مقدمه. 1

طرح تحقیق.. 4

موضوع تحقیق.. 4

زمینه، سابقه و تاریخچۀ موضوع تحقیق.. 4

اهداف تحقیق.. 5

اهمیت و ارزش تحقیق با تأکید بر کاربرد نتایج آن.. 5

فرضیه‌ها 5

روش انجام تحقیق.. 6

فصل اول: کلیات و مفاهیم. 7

1-1. تعاریف و اصطلاحات.. 8

1-1-1. تفسیر در معنای لغوی.. 8

1-1-2. تفسیر در معنای اصطلاحی.. 8

1-1-3. علم کلام. 9

1-1-3-1. تاریخ پیدایش علم کلام. 9

1-1-4. مکتب معتزله. 10

1-1-4-1. اصل توحید. 11

1-1-4-2. اصل عدل.. 11

1-1-4-3. اصل وعد و وعید (معاد) 11

1-1-4-4. اصل منزلة بین المنزلتین.. 12

1-1-4-5. اصل امر به معروف و نهی از منکر. 12

1-1-4-6. امامت و نبوت از منظر معتزله، براساس گزارش شیخ مفید  12

1-1-5. مکتب اشاعره 13

1-1-5-1. اندیشه‌های اشاعره 14

1-1-5-1-1. قدیم یا حادث بودن قرآن از منظر اشاعره 14

1-1-6. فرقۀ مرجئه. 15

1-1-7. فرقۀ مشبهه. 16

1-1-8. فرقۀ جبریه. 17

1-1-9. فرقۀ تناسخیه. 18

1-1-10. فرقۀ حشویه. 18

1-1-11. فرقۀ خوارج. 18

1-1-12. فرقۀ زیدیه. 19

۱-1-13. اصحاب المعارف.. 19

1-1-14.مهمترین تفاسیر کلامی ………………………………………………………………………….20

فصل دوم: طبرسی و تفسیر. 21

مقدمه. 22

2-1. انواع روش‌های تفسیری.. 22

2-1-1. تفسیر مأثور 23

2-1-2. تفسیر عقلی ـ اجتهادی.. 25

2-2. معرفی طبرسی.. 27

2-2-1. زندگینامه طبرسی.. 27

2-2-2. معرفی تفسیر مجمع البیان.. 30

2-2-2-1. بررسی مقدمه تفسیر. 31

2-2-2-1-1. تعداد آیات قرآن و فایده دانستن آن‌ها 31

2-2-2-1-2. ذکر اسامی قاریان مشهور شهرها و راویان آن‌ها 31

2-2-2-1-3. تفسیر و تأویل و معنی آیات قرآن.. 31

2-2-2-1-4. نام‌های قرآن و معانی آن‌ها 32

2-2-2-1-5. علوم قرآن.. 32

2-2-2-1-6. ذکر برخی از احادیث مشهور در فضیلت قرآن و اهل آن  32

2-2-2-1-7. ذکر آنچه برای قاری قرآن مستحب است از نیکو خواندن لفظ و تزیین صوت هنگام قرائت قرآن  32

2-2-2-2. مبانی تفسیری طبرسی در مجمع البیان.. 32

2-2-2-2-1. قابل فهم بودن قرآن.. 32

2-2-2-2-2. معیارهای فهم قرآن.. 33

2-2-2-2-3. علوم مورد نیاز مفسر. 33

2-2-2-2-4. مصونیت قرآن از تحریف… 33

2-2-2-2-5. قرآن، معجزۀ جاودانه پیامبر(ص) 33

2-2-2-2-6. روش تنظیم مطالب مجمع البیان.. 34

2-2-2-2-7. منابع مورد استناد در مجمع البیان.. 35

2-2-2-2-۸. مجمع البیان در گفتار عالمان.. 36

فصل سوم: جایگاه کلام شیعه در تفسیر مجمع البیان.. 38

مقدمه. 39

3-1. بخش اول: جایگاه توحید در مجمع البیان.. 41

مقدمه. 41

3-1-1. بایستگی شناخت و معرفت خدا 41

3-1-2. اثبات صانع. 41

3-1-2-1. حرکت و سکون موجودات علامت نیاز به خالق.. 42

3-1-2-2. حدوث اجسام. 42

3-1-2-3. بی شریک بودن خدا 42

3-1-2-4. برهان تمانع. 42

3-1-3. صفات ثبوتیه. 43

3-1-3-1. اسماء و صفات.. 43

3-1-3-2. قدرت خدا 44

3-1-3-2-۱. اشتمال قدرت الهی بر هر چیز. 44

3-1-3-3. علم الهی.. 45

3-1-3-3-1. آگاهی از سرّ آسمان‌ها و زمین.. 45

3-1-3-3-2. علم به همۀ معلومات.. 45

3-1-3-3-3. عالم به نهان و آشکار 45

3-1-3-3-4. سمیع بودن خداوند. 46

3-1-3-4. اراده خداوند. 46

3-1-3-4-1. ارادۀ تام خداوند بر هستی.. 46

3-1-3-5. متکلم بودن خداوند. 47

3-1-3-6. خدای واحد. 47

3-1-4. صفات فعل.. 47

3-1-4-1. حکیم بودن.. 48

3-1-4-2. حی بودن.. 48

3-1-4-3. خالق بودن.. 48

3-1-4-3-1. خلقت آسمان‌ها و زمین نشانی برای خردمندان.. 48

3-1-4-3-2. خلقت جهان، دلیلی بر وجود خدا 49

3-1-5. صفات سلبیه. 49

3-1-5-1. تنزیه و تسبیح خدا 49

3-1-5-2. علوّ خداوند. 50

3-1-5-3. قدّوس بودن.. 50

3-1-5-4. نفی رؤیت و جسمانیت برای خدا 50

3-1-5-5. بی مکان بودن خداوند. 51

3-2. بخش دوم: جایگاه معاد در مجمع البیان.. 53

مقدمه. 53

3-2-1. تعبیرات کلی قرآن دربارۀ رستاخیز. 53

3-2-1-1. قیامت… 53

3-2-1-2. نشر. 53

3-2-1-3. معاد. 54

3-2-2. نام‌های قیامت… 54

3-2-2-1. یَومُ الخُلود. 54

3-2-2-2. یومٌ ثَقیل.. 54

3-2-2-3. یَومُ مَشهود. 54

3-2-2-4. یَومُ الوَعید. 55

3-2-2-5. یَومُ الحَسرَة 55

3-2-2-۶. یَومَ تُبلی السَّرائِر. 55

3-2-3. امکان معاد و منطق مخالفان.. 55

3-2-۴. دلائل امکان معاد. 57

3-2-5. معاد جسمانی.. 58

3-2-6. دروازۀ عالم بقا 60

3-2-6-1. مرگ… 60

3-2-6-2. برزخ. 61

3-2-7. محکمۀ عدل الهی.. 61

3-2-8. فرجام معاد. 62

3-2-8-1. بهشت و بهشتیان.. 63

3-2-8-1-1. ایمان و عمل صالح.. 63

3-2-8-1-2. تقوا 63

3-2-8-1-3. صبر در برابر سختی‌ها 63

3-2-8-1-4. اهتمام به نماز 64

3-2-8-2. نعمت‌های بهشت… 64

3-2-8-2-1. سایه‌های لذت‌بخش…. 64

3-2-8-2-2. غذاهای بهشتی.. 65

3-2-8-2-3. لباس‌های بهشتی.. 65

3-2-8-2-4. همسران بهشتی.. 65

3-2-8-2-5. امنیت و زوال خوف.. 66

3-2-8-2-6. برخورد محبت‌آمیز. 66

3-2-8-2-7. احساس خشنودی خدا 66

 

