو گونه «جامعه مدار» و «رشد مدار» تقسیم شده است.
2-1-1-پیشگیری اجتماعی جامعه مدار
پیشگیری اجتماعی جامعه مدار در تلاش است، تا با اتخاذ تدابیر و اقدامات مناسب برای از بین بردن یا کاهش عوامل جرم زا بر محیط اجتماعی و عمومی اثر گذارد برای نمونه، ایجاد مکان‌های تفریحی و یا احداث فضای سبز میتواند در کاهش یا حذف عوامل محیطی جرم زا نقش مهمی ایفا کند.
2-1-2-پیشگیری اجتماعی رشد مدار
پیشگیری اجتماعی رشد مدار که به آن پیشگیری زود هنگام نیز گفته می‌شود به دنبال آن است تا با شناسایی عوامل خطر، تقویت عوامل حمایتی و مداخله زودرس از پایداری افراد در بزهکاری جلوگیری کند. به بیان دیگر، پیشگیری اجتماعی رشد مدار میکوشد تا به کارگیری اقدامات مناسب روانشناختی-اجتماعی  زود هنگام از تداوم و استقرار رفتارهای مجرمانه در افراد ممانعت کند این اقدامات باید پیش از بروز و در آستانه اختلافهای احتمالی معمول جلوی عوامل خطری را که کودکان در معرض آن هستند بگیرد.
2-2-پیشگیری وضعی
منظور از پیشگیری وضعی از جرم مداخلاتی است که برای جلوگیری از وقوع جرم به ویژه از طریق کاهش فرصت‌های ارتکاب جرم و افزایش خطر ارتکاب جرم طراحی شده است، دو رکن اساسی در پیشگیری وضعی از جرم دیده میشود، دشوار کردن و کاهش امکان ارتکاب جرم و از بین بردن جذابیتهای جرم که محرک فرد به ارتکاب جرم است.
گفتار سوم: گذری بر چند نظریه جرم شناسی
بند اول: نظریه برچسب زنی
بسیاری از جرم شناسان ردپای نظریه برچسب زنی را به کتاب «جرم و اجتماع» (1938) اثر فرانک تانن بام باز می‌گردانند او معتقد بود وقتی فردی به عنوان بزهکار دستگیر می‌شود این برچسب «بزهکاری» علاوه بر اینکه می‌تواند تصویر شخص از خودش را تغییر دهد موجب می‌شود تا مردم نسبت به آن برچسب و نه به خود آن فرد واکنش نشان دهند. لکن این تفکر تانن بام عنوان برچسب زنی به خود نگرفت تا اینکه در سال 1963 آقای هوارد بکر استاد دانشگاه شیکاگو نظریه تانن بام را روز آمد کرد و تئوری برچسب زنی یا انگ زنی یا لکه زنیرا ارائه کرد.
نظریه برچسب زنی در فضای انتقاد به حقوق کیفری و جرم شناسی زمان خود مطرح شد و ابتدا تعریف حقوقی (قانونی) جرم و فرایند جرم انگاری را مورد انتقاد قرار داد و سپس برچسب زنی را به عنوان عامل جرم مطرح و از جرم شناسی موجود به خاطر خُرد نگری و نادیده گرفتن نقش حقوق کیفری و نهادهای کنترل جرم در بررسی عوامل جرم به شدت انتقاد کرد. نظریه پردازان برچسب زنی خاطر نشان می‌کنند که نباید اجازه داد جرم‌های کمتر خطرناک با برخورد هایی مانند