3-2-8-3. دوزخ و دوزخیان.. 67

3-2-8-3-1. کافران و منافقان.. 67

3-2-8-3-2. ممانعت مردم از راه یافتن به حق.. 67

3-2-8-3-3. استهزاء آیات الهی.. 67

3-2-8-3-4. ظلم و بیدادگری.. 68

3-2-8-4. عذاب‌های جسمانی و روحانی دوزخیان.. 68

3-2-8-5. جاودانگی کیفر. 69

3-2-8-6. شفاعت… 70

3-2-8-6-1. نفی شفاعت… 70

3-2-8-6-2. اذن شفاعت منوط به اذن خدا 70

3-2-8-6-3. شرایط شفاعت‌کننده و شفاعت شونده 71

3-3. بخش سوم: جایگاه نبوّت در مجمع البیان.. 72

3-3-1. فلسفه بعثت پیامبران.. 72

3-3-1-1. رهایی از ظلمت… 72

3-3-1-2. بشارت و انذار 72

3-3-1-3. تعلیم و تربیت… 73

3-3-2. ویژگی‌های عمومی پیامبران.. 73

3-3-2-1. صدق گفتار 73

3-3-2-2. امانت… 73

3-3-2-3. نیکوکاری و احسان.. 74

3-3-2-4. توکل مطلق بر خداوند. 74

3-3-2-5. علاقه و دلسوزی فوق العاده 74

3-3-3. عصمت مهم‌ترین شرط رسالت… 75

3-3-3. تنزیه انبیا 76

3-3-3-1. آدم. 76

3-3-3-2. ابراهیم. 77

3-3-3-3. موسی.. 77

3-3-4. طرق شناخت پیامبران.. 78

3-3-4-1. رابطۀ اعجاز و نبوّت.. 78

3-3-4-2. تفاوت سحر با معجزه 79

3-3-4-3. وحی (چگونگی ارتباط با عالم غیب) 80

3-3-5. دلایل صدق ادعای پیامبر اسلام. 81

3-3-5-1. قرآن، معجزه پایدار پیامبر. 81

3-3-5-2. شاخه‌های اعجاز قرآن.. 82

3-3-5-2-1. فصاحت و بلاغت… 82

3-3-5-2-2. اعجاز قرآن از نظر علوم روز 82

3-3-5-2-3. اعجاز قرآن از نظر اخبار غیبی.. 83

3-3-5-2-4. اعجاز قرآن از نظر عدم تضاد و اختلاف.. 84

3-3-5-۳. گردآوری قراین یک راه مطمئن دیگر. 84

3-3-6. خاتمیت در قرآن.. 85

3-4. بخش چهارم: جایگاه عدل در مجمع البیان.. 85

3-4-1. برسی واژه‌های ظلم، عدل و قسط.. 86

3-4-2. خداوند به هیچ‌کس ستم نمی‌کند. 86

3-4-3. یکسان نبودن خوب و بد. 88

3-4-4. مشکل حوادث دردناک زندگی بشر. 88

3-4-5. پاسخ تفصیلی به پدیده‌های ناگوار 88

3-4-5-1. فلسفه تفاوت‌ها 88

3-4-5-2. مشکلات خودساخته. 89

3-4-5-3. مصائبی که مجازات الهی است… 90

3-4-5-4. مصیبت بیدادگر. 90

3-4-5-5. آزمون الهی به‌وسیلۀ مشکلات.. 91

3-4-5-6. شناخت نعمت‌ها در کنار مصائب… 92

3-5. بخش پنجم: جایگاه امامت در مجمع البیان.. 93

3-5-1. امامت در قرآن.. 93

3-5-2. ولایت و امامت عامه در قرآن.. 94

3-5-2-1. آیۀ انذار و هدایت… 94

3-5-2-2. آیۀ صادقین.. 94

3-5-2-3. آیۀ اولی الأمر. 95

3-5-3. شروط و صفات ویژۀ امام. 95

3-5-3-1. علم امام. 96

3-5-3-2. معصوم بودن امام. 96

3-5-3-3. ولایت تکوینی پیامبران و امامان.. 97

3-5-4. ولایت و امامت خاصه. 98

3-5-4-1. آیۀ تبلیغ. 98

3-5-4-2. آیۀ ولایت… 98

3-5-4-3. آیۀ لیلة المبیت… 99

3-5-4-4. آیۀ نیکوترین مؤمنان.. 99

3-5-4-5. آیۀ بینه و شاهد. 99

3-5-4-6. آیۀ انذار 100

3-5-4-7. آیۀ گوش‌های شنوا 100

3-5-4-8. آیۀ محبت… 101

3-5-5. امام مهدی علیه السلام. 101

نتیجه‌گیری.. 103

فصل چهارم: گونه‌های مواجهۀ کلامی طبرسی در مجمع البیان با برخی آراء کلامی.. 104

مقدمه. 105

4-1. بخش اول: رویکردهای طبرسی به معتزله. 105

4-1-1. رویکرد توضیحی.. 105

4-1-1-1. سکونت و خروج آدم و حوا از بهشت… 105

4-1-1-2. شفاعت قابل قبول.. 106

4-1-1-3. اسلام و ایمان.. 106

4-1-1-4. خارق عادت از غیر از نبی.. 106

4-1-1-5. مصیبت و گناه 106

4-1-1-6. معنای ظلم. 107

4-1-1-7. خلق مخلوقات، باواسطه یا بی‌واسطه. 107

4-1-1-8. تعبیر خواب.. 107

4-1-1-9. حاضر شدن اعمال در قیامت… 108

4-1-1-10. سخن عیسی در گهواره 108

4-1-1-11. حقیقتِ روح. 108

4-1-1-12. غیر قابل رؤیت بودن شیطان.. 108

4-1-1-13. ترک اولی یا گناه کردن آدم. 108

4-1-1-14. زندگی ابدی.. 109

4-1-1-15. نادیدنی بودن خدا 109

4-1-1-16. عدم سختگیری خداوند بر بندگان.. 109

4-1-1-17. تأخیر عذاب تا وقت معیّن.. 109

4-1-1-18. نبوت عیسی.. 109

4-1-1-19. اجر دنیوی.. 109

4-1-1-20. چهره‌های متنعّم در قیامت… 110

4-1-1-21. صفات مخصوص خدا 110

4-1-1- 22. روی‌گردانی از آیین ابراهیم. 110

4-1-1-23. دروغ گفتن در آخرت.. 110

4-1-2. رویکرد تقریب‌گرایانه. 110

4-1-2-1. معنای اسلام. 111

4-1-2-2. بهشتی به پهنای آسمان و زمین.. 111

4-1-2-3. زنگار قلب… 111

4-1-2-4. پیروی از دین خدا 111

4-1-2-5. فرشته یا جن بودن ابلیس…. 111

4-1-2-6. انتظار کرامت الهی.. 112

4-1-3. رویکرد نقادانه. 112

4-1-3-1. رجعت… 112

4-1-3-2. ایمان، معرفت خدا 112

4-1-3-3. پذیرش توبه. 113

4-1-3-4. آمرزش همۀ گناهان.. 113

4-1-3-5. افضل نبودن فرشته بر نبی.. 113

4-1-3-6. عذاب فاسق.. 114

4-1-3-7. مؤمنان واقعی.. 115

4-1-3-8. عدم زیادت علم خدا بر ذاتش…. 115

4-1-3-9. جواز بخشش همۀ معاصی.. 115

4-1-3-10. تجاوز از حدود الهی، خلود در آتش…. 115

4-1-3-11. آگاهی از غیب… 116

4-1-3-12. طاعت فاسق.. 116

4-1-3-13. خبر دادن خداوند در خلقت موجودات.. 116

4-1-3-14. جواز تقیه بر امام. 117

4-1-3-15. مکلّف بودن آدم و حوا 117

4-1-3-16. سجده ملائکه به آدم. 117

4-1-3-17. حکم سلیمان.. 117

4-1-3-18. زمان مرگ انسان‌ها 118

4-1-4. رویکرد طبرسی به سران معتزله. 118

۴-۲. بخش دوم: انتقاد طبرسی بر جبرگرایان.. 118

4-2-1. نسبت گمراهی به خدا 119

4-2-2. سجده به آدم. 119

4-2-3. تأثیر اختیار در افعال و اقوال.. 119

4-2-4. عدم مسئولیت در قبال کار دیگران.. 119

4-2-5. پشیمانی از کردار و اعمال.. 120

4-2-6. عدم انتساب زشتی‌ها به خداوند. 120

4-2-7. تبدیل نعمت به کفر. 120

4-2-8. تکلیف در حد توانایی.. 120

4-2-9. نیل نفس انسان به پاداش عملکرد خویش…. 120

4-2-10. شتاب‌کنندگان در کفر. 121

4-2-11. عدم ظلم خدا به بندگان.. 121

4-2-12. شیطان، عامل گمراهی.. 121

4-2-13. ایمان برای همه. 121

4-2-14. جعل احکام از طرف کفار 121

4-2-15. عدم دشنام به بتها 122

4-2-16. عدم مجازات کسی به جای دیگری.. 122

4-2-17. کیفر رفتار فرعونیان به قحطی.. 122

4-2-18. خواست خدا بر ایمان اجباری همه مردم. 122

4-2-19. خداوند، خالق کل هستی.. 123

4-2-20. فرستادن پیامبر، مایۀ رحمت خلق جهان.. 123

4-2-21. کفران نعمت… 123

4-2-22. روشن ترین دلیل بر فساد قول مجبره 123

4-2-23. مؤمنان برگزیده 124

4-2-24. ایمان فعل خداست یا بنده؟. 124

4-3. بخش سوم: انتقاد طبرسی به اصحاب الرّموز 125

4-4. بخش چهارم: انتقاد طبرسی به اصحاب المعارف.. 125

4-4-1. گمراهی برخی انسان‌ها 125

4-4-2. نفی علم از برخی انسان‌ها 125

4-5. بخش پنجم: انتقاد طبرسی به تناسخیه. 126

4-5-1. پیمان خداوند از بنی آدم. 126

4-5-2. مکلف بودن حیوانات.. 126

4-6. بخش ششم: انتقاد طبرسی به حشویه. 126

4-7. بخش هفتم: برسی نظرات طبرسی در مورد خوارج. 127

4-7-1. پیروان متشابهات قرآن.. 127

4-7-2. روسیاهان در قیامت… 127

4-7-3. نقد رأی خوارج دربارۀ حکم رجم. 127

۴-7-4. جزای سارق.. 127

4-7-5. تعذیب اطفال مشرکین.. 128

4-7-6. زیان‌کارترین مردم. 128

4-7-۷. مرتکب کبیره 128

4-7-۸. ضرورت کافر بودن غیر مؤمن.. 128

4-7-۹. دخول آتش فقط برای کافران.. 129

4-8. بخش هشتم: مواجهه طبرسی با برخی آراء زیدیه. 129

4-8-1. آرای فقهی زیدیه. 129

4-8-2. تأویلی نیکو از زیدیه. 129

4-9. بخش نهم: انتقاد طبرسی به مرجئه. 130

4-9-1. ایمان و عمل قبل از توبه. 130

نتیجه گیری.. 131

بررسی فرضیات پایان نامه. 132

نتیجه پایانی…………………..133

فهرست منابع. 134

چکیده:

بخش قابل توجهی از آیات قرآن، آیاتی است که موضوعات اعتقادی و معارفی را دربرمی‌گیرد. پرداختن به این مهم در قرآن از آنجا نشئت می‌گیرد که عقیده، مبنای اخلاق و عمل آدمی است. واکاوی جلوه‌های مهم آیات قرآنیِ معطوفِ به عقیدۀ انسانی، همواره مورد اهتمام مفسران قرآن بوده است. مجمع البیانِ فضل بن حسن طبرسی که تفسیری است جامع و اجتهادی و دارای اعتبار در میان عالمان و قرآن‌پژوهان مسلمان، از زمرۀ این کوشش‌ها به‌شمار می‌رود. بر این اساس می‌توان گفت: موضوعات عقاید و کلام، در سایه‌سار وحیِ الهی، جلوۀ مهم و برجسته‌ای در این تفسیر دارد. طبرسی در مجمع البیان به‌مثابۀ مفسری جامع‌نگر مطرح است که پس از شیخ طوسی و تفسیر تبیان او، با آراء و دیدگاه‌های عالمان و مفسران متکلم مسلمان، ذیل آیات مربوط مواجه شده و فعالانه برخورد کرده است. این مواجهه گونه های متفاوت دارد. از توضیح و تبیین آن آرا گرفته تا موافقت یا تخطئۀ این انگاره‌ها. از جمله دستاوردهای این پژوهش آن است که طبرسی با توجه به مبانی تفسیری خود و با عنایت به دیدگاه‌های کلامی شیعه تلاش کرده تا مبانی کلام شیعه را تحکیم بخشد. دیگر آنکه در مواجهه با قیاس مفسران برخی فرقه‌های مسلمان، دیدگاهش با دیدگاه‌های گروه‌هایی مانند معتزله، قرابت بیشتری دارد. تخطئۀ تفسیر جبرگرایان و حشویه نسبت به سایر فرقه‌ها، در این تفسیر برجسته‌تر می کند.

مقدمه
بیش از چهارده قرن پیش، آخرین کتاب آسمانی- قرآن کریم‌- بر آخرین فرستادۀ الهی- حضرت ختمی مرتبت- رسول گرامی اسلام، به‌منظور هدایت انسان‌ها به‌سوی کمال و سعادت جاودانی آن‌ها نازل شد. وحی‌نامۀ قرآن، متضمن معارف بلند و دستورالعمل‌هایی است که فهم و التزام به آن‌ها، زمینۀ دستیابی به این سعادت همیشگی را هموار می‌سازد. برای رسیدن به این معارف بلند و دستورالعمل‌های آن، باید این کتاب را به‌خوبی شناخت و در زوایای آن کندوکاو و تعمق نمود تا به ژرفا و درون‌مایۀ آن دست یافت. این مهم با تدبّر در آیات الهی فراهم می‌شود. قرآن کریم در اهمیت تدبر و اندیشیدن در آیاتش سخن‌ها گفته و همگان را به تفکر در آن تشویق کرده است. خداوند قرآن را کتابی مبارک توصیف می‌کند و به همگان دستور اندیشیدن به آن را می‌دهد. (ر.ک: ص/ 29) اما گذشته از اینکه قرآن به زبان مردم نازل شده و کتابی مبین و آشکار است، در جایی دیگر به پیامبر گرامی(ص) دستور داده تا قرآن را شرح و توضیح دهد. (ر.ک: نحل/ 44) زیرا فهمیدن ظاهر معانی یک کلام غیر از تفسیر آن است. هرکس که به زبان عربی آشنایی داشته باشد، ظاهر معانی را درمی‌یابد. اما تفسیر محتوایی و عمیق آن را هم می فهمد؟

تفسیر، حکایت دیگری است که هیچ‌کس جز با تلاش و کوشش روشمند و با اتکا به منابع و مصادر فهم قرآن، نمی‌تواند به ژرفای آن دست پیدا کند. افزون بر این، همچنین باید گفت: اگر کسی به قرآن مراجعه کند، درمی‌یابد که قرآن ویژگی‌های مخصوص به‌خود را دارد که همواره ضرورت تفسیر را در هر عصر و زمان ایجاب می‌کند. از جمله آنکه طبق گفتار حضرت علی(ع) دارای معانی گوناگون و ژرفناک و فراخناک است: «إنَّ القُرآنَ ظاهِرُهُ أنیقٌ و باطِنُهُ عَمیقٌ» (نهج البلاغه، خطبۀ 18) نکتۀ دیگر آنکه این کتاب آسمانی در بیان عقاید و احکام دین، مطالب را فشرده و با اشاره بیان کرده که حتماً نیاز به تفسیر دارد. نکتۀ مهم دیگری نیز اینجا باید افزود و آن اینکه، نزول قرآن در یک فرایند 20 یا 23 ساله صورت گرفته و فراز و فرودهایی را پشت سر نهاده است. لذا فهم بسیاری از مفاهیم و مقولات قرآنی از رهگذر کنار هم نهادن آنها و کشف انسجام معنایی میسر است و این مهم جز با تفسیر صحیح و روشمند حاصل نمی‌شود.

قرآن کتابی است سرشار از معانی بلند و الفاظ نامحدود که نکات غیبی آن با الفاظ مادی بشری و در قالب سخنان متعارف ریخته شده است. برای فهم معانی آن حتماً به طی مقدمات و توضیح و تفسیر نیازمندیم. مفسران روش‌ها و اسلوب‌های استنباط معانی آیات را از زوایا و دیدگاه‌های مختلف مورد مطالعه قرار داده‌اند. یکی از گرایش‌های مهم در رشتۀ تفسیر قرآن که از آغاز مورد توجه مفسران و قرآن‌پژوهان قرار گرفته، رویکرد کلامی است. در این شیوه، معمولاً مفسران برای دفاع از عقاید موافقان یا دفع شبهات مخالفان، از آیات قرآن استفاده کرده و به آن‌ها استناد می‌کنند. از طرفی، این واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت که مفسر قرآن، خود، پیرو یکی از مذاهب اسلامی است و در اصول دینی و و فروع فقهی، نظریاتی دارد که دفاع از آن‌ها را ضروری می‌شمارد. به‌طور طبیعی، به هنگام تفسیر مفسر می‌کوشد که از عقاید و دیدگاه‌های خود دفاع کرده یا دست‌کم اصول و عقاید پذیرفته‌شدۀ وی با تفسیر آیات ناسازگار نباشد. در اینجا باید گفت که اگر اصول و ضوابط تفسیر درست یا معیارپذیری در فرایند تفسیر آن حاکم نباشد، پدیدۀ تفسیر به رأی حتماً رخ خواهد داد. از سویی دیگر، پرداختن به این رویکرد تفسیری، علل و عواملی دارد از جمله خود قرآن. قرآن در توجه به مسائل اعتقادی مثل

کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 2

بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

مسئله های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………… 4

فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

یشینه موضوع تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 5

اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………. 6

جنبههای نوآوری…………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

سازمان‌دهی پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

فصل اول: مفهوم شناسی…………………………………………………………………………………….. 7

1-1. مفاهیم بنیادین………………………………………………………………………………………… 8

1-1-1. انسانشناسی……………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-1-1-1. انسانشناسی در اندیشة غرب……………………………………………………………………………………………. 9

1-1-1-2. انسانشناسی در اسلام و مسلمانان (ایران دوره اسلامی)…………………………………………………….. 11

1-1-1-3. انسانشناسی در ادبیات قرآنی………………………………………………………………………………………… 12

1-1-2. فرهنگ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

1-1-2-1. مفهوم لغوی فرهنگ…………………………………………………………………………………………………….. 13

1-1-2-2. مفهوم اصطلاحی فرهنگ………………………………………………………………………………………………. 15

1-1-2-3. تبیین ارکان تعریف……………………………………………………………………………………………………… 17

1-1-3. مبانی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22

1-2. مفاهیم عملیاتی……………………………………………………………………………………… 23

1-2-1. هدایت………………………………………………………………………………………………………………………………… 23

1-2-1-1. کاربرد لغوی و اصطلاحی………………………………………………………………………………………………. 23

1-2-1-2. کاربرد قرآنی……………………………………………………………………………………………………………….. 24

1-2-1-3. تعریف برگزیده……………………………………………………………………………………………………………. 27

1-2-2. رشد……………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

1-2-2-1. کاربرد لغوی………………………………………………………………………………………………………………… 28

1-2-2-2. کاربرد قرآنی……………………………………………………………………………………………………………….. 29

1-2-2-3. کاربرد اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………………. 29

1-2-2-4. تعریف برگزیده……………………………………………………………………………………………………………. 30

1-2-3. پیشرفت………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

1-2-4. توسعه…………………………………………………………………………………………………………………………………. 32

1-2-5. الگو…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33

1-3. منظور از عنوان پژوهش (مبانی انسانشناسی فرهنگی از دیدگاه آموزه های قرآن کریم) 36

1-4. جایگاه انسانشناسی در آموزه های قرآنی……………………………………………………….. 37

فصل دوم: مبانی انسانشناسی عام قرآنی در پردازش الگوی مطلوب……………………… 41

2-1. فلسفه آفرینش………………………………………………………………………………………… 42

2-1-1. فلسفه آفرینش جهان……………………………………………………………………………………………………………. 42

2-1-1-1. آیات مشعر به اصل هدفمندی خلقت…………………………………………………………………………….. 42

2-1-1-2. آیات مشعر بر چیستی هدف خلقت……………………………………………………………………………….. 44

2-1-2. فلسفه آفرینش انسان……………………………………………………………………………………………………………. 46

2-1-2-1. آیات دال بر عبث نبودن خلقت انسان……………………………………………………………………………. 46

2-1-2-2. آیات بیانگر هدف خلقت انسان……………………………………………………………………………………… 47

2-2. ابعاد وجودی انسان………………………………………………………………………………….. 52

2-2-1. روح…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

2-2-2. طبیعت و فطرت انسان…………………………………………………………………………………………………………. 54

2-2-3. اختیار………………………………………………………………………………………………………………………………….. 56

2-3. روابط انسانی در عرصة وجود……………………………………………………………………… 61

2-3-1. رابطة انسان با خود……………………………………………………………………………………………………………….. 61

2-3-2. رابطه انسان با همنوع……………………………………………………………………………………………………………. 63

 