بازداشت، حضور در دادگاه و حبس مواجه شود. بلکه برعکس به نظر آنان، واکنش در برابر این جرم‌ها باید مبتنی بر اصل عدم مداخله (بنیادی)، یا دست کم اصل کمترین مداخله، باشد. آنان همچنین به احتمال ضرورت یافتن جرم زدایی از برخی اعمال (بی بزه دیده) یا (دور از تجاوز گری) توجه می‌دهند. با این استدلال که این کار می‌تواند از احتمال بدنامی‌های ناروا و غیر ضروری بکاهد. در کل می‌توان گفت که دیدگاه برچسب زنی، بر این نکته پا می‌فشارد که مقامات دستگاه جزایی، باید با بسیاری از گونه‌های متفاوت اعمال و رفتارهای مجرمانه، برخوردی توأم با مدارا پیشه کنند. استدلال ارائه شده در این خصوص، آن است که قدرت برچسب زنی، نقشی مهم و تعیین کننده دارد و آثاری ماندگار برجا می‌گذارد. پس باید آن را به شکلی حساب شده و در موارد کاملاً ضروری به کار بست.
برچسب زنی به‌عنوان عامل جرم زا
حفظ یک خود- انگارۀ نامجرمانه، برای اغلب مردم خیلی مهم است وقتی شخص دستگیر و محاکمه و در نهایت محکوم می‌شود جامعه طی این فرایند شخص را به طور رسمی و گسترده مجرم معرفی می‌کند. در این صورت ممکن است شخص تصویر داده شده از سوی جامعه را بپذیرد و بر اساس آن، تصویر شخصی خویش را تغییر دهد و خود- انگارۀ مجرمانه در وی شکل گیرد رفتار مجرمانه‌ای که در بستر یک خود- انگارۀ نامجرمانه به علل مختلف زیستی، روان شناختی و جامعه شناختی روی می‌دهد از نظر لمرت انحراف اولیه است ولی رفتار مجرمانه‌ای که در بستر یک خود –انگارۀ مجرمانه ارتکاب می‌یابد انحراف ثانویه و فرایند آن از نظر لمرت به شرح ذیل است.
«1- انحراف اولیه؛
2- مجازات اجتماعی؛
3- انحراف اولیه بیشتر؛
4- مجازات سنگین‌تر و پس زدن؛
5- انحراف بیشتر احتمالاً همراه با شروع تمرکز خصومت‌ها و کینه‌ها بر روی کسانی که این مجازات‌ها را ایجاد می‌کنند؛
6- بحران‌ها به پایان حد تحمل می‌رسد، و در قالب کنش رسمی به وسیله نشان دار کردن فرد منحرف از سوی اجتماع ظاهر می‌شود؛
7- تقویت رفتار فرد منحرف به عنوان واکنشی نسبت به نشان دار شدن و مجازات؛
8- پذیرش نهایی موقعیت اجتماعی منحرف و تلاش‌هایی برای تنظیم بر اساس نقش مرتبط».
عوامل مؤثر در پذیرش خود- انگارۀ مجرمانه
در تغییر خود- انگارۀ نامجرمانه و پذیرش خود- انگارۀ مجرمانه عوامل زیر مؤثر هستند
1-  شمار کسانی که شخص را مجرم معرفی می‌کنند یا با برچسب زنندگان هم نوایی می‌کنند.
2-  دفعات برچسب که هر چه فرد بیشتر برچسب بخورد احتمال اینکه خود- انگارۀ مجرمانه بگیرد بیشتر می‌شود.