2-3-3. رابطة انسان با خدا……………………………………………………………………………………………………………….. 65

2-3-4. رابطه انسان با محیط……………………………………………………………………………………………………………. 67

فصل سوم: مبانی انسانشناختی نظام فرهنگی اسلام…………………………………………… 70

3-1. مبانی نظری نظام فرهنگی اسلام………………………………………………………………… 71

3-1-1. جهانبینی قرآنی…………………………………………………………………………………………………………………… 71

3-1-1-1. تعریف جهانبینی…………………………………………………………………………………………………………. 72

3-1-1-2. ویژگیهای جهانبینی قرآنی……………………………………………………………………………………………. 72

3-1-2. مبانی نظری انسان شناسی قرآنی…………………………………………………………………………………………… 73

3-1-2-1. مبانی خداشناخت………………………………………………………………………………………………………… 74

3-1-2-2. مبانی انسانشناخت……………………………………………………………………………………………………….. 76

3-1-2-3. مبانی جهان شناخت……………………………………………………………………………………………………. 77

3-1-2-4. مبانی جامعه شناخت…………………………………………………………………………………………………… 82

3-1-2-4-1. رابطة انسان و جامعه…………………………………………………………………………………………… 82

3-1-2-4-2. رابطة انسان و فرهنگ (انسان در بستر فرهنگ)……………………………………………………… 86

3-2. مبانی خاص انسانشناسی نظام فرهنگی اسلام……………………………………………….. 90

3-2-1. اصل عدالت اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………. 90

3-2-1-1. اهمیت عدالت اجتماعی………………………………………………………………………………………………… 90

3-2-1-2. تعریف عدالت اجتماعی………………………………………………………………………………………………… 91

3-2-1-3. عدالت از دیدگاه قرآن………………………………………………………………………………………………….. 92

3-2-1-3-1. عدالت در سخن گفتن…………………………………………………………………………………………. 93

3-2-1-3-2. عدالت در وزن کردن…………………………………………………………………………………………… 94

3-2-1-3-3. عدالت در حکم…………………………………………………………………………………………………… 94

3-2-1-3-4. عدالت در اصلاح میان متخاصمین………………………………………………………………………… 94

3-2-1-3-5. عدالت در شهادت……………………………………………………………………………………………….. 95

3-2-1-4. ابعاد عدالت اجتماعی…………………………………………………………………………………………………… 95

3-2-1-4-1 نظام اجتماعی و عدالت ساختاری………………………………………………………………………….. 95

3-2-1-4-2. نظام اجتماعی و عدالت رفتاری…………………………………………………………………………….. 96

3-2-1-5. اصل عدالت مبنای نظام فرهنگی اسلام………………………………………………………………………….. 97

3-2-2. اصل آزادی…………………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-2-2-1. آزادی به عنوان کمال وسیلهای در نظام فرهنگی اسلام……………………………………………………. 98

3-2-2-2. اقسام آزادی………………………………………………………………………………………………………………. 101

3-2-2-2-1. آزادی معنوی……………………………………………………………………………………………………. 101

3-2-2-2-2. آزادی اجتماعی…………………………………………………………………………………………………. 101

3-2-3. اصل وحدت………………………………………………………………………………………………………………………. 102

3-2-3-1. اقسام وحدتیافتگی…………………………………………………………………………………………………….. 102

3-2-3-1-1. وحدت‌یافتگی قلبی…………………………………………………………………………………………… 102

3-2-3-1-2. وحدت‌یافتگی عقلی………………………………………………………………………………………….. 103

3-2-3-1-3. وحدت‌یافتگی عملی………………………………………………………………………………………….. 104

3-2-3-2. توجه به محوریت رشد در وحدت‌یافتگی عملی…………………………………………………………….. 105

3-2-3-3. رهبری، بلوغ‌یافتگی وحدت در جامعه………………………………………………………………………….. 105

3-2-3-4. وحدت، اصل «حرکت دهنده» فرآیند حرکت فرهنگی جامعه به سمت نظام مطلوب قرآنی.. 105

3-2-4. اصل ولایت………………………………………………………………………………………………………………………… 106

3-2-4-1. ولایت اصل رهبری کنندة نظام فرهنگی اسلام به سمت رشد و کمال اجتماعی………………… 106

3-2-4-2. قرآن کریم و متصدیان رهبری در جامعه……………………………………………………………………… 107

3-2-4-2-1. خداوند متعال…………………………………………………………………………………………………… 107

3-2-4-2-2. انبیای الهی………………………………………………………………………………………………………. 108

3-2-4-2-3. اهل‌بیت و اولیای الهی……………………………………………………………………………………….. 108

3-2-4-2-4. نزدیک‌ترین افراد به اهل‌بیت و اولیای الهی………………………………………………………….. 109

3-2-5.  اصل رشد و کمال (قرب الهی)……………………………………………………………………………………………. 109

3-2-6. اصل انضباط اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………. 110

 
استاد مشاور
دکتر حامد عزیزی
 

پایییز 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
عنوان                                        صفحه

چکیده…1

مقدمه.2
2-مباحث نظری و مروری بر کارهای انجام‌شده…  5

2-1-کیتین و کیتوسان. 5

2-1-1-ساختار کیتین و کیتوسان. 6

2-1-2-خصوصیات کیتین و کیتوسان. 8

2-1-3-خصوصیات فیزیکی و شیمیایی کیتین و کیتوسان. 8

2-1-4-کاربردهای کیتین و کیتوسان. 8

2-2-گرافن.. 9

2-3-کاربرد کیتین و کیتوسان در حذف یون‌های فلزات سنگین.. 10

2-4-جذب یون‌های فلزات سنگین با بهره گرفتن از گرافن و مشتقات آن. 20

2-5-فرآیند جذب… 24

2-5-1-جذب سطحی.. 24

2-5-2-تعادل جذب سطحی.. 24

2-5-3-عوامل مؤثر بر سرعت جذب سطحی.. 25

2-5-3-ب‌- اثر pH….. 25

2-5-3-ت‌-طبیعت فاز جذب شده. 25

2-5-3-ث‌-کشش سطحی.. 25

2-5-4-ترمودینامیک جذب سطحی.. 25

2-5-5-سامانه‌های جذب سطحی.. 26

2-5-6-جاذب ها…… 30

2-6-روش‌های تهیه و سنتز گرافن.. 32

2-6-1-روش‌های پایین به بالا.. 32

2-6-2-روش‌های تولید بالا به پایین.. 33

2-6-2-ب‌-گرافیت اکساید. 35

2-7-عامل دار کردن شیمیایی گرافن.. 41

2-7-1-عامل دار کردن کووالانسی.. 42

2-7-2-عامل دار کردن غیرکووالانسی.. 50

2-7-3-تثبیت کردن در یک محیط یونی.. 54

2-7-4-به طور مستقیم از گرافیت… 56

2-8-نانو کامپوزیت‌های گرافن/پلیمر و روش تولید آنها 58

2-8-1-پلیمریزاسیون درجای تعاملی.. 59

2-8-2-تعامل حلالی.. 59

2-8-3-روش تعاملی مذاب… 60

3-کارهای عملی……61

3-1مواد.. 61

3-1-1-کیتوسان..  61

3-1-2-گرافن………..62

3-1-3-تری اتیلن تترامین.. 62

3-1-4-پلی اتیلن گلایکول. 62

3-1-5-فرمالدهید. 62

3-1-6-اتیل استات… 62

3-1-7-اسید سولفوریک…. 62

3-1-8-اسید نیتریک…. 63

3-1-9-سود سوزآور. 63

3-1-10-نمک کادمیوم نیترات… 63

3-1-11-تیونیل کلراید. 63

3-1-12-سدیم………..63

3-1-13-تتراهیدروفوران. 63

3-1-14-دی متیل فرمامید. 64

3-1-15-بنزوفنون. 64

3-2-تجهیزات…. 64

3-2-1-رفلاکس… 64

3-2-2-فیلتریزاسیون خلا.. 64

3-2-3-همزن لرزان. 64

3-2-4-دستگاه pH  متر. 65

3-3-نمونه‌سازی.. 65

3-3-1-اکسید گرافن.. 65

3-3-2-آسیلاسیون نانو گرافن.. 66

3-3-3-عامل دار کردن نانوگرافن.. 66

3-3-4-دانه کیتوسان. 67

3-3-5-نانوکامپوزیت دانه کیتوسان. 67

3-3-6-خشک کردن دانه ها 68

3-3-7-روش ساخت محلول یونی کادمیوم. 68

3-3-8-روش خشک کردن دی متیل فرمامید. 68

3-3-9-روش خشک کردن تتراهیدروفوران. 69

3-4-تعیین مشخصات… 71

3-4-1-دستگاه طیف‌سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه. 71

3-4-2-تجزیه وزن سنجی گرمایی (TGA) 71

3-4-3-ریزبین الکترونی روبشی (SEM) 72

3-4-4- سیستم آنالیز عنصری EDX.. 74

3-4-5-دستگاه طیف سنجی جذب اتمی شعله (FAAS) 74

4-نتیجه‌گیری و بحث………..76

4-1-تعیین مشخصات گرافن عامل دار شده. 76

4-1-1-طیف‌سنجی زیر قرمز تبدیل فوریه. 76

4-1-2-تجزیه وزن سنجی گرمایی.. 78

4-1-3-ریخت‌شناسی نانو ذرات با بهره گرفتن از ریزبین الکترونی روبشی……..79

4-1-4-بررسی تخلخل نانوکامپوزیت ها 82

4-2-بررسی اثر تورم و جذب آب نانو کامپوزیت‌های کیتوسان. 85

4-3-جذب یون کادمیوم از محلول‌های آبی توسط نانوکامپوزیت هیدروژل های کیتوسان گرافن عامل دار شده……..86

4-3-1-به دست آوردن میزان جاذب بهینه جهت جذب یون کادمیوم. 86

4-3-2-به دست آوردن میزان pH بهینه در جذب یون کادمیوم. 88

4-3-3-به دست آوردن زمان تماس بهینه جهت جذب یون کادمیوم. 90

4-3-4-به دست آوردن میزان غلظت یون کادمیوم جهت جذب بهینه یون کادمیوم. 91

5-نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها………93

مراجع………….95

فهرست شکل ها

شکل ‏2‑1: ساختار واحدهای منومری سلولز، کیتین و کیتوسان[2] 6

شکل ‏2‑2 ساختار شیمیایی  پلیمرهای کیتین و کیتوسان[2] 7

شکل ‏2‑3 جهت‌گیری زنجیره ها در گاما، بتا و آلفا کیتین[2] 8

شکل ‏2‑4 ساختار لانه‌زنبوری گرافن که عنصر مادر و تشکیل دهنده مواد دیگر همچون گرافیت و کربن و فولرن و کربن نانولوله می باشد[4] 10

شکل ‏2‑5 ایجاد اتصالات عرضی و بررسی سازوکار ساختار پس از چند اصلاح: 14

شکل ‏2‑6 به دست آوردن دانه های کیتوسان در حمام سدیم هیدروکساید[16] 15

شکل ‏2‑7 تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی با بزرگنمایی به ترتیب 30 و 500 برابر[16] 16

شکل ‏2‑8 آماده سازی نانو کامپوزیت‌های مغناطیسی کیتوسان[17] 16

شکل ‏2‑9 تغییرات میزان جذب یون آلومینیوم با بهره گرفتن از کیتوسان با تغییر pH [18] 17

شکل ‏2‑10 تغییرات میزان جذب یون مس و سرب با بهره گرفتن از هیدروژل نانو کامپوزیت‌های کیتوسان/گرافن اکساید با گذشت زمان[20] 18

 

شکل ‏2‑11 تغییرات میزان جذب یون مس و سرب با بهره گرفتن از هیدروژل نانو کامپوزیت‌های کیتوسان/گرافن اکساید با تغییر ترکیب درصد گرافن اکساید[20] 19

شکل ‏2‑12 جذب رنگ های آنیونیEosin Y(سمت چپ) و کاتیونی متیلن بلو(سمت راست) توسط هیدروژل نانو کامپوزیت‌های کیتوسان/گرافن اکساید[20] 19

شکل ‏2‑13 تصویر جدا شدن نانوکامپوزیت مغناطیسی از محلول یونی با بهره گرفتن از آهنربا(سمت راست) و تصویر  میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM)  از کامپوزیت Fe3O4-RGO (سمت چپ)[21]. 20

شکل ‏2‑14 تصویر نمودار جذب انتخابی جیوه از محلول آبی با بهره گرفتن از کامپوزیت پلی پیرول/گرافن اکساید احیا شده(سمت راست) و تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM)  از این کامپوزیت (سمت چپ)[22]. 21

شکل ‏2‑15 ثبات ایجاد شده در نانوکامپوزیت مونولیت به دلیل استفاده از گرافن اکساید و سایکلودکسترین در مقایسه با مونولیت خالص با گذشت زمان مغروق بودن در آب[23]. 22

شکل ‏2‑16 میزان جذب یون فسفات با بهره گرفتن از گرافن در دماهای متفاوت[25]. 23

شکل ‏2‑17 میزان جذب یون فسفات با بهره گرفتن از گرافن در غلظت های متفاوت یون فسفات[25]. 23

شکل ‏2‑18 جذب سطحی با بهره گرفتن از سامانه غیر پیوسته[26]. 27

شکل ‏2‑19 جذب سطحی با بهره گرفتن از سامانه‌های بستر ثابت[26]. 28

شکل ‏2‑20 جذب سطحی با بهره گرفتن از سامانه بستر ضربه زده[26]. 28

شکل ‏2‑21 جذب سطحی با بهره گرفتن از سامانه بستر متحرک حالت پایا[26]. 29

شکل ‏2‑22 جذب سطحی گاز حامل با بهره گرفتن از سامانه‌های بستر سیال شده[26]. 30

شکل ‏2‑23 به دست آوردن گرافن با منشأ گرافیتی[47]. 34

شکل ‏2‑24  احیا گرافن اکساید با بهره گرفتن از هیدرات هیدرازین و رسیدن به گرافن[68] 37

شکل ‏2‑25 تغییر رنگ احیا گرافن اکساید(سمت چپ) و تبدیل آن به گرافن(سمت راست)[74]. 37

شکل ‏2‑26 تغییر حجم  0.5 گرافن اکساید در اثر گرمادهی سریع تا 1000 و تبدیل شدن به 75 گرافن[47]. 38

شکل ‏2‑27 تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM) از گرافن اکساید احیا شده به روش گرمایی که به شکل یک کاغذ مچاله شده در آمده است[76]. 39

شکل ‏2‑28 به دست آوردن ورق های گرافن عامل دار شده از گرافیت: (الف) اکسید کردن گرافن (ب) عامل دار کردن گرافن اکساید با آلکیل آمید و (ج) احیای گرافن عامل دار شده[85] 45

شکل ‏2‑29 عامل دار کردن گرافن احاطه شده توسط سورفکتانت SDBS با نمک دیازونیوم توسط واکنش جانشینی الکتروفیلی[70]. 46

شکل ‏2‑30 واکنش گروه‌های اکسیژنی کربوکسیل(سمت راست) و هیدروکسیل(سمت چپ) روی سطح گرافن اکساید با ایزوسیانات و تولید گرافن عامل دار شده[88]. 47

شکل ‏2‑31 عامل دار کردن گرافن اکساید با اکتادسیل آمین و استفاده از تیونیل کلراید[64]. 48

شکل ‏2‑32 تولید گرافن اکساید از گرافیت(بالا) و گرفت شدن زنجیره های کیتوسان بر روی سطح گرافن اکساید(پایین)[91]. 49

شکل ‏2‑33 گرفت کردن 1و3- دی پلار سایکولادیشن دیازنیوم ییلد بر روی سطح گرافن[93]. 50

شکل ‏2‑34 اصلاح گرافن با توجه به تعامل π-π بین اوربیتال π از گرافن و پلی ایزوپروپیل آکریلامید اختتام یافته با پیرن[100]. 53

شکل ‏2‑35 طرح‌واره‌ای از اصلاح گرافن با PPESO3-[101]. 54

شکل ‏2‑36 تثبیت گرافن با یون‌های K+. 55

شکل ‏2‑37 محیط آزمایش(سمت چپ) و لایه برداری از آند گرافیت(سمت راست)[57]. 58

شکل ‏3‑1 سامانه خشک کردن دی متیل فرمامید. 69

شکل ‏3‑2سامانه خشک کردن تتراهیدروفوران. 71

شکل ‏3‑3 دستگاه TGA.. 72

شکل ‏3‑4 دستگاه ریزبین الکترونی روبشی و دستگاه پوشش دهی سطح نمونه‌ها به منظور ایجاد هدایت الکتریکی. 73

شکل ‏3‑5 طیف مرجع آزمون EDX.. 74

شکل ‏3‑6 دستگاه جذب اتمی Perkin-Elmer مدلAanalyst 100. 75

شکل ‏4‑1 طیف زیر قرمز تبدیل فوریه نمونه‌ها 78

‏4‑2 دمانگاشت نانو ذرات گرافن خالص و اکسیدشده و  عامل دار شده. 79

شکل ‏4‑3 ریزنگار میکروسکوپ الکترونی روبشی از (a نانو ذرات گرافن و (b نانو ذرات گرافن اکسیدشده و (c نانو ذرات گرافن عامل دار شده با تری اتیلن تترامین.. 80

شکل ‏4‑4 تصاویر EDX میکروسکوپ الکترونی روبشی از یک لایه گرافن عامل دار شده با تری اتیلن تترامین (a توزیع گروه‌های عاملی اکسیژن دار(سبز) و نیتروژن دار(قرمز)  (b توزیع گروه‌های عاملی اکسیژن دار (c توزیع گروه‌های عاملی نیتروژن دار (d  نمودار نشان‌دهنده درصد گروه‌های کربنی، اکسیژنی و نیتروژنی.. 82

شکل ‏4‑5 ریزنگار میکروسکوپ الکترونی روبشی از  دانه کیتوسان با بزرگنمایی 70 برابر (a بدون نانو ذرات گرافن عامل دار شده  (b دارای 1% وزنی گرافن عاملدارشده (c دارای 2% وزنی گرافن عامل دار شده و (d دارای 5% وزنی گرافن عامل دار شده. 84

شکل ‏4‑6  ریزنگار میکروسکوپ الکترونی روبشی از  دانه کیتوسان با بزرگنمایی 200برابر (a بدون نانو ذرات گرافن عامل دار شده  (b دارای 1% وزنی گرافن عاملدارشده (c دارای 2% وزنی گرافن عامل دار شده و (d دارای 5% وزنی گرافن عامل دار شده. 84