3-  دفاع فرد برچسب خورده در مقابل حمله‌های واکنش اجتماعی که موجب میشود فرد برای کاستن از فشارهای ناشی از برچسب مجرمانه را بپذیرد؛ زیرا کسانی که خود را کاملاً مجرم تصور می‌کنند هنگامیکه دیگران آن‌ها را با این عنوان‌ها  معرفی می‌کنند کم‌تر تهدید می‌شوند.
نتایج نظریه
نظریه برچسب زنی ترکیبی از چند خط نظری است. در حال حاضر حداقل دو راه ورودی اصلی وجود دارد. نخست آنکه، مفهومی از واکنش اجتماعی وجود دارد. این جزء از مسئله، به تفاوت‌های موجود در واکنش نسبت به انحراف می‌پردازد و بر روی معنای انحراف از نظر مخاطبان متمرکز می‌شود. دوم، مسئله انحراف ثانویه است یعنی مسئله اینکه برچسب در مورد فرد برچسب خورده به چه معنایی است و چه کار میکند. اگر چه هر دوی این جنبه‌ها با یکدیگر سازگارند، اما به نظر میرسد که به دو رهیافت نظری متفاوت اشاره دارند. در نهایت باید اشاره کرد که مفاهیم مربوط به نظریه برچسب زنی در حوزه نظام عدالت کیفری مربوط به اطفال  بیشتر بکار رفته شد و قضازدایی، جرم زدایی، قانونمند سازی و نهادینه سازی در این حوزه از نظام عدالت کیفری، تحت تأثیر مفاهیم این نظریه هستند.
بند دوم: نظریه فشار ساختاری
نظریه فشار ساختارىرفتارهاى انحرافى را نتیجهی فشارهاى اجتماع مى‌داند که بعضى مردم را وادار به کج‌روی مى‌کند. تعبیر بسیار سادهی این نظریه در یک ضرب‌المثل معروف آمده است که «فقر باعث جرم مى‌شود». به موجب این ضرب‌المثل وجود فراوان فقر در یک ساختار اجتماعى فشارهایی را براى بروز انواع خاصى از کج روی‌ها فراهم مى‌سازد.
نظریهی نوین فشارهاى ساختارى مفهوم «بى‌هنجاری» را به‌وسیله دورکیم وارد جامعه‌شناسى کرد. دورکیم مفهوم بى‌هنجارى را جهت روحیه مردم جامعه‌هاى شهرى ابداع کرد. او بى‌هنجارى را از ویژگى‌هاى اجتماعى دانست که در آن هنجارها مبناى ثابت و محکمى ندارند و مردم نمى‌دانند از آنان چه انتظار مى‌رود و تکلیف آن‌ها چیست؟
به‌طور کلی، بى‌هنجاری، به وضعیت آشفته‌اى در جامعه گفته مى‌شود که هنجارها از بین رفته، یا در تضاد قرار گرفته باشند. جامعه‌اى که در آن به‌طور گسترده بى‌هنجارى وجود داشته باشد، در خطر تلاشى قرار مى‌گیرد؛ زیرا اعضاء آن جامعه براى نیل به مقاصد مشترک خطوط راهنمایی در اختیار ندارند و اغلب مواقع احساس نگرانى و بى‌جهتى مى‌کنند. در واقع وی بزهکاری را نتیجه وجود بی هنجاری یا ( خلأ هنجار) در رفتار مجرم توصیف می‌کند، که خود نتیجه ضعف هنجارهای اجتماعی در نزد اعضای جامعه است. وی جرم را پدیده‌ای انتزاعی نمی‌داند و معتقد است که همواره باید در یک فرهنگ معین و زمان و مکان معین بررسی شود.
پس از دورکیم «رابرت مرتُن» (۱۹۶۸) جامعه‌شناس آمریکائى نظریهی خود را بر پایه نظریهی او تعمیم داد. از دیدگاه مرتُن نه تنها خودکشی، بلکه انواع رفتارهاى انحرافى نیز حاصل شرایط بى‌هنجارى جامعه است. او مى‌گوید که فرد در نتیجهی اجتماعى شدن (جامعه‌پذیری)، هدف‌هاى مهم فرهنگى و نیز راه‌هاى مقبول دستیابى به این هدف‌ها براى فرد فراهم نباشد و او ناچار شود راه‌هاى دیگرى را در پیش گیرد. ممکن است رفتارى از فرد سر زند که به انحراف اجتماعى منجر گردد.
نکات عمده این نظریه
1- اغلب اعضای جامعه دارای یک نظام مشترک ارزش‌ها هستند( یا نسبت به چنین نظامی جامعه پذیر شده‌اند).
2- این نظام ارزشی مشترک به ما می‌آموزد آنچه را که برای رسیدن به آن باید تلاش کنیم (اهداف فرهنگی) و مناسب ترین راه‌های رسیدن به آن‌ها( ابزارهای اجتماعی) کدام ها هستند.
3- اگر اهداف و ابزارهای به دست آوردن آن‌ها به شکل مساوی مورد تأکید قرار نگرفته باشند، یک شرایط نابهنجاری به وجود می‌آید.
4- در یک جامعه نابسامان، درجه های مختلف دستیابی به این اهداف و ابزارها وجود دارد. لذا، ابزارها در درون جامعه نابسمان به طور مساوی تقسیم نشدهاند.
5- برخی جوامع مانند ایالات‌متحده ممکن است بر اهداف موفقیت بگذارند. در یک جامعه نابسامان، این مسئله به نوعی تلاش در جهت رسیدن به آن اهداف منجر می‌گردد اما دسترسی کافی به ابزاری برای دستیابی به اهداف ندارند.
6- بدون وجود دستیابی معقول به ابزارهای تأییدشده‌ی اجتماعی، اعضای جامعه تلاش خواهند کرد تا راه‌هایی را برای حل این فشار برای پیشرفت بیابند. این راه‌حل‌های بدیل با عنوان (شیوه‌های تطابق) خوانده میشوند.
7- شیوه‌های گوناگون تطابق به وسیله ترکیب‌های پذیرش، پس زدن یا جایگزینی برای اهداف و ابزارها شکل گرفته است.
الف- اگر در مقابل فشار اخلاقی فرد به «پذیرش» ارزش، اهداف و ابزارها ادامه دهد، شکل رفتار به صورت، «تطابق» نمایان می‌شود. این رایج ترین شکل تطابق است.
ب- اگر فرد، اهداف را بپذیرد اما اهداف‌های رسیدن به آن اهداف را پس زند، شکل رفتار حالت انحرافی و «ابداعی» را به خود می‌گیرد. در اینجا، راه‌های سریع تر و قابل دسترسی تر برای دستیابی به اهداف به وجود می‌آید.
ج- اگر فرد، اهداف را غیرقابل دسترسی بیابد ( آن‌ها را پس می‌زند) اما اگر ابزارها به هر حال بپذیرد شکل رفتار، انحرافی و « آیین پرستی» می‌باشد. در این حال، تمرکز فرد به اهداف به روی ابزار هاست.