شکل‏4‑7 تغییرات میزان جذب یون کادمیوم در حضور درصدهای مختلف نانو ذرات عامل دار شده و به دست آوردن میزان بهینه جاذب در pH برابر با 5 و مدت زمان 1 hr و غلظت 50ppm.. 88

شکل‏4‑8 نمودار تغییرات میزان جذب یون کادمیوم توسط جاذب ها با درصدهای متفاوت گرافن عامل دار شده در pH های متفاوت با میزان جاذب 25mg  و مدت زمان 1 hr و غلظت 50ppm.. 90

شکل ‏4‑9 تغییرات میزان جذب یون کادمیوم توسط جاذب ها با درصدهای متفاوت گرافن عامل دار شده در مدت زمان های متفاوت در pH برابر با 7 و میزان جاذب 25mg و غلظت 50ppm.. 91

شکل ‏4‑10 تغییرات میزان جذب یون کادمیوم توسط جاذب ها با درصدهای متفاوت گرافن عامل دار شده در غلظت های متفاوت یون کادمیوم و مدت زمان های 2 ساعت در pH برابر با 7 و میزان جاذب 25mg. …92

فهرست جدول ها

جدول ‏2‑1 روش‌های تولید گرافن با بهره گرفتن از روش‌های پایین به بالا[47] 32

جدول ‏2‑2- راه های تولید ورق های گرافن[47]. 40

جدول ‏2‑3-  انواع روش‌های اصلاح سطح کووالانسی گرافن اکساید[84] 42

جدول ‏2‑4- اصلاح غیرکووالانسی گرافن اکساید با بهره گرفتن از عوامل اصلاح مختلف[84]. 51

جدول  2-5- روش‌های تولید گرافن عامل دار شده به طور مستقیم از گرافیت[84] 56

جدول ‏4‑1- داده ها ی آنالیز عنصری برای نمونه ها 80

جدول ‏4‑2- درصد تورم انواع جاذب ها در آب دوبارتقطیر با pH برابر 6.. 84

چکیده

استاد راهنما
دکتر ضیاء­الدین بنی­هاشمی
 
 
 
 
 
اسفند ماه 1393
 
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چکیده

جداسازی، تشخیص و تعیین گروه­های آناستوموزی ریزوکتونیا از خاک مزارع،

خزانه­ها، منابع کودی و خاک­های­ مخلوط در شهرستان شیراز

به کوشش

ریحانه رحیمی­نژاد

ریزوکتونیا از جمله قارچ­های بازیدیومیست خاکزی است که در بیشتر خاک­ها بصورت غیر یکنواخت وجود دارد. جمعیت این قارچ در خاک پایین است لذا جداسازی آن از خاک مشکل است. گونه­ی Rhizoctonia solani با گروه آناستوموزی AG-2 و AG-4 مهم­ترین بیمارگر گیاهان زینتی در شیراز است اما منبع آلودگی گیاهان زینتی به این قارچ کاملا مشخص نیست. در طی سال­های 1392 و 1393 از خزانه­های گل­ها و گیاهان زینتی قصرالدشت، کفترک، داریون، باجگاه، پارک­ها، بلوارها و میدان­های شهرستان و دامنه­ی کوه­ها در منطقه­ی باجگاه نمونه­برداری انجام شد. نمونه­ها شامل خاک­های زراعی و غیر زراعی، کودهای حیوانی، برگی و کارخانه­ای، خاک­های مخلوط و آمیخته­های خاکی شامل کوکوپیت و ورمی­کمپوست بودند. روش جداسازی از خاک و محیط کشت آن بهینه­سازی شد، به این صورت که نمونه­های خاک از الک دو میلی­متری عبور داده و به مدت یک شبانه­روز در دمای اتاق هواخشک شدند. 40 گرم از هر نمونه­ی خاک مرطوب شد، که بطور متوسط رطوبت آن، 20 درصد برآورد شد.20 گرم آن درون ظرف­های یکبار مصرف کاسه­ای درب­دار ریخته و 60 عدد بذر چغندرقند که به مدت 30 دقیقه روی هیتر جوشانده شده بود به عنوان طعمه، روی آن چیده و توری نایلونی با سوراخ­هایی با اندازه­ کمتر از یک میلی­متر طوری قرار داده شد که مقداری از توری از لبه­های ظرف بیرون باشد. بقیه­ی 20 گرم خاک روی توری ریخته و درب آن بسته شد. ظروف به مدت 72 ساعت در انکوباتور 25 درجه سانتی­گراد نگهداری و بذور پس از شستشو و ضدعفونی سطحی با مایع سفیدکننده­ تجاری ده درصد روی محیط کشت PDA حاوی 100 پی­پی­ام PCNB، 100 پی­پی­ام کلرامفنیکل و 50 پی­پی­ام Hymexazole کشت شدند. 218 جدایه­ی ریزوکتونیا از نمونه­ها بدست آمد و پس از شمارش تعداد هسته در هر سلول و تعیین قطر ریسه، 193 جدایه­ چندهسته­ای و 25 جدایه­ دوهسته­ای بودند. گروه آناستوموزی 50 جدایه­ی چندهسته­ای به روش باندونی و با داشتن 18 گروه آناستوموزی استاندارد تعیین شد. دوازده گروه آناستوموزی شامل AG-1-1A، AG-2، AG-2-2، AG-2-2C، AG-2-2IIIB، AG-3، AG-4، AG-5، AG-7، AG-11، AG-13 و AG-BI شناسایی شدند. ویژگی­های مورفولوژیکی شامل شکل و رنگ پرگنه، شکل، رنگ و چگونگی تشکیل اسکلروت در محیط کشت و دمای بهینه­ رشد تعیین شد. اثبات بیماری­زایی جدایه­ها روی گیاهان چغندرقند، گندم و نخود در شرایط گلخانه بررسی و تعداد گیاهان مرده شمارش شد. همه­ی گروه­های آناستوموزی مایه­زنی شده به نخود، روی این گیاه، بیماری­زا بودند و همچنین AG-2، AG-2-2، AG-2-2C، AG-2-2IIIB، AG-4، AG-7 و AG-11 روی گیاه چغندرقند بیماری­زا بودند. در هر دو گیاه، بیشترین درصد گیاهان مرده، در اثر مایه­زنی AG-2-2 بود. علائمی روی گیاه گندم مشاهده نشد. درصد فراوانی گروه­های آناستوموزی R.solani در خاک­ شهرستان تعیین شد، به این صورت که AG-4 (36%)، AG-2 (18%)، AG-1-1A (18%)، AG-2-2IIIB (6%)، AG-3 (4%)، AG-2-2 (4%)، AG-13 (4%)، AG-2-2C (2%)، AG-5 (2%)، AG-7 (2%)، AG-11 (2%) در خاک­های زراعی و AG-BI (2%) در خاک بکر بودند منابع کودی، خاک­های مخلوط و آمیخته­های خاکی عاری از عامل بیماری بودند و منبع آلودگی، نشاء­های خزانه­های گل­ها و گیاهان زینتی تعیین شد.

کلمات کلیدی: جداسازی، محیط کشت، R. solani، گروه­های آناستوموزی

 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                               صفحه

فصل اول

مقدمه………………………………………………………………………………………………… 2

اهداف پژوهش………………………………………………………………………………. 4

 

فصل دوم

مروری بر پژوهش‌های پیشین…………………………………………………… 6

2- 1- جداسازی ریزوکتونیا از خاک…………………………….. 6

2-1-1- جداسازی ریزوکتونیا از خاک به روش طعمه گذاری     6

2-1-2- جداسازی ریزوکتونیا از خاک به روش محیط کشت           8

2-1-3- جداسازی ریزوکتونیا از خاک به روش غربال       10

2-1-3-1- روش غربالگری خشک……………………………………… 10

2-1-3-2- روش غربالگری تر………………………………………… 10

2-1-3-3- روش غربالگری و شناور شدن…………………. 11

2-1-4- جداسازی ریزوکتونیا از خاک به روش کاغذ صافی        11

2-1-5- جداسازی ریزوکتونیا از خاک به روش لوله‌های غوطه‌ور در خاک……………………………………………………………………………………………. 11

2-2- جداسازی ریزوکتونیا از مواد آلی………………… 12

2-3- گروه‌های آناستوموزی ریزوکتونیا………………….. 13

2-4- گزارش برخی از گروه‌های آناستوموزی R. solani از برخی گیاهان در دنیا……………………………………………………………………………………… 14

2-5- گزارش برخی گروه‌های آناستوموزی ریزوکتونیا از برخی گیاهان در ایران…………………………………………………………………………………… 15

2-6- تعیین گروه‌های آناستوموزی ریزوکتونیا……. 16

عنوان                               صفحه

 

فصل سوم

مواد و روش‌ها…………………………………………………………………………….. 20

3-1- نمونه‌برداری……………………………………………………………….. 20

3-2- بهینه‌سازی روش جداسازی ریزوکتونیا از خاک و کود           28

3-2-1- تهیه‌ی مایه برای آزمون‌های بهینه‌سازی 28

3-2-2- آزمون­های انجام شده در زمینه‌ی طعمه‌گذاری        28

3- 2- 2- 1- طعمه‌گذاری به روش خلال دندان…… 28

3- 2- 2- 2- طعمه‌گذاری به روش بذر چغندرقند 29

3- 2- 2- 2- 1- بهینه‌سازی روش تهیه‌ی بذر چغندرقند  29

3- 2- 2- 2- 2- بهینه‌سازی مدت زمان نگهداری طعمه در خاک         30

3- 2- 2- 2- 3- بهینه‌سازی دمای نگهداری خاک و طعمه           31

3- 2- 2- 2- 4- بهینه‌سازی تعداد طعمه‌ی بذر چغندرقند در خاک 31

3- 2- 2- 2- 5- بهینه‌سازی تیمار طعمه‌ها پس از خارج کردن از خاک……………………………………………………………………………………………. 31