د- اگر فرد هم اهداف و هم ابزارها را پس زند، شکل رفتار، انصرافی و عقب نشینی خواهد بود. فردی که چنین رفتاری را نشان می‌دهد. دیگر برای رسیدن به اهداف تلاش نمی‌کند و حتی به جریان عادی زندگی نیز ادامه نمی‌دهد.
ه- اگر هم اهداف و هم ابزارها پس زده شوند و سپس جایگزین گردند، در این حال شکل رفتار، انحرافی و شورشی خواهد بود. این شکل از انحراف در حال حاضر شیوه ای که جامعه بر آن اساس تنظیم شده را پس می‌زند و تلاش می‌کند تا شکل جدیدی از جامعه را بنا نهد.
بند سوم: نظریه معاشرت‌های ترجیحی
این دیدگاه نخستین بار توسط جامعه شناس مشهور آمریکایی آقای ساترلند مؤلف کتاب اصول جرم شناسی، مطرح گردید. به نظر آقای ساترلند افراد در طول حیاتشان از محیط‌ها و گروه‌های مختلفی می‌گذرند و یا در آن‌ها عضو می‌شوند و رفت‌وآمد می‌کنند. یک فرد ممکن است در آن واحد به چند گروه و محیط وابسته باشد. در میان گروه‌هایی که فرد در آن‌ها رفت‌وآمد می‌کند، بعضی جنبه هنجاری دارند و بعضی جنبه غیر اجتماعی دارند و بعضی جنبه ضد اجتماعی دارند.
آقای ساترلند معتقد است که درست است که فرد در طول حیاتش از تشکل‌های مختلف می‌گذرد. اما نسبت به بعضی یک سمپانی و همدلی و نسبت به بعضی تعلق خاطری پیدا میکند که وابسته‌اش را به آن تشکل زیاد می‌کند: لذا بعضی از فرامین را مبنی بر نقص قانون یا تبعیت از قانون بدهد، نتیجه متفاوت است. بنابراین کثرت تماس و مدت تماس فرد با آن گروه باعث می‌شود که به تدریج فرد بدون توجه به این که فرمان این گروه ضد اجتماعی و ضد ارزش است، آن فرمان را انجام دهد. در همان زمان ممکن است فرد دیگری وابسته به گروهی به هنجار باشد. پس تبدیل به انسانی درستکار می‌شود. بنابراین بزهکاری در قلب این نظریه یعنی پیروی از فرمان‌ها، دستورها و قوانین یک گروه و تشکل به لحاظ اینکه فرد در روند زندگی خود نسبت به آن گروه تعلق خاطری یافته است و لذا بدون تفکر راجع به ماهیت آن فرامین آن‌ها را انجام می‌دهد لذا ارتکاب جرم از نظر ساترلند به علت عامل توارث، نقش زیست شناسی، نیاز اقتصادی و… نیست بلکه به این دلیل است که مکانیسم جذب اجتماعی در گروه و تشکلی انجام شده که اتفاقاً آن گروه مجرمانه بوده است. به عبارت دیگر فرآیند یادگیری اجتماعی فرد و اجتماعی شدن وی در آن وادی انجام شده که اتفاقاً آن وادی مجرمانه و همراه با بزهکاری است.
بر این اساس ساترلند 9 رکن را برای نظریه خود بیان می‌کند:
1- جرم آموختنی است؛ به این معنا که ارتکاب جرم ذاتی نبوده بلکه اکتسابی است.
2- رفتارهای جنایی در رابطه با اشخاص دیگر در فرایند ارتباطی آموخته می‌شود.