3- 2- 2- 2- 6- استفاده از توری در ظروف نگهداری خاک و طعمه……………………………………………………………………………………………………. 32

3- 2- 2- 2- 7- بررسی کارایی روش طعمه‌گذاری با بذر چغندرقند در خاک طبیعی مخلوط با مایه‌ی ریزوکتونیا…….. 32

3-3-3- آزمون‌های انجام شده در زمینه­ روش محیط کشت           33

3- 3- 3- 1- ریختن خاک روی محیط کشت‌های نیمه انتخابی ریزوکتونیا و محیط کشت عمومی PDA………………………. 33

3- 3- 3- 2- افزودن قارچکش به محیط کشت……….. 33

3-3- جداسازی ریزوکتونیا از خاک…………………………….. 34

3-4- جداسازی ریزوکتونیا از ماده­ی آلی خاک……. 35

3- 5- جداسازی ریزوکتونیا از خاک عاری از ماده­ی آلی            35

3- 6- جداسازی ریزوکتونیا از انواع کود و آمیخته‌های خاکی          35

عنوان                               صفحه

 

3-7- خالص‌سازی و نگهداری جدایه‌های ریزوکتونیا 36

3-8- رنگ‌آمیزی و شمارش هسته‌ی ریزوکتونیا و تعیین قطر ریسه       36

3-9- تعیین گروه‌های آناستوموزی جدایه‌های ریزوکتونیا            37

3- 10- تعیین مشخصات مورفولوژیکی جدایه‌های Rhizoctonia solani    38

3- 10- 1 – تعیین مشخصات پرگنه……………………………. 38

3- 10- 2- تعیین مشخصات اسکلروت…………………………. 38

3- 10- 3- تعیین دمای بهینه‌ی رشد……………………. 39

3-11- مطالعات بیماری‌زایی…………………………………………… 39

3- 11- 1- تهیه‌ی مایه‌ی قارچ…………………………………… 39

3- 11- 2- کاشت بذر و مایه‌زنی به گیاهان…….. 39

 

فصل چهارم

نتایج……………………………………………………………………………………………… 42

4- 1- بهینه‌سازی روش جداسازی ریزوکتونیا از خاک و کود        42

4- 1- 1- آزمون‌های انجام شده در زمینه‌ی طعمه‌گذاری  42

4- 1- 1- 1- طعمه‌گذاری به روش خلال­دندان…….. 42

4- 1- 1- 2- طعمه‌گذاری به روش بذر چغندرقند 42

4- 1- 1- 2- 1- بهینه‌سازی روش تهیه‌ی بذر مرده‌ی چغندرقند         42

4- 1- 1- 2- 2- بهینه‌سازی مدت زمان نگهداری طعمه در خاک         43

4- 1- 1- 2- 3- بهینه‌سازی دمای نگهداری خاک و طعمه           43

4- 1- 1- 2- 4- بهینه‌سازی تعداد طعمه‌ی بذر چغندرقند در خاک 44

4- 1- 1- 2- 5- بهینه‌سازی تیمار ضدعفونی سطحی طعمه‌ها پس از خارج کردن از خاک……………………………………………………………. 44

 

عنوان                               صفحه

 

4- 1- 1- 2- 6- بررسی کارایی روش طعمه‌گذاری با بذر چغندرقند در خاک طبیعی مخلوط با مایه‌ی ریزوکتونیا…….. 44

4-1-2- آزمون‌های انجام شده در زمینه­ روش محیط کشت           45

4- 1- 2- 1- ریختن خاک روی محیط کشت‌های نیمه انتخابی ریزوکتونیا و محیط کشت عمومی

 

PDA………………………. 45

4- 1- 2- 2- افزودن قارچکش به محیط کشت……….. 45

4-2- جمع‌بندی نتایج جداسازی ریزوکتونیا از خاک 46

4- 3- جداسازی ریزوکتونیا از خاک عاری از ماده‌ی آلی            47

4-4- جداسازی ریزوکتونیا از ماده­ی آلی خاک……. 47

4- 5- جداسازی ریزوکتونیا از انواع کود و آمیخته‌های خاکی          47

4-6- رنگ­آمیزی، شمارش هسته در سلول و تعیین قطر ریسه‌ی جدایه‌های ریزوکتونیا………………………………………………………………………………. 47

4-7- تعیین گروه‌های آناستوموزی و مشخصات مورفولوژیکی جدایه‌های Rhizoctonia solani…………………………………………………………………………….. 54

4- 8- مطالعات بیماری‌زایی…………………………………………… 60

 

فصل پنجم

بحث…………………………………………………………………………………………………… 79

پیشنهادها………………………………………………………………………………… 90

منابع……………………………………………………………………………………………… 91

منابع فارسی………………………………………………………………………….. 91

منابع انگلیسی…………………………………………………………………… 93

چکیده و صفحه‏ی عنوان به زبان انگلیسی

 

 

 

فهرست جدول‌ها

 

عنوان                               صفحه

 

جدول شماره‌ی 2-1 گزارش برخی از گروه‌های آناستوموزی Rhizoctonia solani از برخی گیاهان در دنیا………………………………………………………………….. 14

جدول شماره‌ی 2-2   گزارش برخی از گروه‌های آناستوموزی Rhizoctonia solani از برخی گیاهان در ایران………………………………………………………… 16

جدول 3-1 – مشخصات جدایه‌های ریزوکتونیا، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف شهرستان شیراز…………………………………………………………………. 21

جدول 3-2 شناسه‌ی جدایه‌های ریزوکتونیا، جمع­آوری شده از نقاط مختلف شهرستان شیراز……………………………………………………………………………….. 27

جدول 4-1 درصد بذرهای آلوده چغندرقند به ریزوکتونیا در استفاده از تعداد مختلف بذر در 40 گرم خاک آلوده…………………………. 44

جدول 4-2 میانگین تعداد هسته و قطر ریسه‌ی (میکرومتر) جدایه‌های بدست آمده………………………………………………………………………………………….. 48

جدول 4-3 شناسه­ی جدایه‌های ریزوکتونیا، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف شهرستان شیراز……………………………………………………………………………….. 53

جدول 4- 4 گروه آناستوموزی و مشخصات مورفولوژیکی 50 جدایه‌ی Rhizoctonia solani……………………………………………………………………………………… 54

جدول 4-5 درصد گیاهان مرده در اثر مایه‌زنی 12 نوع گروه آناستوموزی Rhizoctonia solani به گیاهان چغندرقند و نخود………………………. 60

 

 

فهرست نمودارها

 

عنوان                               صفحه

 

نمودار 4-1 درصد فراوانی جدایه‌های Rhizoctonia solani جداسازی شده از نقاط مختلف شهرستان شیراز………………………………………………….. 59

نمودار 4-2 درصد گیاهان مرده در اثر مایه‌زنی 12 گروه آناستوموزی Rhizoctonia solani در گیاه چغندرقند………………………………………… 61

نمودار 4-3 درصد گیاهان مرده در اثر مایه‌زنی 12 گروه آناستوموزی Rhizoctonia solani در گیاه نخود…………………………………………………. 61

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

عنوان                               صفحه

 

شکل 3-1 استفاده از خلال دندان به عنوان طعمه برای جداسازی ریزوکتونیا از نمونه‌های خاک…………………………………………… 63

شکل 3-2 استفاده از بذر جوانه‌زده­ی چغندرقند به عنوان طعمه برای جداسازی ریزوکتونیا از نمونه‌های خاک……………………….. 63

شکل 3-3 استفاده از توری در ظروف نگهداری نمونه‌های خاک و طعمه………………………………………………………………………………………………………………. 63

شکل 3-4 ریختن نمونه‌های خاک روی محیط کشت‌های کو و هورا مختلف      64

شکل 3-5 جداسازی ریزوکتونیا از مواد آلی خاک و کشت روی محیط کشت بهینه‌سازی شده……………………………………………………………………………. 64

شکل 3-6 نگهداری جدایه‌های ریزوکتونیا در لوله و شیشه‌های درب­دار………………………………………………………………………………………………………………. 64

شکل 3-7 تعیین قطر ریسه و تعداد هسته در هر سلول به روش باندونی……………………………………………………………………………………………………………… 65

شکل 3-8 تعیین گروه­های آناستوموزی جدایه‌های ریزوکتونیا           65

شکل 4- 2 AG-BI. پرگنه‌ی جوان دارای دوایر متحدالمرکز نامنظم و نزدیک به هم. پرگنه‌ی پیر…………………………………………………… 67

شکل 4- 3 AG-4 . پرگنه‌ی پیر. پرگنه‌ی جوان بصورت تخت و پودری. اسکلروت (از چپ به راست)………………………………………………….. 67

شکل 4- 4 AG-5. پرگنه‌ی پیر. پرگنه‌ی جوان. اسکلروت (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………………………… 68

شکل 4- 5 AG-1-1A. پرگنه‌ی پیر و جوان (1). اسکلروت (2). تشکیل اسکلروت‌های بزرگ و به تعداد کم اطراف بلوک قارچ (3)       68

شکل 4- 6 AG-2C-2. پرگنه­ی پیر. پرگنه‌ی جوان. اسکلروت (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 68

شکل 4- 7 AG-2. پرگنه­ی پیر. پرگنه‌ی جوان. اسکلروت (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………….. 69

شکل 4- 8 AG-11. پرگنه­ی پیر. پرگنه‌ی جوان. اسکلروت (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………….. 69

شکل 4- 9 AG-3. پرگنه­ی پیر. پرگنه‌ی جوان. اسکلروت (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………….. 69

عنوان                               صفحه

 

شکل 4- 10 AG-2-2IIIB. تفاوت در رنگ پرگنه (1). پرگنه‌ی پیر و جوان (2). اسکلروت (3)……………………………………………………………………… 70

شکل 4- 11 AG-13. پرگنه‌ی پیر و جوان. پرگنه‌ی جوان دارای دوایر متحدالمرکز منظم. اسکلروت (از چپ به راست)………… 70

شکل 4- 12 AG-2-2. پرگنه‌ی پیر و جوان. اسکلروت (از چپ به راست).  70

شکل 4- 13 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-1-1A و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………….. 71

شکل 4- 14 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-2 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)……………………………………………………………………………………………….. 71

شکل 4- 15 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-2-2 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 71

شکل 4- 16 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-2-2C و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 71

شکل 4- 17 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-2-2IIIB و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 72

شکل 4- 18 مقایسه­ گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-3 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 72

شکل 4- 19 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-4 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 72

شکل 4- 20 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-5 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 72

شکل 4- 21 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-7 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 73

شکل 4- 22 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-11 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 73

 

عنوان                               صفحه

 

شکل 4- 23 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-13 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 73

شکل 4- 24 مقایسه‌ی گلدان گیاه چغندرقند مایه‌زنی شده با AG-BI و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)…………………………………………………………………………………………………. 73

شکل 4- 25 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-1-1A و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      74

شکل 4- 26 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-2 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      74

شکل 4- 27 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-2-2و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      74

شکل 4- 28 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-2-2Cو شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      75

شکل 4- 29 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-2-2IIIBو شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست).   75

شکل 4- 30 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-3و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست).   75

شکل 4- 31 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-4و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست).   76

شکل 4- 32 مقایسه­ گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-5و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست).   76

شکل 4-33 مقایسه­ گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-7و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست).   76

شکل4- 34 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-11و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      77

شکل 4- 35 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-13 و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      77

 

عنوان                               صفحه

 

شکل 4- 36 مقایسه‌ی گلدان گیاه نخود مایه‌زنی شده با AG-BI و شاهد. مقایسه‌ی ریشه‌ی گیاه شاهد و گیاه مایه‌زنی شده (از چپ به راست)      77

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه
 

 

ریزوکتونیا از جمله قارچ­های بازیدیومیست خاکزی است که بیماری­های شدیدی در میزبان­های­ خود بوجود می­آورد و در بسیاری از اندام­های گیاهی از جمله ریشه، طوقه، ژوخه[1]، پداژه[2] و دیگر اندام­های گیاهی که بر سطح یا درون خاک می­رویند، باعث آلودگی می­شود. بیماری­های ریزوکتونیایی در سرتاسر جهان شیوع دارند. این قارچ­ها قادرند به صدها نوع مختلف گیاهان حمله و طیف وسیعی از بیماری­ها را ایجاد کنند. جدایه­های این قارچ از روی بیش از 150 گونه­ی مختلف گیاهی جدا شده ­اند (Boysen et al., 1996). میزبان آن سبزی­ها و گل­ها، تعدادی گیاه زراعی، انواع چمن­ها، گیاهان زینتی چند­ساله، درختچه­ها و درختان است. معمولی­ترین نشانه­ های بیماری­های ریزوکتونیایی به صورت مرگ­گیاهچه در دان­نهال­ها، پوسیدگی ریشه و ساقه، شانکر ساقه و پوسیدگی اندام­های ذخیره­ای است.(Agrios, 2005) این قارچ در ایران از روی 104 میزبان گزارش شده است (ارشاد، 1388).

آنامورف[3] این قارچ با خصوصیاتی مشخص می­شود که عبارت است از وجود بند دلیپور[4] در دیواره­ی عرضی، شکل­ گیری انشعاب در نزدیکی محل دیواره­ی عرضی و فرورفتگی ریسه در محل انشعاب، وجود دیواره­ی عرضی در انشعاب ایجاد شده، انشعابات 90 درجه، عدم وجود قوس اتصال، عدم وجود اسپور، عدم وجود ریشه نما[5]، ریسه­های رنگدانه­دار، تولید اسکلروت[6] و سلول­های زنجیروار[7] است (Singleton et al., 1992).

این قارچ در بیشتر خاک­ها وجود دارد و وقتی در مزرعه­ای مستقر شد، به مدت نامحدود در آن باقی می­ماند. انتشار این قارچ از طریق باران، آب آبیاری، یا سیلاب، ابزار و هر

سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………….10

فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………….11

اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………..11

روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………….11

طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………..11

 

فصل دوم:پیشینه و مفاهیم

مبحث اول: مفاهیم…………………………………………………………………………………………………………………..13

گفتار اول:مفهوم تمکین …………………………………………………………………………………………………………..13

گفتار دوم: مفهوم مهر……………………………………………………………………………………………………………….14

گفتار سوم:مفهوم نفقه………………………………………………………………………………………………………………..17

مبحث دوم:پیشینه……………………………………………………………………………………………………………………..19

گفتار اول:پیشینه مهریه …………………………………………………………………………………………………………….19

بند اول:مهریه در آیین زرتشت………………………………………………………………………………………………….19

بند دوم:مهریه در ایین یهود و مسحیت……………………………………………………………………………………….19

بند سوم:مهریه در عربستان قبل از اسلام………………………………………………………………………………….19

بند چهارم: مهریه در اسلام…………………………………………………………………………………………………..20

گفتار دوم:پیشینه نفقه …………………………………………………………………………………………………………………21

بند اول:مبانی نفقه در اسلام……………………………………………………………………………………………………..22

بند دوم:مبانی نفقه در حقوق………………………………………………………………………………………………………………25

بند سوم:آثار حقوقی مبانی نفقه…………………………………………………………………………………………………………26

 

 

فصل سوم:حدود و شرایط تمیکن

مبحث اول:حدود تمکین……………………………………………………………………………………………30

گفتار اول:کتاب………………………………………………………………………………………………………..31

گفتار دوم:سنت……………………………………………………………………………………………………….33

گفتار سوم:اجماع…………………………………………………………………………………………………….33

گفتار چهارم:موارد جواز خودداری زوجه از تمکین……………………………………………………….34

بند اول:ابتلای زوج به امراض مقاربتی………………………………………………………………………34

 

بند دوم:استفاده از حق حبس…………………………………………………………………………………35

بند سوم:بیماری زوجه……………………………………………………………………………………………36

بند چهارم:ابتلای زوج به امراض مسری…………………………………………………………………… 36

بند پنجم:انحرافات جنسی زوج ………………………………………………………………………………36

الف:دیگر آزاری…………………………………………………………………………………………………..37

ب:دیگر آزاری توام با خودآزاری…………………………………………………………………………..37

پ:جنون مقاربت…………………………………………………………………………………………………..37

ت:وطی در دبر………………………………………………………………………………………………………..37

مبحث دوم:موارد اختلافی جواز خودداری زوجه از تمکین خاص……………………………………37

گفتار اول: انتخاب مسکن علیحده………………………………………………………………………..38

گفتار دوم:عدم تامین نفقه مناسب با شان و وضعی زوجه…………………………………………………………………………39
 

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………40

منابع…………………………………………………………………………………………………………………….41

 

فصل اول:

 

کلیات

 

چکیده

تمیکن یا رابطه زناشویی یکی از وظایفی است که زوجه در مقابل زوج دارد که در قانون و فقه اسلامی با توجه به شرایطی تعیین شده است از جمله این که زوجه در دوران عذر شرعی و نفاس و … نباشد.پرداخت نفقه منوط به تمکین می باشد به این معنی که تا زوجه رابطه تمکین ننماید به او نفقه تعلق نمی گیر. در مورد مهریه زوجه از حق حبس برخوردار است و تا مهر به او تسلیم نشده باشد می تواند از تمکین خودداری نماید ولی این عدم تمکین مسقط نفقه نخواهد بود البته با شرایطی مثل این که مهریه حال بوده باشد و حتی یک بار هم تمکین ننموده باشد،بنابراین اگر یک بار تمکین نمود دیگر نمی تواند از حق حبس استفاده نماید.

 

واژگان کلیدی:نفقه،مهریه،تمکین.

 

مقدمه

مطابق قانون مدنی بعد از این که عقد به طور صحیح انجام شود روابط زوجیت بین طرفین به وجود می آید و زن و مرد از آن لحظه حقوق و تکالیفی نسبت به هم دارند. ابتدا به حقوق و تکالیف بر عهده مرد می پردازیم.

زن حقوق مالی و غیر مالی دارد. یکی از حقوق مالی که زن دارد و تامین آن به عهده مرد است بحث نفقه است. بعد از ازدواج و در عقد دائم مرد موظف است که نفقه زن را بپردازد. این که به کلمه عقد دائم اشاره کردم بیانگر این موضوع است که عقد موقت نفقه ندارد مگر آن که دو طرف قبل از عقد با هم شرط کنند که زن نفقه بگیرد.

یکی دیگر از حقوق مالی که به عهده مرد است پرداخت اجرت المثل است. بابت کار هایی که زن شرعا بر عهده نداشته و درخانه انجام داده، مطابق ماده 336 قانون مدنی و ماده 29 قانون حمایت از خانواده مرد باید این حقوق را بپردازد.