امام صادق (ع) نیز در تحف العقول می فرمایند:

((… از نوشابه ها هر آنچه زیادش عقل را زایل نكند نوشیدنش عیب ندارد. هر آنچه زیادش مستی آورد و عقل را تغییر دهد كم آن نیز حرام است)).

هنگامی كه بحث مستی پیش آمد، دانشمندان علوم نظری در مقابل آن جبهه گیری كردند از جمله شاعران، فقیهان، عارفان و … . بسته به اینكه مجرای این اندیشه چیست، دیدگاه و بنابراین نتایج متفاوت خواهد بود. حتی در میان خود این گروه ها نیز مكاتبی بوجود آمد كه با سایر مكاتب آن گروه اختلاف عقیده دارند. اگر فقط از جنبه ی فقهی به این مسئله پرداخته شود با توجه به اینكه نظرات بی شماری در این رشته وجود دارد مجال پرداخت به همه ی آنها نیست. بنابراین باید مشخص شود در كدام فرع از رشته ی حقوق باید به آن پرداخته شود.

آیا در زمره حقوق كیفری یا جرم شناسی باید مورد بررسی قرار گیرد؟

این بحث از آنجا ناشی می شود كه بین این دو رشته ارتباط نزدیكی وجود دارد. چرا كه قوانین كیفری ثمره بحث جرم شناسان است. این كه اصل مجازات باشد یا نه اهداف  آن چه باشد و…  همه مورد بحث جرم شناسان است. از سوی دیگر موضوع جرم شناسی مجرم است كه آنرا حقوق كیفری تعیین می كند. بنابراین این دو لازم و ملزوم یكدیگرند. در اینجا از حقوق كیفری استفاده می شود تا روشن شود كه این شخص مجرم و بنابراین مسنحق كیفر است یا نه. بنابراین از اصول مورد قبول حقوق كیفری استفاده خواهد شد. خود موضوع مسئوولیت كیفری یكی از مباحث بسیار مهم و در عین حال اختلافی در حقوق است و ما بدون اثبات آن نمی توانیم حكمی استخراج كرده و به شخص مست تحمیل نماییم. بنابراین بیشتر مباحث حول محور مسئوولیت كیفری خواهد بود.  بنا به روش دانشمندان و فقیهان ابتدا موضوعات تعریف خواهند شد و سپس به اصل مسئله یعنی حمل موضوع بر محمول و قابلیت یا عدم قابلیت آن پرداخته خواهد شد.

 

 

بیان مسئله:

طبق ماده 154 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 «مستی و بی‌ارادگی حاصل از مصرف اختیاری مسکرات، مواد مخدر و روانگردان و نظایر آنها، مانع مجازات نیست، مگر اینکه ثابت شود مرتکب حین ارتکاب جرم به طور کلی مسلوب‌الاختیار بوده است. ولی چنانچه ثابت شود مصرف این مواد به منظور ارتکاب جرم یا با علم به تحقق آن بوده است و جرم مورد نظر واقع شود به مجازات هر دو جرم محکوم می‌شود.» همان‌طور که ملاحظه می‌شود، ماده مذکور به درستی، مستی را ناشی از مصرف سایر مسکرات (غیر از الکل مثل مواد مخدر) هم می‌داند و موضعی را که اکثر حقوقدانان نسبت به آن اتفاق نظر دارند، می‌پذیرد.

طبق قانون فعلی، صرفاً در صورتی مستی رافع مسئولیت کیفری نیست که به قصد ارتکاب جرم باشد، در حالی که در ماده فوق‌الذکر، در صورتی که مرتکب بدون قصد، اما با علم به اینکه در نتیجه مستی مرتکب جرم می‌شود، خود را مست کند و مرتکب جرم نیز شود، باز هم نمی‌توان به مستی   استناد کند و به مجازات هر دو جرم شرب خمر، مصرف مواد مخدر و مجازات ارتکاب یافته محکوم خواهد شد.

عوامل درونی شامل اختلالات روانی و جنون، مستی و اشتباه و عوامل بیرونی، اکراه و اجبار و ضرورت، دفاع مشروع و امر آمر می‌‏باشند. هر یک از این عوامل در صورتی که میزان تأثیر آن‌ها کم بوده و ارکان مسئولیت کیفری موجود باشد می‌‏تواند به عنوان عامل مخففه مجازات نظر گرفته شود. شخصی که در حالت مستی قرار گرفته است در صورتی که تأثیر مستی تام باشد توان شناخت ماهیت رفتار خود را نداشته و در‌‌ همان حال بر اعمال خود کنترل ندارد. بدین جهت شخصی که از مواد روان گردان و مخدر استفاده می کند ممکن است در زمان سرخوشی مسلوب الاراده شده و قدرت کنترل بر اعمال خود را نداشته باشد. که در پژوهش حاضر بر آنیم تا به پاسخ سوالات مبهم در این زمینه را شناسایی کنیم. یعنی اینکه آیا موارد روان گردان باعث سلب اراده و اختیار فرد می‌گردد؟ در صورت سوء مصرف مواد روانگردان جهت ارتکاب جنایت مسئولیت کیفری چگونه خواهد بود؟  وبه طور کلی مسولیت کیفری افراد معتاد به مواد مخدر از نوع روانگردان چه وضعیتی دارد؟

در حالت مستی، اشخاص قصد و اختیار کامل ندارند و عادلانه نیست که به همان اندازه که افراد در وضع هوشیاری مسئول هستند، مسئول شناخته شوند. از دیگر سو برای حفظ